Morgunblaðið - 14.10.1958, Blaðsíða 16

16
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 14. okt. 1958
„Taktu hann bara með“, var
eina svarið sem Warden gaf, þeg-
ar hann var spurður álits að við-
talinu loknu. Og það hafði Shears
líka gert. Við nánari umhugsun
hafði h-ann verið hæstánægður
með svör unga mannsins. Hann
tortryggði alltaf þá menn er yfir-
mátu sjálfa sig, jafnvel enn meira
en hina sem liðu af vanmáttar-
kennd.
Stundarkorn störðu þeir á upp-
dráttinn, meðan Joyce benti þeim
á brýrnar og lýsti hverri einstakri
mjög náið. í'eir Shears og War-
den hiustuðu með ýtrustu athygii
forvitnir og eftirvæntingarfullir,
enda þótt þeir þekktu nú þegar
inntak þeirrar skýrslu sem Joyce
gaf þeim. Brýr vöktu ávallt
ástríðufullan áhuga hjá hverjum
liðsmanni í Herdeild 316, áhuga
sem var nánast yfirnáttúrlegs
eðlis.
„Þetta eru bara litlar göngu-
hrýr, sem þér eruð að lýsa,
Joyce. Munið að við viljum verð-
ugra viðfangsefni".
„Ég gat þeirra einungis til
þess að hressa upp á mitt eigið
minni. Eftir því sem ég bezt fæ
séð þá eru bara þrjár brýr sem
vert er að athuga nánar".
I>að var ekki sama hvar og
hvernig brýrnar voru. Fyrst og
fremst hafði Green ofursti skip-
að svo fyrir, að þeir skyldu ekki
vekja grunsemdir hjá Japönunum
áður en búið væri að fullgera járn
brautarlínuna, með því að
sprengja upp eitthvert tiltölulega
þýðingarlítið mannvirki. Hann
hafði því ákveðið að flokkurinn
skyldi fyrst um sinn halda kyrru
fyrir í fylgsni sínu og láta sér
nægja að bera saman og yfirfara
þær upplýsingar sem honum barst
frá innfæddum útsendurum.
„Það væri heimskulegt athæfi
að eyðileggja allt með því að
sprengja upp örfáa flutnínga-
vagna, bara að gamni sínu“, sagði
hann stundum í þeim tilgangi að
halda óþreyju félaga sinna í
skefjum. — „Við viljum að byrj-
unar-aðgerðir okkar verði áhrifa-
í Reykjavík, Freyjugötu 41 (inngangur um norðurdyr).
Innritað og raðað í teikni-
og föndurdeildir barna í
dag og á morgun kl. 6—7
e.h.
Kennsla hefst fimmtu-
daginn 16. þ.m.
Sími 11990.
DUGLEGA
SENDISVEINR
vantar okkur nú þegar á ritstjórna-
skrifstofuna kl. 10—6.
Aðalstræti 6 — Sími 22480.
ríkar og árangursmiklar. Slíkt
myndi auka hróður okkar í land-
inu og gera okkur að hetjum í
augum Síamanna. Við skulum
bíða rólegir þar til járnbi'autai’-
lestirnar fara að bruna eftir nýju
brautarteinunum".
Úr því að það var einlægasti
ásetningur hans að hefja aðgerð-
iinar á „áhrifaríkan og árangurs-
fullan hátt“, þá var það aug-
Ijóst mál að hinar þýðingarminni
brýr komu ekki til grein.-..
„Joyce hefur rétt fyrir sér“,
sagði Warren stuttlega, eins og
honum var tamast. — „Það eru
aðeins þx'jár brýr sem til greina
geta komið. Ein þeirra er hjá
þriðju hei'búð“.
„Ég er hræddur um að við verð
um að láta hana bíða betri tíma“,
sagði Shears. — „Það verður ekki
gert áhlaup á slíku bersvæði. Auk
þess er landið þar mjög flatt og
árbakkaxnir lágir. Það yrði því
mjög auðvelt að gera við skemmd-
irnar“.
„Önnur brúin er hjá tíundu her
búð“.
„Hún er vissulega athugunar-
verð. En svo illa vill til að hún er
í Burma, þar sem við njótum engr
ar aðstoðar hjá innfæddum fylgis
mönnum. Auk þess. . . .“.
„Þriðja brúin, sir“, sagði Joyce
og gerði sér alls enga grein fyrir
því að hann var að grípa fram í
fyrir foringja sínum. — „Þriðja
brúin liggur yfir Kwai-fljótið. —-
Þar er um engar slíkar tálmanir
að ræða. Fljótið er um fjögur
hundruð fet á breidd, með mjög
háa og bratta bakka. Það er að-
eins tveggja eða þriggja daga
ganga þangað. Landið er mjög
strjálbyggt og skógi vaxið. Við
gætum komizt þangað, án þess að
nokkur sæi til ferða okkar. Jap
anirnir vanda sig alveg sérstak-
lega við smíði þessarar brúar. —
Hún er stærri en allar hinar
brýrnar, með fjórum stólparöð-
um. Þetta er þýðingarmesta
fx-amkvæmdin á allri línunni og
sú bezt staðsetta".
„Þú virðist hafa kynnt þér
skýrslur aðstoðarmannanna okk-
ar alveg sérstaklega vel“, sagði
Shears með illa dulinni aðdáun í
rómnum.
„Þær eru mjög ljðsar og greini-
legar, sir“, sagði Joyce með
ákafa. — „Mér virðist helzt
að.. . .“
„Ég þykist skilja að brúin yfir
Kwai-fljótið sé vel athugunai'-
verð“, sagði Shears um leið og
hann leit aftur á uppdráttinn. —
„Skilningur þinn er hreint ekki
svo þokukenndur, af byrjanda að
vera. Við Green ofursti vorum
þegar búnir að veita þessum sér-
stöku vegamótum athygli. En
vitneskja okkar er enn ekki nægi-
lega fullkomin. Og svo kunna að
vera aðrar brýr, sem auðveldara
er að fást við. Og hvað er smíði
þessarar furðulegu brúar langt
komið, Joyce? — þessarar brúar
sem þú talar um eins og þú værir
nú þegar búinn að sjá og gerskoða
með eigin augum.
13.
Verkinu miðaði vel áfram. —
Brezki hermaðurinn er í eðli sínu
starfsmaður og afkastamikill og
sættir sig við strangan aga, án
þess að mögla, svo framarlega
sem hann ber traust til liðsfor-
ingjanna, yfirboðara sinna.
Hermennirnir í Kwai-búðunum
vii-tu Nicholson ofursta og báru
traust til hans — og hver hefði
ekki gert það eftir hina hetjulegu
mótspyrnu hans? Auk þess gaf
það verk sem þeim var falið að
framkvæma, ekki mikinn tíma um-
fram til umhugsunar. Eftir stutt-
an tíma úri'æðaleysis og efasemda,
meðan þeir voru að reyna að gera
sér ljós hin raunverulegu áform
ofurstans, höfðu þeir hafizt
handa, staðráðnir í því að sýna
verkhæfni sina og smíðakunnáttu,
á sama hátt og þeir höfðu áður
sannað kænzku sína og skarp-
skyggni sem skemmdarverkamenn
og spellvirkjar.
Nicholson ofursti hafði gert ráð
stafnir til þess að fyrirbyggja all
an hugsanlegan misskilning. — 1
fyrsta lagi með því að halda ræðu,
þar sem hann útskýrði mjög Ijóst
og nákvæmlega fyrir mönnum sín
um, hvers af þeim væri vænzt og
krafizt. 1 öðru lagi með því að
veita nokkrum þrjózkufullum ein-
staklingum mjög harða refsingu.
Þessar aðgerðir virtust, þótt harð
■ar væru, gerðar í svo góðri mein-
ingu, að jafnvel sjálf fórnardýr-
in erfðu það ekki við hann, nema
allra fyrst.
„Trúið mér, ég þekki þessa ná-
unga betur en þér“, var hið stutt-
aralega svar ofurstans, þegar
Clipton gerðist svo djarfur að
mótmæla verkinu, sem hann áleit
mikils til of erfitt fyrir menn er
voru vannærðir og heilsuveilir. —
„Það hefur tekið mig þrjátíu ár
■að þekkja þá til hlítar. Ekkert ér
jafnhættulegt siðferðinu og að-
gerðaleysi. Herdeild sem er að-
gerðalaus og lætur sér leiðast,
Clipton, er herdeild sem er fyrir-
fram dæmd til að bíða algeran
ósigur. Látum þá ganga iðju-
lausa og við munum sjá hvei-nig
óhollur andi þróast á meðal þeirra,
deyfð, áhugaleysi og óánægja. En
ef þeir hafa nóg að starf-a þá
munu þeir verða hraustir og ham
ingjusamir".
„Verið glaðir og hamingjusamir
í vinnu ykkar“, tautaði Clipton.
„Einhvern veginn þannig hljóðaði
kjörorð Yamashita hershöfð-
ingja“.
„Og það er hreint ekki jafn
fráleitt og maður gæti haldið,
Clipton. Við ættum ekki að hika
við að tileinka okkur hverja þá
kenningu óvinanna, sem á annað
borð reynist góð og gild. Ef ekk-
ei't verkefni hefði verið til handa
mönnunum, þá hefði ég fundið
upp eitthvert starf hand-a þeim.
En nú höfum við brúna“.
Clipton datt ekki í hug nein orð
sem túikað gætu tilfinningar hans
nógu greinilega og endurtók því
ólundarlega: — „Já, nú höfum
við brúna“.
Hvað sem öðru líður, þá höfðu
brezku hermennirnir snúizt önd-
verðir gegn hegðun þeirx-i og
breytni sem kom í bága við með-
fædda hneigð þeirra til að leysa
hvert verk vel og samvizkusam-
lega af höndum. Að þeirra dómi
c
r
l
c
ó
1) rkús, Sirrí og Monti
kalo „ kvöklið út á sléttuna.
i>ar söngurinn í fulium rangi.
„Markús, þú verður að ná nokkr
uih myndum af þessu. Litbrigðin
eru svo falleg". „Já, það skal ég
sannarlega gera“.
2) Meðan Markús er að tak*
myndirnar, fer Andi að snuðra
í kringum kofana, þar sem all
margir menn eru í ilmandi gufu-
baði.
var öll skemmdarstarfsemi og
spellvirki fyrst og fremst óþægi-
leg og ógeðfelld skylda, jafnvel
áður en ofurstinn skarst í leikinn
og sumir þeirra höfðu ekki einu
smni beðið eftir skipunum hans,
áður en þeir fóru að nota vöðva
sína og yerkfæri með samvizku-
semi og skyklurækni. Það voru
hin eðlilegu viðbrögð þeirra, sem
vestrænna manna, að launa dag-
legt brauð með hollustu og heið-
arlegri vinnu. Og hið engilsax-
neska blóð þeirra hvatti þá til að
helga alla starfsorku sína ein-
hverju traustu og haldgóðu. Of-
urstinn hafði ekki vaðið jafn-
blint í sjóinn og Clipton hafði
haldið. Hið nýja stjórnarfyrir-
komulag hans leiddi til siðferðis-
betrunar.
Þar sem japönsku hermennirnir
eru ekki síður agaðir en þeir
brezku og vegna þess að Saito
hafði hótað að hengj-a menn sína,
ef þeir reyndust ekki betri verk-
menn en hinir brezku, hafði lagn-
ing beggja brautarteinanna geng-
ið bæði fljótt og vel, jafnframt
því sem kof-ar nýju herbúðanna
höfðu verið reistir og gerðir
íbúðarhæfir. Um sama leyti hafði
Reeves lagt síðustu hönd á upp-
drætti sína og afhent Hughes
majori þá, sem þar með var tekinn
við ráðum og veitt og veitt tæki-
færi til að sýna hvers hann ;æri
megnugur. Sökum skipulagshæfi-
leika hans, hernaðarlegrar þekk-
ingar og reynslu í því að stjórna
mönnum þannig, að starfsorka
þeirra nýttist sem allra bezt,
gengu framkvæmdirnar undir
hans stjórn mjög vel, allt frá
upphafi.
Það fyrsta sem Hughes gerði,
var að skipta mönnunum niður í
sérstaka vinnuflokka og ætla
hverjum flokki sitt sérstaka starf,
þannig að meðan einn hópurinn
var önnum kafinn við að fella
tré, þá var annar að jafna trjá-
bolina og sníða þá til, sá þriðji að
smíða bitana, en stærsti og fjöl-
mennasti flokkurinn annaðist
flutning stólpanna og margir
fleiri voru að vinna uppi á yfir-
byggingunni og pallinum. í sum-
um flokkunum — og þeim sem
ekki voru þýðingarminnstir að
dómi Hughes sjálfs — voru nær
einvörðungu sérfræðingar í fi'am-
kvæmdum sem þeim að smíða
bruarpalla, flytja byggingarefni
og sjá um að verkfærin héldust í
nothæfu ástandi.
Slík verkaskipting var viturlegt
spor og reyndist mjög góð og
árangursrík, eins og alltaf ef hún
er ekki látin ganga út í gagnstæð-
ar öfgar. Jafnskjótt og kominn
var hlaði af plönkum og fyrstu
ajlltvarpiö
Þriðjudagur 14. oktúber:
Fastir Iiðir eins og venjulega.
19,00 Þingfréttir. 19,30 Tónleikar:
Þjóðlög frá ýmsum löndum (plöt-
ur). 20,30 Erindi: Gerðardómar
í milliríkjamálum og- Alþjóðadóm
stóltinn í Haag, — siðax'a erindi
(Jón P. Emils lögfræðingur flyt-
ur). 20,55 Tónleikar: Inngangur
og tilbrigði op. 160 eftir Schubert.
Hubert Barwasher leikur á flautu
og Felix de Nobel á píanó. 21,30
Útvarpssagan: Útnesjamenn II
(séra Jón Thorarensen). 22,10
Kvöldsagan: Presturinn á Vöku-
völlum XXI. (Þorsteinn Hannes-
son les). 22,30 Lög unga fólksins
(Haukur Hauksson og Hjördís
Sævar). 23,25 Dagskrárlok.
Miðvikudagur 15. október:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50—14,00 Við vinnuna, tónleik
a. af plötum. 19,00 Þingfréttir.
19,30 Óperulög (plötur). 20,30
samfelld dagskrá frá Híbýla- og
tómstundasýningunni (Æskulýðs-
ráð Reykjavíkur sér um dag-
skrána). 21,20 Tónleikar: Arthur
Rubinstein leikur píanóverk eftir
Chopin (plötur). 21,30 Kímnisaga
vikunnar: „Sjálfsmorðingjarnir í
Dimmugötu". — Einar H. Kvai-an
þýddi (Ævar Kvaran leikari). —•
22,10 Kvöldsagan: „Preeturinn á
Vökuvellum" XXII. (Þorsteinn
Hannesson Im). 22,30 Létt i«g
(pbiUr). 20,00 Dagakrájriok.