Morgunblaðið - 13.11.1958, Blaðsíða 2

z
morcrynlað;ð
Fimmtudagur 13. nðv. 1958
Tvær linsustærðir:
stærri gerð.
til hægri venjuleg stærð — til vinstri
Ósýnileg „gleraugu
Nýjung, sem ryður sér til rúms
//
LITLIR strákar eru stundum
feimnir við að nota gleraugu.
í>eir eru kallaðir „gleraugna-
glámar“, eða „gleraugnagránar“.
í>að er ekkert skemmtilegt — og
stundum betra að vera gleraugna
laus og sjá illa en að heyra strák-
ana hrópa þetta, sérstaklega, ef
stelpur eru nálægar.
Nú þurfa litlir strákar ekki
að vera hræddir við að nota gler-
augu, sem sjást ekki. Þessi nýja
tækni er líka tilvalin fyrir stúlk-
ur, sem þurfa alltaf að skipta um
gleraugnaspangir, þegar þær fá
sér nýjan kjól.
Hér er um að ræða nýjung, sem
ryður sér óðum til rúms bæði í
Evrópu og Ameríku. Þetta er ör-
lítil linsa, sem sett er á augað,
veldur ergum óþægindum og
sést ekki.
Að visu er þetta gömul upp-
finning. Múller nokkur í Wies-
baden í Þýzkalandi fann þessa
aðferð til þess að bæta sjón-
ina árið 1887. Hann bjó til mjög
lítil sjóngler, sem hann setti á
hornhimnu augans — og náði
glerið yfir sjáaldrið og hluta af
lithimnunni. Flaut það á tára-
vökvanum, undir efra og neðra
augnaloki — og varð Múller til
hins mesta gagns.
Síðan hafa margar tilraunir
verið gerðar til þess að bæta
þennan útbúnað, sem hefur þó
ekki náð verulegri útbreiðslu
fyrr en nú á síðustu árum.
Þegar plastið kom til sögunn-
ar tók þessi gleraugnatækni mikl
um framförum — og nú er svo
komið, að þessi ósýnilegu ,,plast“
augu renna út eins og heitt brauð
— eða húlahringir, sagði fyrsti ís-
lenzki sérmenntáði maðurinn á
þessu sviði, er fréttamaður Mbl.
náð' tali af honum fyrxr helgina.
Maðurinn er Jóharrn Sófusson,
gleraugnasérfræðingui', sem um
18 éra skeið starfaði hjá Optik
og hefur stundað nám í grein
sixini bæði í Bandarncj jnum cg
Bretlandi.
Jóh; nn er nýiega kominn heim
trá ði etlandi. par >vm hann hef-
ur að undanförnu lært augn-
mælingar fyrir þessa nýju gerð
„gleraugna". Hefur hann nú í
hyggju að hefja starf hér og má
gera ráð fyrir að margir sjón-
daprir fagnj þessari nýjung.
„Ekki eru nema tvö ár síðan
verulegur kippur komst í fram-
leiðslu og notkun þessara nýju
gleraugna, ef ég mætti segja svo.
I rauninni eru þetta ekki gler-
augu, því að þau eru úr plasti.
Yfir 100 þUs. manns nota þau í
Englandi núna og í Bandaríkj-
unum eykst notkun þeirra hröð-
um skrefum. Þessi nýja gleraugna
gerð er mörgum lausn, sem illa
er við að ganga með gleraugu
— og ekki sízt þeim, sem eru með
þykkustu sjónglerin — eixxs og
hjólbarða á andlitinu", sagði Jó-
hann.
Framleiðsla þessara gleraugna
er mikil nákvæmnisvinna, því að
engin fjöldaframleiðsla er á lins-
um. Þær eru búnar til sérstak-
lega fyrir hvern og einn sjúkling
samkvæmt mælingum á augun-
um — og það eru einmití þessar
mælingar, sem Jóhann hefur ver-
ið að læra. Munu linsur fyrir
væntanlega íslenzka notendur
verða framleiddar í Englandi.
Það tekur venjulega um fimm
vikur að venjast nýju gleraugun-
gengið er til náða vegna þess,
að hætt er við að seltanítáravökv
anum kristallist á linsunni og
rispi augnalokin að innanverðu
og valdi þannig óþægindum. Lítil
sogskál er notuð til þess að setja
linsurnar í augun — og taka þær
aftur.
Engin hætta er á því, að þrýst-
ingur myndist undir linsunni á
hornhimnuna, eða himnao þorni
og linsan festist við augað. Lins-
an er fljótandi en helzt þó á sama
stað — á sjaaldrinu, og er að
dómi lækna og sérfræðinga frem
ur til varnar auganu en til skaða.
Kosturinn er hins vegar sá, að
regn sezt ekki á þessi gleraugu
né móða. Þó er talið ráðlegt að
taka þau af sér áður en farið er
í sund, því að þau geta skolazt
burt. Og þessj gleraugu eru of
dýr til þess að skola þeim niður.
Annars eru stærri linsur fram-
leiddar fyrir þá sem vilja — og
hafa sundmenn, hnefaleikamenn,
járnsmiðir og fleiri notað þær
með góðum árangri. Þær renna
ekki úr í vatni og vernda augað,
betur en hinar.
Jóhann tók það fram, að sumir
væru hálfhræddir við að nota
þessi nýju gleraugu af ótta við
að linsurnar gætu brotnað og
skemmt augað. Á því mun engin
hætta, það hefur aldrei komið
lyrir.
„Ég hef hitt raarga, sem hafa
roikinn áhuga á að reyna lins-
urnar“, sagði Jóhann, „en ég er
enn ekki búinn að fá húsnæði
Plastlinsan er sett á augað á morgnana og tekin af á kvöldin.
um. Fyrst nota menn þau eina
stund á dag, síðan er notkunin
aukin dag frá degi og full notkun
er talin 18 stundir á sólarhring.
Þau eru jafnan tekin af áður en
Fullvísf þykir, að Aksel
Larsen verði rekinn
Kaupmannahöfn, 12. nóv.
Einkaskeyti til Mbl.
INFORMATION skýrir í dag frá
því, að búizt sé fastlega við því,
að Aksel Larsen verði rékinn úr
kommúnistaflokknum á fyrsta
fundi hinnar nýkjörnu miðstjórn
ar flokksins, sem haldinn verður
um helgina. Það er ekkert Iaun-
ungarmál, segir blaðið, að mið-
stjórninni er óljúft að vísa Lar-
sen úr flokknum, en Larsen hef-
ur virt samþykkt hins nýaf-
staðna flokksþings kommúnista
um fordæmingu endurskoðunar-
stefnunhar algerlega að vettugi
— og miðstjórninni er þessi kost-
ur nauðugur.
★
Larsen hefur verið á fyrir-
lestraferð um Jótland að undan-
förnu og hefur þá ekki dregið
neina dul á skoðanir sinar. Hefur
hann hvergi guggnað og hafa
margir flokksmenn lýst stuðningi
við sinn fyrri formann.
Hann hélt fund í Silkiborg í
gær og sóttu hann um 600 manns.
Larsen sagði m. a.: — Ég er að
I hugleiða hvað til bragðs skuli
taka, ef ég verð rekinn úr
flokknum. Ég verð að taka tillit
til þeirra, sem standa að baki
mér, ég er málsvari þeirra og ég
held baráttu minni áfram.
Formaður kommúnistadeildar
staðarins tók og til iftáls og hvatti
til fylgis við Larsen og skoðanir
hans — og sagði, að því miður
mundi flokksblaðið, Land og
Folk, ekki styðja hann.
Information segir, að raðir
kommúnista muni þynnast mjög
í Danmörku eftir óhjákvæmileg-
an rekstur Larsens úr flokknum.
Þá muni bæði einstaklingar og
heilar flokksdeildir segja sig úr
flokknum í enn ríkara mæli en
nú er.
Önnur blöð fullyrða, að Aksel
Larsen sé enn sami kommúnist-
inn út í fingurgóma og hann eigi
miklu fylgi að fagna meðal
danskra kommúnista.
og get því ekki byrjað. Þú getur
látið það koma fram — svona
óbeint, ég er orðinn þreyttur á að
auglýsa og fá aldrei neitt viðun-
andi“.
Kristian Hans-
son látinn
KRISTIAN Hansson skrifstofu-
stjóri kirkjumálaráðuneytisins
norska andaðist hinn 4. nóv. síð-
astliðinn, 63 ára að aldri. Hans-
son var lögfræðingur. Árið 1920
varð hann ritari í dómsmálaráðu
neytinu, skrifstofustjóri í sama
ráðuneyti 1929, en var fluttur
yfir í kirkjumálaráðuneytið árið
1945. Auk þess var hann kennari
í kirkjurétti við háskólann í Osló.
Meðal rita frá hans hendi má
telja „Norsk Kirkerett" og „Stat
og Kirke".
Hansson var maður í miklu
áliti, bæði í heimalandi sínu og
utan þess. Hann var útnefndur
heiðursdoktor við amerískan há-
skóla í viðurkenningarskyni fyrir
störf sín í þágu norsku kirkj-
unnar vestan hafs. — Á stríðs-
árunum tók hann mjög mikinn
þátt í frelsishreyfingu Norð-
manna, og var meðal annars með
limur í hinni leynilegu kirkju-
stjórn norsku kirkjunnar, sem
starfaði í blóra við þá kirkju-
stjórn, sem kvislingar höfðu sett
á laggirnar. Hann hafði orðið
að yfirgefa embætti sitt í ráðu-
neytinu, og starfaði „að nafninu
til“, eins og hans komst að orði,
sem fiskimaður, við aðgerð.
Var sjómaðurinn ofarlega í
Kristian Hansson, og beitti hann

Kristian Hansson.
sér kröftuglega fyrir kjarabótum
hafnsögumanna í Noregi. Annars
helgaði hann kirkjunni starfs-
krafta sína að öllu leyti. Sem em-
bættismaður var hann samvizku-
samur og nákvæmur.
Hansson hafði mikinn áhuga
á norrænni og alþjóðlegri sam-
vinnu kristinnar kirkju, og var
meðal annars meðlimur í stjórn
norrænna kirkjusamtaka. Hingað
til íslands kom hann einu sinni
sem sendimaður þeirra samtaka,
ásamt ýmsum öðrum ágætismönn
um frá Norðurlöndum, og í annað
sinn kom hann sem gestur ís-
lenzku kirkjunnar á Skálholtshá-
tíðinni. Hann hafði áhuga á ís-
lenzkum kirkjumálum, og var
góðvinur margra íslenzkra
kirkjumanna.
Með Kristian Hansson er fall-
inn í valinn einn hinn ágætasti
liðsmaður norskrar kristni, víð-
sýnn maður, einlægur og sannur,
og skarðið verður vandfyllt á
vettvangi norrænnar samvinnu.
Vér íslendingar þökkum honum
af vorri hálfu starf hans, biðjum
honum fararheilla inn á eilífðar-
innar land og vottum fjölskyldu
hans samúð vora. Megi Guð gefa
norrænni kristni sem flesta hans
líka.
Jakob Jónsson.
•«lt 1*1* #»
Juan Casadesús var krókloppinn, þegar hann stóð í nepjunni og teiknaði þe3sa haustmynd frá
Reykjavík Nokkur verk hans <ru nú til sýnis í Mokka-kaffi að Skólavörðustíg 3. Eru það mynd-
ir frá Reykjavík og Paris.
Leitinni haldið
áfram
LISSABON, 12. nóvember. —
Leitin að portúgalska flugbátn-
um, sem nauðlenti á Atlantshafi
á sunnudaginn með 36 manns
innanborðs er haldið áfram.
Nokkurt brak hefur fundizt, sem
haldið er að sé úr flugbátnum, en
forráðamenn flugfélagsins segja
að enn sem komið er hafi ekki
tekizt að sanna, að hér sé um
brak úr flugbátnum að ræða.