Morgunblaðið - 13.03.1959, Side 2

2
MORGUNM AÐlfí
FBstudaerur 13. rhara 1959
Svipmyndir frá landsfundinum. Nokkrir fulltrúanna. (Ljósm. Mbl. Ól. K. M.)
Geysimiklar umrædur um kjör-
dæmamálid á Búnabarþingi
Grundvallarágreiningur milli Sjálfstæðis- og Framsóknar-
manna um málid
Prentviliw
1 forystugrein í Morgunblaðinu
í gaer stóð svo:
„Fleiri en Framsóknarbrodd-
arnir ætla, að skilja að ranglætið
horfir ekki til heilla og ófarnað-
ur síðustu ára á ekki sízt rætur
sínar að rekja til ofurveldis Fram
sóknar“.
Eins og setningin stendur, er
hún alger meiningarleysa, því að
ekkert er Framsóknarbroddun-
um fjarlægara en að skilja þetta.
Enda átti setningin að vera svo:
„Fleiri en Framsóknarbrodd-
arnir ætla, skilja, að ranglætið
horfir ekki til heilla og ófarnað-
ur síðustu ára á ekki sízt rætur
sínar að rekja til ofurveldis Fram
sóknar“.
Sennilega liefði verið komizt
hjá villunni, ef upphafið hefði
verið á þessa leið:
„Fleiri skilja en Framsóknar-
broddarnir ætla, að ranglætið
horfir ekki til heilla — — —”.
\ Leiðréttir Tíminn?
PrentviIIur eru því miður óhjá-
kvæmilegar i dagsins önn við
blaðaútgáfu og eru oftast ekki
umtalsverðar, þótt forðast beri
þær eftir getu. En því eru prent-
villur nú gerðar að sérstöku um-
ræðuefni, að Tíminn hefur þessi
orð eftir Hermanni Jónassyni við
setningu flokksþings Framsókn-
ar:
„Innan okkar flokks er hátt til
Iofts og vítt til veggja. í hugsun
okkar og verkum erum við ekki
að neinu leyti bundnir opinber-
lega, eða á laun, hagsmuna-
og gróðasjónarmiðum fárra
einstaklinga eða fámennra hópa
sérhyggjumanna. — Við full-
trúar Framsóknarflokksins er-
um bundnir af því sjónarmiði
einu, að leggja okkur aila fram
sameiginlega til að senda héðan
tillögur, sem megi stuðla að vel-
megun og lífshamingju sem
flestra, sem almennast í þessu
landi. Með þessa hugsjón að leið-
arstjörnu, — með hugann óháðan
öðrum sjónarmiðum — munum
við leita að leiðum, benda á þær
í tillögum okkar og síðan vinna
að því af fremsta megni að þess-
ar leiðir verði farnar“.
Ef allt væri með felldu, mundu
menn ætla, að í þessari lýsingu
á starfsháttum Framsóknar væri
um að ræða meinlega prentvillu,
sem hefði snúið meiningunni
alveg við. Á morgun sést, hvort
Tíminn leiðréttir. Ef ekki, þá er
einungis um að ræða venjuleg
öfugmæli Tímans og Hermanns
Jónassonar.
Öfugmæli Heirmanns
Því að vissulega þarf brjóst-
heilindi til að hælast um yfir, að
„hátt sé til lofts og vítt til
veggja“ í hugarheimi þeirra, sem
brigzla bændum um, að forn
nöfn bæja þeirra hljóma svo, að
skoðanir þeirra sjálfra sé ekkert
að marka.
Eða hefur nokkur nokkurn
tíma heyrt „hagsmuna- og gróða-
sjónarmið“ nefnd í sambandi við
t. d. S.t.S. og Esso? Eða „sér-
hyggju“tengda við nafn Her-
manns Jónassonar?
Og óneitanlega er hlálegt að
heyra manninn, sem í sumar vUdi
víkja helming þjóðarinnar til
hliðar, tala um „velmegun og lífs-
hamingju sem flestra“. Völlurinn
er minni á hetjunni nú, þegar
hann er kominn í þjóðstjórnar-
haminn, oltinn úr völdum, utan
stjórnar, en meðan hann í sumar
var forsætisráðherra V-stjórnar-
innar.
Þá spyrja menn, hverjar séu
tillögur Framsóknar um lausn
kjördæmamálsins, og fá enn ekk-
ert svar. E. t. v. tekur flokksþing-
ið nú ráðin af flokksbroddunum
og semur einhverjar tillögur í
málinu, sem fulltrúunum er sagt,
að þeir eigi að kjósa eitt um í
sumar.
í GÆR urðu á Búnaðarþingi geysi
miklar umræður um 43. mál þings
ins, sem er tillaga til þingálykt-
unar um stjórnarskrármálið, flutt
af þremur Framsóknarmönnum,
þeim Baldri Baldvinssyni, frá
Ófeigsstöðum, Gunnari Guðbjarts
syni frá Hjarðarfelli og Þorsteini
Sigfússyni frá Sandbrekku.
Endurskoðun stjórnarskrár, sér-
stakt stjórnlagaþing og einmenn-
ingskjördæmi.
Tillaga þessi fjallar um að
skora á Alþingi að gerðar verði
ráðstafanir til þess, að framkv.
heildarendurskoðun á stjórnar-
skránni. í öðru lagi, að vel færi
á því, að Alþingi fæli sérstöku
stjórnlagaþingi málið til úrlausn-
ar. Og í þriðja lagi er lögð
áherzla á, i sambandi við kjör-
dæmaskipunina, að áhrif sveit-
anna séu tryggð og það verði
bezt gert með einmenningskjör-
dæmum.
Fékk ekki venjulega þinglega
meðíerð.
Mál þetta fékk ekki venjulega
þinglega meðferð, vár ekki sett
í nefnd, og hófust því umræður
um það þegar í stað.
Umræður þessar urðu sem fyrr
segir mjög miklar og voru alls
haldnar 17 ræður, sumar langar
og stóð fundurinn í nálega sex
klukkustundir.
Dagskrártillaga.
Lögð vur fram í lok fyrri um-
ræðu dagskrártillaga, flutt af
þeim Jóni Sigurðssyni, Einar Ói,-
afssyni, Sveini Jónssyni, Sig-
mundi Sigurðssyni, Agli Jóns-
syn, K.istni Guðmundssyni,
Sveini Guðmundssyni og Sigur-
jóni Sigurðssyni. Er í tillög-
unni leidd athygli að og mótmælt
þeirri aðferð, sem viðhöfð er við
flutning fyrrgreindrar þingsálykt
unartillögu, þar sem dregið er inn
á Búnaðarþing stórpólitískt deilu
i mál, þegar komið er fast að þing
slitum, sýnilega í því augnamiði
að ekki vinnist tíma til að ræða
Dagskrá Alþingis
í DAG er boðaður fundur í efri
deild Alþingis kl. 1,30. Tvö mál
eru á dagskrá:
1. Skipun prestakalla, frv. —
2. umr. 2. Sala Bjarnastaða í Una
dal, frv. — 1: umr.
það og athuga í nefnd, svo sem
nauðsyn ber til um stórmál. Með
skírskotun til þessa var því beint
til forseta, að ha,.n vísaði mál-
inu frá og tæki fyrir næsta mál
á dagskrá.
Dagskrártillagan var felld með
16 atkvæðum gegn 8. Samþykkt
var að vísa málinu til 2. umræðu,
einnig með 16 atkv. gegn 8, en
fellt að vísa því til allsherjar-
nefndar með 12 atkv. gegn 9.
Auk þessa gerði kjörbréfanefnd
á fundinum í gær grein fyrir kosn
Fél. bifreiðasmiða
AÐALFUNDUR félags bifreiða
smiða var haldinn 28. febr. Frá-
farandi formaður, Gunnar Björns
son, baðst eindregið undan end-
urkjöri. Núverandi stjórn skipa
Haraldur Þórðarson formaður og
meðstjórnendur þeir Hjálmar
Hafliðason, Magnús Gíslason,
Egill Jónsson og Þorkell Pálsson.
Til var Eysteinn Guðmundsson
og Guðmundur Ágústsson.
AKUREYRI, 11. marz. — í fyrra-
kvöld fór Steinþór Helgason út-
gerðarmaður hér í nokkuð nýst-
árlegan „róður“ við annan mann.
__ Fóru þeir á báti Steinþórs,
„Ugga EA-103“, sem er 11% lest
að stærð, út á milli Grunna, sem
kallað er, en það er hér nokkuð
úti í firðinum. — Tilgangurinn
með förinni var að kanna, hver
áhrif það hefði á smásíldina að
„lýsa upp hjá henni“.
Báturinn er búinn Zimrad-
dýptarmæli og asdic-fiskleitar-
tækjum. Er þeir félagar voru
komnir út á milli Grunna lóðuðu
þeir á dýptarmælinn og fundu
dreifða torfu smásíldar. Sökktu
þeir nú ljósi niður í sjóinn —
svokölluðum „hundi“ — og létu
það vera þar 10—15 mínútur. Að
ingu varafulltrúa til Búnaðar-
þings. Þú var frestað umræðu
um frumvarp til laga um Bjarg-
ráðasjóð íslands, vegna þess að
fram höfðu komið óskir um að
nefnd væri skipuð í málið. Önnur
mál voru tekin út af dagskrá. —
Næsti fundur Búnaðarþings hefst
í dag kl. 9 árdegis.
LENGI hefur verið allþröngt um
starfsemi Þjóðleikhússins í hús-
inu við Hverfisgötu, og nú stend-
ur til að bæta úr húsnæðisskort-
inum með viðbótarbyggingu, að
því er þjóðleikhússtjóri skýrði
blaðinu frá í gær.
Húsameistari ríkisins hefur þeg
ar teiknað fyrirhugaða viðbygg-
ingu, sem verður öll neðanjarð-
ar, undir svæðinu austan megin
við leikhúsið. Fæst þarna upp
undir 400 ferm. húsnæði, sem
rtotað verður fyrir leiktjalda-
geymslu og sal, þar sem unnið
því búnu lóðuðu þeir á nýjan
leik, og kom þá í ljós, að allþétt
torfa síldar hafði safnazt saman
kringum ljósið. En er dýptarmæl-
irinn hafði verið í gangi skamma
stund, svo sem 2—3 mínútur, tók
torfan að dreifast á nýjan leik.
Taldi Steinþór líklegt, að það
stafaði af því, að síldin fældist
raföldur þær, sem dýptarmælir-
inn sendir frá sér.
VAKA, Félag .lýðræðissinnaðra
stúdenta, og Félag frjálslyndra
stúdenta (framsóknarmenn) efna
til umræðufundar um kjördæma
%gg híú fengu
vinnuhjúa-
verðlaun
ÞEIM vinnuhjúum, sem um langt
árabil vinna árið um kring hjá
sömu húsbændum, mun nú sífellt
fara fækkandi.
Á síðastliðnu ári veitti Bún-
aðarfélag íslands fimm öldruð-
um vinnuhjúum verðlaun fyrir
dygga þjónustu um langt tímabil
í ársvist. Fengu karlmennirnir
áletraða göngustafi, en konurnar
klukkur, með áletrun.
Þessi dyggu hjú voru: Anna
Jóhannsdóttir, Drumboddsstöð-
um, Árnessýslu, Sólveig Guð-
mundsdóttir, Þorvaldsstöðum, S-
Múlasýslu, Jónína Guðrún Jóns-
dóttir, Valdasteinsstöðum,
Strandasýslu, Poul V. Michelsen,
Hveragerði, Árnessýslu og Skúli
Ólafsson, Borgum, Strandasýslu.
Kirkjuvikan
á Akureyri
KIRKJUVIKAN hefur nú staðið
yfir á Akureyri síðan á sunnudag
og á hverju kvöldi verið sam-
komur í Akureyrarkirkju.
í kvöld verður síðasta sam-
koman í kirkjunni, en kirkjuvik-
unni lýkur með guðsþjónustu nk.
sunnudag.
Á samkomunni í kvöld flytur
Jón Kristinsson, ávarp, Jón Sig-
urgeirsson skólastjóri og sr. Benja
mín Kristjánsson halda ræður, sr.
Kristján T Sbertsson annast sam-
lestur með söfnuðinum og Jón
Júl. Þorsteinsson. form. sóknar-
nefndar, flytur kveðjuávarp. Auk
almenns sálmasöngs, syngur
Karlakór Akureyrar, einsöngvar-
ar verða Jóhann Konráðsson og
Eiríkur Stefánsson, og Jakob
Tryggvason leikur útgöngulagið
að venju.
verður að leiktjaldamálun. Með
því verður hægt að losa sal
uppi fyrir balletkennsluna. Verð
ur innangengt í hina nýju sali úr
smíðaverkstæðinu í kjallaranum.
Svo þröngt hefur verið í leik-
húsinu að undanförnu, að leigð
hefur verið leiktjaldageymsla á
Háteigsvegi, en nú stendur til
að rífa það hús í sumar, og er því
aðkallandi fyrir leikhúsið að fá
aðrar geymslur.
Ekki hefur þó enn verið end-
anlega ákveðið hvort hægt verð-
ur að hefja verkið í sumar, því
enn eru ekki fengin nauðsynleg
leyfi og fé er ekki enn fyrir
hendi.
Þeir Steinþór endurtóku þessa
tilraun nokkrum sinnum, með
sama árangri. Höfðu þeir mis-
munandi sterkar perur, en það
virtist ekki hafa neina þýðingu
í þessu sambandi. Hins vegar
dreifðist torfan alltaf rétt eftir
að dýptarmælirinn var settur í
gang.
Steinþór mun halda þessum til-
raunum eitthvað áfram til frek-
ari glöggvunar, en fróðlegt væri
’að sannprófa, hvort beita mætti
þessari aðferð við veiðar á stór-
síld. Kunnugt er að Rússar, Norð
menn og fleiri þjóðir hafa gert
nokkrar tilraunir með að nota
rafmagnsljós við veiðar. — Mag.
málið í kvöld
Fundurinn verður haldinn í 1.
kennslustofu Háskólans, og
hefst kl. 20,30.
Geta rafmagnsljós auðveld-
oð sildveiðar?
Útvegsmaður á Akureyri gerir tilraunir
á Jbv/ sviði
Þjóðleikhúsið stœkkað
neðanjarðar
Háskólastúdentar rœða
kjördœmamálið