Morgunblaðið - 04.01.1959, Blaðsíða 3

Sunnudagur 4. jan. 1959
MORGVTSBLAÐIÐ
5
Úr verinu
--Eftir Einar Sigurðsson-
Sr. Óskar J. Þorláksson:
Með nýju ári
HÉR á heimamiðum hefur verið
slæm tíð siðasta hálfan mánuð.
Skip þau, sem eru þar, eru nú öll
til og frá út af Vestfjörðum, frá
Víkurálnum og norður fyrir
Horn. Skip og skip hefur verið að
skjótast út á Hala, en þaðan er
sömu sögu að segja: enginn afli.
Sem dæmi upp á aflaleysið á
heimamiðum má nefna, að skip
þau, sem sigla og eru öll á heima-
miðum, hafa verið að fá 100—150
tonn á hálfum mánuði eða helm-
ings og það niður í þriðjungsafla
á móti þeim, sem sækja á Ný-
fundnalandsmiðin.
Þar er alltaf jafngóður afli, skip
in fylla sig á 3—4 dögum og eru
við hálfan mánuð í túrnum. Veð-
urfar er gott á þessum slóðum,
a. m. k. enn sem komið er, hvað
sem kann að verða. Þetta er mjög
sunnarlega, suður á móts við
syðsta odda Englands, eða um
50—51 n. br.gráðu. Spá nú margir
því, að þessi veiði verði stunduð,
allt þar til fiskur er vel genginn
á heimamið, sem vart verður fyrr
en síðari hluta febrúar eða fyrri
hluta marzmánaðar. Úr því sá
tími er kominn, ættu skipin að
fylla sig á ekki lengri tíma en
fer í veiðiför vestur.
Fisklandanir s.l. 'A mánuð
Hallv. Fróðad. 303 t. 15 dagar
Pétur Halldórss. 353 - 16 —
Fylkir ....... 143 - 9 —
Sk. Magnúss. .. 320 - 14 —
Egill Sk.gr. um 280 - 14 —
Þorm. goði um 360 - 14 —
Jón Þorlákss. um 300 - 14 —
Reykjavík
Síðan fyrir hátíðir hefur verið
blíðskapar veður, hæg austræna
Lítið hefur samt verið róið. Netja
fiskinn tók alveg undan rétt fyrir
jól, og eru allir búnir að taka upp
netin.
Nokkrir bátar hafa verið að
róa með ýsulóð. Hafa þeir sótt
alla leið suður í Miðnessjó, út af
Sandgerði. Hjá sumum þeirra hef
ur verið sæmilegur afli, allt upp
í 4 lestir, en líka niður í % lest
hjá öðrum. Þeir fáu, sem hafa
reynt fyrir sér innbugtar, hafa
ekki séð fisk. Virðist þar vera
þurr sjór eins og er.
Keflavík
Síðast var róið 18. des. og síðán
ekki söguna meir. Upp úr því
fóru menn að taka netin úr bát-
unum, en margir gerðu það ekki
fyrr en milli jóla og nýárs og þar
með lauk síldveiðunum að þessu
sinni.
Heildarsíldaraflinn reyndist
verða 84.500 tunnur á þessu ári,
þar af 9.000 tunnur, sem kalla má
vorsíld.
I fyrra var heildaraflinn
47.000 tunnur, en 1956 var hann
svo að segja nákvæmlega sami og
nú.
Smáufsi hefur veiðzt í höfn-
inni undanfarið í litlar loðnunæt-
ur. Hófst veiði þessi annan dag
jóla og stunda hana 4 bátar, og
eru þeir allir búnir að fá um 500
lestir eða eins og venjulegur ver-
tíðraafli eins báts. Verðið er 6iy2
eyrir kg.
Þó nokkrir bátar eru tilbúnir
að hefja veiðar, við aðra er unnið
af kappi. Útlit er fyrir, áð um 60
bátar gangi í vetur á móti 50 í
fyrra.
Akranes
Reknetjabátarnir fóru síðast á
sjó 18. fyrra mánaðar. Einn fór
þó út milli hátíða að leita, en
fann enga síld.
Menn eru sem óðast að búa sig
undir vertíðina, og eru margir til
búnir. Óráðið er á marga báta.
V estmannaey jar
í síðustu róðrunum fyrir hátíð-
ar var lítill afli, um 3 lestir á
skip. Lítilsháttar varð þá vart við
þorsk í aflanum, en þangað til
hafði hann verið nær eingöngu
ýsa. Bendir það til þess, að þorsk-
ur sé aðeins að byrja að ganga á
miðin.
Við helmíngur af flotanum er
nú tilbúinn að hefja veiðar með
stuttum fyrirvara, en mannafla
vantar meira og minna á flesta
báta. Marga vantar helming skips
hafnar, og aðra meira, sérstak-
lega er erfitt að fá beitumenn.
Verið er nú dð skipta um vélar
í 8 bátum og þegar lokið í sum-
um. Þessir bátar eru: Andvari,
Frigg, Hafbjörg, Hafdís, Hannes
lóðs, Heimir, ísleifur I. og ísleif-
ur II.
Einna athyglisverðast við veiði
skap á s.l. ári voru hinar miklu
humarveiðar, sem leystu fullkom
lega atvinnuvandamálið yfir sum
arið. Það hefur verið erfitt um
atvinnu a sumrin, síðan dragnóta
veiðunum var hætt, þótt framboð
á karfa hafi bætt þar úr að
nokkru um tíma, en það hefur
minnkað mjög síðari árin og var
ekkert í sumar. Hefði horft til
hreinna vandræða í jafnstórum
bæ, ef ekki hefði notið við þess-
ara veiða. Hugsa margir gott til
þeirra næsta sumar.
Metútflutningur
í desember voru fluttar út
8.000 lestir af frosnum fiskflök-
um og frosinni síld. Mun aldrei
hafa verið meira flutt út af slíkri
vöru í einum mánuði.
Fisklandanir 10 skipa 1958
Marz.............. 6450 t.
Askur ............ 6305 -
Neptunus ........ 6051 -
Geir ............. 5875 -
Þorsteinn Ingólfss. 5733 -
Hallv. Fróðadóttir 5585 -
Skúli Magnússon .. 5566 -
Pétur Halldórsson 5534 -
Jón forseti ......... 5393 -
Hvalfell ............ 5259 -
Hafi skip þessi siglt með afla
er sá fiskur að auki. Afli skipa
„á salti“ er tvöfaldaður. Frátafir
þessara skipa frá veiðum eru að
sjálfsögðu misjafnar.
Nýja stjórnin
Með myndun stjórnar Alþýðu-
flokksins og loforði Sjálfstæðis-
flokksins um að verja hana falli
er ráðin bót á stjórnarkreppunni.
Útvegsmenn og aðrir, sem eiga
allt sitt undir sjávarútvegi, munu
fagna því, að tekizt hefur að
mynda stjórn. Nógir eru erfiðleik
arnir samt, þótt ekki bætist ofan
á að hafa enga ábyrga stjórn í
landinu.
Eins og stefnu Sjálfstæðis-
flokksins og Alþýðuflokksins er
háttað verður að telja þessa
flokka þá skyldustu og borgara-
legustu. Alþýðuflokkurinn hefur
að vísu þjóðnýtingu á stefnuskrá
sinni, sem fellur skiljanlega ekki
í geð hjá útvegsmönnum, en eins
og hjá öðrum sósíaldemókrata-
flokkum hefur þess stefnumáls
gætt stöðugt minna í seinni tíð.
Hefur það m.a. verið gert til þess
að tapa ekki kjósendum frá
hægri. Er t.d. talið, að í Noregi
hafi þeir haldið meirihlutanum
kjörtímabil eftir kjörtímabil með
því að sveigja hæfilega mikið til
hægri. Þess verður því að vænta
að vel fari á með þessum flokk-
um.
Emil Jónsson forsætisráðherra,
fer með þau má — sjávarútvegs-
málin —, sem snerta langsamlega
mest útgerðarmenn. Hann er
gagnkunnugur þessum mólum,
fyrst af afskiptum sínum áf bæj-
armálum eins með stærri útgerð-
arbæjum landsins og svo sem
vitamálastjóri og loks banka-
stjóri. Það ætti að mega vænta
góðs skilnings hjá honum á þörf-
um og vandamálum útvegsins, og
væri æskilegt, að hann setti sig
persónulega sem mest inn í þau
mál. Þetta er einhver mikilvæg-
asti atvinnuvegur þjóðarinnar,
þar sem hann stendur svo til und
ir allri gjaldeyrisöflun lands-
manna og lífsafkoma þjóðarinnar
byggist að miklu leyti á. Það gæti
ekki hörmulegra hent en að verr
yrði búið að útgerð, fiskverkun
og fiskimönnum en áður var,
hvernig sem á það mál væri litið.
Það má tvímælalaust rekja alla
velgengi síðustu ára, stöðuga at-
vinnu og miklar framfarir til
sjávarútvegsins.
Þá á sjávarútvegurinn mikið
undir forystu Guðmundar í. Guð-
mundssonar utanríkisráðherra í
landhelgismálinu. Enginn lætur
sér detta þar neitt undanhald í
hug frekar en hingað til. fslend-
ingar báru fullan sigur úr býtum
í átökunum um fyrri áfanga
þessa máls, þegar sett var á lönd-
unarbannið, og vona allir sem
einn, að svo verði enn.
Þá skiptir ekki litlu mál fyrir
sjávarútveginn, hversu haldið er
á viðskiptamálunum, sem Gylfi
Þ. Gíslason fer með. Mörgum hef-
ur þótt nóg um, hversu afurða-
salan hefur beinzt austur á bóg-
inn. En viðskipti þessi hafa að
miklu leyti byggzt á nauðsyn.
Eftirspurn fer nú vaxandi eftir
sjávarafurðum hvarvetna í heim-
inum vegna minnkandi afla og
fólksfjölgunar. Ekki er líklegt,
að mikil breyting verði á þessum
viðskiptum eins eg sakir standa.
Þá heyra undir þennan ráð-
„OG SÁ, sem í hásætinu sat,
sagði: Sjá ég geri alla hluti nýja,
og hann segir: Rita þú, því að
þetta eru orðin trúu og sönnu.
Og hann sagði við mig: Ég er
Alfa og Omega, upphafið og end-
irinn. Ég mun gefa þeim ókeypis,
sem þyrstur er, af lind lífsvatns-
ins. Sá er sigrar mun erfa þetta,
og ég mun vera hans Guð, og
hann mun vera minn sonur. “(Op.
21.5).
Sjáandi Opinberunarbókarinn-
ar horfði þannig til framtíðarinn-
ar. Hann gerði það í ljósi þeirrar
trúar, sem miðar allt við Guðs
vilja; Guð var fyrir honum allt,
upphafið og endirinn.
En hvernig horfum vér til
framtíðarinnar, þegar vér erum
að byrja nýtt ár?
Gamla árið hefur kvatt oss með
öllum sínum minningum, margar
þeirra eru bjartar og fagrar, en
yfir öðrum hvíla skuggar sorga
og vonbrigða. Svona hefur þetta
gengið til við öll áramót, því að
eitt ár, jafnvel eitt augnablik get-
ur ráðið svo miklu um gæfu vora
og ógæfu.
herra þau mál á viðskipasviðinu,
sem nú ber hæst hjá hinum vest-
rænu þjóðum: Fríverzlunin, tolla
bandalagið og aukið gjaldeyris-
og viðskiptafrelsi. Veltur ekki á
litlu fyrir okkar borgaralega þjóð
skipulag, hversu til tekst í þess-
um efnum, að því er ísland varð-
ar. Efnahags- og gjaldeyrismálin
hafa sett Island á bekk með þeim
þjóðum, sem eru illa stæðar og
búa við ótryggt stjórnarfar. Sjálf
stæðisflokkurinn og Alþýðuflokk
urinn hafa sett sér það mark að
stöðva verðbólguna, og vonandi
tekst það. Fylgir þá annað gott
á eftir.
Fjórði ráðherrann Friðjón
Skarphéðinsson fer með dóms-
málin.
Sameiginlega ætla svo stuðn-
ingsflokkar stjórnarinnar að
beita sér fyrir lausn kjördæma-
málsins, og þótt þeir hafi ekki
þingfylgi til þess að fá málið
samþykkt í báðum deildum al-
þingis, er lítill vafi á, að slíkt
réttlætismál nái ekki fram að
ganga. Réttur manna til áhrifa á
löggjafarþing þjóðarinnar verður
að vera nokkurnveginn jafn,
hvar sem þeir búa á landinu.
Framh. á bls. 12
Vér lærum af því, sem liðið er,
hvort sem það er blítt eða strítt,
vér horfum til framtíðar með
þá reynslu í huga, sem árið hefur
flutt oss og biðjum Guð að gefa
oss vit og vilja, til þess að læra
af reynslunni.
Það er þýðingarlaust að fárast
yfir því, sem skeð hefur, það
verður aldrei þurrkað út úr til-
verunni, það sem mestu máli
skiptir er að horfa til framtíðar-
innar í trausti til Guðs eilífu
handleiðslu. Hann fyrirgefur oss
syndir vorar og yfirsjónir, ef vér
sýnum einlægan vilja til lífernis-
betrunar. Vér getum bæði lært af
því, sem vel hefur tekizt og einn-
ig því, sem miður hefur farið.
Hér sannast hið fornkveðna:
„Þeim, sem Guð elska, samverkar
allt til góðs.“ (Róm. 8. 26).
II.
Um áramót tala menn um at-
burði og vandamál líðandi stund-
ar um leið og horft er til fram-
tíðarinnar.
Þetta hafa menn gert að þessu
sinni, eins og svo oft áður. For-
ystumenn í andlegum og verald-
legum málum hafa talað til þjóð-
arinnar. Biskup landsins hefur
talað um nauðsyn andlegrar vakn
ingar í þjóðlífinu. Forsetinn og
forsætisráðherrann hafa talað um
vandamál þjóðarinnar á sviði fjár
mála og atvinnumála, stjórnmála-
viðhorf og samskipti vor við
aðrar þjóðir.
Öllum ber saman um það nú,
að þjóðinni sé mikill vandi á
höndum. Um alllangt skeið hefur
þjóðin þreytt kapphlaup um hin
tímanlegu gæði, og orðið vel á-
gengt. En nú virðast forystu-
menn þjóðarinnar- og allur al-
menningur vera að komast á þá
skoðun, að ekki sé alltaf hægt að
halda áfram á þeirri braut, helzt
verði nú að snúa til baka, hvernig
sem það kann að ganga.
Það er vissulega takmark hvesr
ar þjóðar, að þegnar hennar geti
búið við góð lífskjör og lifað heil-
brigðu menningarlífi. En það er
hinn mikli vandi, að segja til
um það, hvenær því marki sé náð.
Það er alkunnugt, að menn
heimta alls konar óhófseyðslu,
bæði í nautnalífi og skemmtun-
um, sem ekkert á skylt við lífs-
nauðsynjar, eða heilbrigt menn-
ingarlíf. Forystumenn þjóðarinn-
ar eru settir í mikinn vanda, að
meta það, hvar takmörkin séu í
þessum efnum. En vér hljótum
að gera þá kröfu til þeirra, að
þeir leysi af hendi þetta vanda-
verk. Og ef þeir ganga sjálfir
fram fyrir skjöldu og gefa þjóð-
inni fagurt fordæmi og sýna það
í verki, að þeim sé alvara að
verja þjóðina fyrir ytri og innri
áföllum, þá hljóta þeir virðingu
allra góðra manna, og þjóðin mun
veita þeim braulargengi til sig-
urs.
III.
Með hveru nýju ári, fáum vér
alltaf ótal tsékifæri til góðs, ef
vér notum þau réttilega. Hver
einasti dagur, sem vér lifum er
dýrmætur, ef vér lítum á hann
sem tækifæri til þjónustu við
Guð.
Guð er upphafið og endirinn.
Öll tilveran er í hans hendi, einn-
ig líf hvers einasta manns. Vér
vitum ekki hve lengi vér fáum að
lifa, vér vitum ekki nema þetta
ár kunni að verða vort síðasta.
Vitur maður sagði eitt sinn, að
vér ættum að nota hvern dag,
eins og það væri síðasti dagurinn,
sem vér fengjum að lifa í þess-
um heimi.
Og þegar vér nú byrjum nýja
árið með reynslu hins liðna að
baki, en óvissuna framundan, þá
viljum vér segja við Drottin:
„Kenn oss að telja daga vora, svo
að vér megum öðlast viturt
hjarta." (Sálm:90.12).
Ó. J. Þ.
Þessa mynd tók ljósmyndari Mbl. í fyrradag af bátum í Hafnarfjarðarhöfn. UnniS hefur verið að
því af kappi undanfarið í öllum verstöðvum að búa flotann undir vetrarvertíð.