Morgunblaðið - 29.04.1959, Page 6

6
MORZVHBLAÐIÐ
Miðvikudagur 29. apríl 1959
Forysta Breta i alþjódamálum
ÞESS var getið í grein á þessum
stað í blaðinu hér á dögunum,
að uppi væru spár um það að ann
að hvort yrðu kosningar nú í vor
í Bretlandi ellegar í haust og
var það byggt á því, hvernig
fjárlagafrumvarp það var, sem
lagt var fram fyrir þingið, en
sumum þótti það bera keim af
því sem kallað var „kosninga-
fjárlög.“ Nú hafa borizt fréttir
um það, að öruggt megi telja,
að kosningar fari ekki fram í
Englandi fyrr en á næsta ári. Til
þess liggja vafalaust margar
ástæður, og mun Macmillan finn-
ast hann þurfa að búa betur um
sig áður en hann gengur til
kosninga.
★
í Bretlandi er mikið rætt um
þessi mál manna á meðal og í
brezkum blöðum. Bretum virð-
ist að þeir hafi nú hina síðustu
mánuði tekið að sér nokkurs
konar forystuhlutverk í málefn-
um Vesturlanda, en margir eru
ekki með öllu áhyggjulausir út
af því. Því er ekki hægt að neita,
að Macmillan hefur farið nokkuð
sínar eigin götur, en hitt er svo
aftur annað mál, að margir Eng-
lendingar telja, að þetta forystu-
hlutverk sé svo þungt, að þeir
geti naumlega undir því staðið
og vitna þá til þess, hvernig um-
horfs er annars staðar meðal
stærri þjóða á Vesturlöndum. í
því sambandi er bent á að í
Bandaríkjunum, sem er sterkasta
Vesturveldið sé forseti, sem sé
sífellt veikur, og sé embættis-
tími hans einnig að renna út. Sá
maður, sem lengi hefur gegnt
embætti utanríkismálaráðherra
af hálfu Bandaríkjanna, John
Foster Dulles, er nú allt í einu
úr þeirri sögu og nýr maður tek-
inn við. Vitað er að ágreiningur
er meðal bandaríska herráðsins
og stjórnmálamannanna og á það
bent, að mjög hafi.skort á það,
að Bandaríkjamenn væru ein-
dregnir og einbeittir í stefnú
sinni í utanríkismálum.
Þá er að líta til Evrópu. 1
París er de Gaulle nýlega kom-
inn til valda, og hann hefur sann-
arlega nóg á sinni könnu, þar
sem er Alsír ásamt öllu sem því
fylgir og svo erfið innanlands-
mál af ýmsu tagi. De Gaulle hef-
ur því hvergi nærri þá aðstöðu
til þess að taka virkan þátt í
utanríkismálum á sama hátt og
hann hefði, ef öðru vísi liti út
í landi hans en nú er.
I Vestur-Þýzkalandi hefur það
gerzt, að dr. Adenauer er nú að
láta af kanzlaraembætti og veit
enginn, hver við tekur. í Bret-
landi hafa menn oft ásakað Þjóð-
verja fyrir það að þeir væru of
ósveigjanlegir og það hefur þá
jafnan verið skrifað á reikning
dr. Adenauers, en nú er spurn-
ingin, hvað við taki. Englending-
ar segja, að í Berlínarmálinu sé
ekki nóg að segja eintómt nei.
Það verði að koma með jákvæð-
ar tillögur, en frá Vestur-Þjóð-
verjum hafi ekkert verið annað
að heyra en þetta eina nei eins
og komist er að orði í gagnrýni
Englendinga. En heimurinn bíð-
ur ekki eftir því að Bandaríkja-
menn nái sér aftur, og að de
Gaulle hafi hreinsað til heima
fyrir á þann hátt, sem honum
þykir við þurfa, ellegar að nýtt
blóð komi 1 vestur-þýzku stjórn-
ina. Englendingar margir hugsa
sem svo: Við erum þeir einu,
sem í augnablikinu getum tekið
að okkur forystuhlutverkið,
hversu þungbært svo sem það
kann að verða okkur. Þannig
horfa þá Englendingar til Vest-
urlanda frá sínu sjónarmiði og
veldur það eins og áður er vikið
að mörgum miklum áhyggjum.
★
En hvað sem öllum áhyggjum
líður, þá er það staðreynd, að
án áhrifa brezkra stjórnmála-
manna, hefði ekki verið efnt til
fundar utanríkisráðherranna 11.
maí og flestir eru á því máli,
að ef að verði úr fundi hinna
æðstu manna, sem mikið hefur
verið talað lengi undanfarið, þá
sé það verk Englendinga, eða
þannig lítur það út nú.
MC.MILLAN
Þegar Macmillan fór til
Moskvu, eins og kunnugt er,
voru margir andvígir því og
töldu að hann hefði þar gert
glappaskot, en vitaskuld gat
Macmillan þá ekki vitað, hvað
gerast mundi litlu síðar í Bonn
og Washington. Sum blöðin, sem
um þetta rita, segja, að í raun-
inni hafi Englendingar komizt í
þetta forystuhlutverk, sem þeir
nú hafi, gegn vilja sínum.
Andstæbingar NATO fóru
halloka í Lögþingi Færeyja
Fámennur fundur á eftir sýndi afl-
leysi andstæbinga NATO
Mokafli hjá
Akranesbátum
AKRANESI, 27. apríl — Algert
aflamet, áður óþekkt hér á Akra-
nesi, setti vélbáturinn Sigurvon
x dag. Síðdegis í dag hafði hún
fengið 11 þúsund fiska og hafði
dregið þorskanetin stanzlaust
síðan um sjöleytið í gærkvöld,
og var þó enn eftir nokkuð ódreg
ið af netunum. Gizkað er á, að
Sigurvon fái alls 92 lestir.
Mokafli er hjá fleirum af þeim
6 bátum, sem fóru út í gær. Síð-
degis í dag hafði Sigrún fengið 7
þúsund fiska, Höfrungur 6 þús.
fiska og Ólafur Magnússon yfir
20 lestir.
í gær var hér norðaustan garð-
ur, 4 stiga frost í gærmorgun,
og í nótt voru gluggar lagðir hér
norðan í móti.
Heildarafli 8 báta á laugardag-
inn var 62 lestir, Aflahæstur var
Heimaskagi með 14,5 lestir.
— Oddur.
E F T IR stuttar umræður á
lögþingi Færeyinga á laugar-
daginn var samþykkt að fall-
ast á samning landstjórnar-
innar við Atlantshafsbanda-
lagið um byggingu ratsjár-
stöðvar fyrir bandalagið í
Færeyjum. Fulltrúar Sam-
bandsflokksins, jafnaðar-
manna og Sjálfstjórnarflokks
ins greiddu atkvæði með (17),
en fulltrúar Þjóðveldisflokks-
ins (7), fjórir af fimm fulltrú-
um Fólkaflokksins og Kjartan
Mohr greiddu atkvæði gegn
því, að ratsjárstöðin yrði
reist.
Allar breytingar tillögur voru
felldar, þ. á. m. tillaga frá Þjóð-
veldisflokknum um, að þjóðar-
atkvæðagreiðsla verði látin fara
fram um málið.
Skömmu eftir fund Lögþings-
ins efndu Þjóðveldismenn til
útifundar á torginu í Þórshöfn og
var þar mótmælt ákvörðun Lög-
þingsins. Meðal ræðumanna voru
Erlendur Patursson, ritstjóri, og
aðrir fulltrúar flokksins í þing-
inu og lýstu þeir því yfir, að
áfram yrði barizt á móti þeirri
stefnu, sem reyndi að veikja mót
stöðukraft þjóðarinnar gegn
hernaðarstefnum, eins og þeir
komust að orði.
Meðal ræðumanna var Kar-
sten Hoyberg, einn af fulltrúum
Þjóðveldisflokksins í Lögþing-
inu, og réðist hann heiftarlega á
Bandaríkin og ekki síður á
NATO.
A fundinum voru, að sögn
Berlingatíðinda, 200—300 manns
og fór hver til síns heima að
fundi loknum.
Nauðsynlegur hlekkur
I grein í Berlingatíðindum á
sunnudaginn, sem Tage Morten-
sen skrifar, segir hann m. a., að
Þjóðveldismenn hafi gerzt for-
göngumenn um árásirnar á
NATO, enda séu þeir gegnsýrðir
af kommúnisma. Þá segir grein-
arhöfundur, að ungir Færeying-
ar þurfi ekki að verja sitt land,
heldur muni það falla í hlut
ungra manna frá Fjóni, Sjálandi
og Jótlandi. Færeyingar séu ekki
herskyldir eins og aðrir danskir
þegnar. Þá segir greinarhöfundur
ennfremur, að hin nýja ratsjár-
stöð á Færeyjum sé liður í vörn-
um Vesturveldanna. En hingað
til hafi vantað einn hlekk í þetta
varnarkerfi, milli Noregs, Islands
og Skotlands. Það gæti á hættu-
stund orðið örlagaríkt fyrir varn-
irnar í heild. Af þeim sökum
hafi danska stjórnin og NATO
ákveðið að reisa viðvörunarstöð
á Færeyjum.
Loks segir greinarhöfundur, að
krafan um þjóðaratkvæði sé út
í hött, þar sem hér sé um utan-
ríkismál að ræða og um utanríkis
mál Færeyja sé fjallað í Kaup-
mannahöfn alveg eins og um ut-
anrikismál Sjálands eða Jótlands.
Færeyjar séu amt í Danmörku.
Engum mundi detta í hug að
heimta þjóðaratkvæði í Præstp
Amt, þó ekki næðist þar sam-
komulag um einhver mikilvæg
deilumál. Þó getur greinarhöf-
undur þess að lokum, að sú regla
gildi, að færeyska landstjórnin
skuli hafa hönd í bagga með þeim
viðræðum við útlönd, sem snerta
atvinnuvegi landsmanna.
S. R. Kampmann lyfsali
Brynjólfur Jó-
hannesson hlýtur
styrk
EINS og áður hefur verið frá
skýrt í blöðum og útvarpi veitir
Alþjóðaleikhúsmálastofnunin í
París einum starfandi leiklistar-
manni styrk til kynnis- og náms-
dvalar erlendis á þessu ári. —
Styrkurinn nemur 400 dollurum.
Umsækjendur um styrk þennan
voru 14. Stjórn íslandsdeildar
Alþjóðaleikhúsmálastofnunarinn
ar ákvað á fundi sínum þann 24.
apríl, að Brynjólfur Jóhannesson
skyldi hljóta styrkinn.
(Frá íslandsdeild Alþjóðaleik-
húsmálastofnunarinnar)
EINS og frá er skýrt í Morgun-
blaðinu 18. þ. m. andaðist Sören
Kampmann í Kaupmannahöfn
föstudaginn 17. þ. m. á sjötugasta
og fimmta aldursári.
Kampmann fæddist í Herning á
Jótlandi, en þar var faðir hans
skólakennari. Til íslands kom
skrifar úr
dagleqa lifinu
]
Pósturinn liggur
MAÐUR nokkur kom að máli
við Velvakanda og tjáði
honum eftirfarandi:
Á sumardaginn fyrsta kom með
Tröllafossi skipspóstur frá Banda
ríkjunum. Maður þessi átti von
á blöðum með þessari ferð og
hefur verið að spyrjast fyrir um
þau síðan. Á mánudagskvöld
var ekki enn farið að flokka
póstinn, og starfsmaður á póst-
húsinu tjáði honum að hann
teldi vafasamt að hann fengi
blöðin í sínar hendur fyrir mán-
aðarmót, eða viku eftir að þau
komu til landsins.
Það kynlega við þessar starfs-
aðferðir er það, að heyrzt hefur
að norskur sérfræðingur í skipu-
lagningu stjórni einmitt þessa
dagana vinnubrögðunum á póst-
húsinu I Reykjavík.
Það er vissulega ekki undarlegt
þó skipspóstur frá útlöndum
berist seint í hendur viðtakenda,
ef hann getur legið hér dögum
saman eða jafnvel meira en
viku, áður en hann er hreyfður.
Og þetta bætist ofan á það, að
ekki eitt einasta íslenzkt skip
mun nú vera í áætlunarferðum
milli fslands og annarra landa,
svo enginn veit hvenær póst-
ferðir kunna að falla.
Væri fróðlegt að heyra skýr-
ingar póststjórnarinnar á þess-
um seinagangi, hvort hér er um
undanltekningartilfelli að ræða
eða hvort þetta er venjulegur
gangur mála.
Til ágóða fyrir gott
málefni
GLÚMUR skrifar:
„Nýlega las ég í pistlum
þínum spurningu, sem beint var
til viðkomandi aðila um það
hvort ágóðinn sem lofað var
af ákveðnum kabaretsýningum
hefði runnið í söfnunina til að-
standenda þeirra sem fórust með
Júlí og Hermóði, og hver upp-
hæðin hefði verið.
Ég bjóst satt að segja við að
næstu daga muridi gefandinn
eða viðkomandi aðilar flýta sér
að gera grein fyrir málinu og
leiddi ekki frekar hugann að
því. En nú er söfnuninni lokið
og ekkert hefur um þetta heyrzt.
Það bendir ekki til þess að hér
sé allt eins og það á að vera.
Satt að segja á ég bágt með að
trúa því, að hségt sé hér í okkar
landi að auglýsa og láta blöðin
lýsa því yfir að ákveðnar
skemmtanir séu haldnar til á-
góða fyrir góð málefni, og að
síðan geti málið niður fallið og
enginn skipti sér af því meir.
En ef svo er, væri fróðlegt að
vita hve mikil brögð eru að
þessu?
Vonandi er hér aðeins um að
ræða trassaskap viðkomandi
safnenda að svara umræddri
fyrirspurn. En ég get ekki að því
gert, að sá grunur hefur læðst
að mér, úr því ekkert svar barst,
að hér sé ekki allt eins og vera
skal.“
Er fyrirspurninni hér með
komið á framfæri í annað sinn.
Kampmann fyrst 1911 og vann
sem lyfjafræðingur í Reykjavíkur
apóteki. Árið 1917 aulýsti stjórnar
ráðið að lyfjaverzlun skyldi stofn
uð í Hafnarfirði, en fram að þeim
tíma var engin lyfjabúð þar, en
héraðslæknirinn hafði fram að
þessu haft lyfjaverzlunina á
hendi en það var mikil viðbót við
læknisstörfin og því mikil nauð-
syn að stofna lyfjaverzlun í ört
stækkandi bæjarfélagi. S. R.
Kampmann hlaut lyfsöluleyfið
og opnaði lyfjabúð 21. apríl 1921
og lét hann reisa myndarlegt hús
sem var bæði apótek og íbúðar-
hús við Strandgötu 30 og hefir
apótekið verið þar til húsa síðan.
Árið 1918 kvæntist Kampmann
Lenu dóttur Guðmundar Ólsen,
kaupm. og konu hans Francisku
f. Bernhöft. Börn þeirra eru Þór-
arinn verkfræðingur, ógiftur, sem
nú starfar austur í Iran og Nína
gift Jörgen Nielsen verkfr. í
Kaupmannahöfn. Þau eiga 3 börn,
sem voru afa sínum til yndis og
ánægju, enda var hann mjög
barngóður maður.
Eftir 27 ára búsetu í Hafnar-
firöi, árið 1945, seldi Kampmann
apótekið Sverri Magnússyni.
lyfjafræðingi, sem hefir rekið
það siðan. Sama haust fluttust
þáu hjón til Kaupmannahafnar
og hafa búið þar síðan. Kamp-
mann skipti sér lítt af opinberum
málum og var frekar hlédrægur,
en mjög starfsamur og reglusam-
ur. Gestrisin voru þau hjón bæði
og vinföst að sama skapi.
Honum þótti vænt um Hafnar-
fjörð og sýndi það í verki með
því að gefa eitt herbergi í stúd-
entagarðinn í Reykjavík, er ber
nafnið „Hellisgerði“ og skulu
hafnfirzkir stúdentar ganga fyrir
að búa þar. Sömuleiðis gáfu þau
hjón Flensborgarskóla nokkurn
bókakost, er þau fluttu af landi
burt.
Það var sannkölluð hátíð á
heimili þeirra hjóna, þegar ís-
lenzkir vinir komu og naut ég
þess síðastliðið haust, er ég var
á ferð í Kaupmannahöfn að
heimsækja þau. Spui-ði Kamp-
mann þá frétta að heiman og sér-
staklega frá Hafnarfirði, því að
hann hafði mikinn áhuga fyrir
velgengni bæjarins og fylgdist
með smáu og stóru, enda lifði
hann hér sín beztu manndómsár.
Eins og áður er getið andaðist
Kampmann á spítala í Kaup-
mannahöfn og var útför hans
gerð 22. þ. m.
Ingólfur Flygenring.