Morgunblaðið - 31.05.1959, Page 8

Morgunblaðið - 31.05.1959, Page 8
8 MORCVNBLAÐIÐ Sunnudagur 31. maí 1959 „Heill þér, Drang’ey, djúpt und fótum, dunar þér frá hjartarótum, harður gnýr af heiftar-spjótum, hér var það, sem Grettir bjó“, segir í kvæöi Matthíasar um þeiía tilkomumikla hamratröll. .. íp (Ljósm.: Har. Teitsson) sundur nema tvo þætti fsetar- innar, sá þriðji var þaulvígður, og heyrðist rödd segja um leið: „Vígðu nú ekki meira, Gvend- ur biskup; einhvers staðar verða vonir að vera“. Hætti biskup þá vígslunni, en berg þetta var nefnt Heiðnaberg síðan og ekki sigið eftir eggjum þar. ★ Björn bóndi Jónss. i Bæ á Höfða strönd siglir bátnum milli Kerl- ingar og eyjarinnar. Hvarvetna á sillum og skútum í berginu sitja fuglar og allt um kring flögra þeir argandi og gargandi. Og loks siglum við inn á Upp- gönguvik, þar leggjast bátar að steinum í fjörunni og þaðan er gengið upp á eyna. Fram með víkinni og að norðan er Lamb- höfði, geysihár og þverhníptur klofinn frá eynni og verður að fara upp festarstiga til þess að komast upp á hana. Mikill fjöldi örnefna eru á eyjunni og eiga mörg þeirra sína Framh. á bls. 22 Fyr*i greiiii. Sigmennirnir sjást bera við himin upp á Tjaldhöfða, en þangað fóru þeir í svonefnt „snatt“, þ. e. þá síga þeir ekki heldur nota handvað eða príla um bergið í eggjaleit. — Hvítu skeilurnar í berginu eru fugladrit eftir þúsundir fugla. Það getur varla farið hjá því, að ferðamaður sem siglir litl- um báti fram í Dangey, hugsi um þá atburði, sem þar áttu sér stað á elleftu öld, þegar lýkur sögu þess manns, sem sýnt hefur hvað mesta karlmennsku allra fornra íslendinga, hvers saga er rist einna dýpstum dráttum lánleys- is og mannrauna. En ekki er þar eingöngu að minnast þessara dapurlegu at- burða. Eyjan bratta, Drangey, hefur verið nefnd „snemmbæra Skagfirðinga“ og enginn vafi er á því að úr henni hefur verið farið með mat, sem satt hefur marga svanga munna og bjargað byggðinni frá hungri þegar illa hefur árað og harðindi farið yfir. ★ Drangey dregur nafn sitt af háum drang, Kerlingu, sem er Hér er mynd af Kerlingunni, sem gekk á eftir kúnni, sem tröllkarlinn teymdi á eftir sér yfir þveran Skagafjörðinn. | Haraldur Teitsson | segir frá heim- -j* sókn til þéttbýl- | asta staðarins í f V Skagafirði X DRANGEY HÚN ris upp úr miðjum Skaga- firði, há og hrikaleg, hömrum girt á alla vegu, en slétt að ofan og grasi gróin. Svartir hamra- veggirnir speglast í sléttum haf- fletinum. Þessi hrikaklettur, sem í fjarlægðinni virtist svo lífvana í dimmri þögn sinni, hefur eftir því, sem nær honum dregur öðl- ast lit og líf. Allt umhverfis hann er iðandi kös fleygra íbúa bjargsins og hljóð þeirra, ýmist ámátleg eða glaðklakkandi ber- ast að eyrum manns með vaxandi þrótti og auknum tilbrigðum. Og hinn svarti veggur móbergsins lýstist og verður dröfnóttur, þar sem eru hvítar skellurnar eítir drit fuglsins. ★ „. . Eftir þat gengu þeir at Gretti. Var hann þá fallinn áfram. Varð þá engi vörn af honum, því hann var áður kominn at bana af fót- arsárinu. Var lærit allt grafit upp at smábörnum. Veittu þeir hon- um þá mörg sár, svá at lítt eða ekki blæddi". Svo sggir i Grett- issögu um víg Grettis Ásmunds- sonar, hins giftulausa manns, sem þó var borinn til mikilla afreka. — 'Síðan segir frá því, að þeir hugðu hann dauðan, og þreif þá Björn Jónsson bóndi í Bæ sigldi trillunni örugglega að stein- unum í fjörunni. — Öngull i Viðvík til sax Grettis og [Þá hjó Öngull höfuðið af Gretti. kvað hann nógu lengi borið hafa. I og þurfti til þess tvö eða þrjú En Grettir hafði kreppt fingurna svo fast um meðalkaflan, að það varð ekki laust. Átta menn tog- uðu í saxið, en það varð ekki laust að heldur og loks hjuggu þeir af honum höndina í úlf- liðnum og réttust þá fingurnir. högg. Og heldur svo áfram sög- unni: „Lét Grettir þann veg líf sitt, inn vaskasti maður, er ver- it hefur á íslandi. Var honum vetri fátt í hálffimmtögum, er hann var veginn. En þá var hann fjórtán vetra, er hann vá Skeggja, it fyrsta víg, og þá gekk honum allt til vegs framan til þess, er hann átti við Glám þræl, ok var hann þá tuttugu vetra. En er hann féll í útlegð, var hann hálfþrítugur, en í sekð var hann vel nítján vetr og kom oft í stór- ar mannraunir og helt ávallt vel trú sina, ór því sem ráða var. Sá hann flest fyrir, þó hann gæti eigi at gert“. sunnan við hana. Norðan við eyj- una stóð áður Karlinn, en hann er hruninn í sæ fyrir um 160 ár- um. Eyjan er öll úr móbergi og um 140 metra há, þar sem hún er hæst. Sagan segir að eyjan hafi myndast þannig, að tröllkarl, sem bjó austan fjarðar hafi ætl- að vestur yfir, en dagað uppi þarna í miðjum firðinum. Fremstur fer karlinn en síðan kýrin og loks kerlingin á eftir. . Fræg er sagan um vígsluför Guðmundar góða Arasonar bisk- ups á Hólum til eyjarinnar. — Þegar hann hafði vígt mestan hluta eyjarinnar og var kom- inn vestur fyrir norðurhorn hennar að Uppgönguvík og hafði j Við Gvendaraltarl hefur vcrið þá nær farið hringinn, kom | komið upp töflu sem á er ritað út úr berginu gríðarstór loppa' Faðirvorið. Það var siður áður og hélt á skálm mikilli, er hún j fyrr, að þeir, sem upp á Drang- brá á vaðinn, sem biskup hékk ey fóru, stönzuðu þar og færu í, en hafði ekki af að skera í 1 með Faðirvorið,

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.