Morgunblaðið - 13.08.1958, Blaðsíða 9

Miðvikucfagur 13. ágúst 1958 MORGUIVBLAÐIÐ 9
Myndin er tekin ofan af Snækolli. T. v. sést Röðull, Hattur, ögmundur og Mænir, en fyrir framan Mæni og nær, er Fannborg og fremst Vesturnípa, Fannborgar-
jökuli hægra megin við Fannborgina. 1 fjarska sér á Bláfell t. v., en síðan t. h. Hlöðufell, Jarlshettur, Skriðufell með skriðjökla beggja vegna og Hvítarvatn fyrir
framan. Að baki er svo Langjökull og lengst t. h. Baldheiði. Ljósm.: Har. Teits.
Haraldur Teitsson:
KERLi NCARFJÖLL
gróðursnauðasta fjalllendið, helzta
hverasvæðió, með joklum og tindum
Ijósra liparitafjalla
Farið með Ferðadeild Heimdallar í
Kerlingarfjöll um miðjan júli s. I.
ÞAR er eitthvert hið gróður-
snauðasta fjalllendi á íslandi,
en jafnframt eitt helzta
hverasvæði landsins. Þetta er
sérstæð fjallaþyrping, sem rís
yfir hásléttuna suðvestur af
Hofsjökli og heitir Kerlingar-
fjöll. Þau eru þétt þyrping
rismikilla og hvassra nípna,
en röðlar, dalkvosir, gljúfur
og botnar á milli og við þetta
bætast skriðjökiar og jökul-
fannir í slökkum og skörðum.
Kerlingarfjöll eiga sér engan
sinn líka hér á landi að fjöl-
breytni á jafnlitlu svæði.
Það er Ferðadeild Heimd^llar,
sem enn á ný leggur land undir
fót — ef svo mætti segja, og nú
er förinni heitið norður á Kjöl.
Við ætlum að fara til Kerling-
arfjalla, en þar er tindur, sem
nefnist Snækollur. Af þeim tindi
mun vera einna víðsýnast af öll-
um fjallstindum á Islandi. í góðu
skyggni sést af honum til hafs
bæði fyrir norðan land og sunn-
an.
Þetta var dagana 9. og 10. júlí
s. 1. Þegar lagt var af stað frá
Valhöll í Reykjavík var glamp-
andi sólskin og veðurútlit gott.
Þetta ágæta veður brást heldur
ekki og fengum við gott útsýni
allan tímann.
Kerlingarfjöllin munu draga
nafn sitt af drang einum, sem
stendur í ljósri líparítskriðu sunn
an í Kerlingartindi. Er þetta
dökkleitur drangur um 25 m á
hæð og sést hann vel í góðu
skyggni af Bláfellshálsi. Fjöllin
hafa lítið verið könnuð fyrr á
öldum og íjölmargar þjóðsögur,
sem til eru benda til þess, að það
hafi almennt verið trú manna,
ið í fjárleitir fyrr en um og eftir
miðja 19. öld. Þess vegna er til-
tölulega fátt um örnefni þar
frá eldri tímum, en fjölmörg
nöfn hafa verið gefin ýmsum stöð
um í fjöllunum af fræðimönn-
um og ferðalöngum og virðast
þau hafa verið gerð af mikilli
nákvæmni og máltilfinningu.
Ferðamannastraumurinn til
urinn yfir stall í Jökulfallinu, þar
sem Blákvísl rennur út í það.
Fossinn heitir Gýgjarfoss og er
farið á flúðum rétt við fossbrún-
ina. Síðan er ekið meðfram Jökul-
fallinu um malarbungur og
kamba. Síðan kemur að Innri-
Árskarðsá, og loks er farið yfir
háan malarhjalla, en austan við
hann er grösugur hvammur. Þar
er sæluhús Ferðafélags íslands,
Árskarð.
Klukkan var um tíu um kvöld-
ið, þegar við komum í Árskarð.
Kerlingarfj alla hefur sífellt farið I Veðrið var fagurt, og við ákváð-
vaxandi hin síðari ár. Er það að
vonum, þar sem þau sjálf eru
eindæma fögur og sérkennileg og
svo hitt, að óvenjuvíðsýnt er um
landið frá þeim.
Leiðin til Kerlingarfjalla ligg-
ur upp hjá Gullfossi og um Kjal-
veg unz kemur á öldurnar rétt
norðan við Innri-Skúta, sem er
700 m hátt fell. Þar sveigir veg-
um að ganga á Snækoll þá um
nóttina. Það var engan veginn
öruggt að heiðskírt yrði daginn
eftir og ekki gat hjá því farið,
að við fengjum að njóta fagurs
sólarlags og sólarupprásar á leið-
inni upp og á tindinum.
Um eittleytið var ekið af stað
upp brattan melhjallann fyrir of-
an sæluhúsið og síðan eftir mel-
''-"nWnVnli til vínstri o>» Mænír. m fyrir framan er stórt hverasvæði, Neðri-Hveradalir.
urinn til austurs yfir grösugt dal-
að þar hefðust útilegumenn við! [verpi við Fossrófulæki, síðan um
Þangað mun ekki hafa verið far- lallháar melöldur. Þá liggur veg-
'yndin er af hópnum uppi við vörðuna á Snækc
bungum upp með gljúfrum Ár-
skarðsár, unz komið er að háum
bungumynduðum líparíthjalla
vestah við jökulinn niður af Fann
borg. Þessi hjalli nefnist Keis.
Þaðan verður að halda áfram
gangandi. Fyrir framan og ofan
okkur gnæfa Hánípur og Snæ-
kollur, sem er hæsti tindurinn í
Kerlingarfjöllum, 1477 m. Við
göngum upp brattan Fannborgar-
jökulinn og miðar vel áfram.
Sólin er sezt og hefur skilið eftir
ljósrauðan bjarma við sjóndeild-
arhringinn vestan Langjökuls.
Þegar við komum upp á Snækoll
um kl. 3,30 var sólin í þann veg-
i*in að koma upp á ný og við
sáum hana mjakast upp yfir
breiða bungu Hofsjökuls. Okkur
verður það vafalaust öllum ó-
gleymanleg sýn að sjá þennan
’lóandi eldknött eins og rísa upp
Séð ofan af malarhjallanum vestan við sæluhúsið. Lengst t. v.
Loðmundur, síðan Snækollur, Vesturnípa, Fannborg, Fann-
borgarjökull og t. v. við hann er jökulbringa, en framan við
~r Keis. Fremst sér inn Árskarðsgil.
Landmannaleið. Mýrdalsjökull,
Torfajökull, Eyjafjallajökull,
Tindafjallajökull og Hekla. Vest-
ar er svo Búrfell í Þjórsárdal,
Bláfell, Ingólfsfjall, Skjaldbreið-
ur, Botnssúlur og Eiríksjökull.
Og norðan við Langjökul sést
Víðidalsfjall, Jörundarfell og
Mælifellshnjúkur. f suðvestur-
brún Hofsjökuls gnæfir Blágnípa
(1068 m).
Rétt austan við Snækoll er
Loðmundur, næsthæsti tindur
Kerlingarfjalla (1432 m), en sá
þeirra, sem dregur að sér mesta
athygli. Á þrjá vegu er hann
girtur yggldum skriðjöklum, en
rís sjálfur upp snarbrattur, girtur
hamrabelti í kollinn. Aðeins á
tveimur eða þremur stöðum er
hægt að komast upp einstigi upp
á flatan koll þessa stórhrikalega
hamravirkis.
Við gengum ofan af Snækolli
og eftir Hánípuegginni niður í
Neðri-Hveradali. Þar eru ótal-
margir hverir í skorningum og
giljum. Er þetta eitt af mörgum
hverasvæðum í Kerlingarfjöllum.
Allir eru hverirnir gufu- eða
leirhverir, þar sem gufan streym-
ir út um smágöt eða glufur. Þarna
myndast mikill hveraleir, sem
eykur litbrigði fjallanna.
af víðáttumikilli fannbreiðunni,
fyrst eldrauðan, en síðan æ ljós-
ari og loks gulan. Gullnum
bjarma slær á fjallstinda og bung
ur nær og fjær, en dalirnir eru
dimmir og djúpir að sjá, torráðn
ir í þessu litverpa ljósi. Að norð
an teygir dalalæðan sig suður
eftir landinu eins og hvít slæða,
sem hylur hrjúft landið.
Víðsýni er geysilega mikið af
Snækolli. Þarna sjáum við Hofs-
jökul hvítan og bungubreiðan,
Litla-Arnarfell og Arnarfell hið
mikla, sem ber í Tungnafells-
jökul norðanverðan. Og vel sjást
Hágöngur og einnig Sveinstindur
í suðaustri, en hann er hæstur
fjalla vestan Vatnajökuls (1090
m). Þá kemur nær okkur og vest-
ar Þórisvatn og Þóristindur suð-
vestan þess. Þar fyrir vestan eru
fjöllin umhverfis Veiðivötn o"
í stuttri grein er það vonlaust
að ætla sér að skýra til. hlítar
frá öllu því sem fyrir augun ber
í Kerlingarfjöllum. Þó hef ég
viljað freista þess að gefa fólki
ofurlitla hugmynd um þá undra-
fegurð og það stórfenglega út-
sýni, sem við manni blasir það-
an. Til þess að hafa allt sem
réttast hef ég stuðzt við Árbók
Framh. á bis. 13.