Morgunblaðið - 16.07.1959, Blaðsíða 1

46. árgangur
150. tbl. — Fimmtudagur 16. júlí 1959
Prentsmiðja MorgunblaSsfaM
Savanna — Fyrsta flutningaskipið knúið kjarnorku

Vesturveldin hafna tillögum
Rússa um að viðurkenna aust-
ur-þýzku leppstjórnina
Genf, 15. júlí (NTB)
UTANRÍKISRÁÐHERRAR
Vesturveldanna höfnuðu í dag
Þegar fulltrúar Vesturveldanna
höfnuðu þessari tillögu í dag
lögðu þeir áherzlu á að tillagan
leysti engin vandamál, heldur
Gromyko utanríkisráðherra Sov-
étríkjanna og Couve de Murvilte
utanríkisráðherra Frakka.
Á N/ESTU dögum verður hleypt
af stökkunum vestur í Banda-
líkjunum fyrsta flutningaskipinu,
sem knúið verður kjarnorku. —
Skipið, sem teikning birtist hér
af, verður látið heita Savanna og
verður 22 þúsund smálestir. —
Hraði þess verður 20 mílur á
klukkustund og auk farms hefur
það klefa fyrir 60 farþega. Það
þarf aðeins að taka eldsneyti á
þriggja ára fresti, þá þarf að
bæta við örlitlu af úranium í
kjarnorkuofn þess.
Orustuflngvélar
neyddu flugvél til
að lenda
BRÚSSEL, 15. júli. (NTB). —
Rússneskar orrustuflugvélar af
tegundinni MIG-15, í ungverska
flughernum réðust í dag aS
belgískri fjögrahreyfla farþega-
flugvél og neyddu hana til aS
lenda á flugvellinum í Veszprem
við norðurenda Balaton-vatns í
tillögu Rússa um að stofnað
verði alþýzkt ráð skipað af
ríkisstjórnum Austur- og
Vestur-Þýzkalands. — Tillögu
þessa lögðu Rússar fram á
Genfar-ráðstefnunni 19. júní
sl. og var gert ráð fyrir því
að ráðið reyndi innan 18 mán-
aða að komast að samkomu-
lagi um sameiningu Þýzka-
Iands.
skapaði erfið vandamál og nýjar
deilur. Aðalástæðan til þess að
Vesturveldin geta ekki samþykkt
tillöguna er að með stofnun ráðs-
ins væri austur-þýzku stjórninni
veitt viðurkenning sem lögmætri
stjórn Austur-Þýzkalands, enhún
hefur sem kunnugt er aldrei feng
ið neitt umboð þjóðarinnar í
frjálsum þingkosningum, enda
álitið miklu fremur stjórn fyrir
Rússa en þann hluta þýzku þjóð-
arinnar sem byggir Austur-
Þýzkaland.
Við þessar umræður kom til
harðra orðaskipta milli Andrei
Stoinon Iitln iriverzíunnrsvæð-
ins fær óvænton stuðning
Thorkil Kristensen úr Vinstri ílokknum
ákveðinn íylgismaður þess
KAUPMANNAHÖFN, 15. júl.
(NTB). — Það þótti tíðindum
sæta í danska þjóðþinginu í dag,
að einn af þingmönnum Vinstri
flokksins Thorkil Kristensen,
fyrrverandi fjármálaráðherra,
lýsti yfir fullum stuðningi við þá
áætlun dönsku stjórnarinnar að
binda Danmörku hinu Litla frí-
verzlunarsvæði sjö Evrópuríkja.
Með því hefur Kristensen vikið
frá stefnu flokks síns í málinu.
Kristensen sagði, að aðalatriðið
væri, að í sambandi við umræður
um stofnun fríverzlunarsvæðis-
ins hefðu Danir náð samningum
við Breta og Svía um stóraukinn
innflutning og tollalækkanir á
landbúnaðarvörum. Taldi Kristen
sen að það yrði stórt áfall fyrir
Dani, ef stofnun fríverzlunar-
svæðisins kæmist ekki á og þeir
misstu þannig af þessum mörkuð
um, sem eiga að opnast þeim.
Þá taldi Kristensen að þátttak-
an í fríverzlunarsvæðinu myndi
ryðja brautina fyrir nánara verzl
unarsamstarfi Norðurlanda.Hann
benti á það að markaður fyrir
landbúnaðarvörur væri miklu
betri x litla Fríverzlunarsvæðinu
en í 6-ríkja Evrópumarkaðnum.
Verkfoll stóliðnaðarmanna
í Bandankjunum heldur ófrom
NEW YORK, 15. júl. (NTB). —
Ekki eru neinar horfur á neinu
samkomulagi í hinu mikla verk-
falli stáliðnaðarmanna í Banda-
ríkjunum, sem skall yfir í fyrra-
dag. Er talið að um hálf milljón
stáiiðnaðarmanna hafi lagt niður
vinnu og stærstu iðjuver Banda-
ríkjanna standa auð og ónotuð
og eldurinn slökktur undir
bræðslupottunum.
David Mc Donald formaður fé-
lags stáliðnarmanna bar í dag
fram opinberlega tillögu um að
stofnuð verði rannsóknarnefnd
með fjórum mönnum en einn
þeirra yrði Earl Warren forseti
hæstaréttar Bandaríkjanna og
skyldi það vera hlutverk þessar-
ar nefndar m.a. að rannsaka all-
ar orsakir þessa stálverkfalls.
Tillaga Mc Donalds kemur
fram í bréfi til fulltrúa stærstu
stálverksmiðj anna og til Warrens
dómara. Er það ætlun hans, að
í nefndinni sitji einn maður af
stáliðnaðarmönnum, einn frá stál
verksmiðjunum. Warren sem
þrijði maður og hann tilnefni
einnig fjórða hlutlausan mann.
Vill Mc Donald að nefndin gefi
skýrslu um ástandið í stáliðnað-
inum og geri tillögur um lausn
verkfallsins.
Krúsjeff í Varsjá lýst sem
þreyffum og útslitnum
Varsjá, 15. júlí (NTB)
NIKITA Krúsjeff, einræðis-
herra Sovétríkjanna er nú í
opinberri heimsókn í Póllandi.
Það hefur vakið nokkra at-
hygli, að hann virðist þreytt-
ur og útslitinn maður. — Við
móttökuhátíðina las hann upp
ræðu og virtist sem hann vildi
ljúka henni sem fyrst af. Það
hefur einnig verið tilkynnt að
dagskrá heimsóknar hans og
ferðalaga verði stytt og ýmis
atriði felld niður. M. a. er hætt
við heimsókn til hinna ill-
ræmdu fangabúða nasista í
Auschwits.
Krúsjeff fær nú betri viðtökur
í Varsjá en síðast þegar hann
kom þangað haustið 1956. Harin
kom þá eftir að þjóðin hafði ris-
ið upp gegn Stalinistunum og öll
borgin var í uppreisnarástandi.
Þá birtu blöðin harðar ádeilur á
Krúsjeff og hina rússnesku her-a
þjóð, sem ætlaði sér að hafa áhrif
á þróun mála í Póllandi.
Nú hefur sú brevting orðið á,
að kommúnistar undir stjórn upp
reisnarmannsins Gomulka hafa
festst í sessi og þó hann hafi
brugðist vonum fólksins og við-
haldi kommúnískri stjórn eru
margir þeirrar skoðunar, að þetta
sé það bezta sem Pólverjar geta
fengið að sinni. Sú skoðun virðist
einnig útbreidd í Póllandi, að
Krúsjeff haldi að vissu leyti
verndarhendi yfir Pólverjum
KAUPMANNAHÖFN, 15. júl.
(Frá Páli Jónssyni). — Blaðið
Aktuelt, málgagn stjórnarflokks-
ins skýrir frá því að njósnamálið
sem leiddi til handtöku Hefners,
eins af forustumönnum danskra
kommúnista ætli að verða miklu
víðtækara en menn óraði fyrir í
fyrstu. Hafi lögreglan nú safnað
miklum gögnum í því sem sýni
að hér hafi starfað njósnahringur,
sem teygði sig víða um Dan-
mörku og framkvæmdi alvarleg-
ar njósnir.
Ungverjalandi. Þar var flugvél-
inni haldið í tvær klukkustundir,
en síðan gefið leyfi til að halda
förinni áfram til Vínarborgar.
Engum úr hópi farþega né áhafn
ar var gert neitt mein.
Fulltrúi flugfélagsins Sabena,
sem á þessa flugvél sagði að hún
hefði verið á leiðinni milli Aþenu
og Vínarborgar. Taldi hann hugs-
anlegt að flugmaðurinn hefði orð
ið að beygja af beinni Kugleið
og þá farið inn yfir ungversku
landamærin vegna illviðris og
þrumuskýja. Ekki hafði hann þó
neinar öruggar upplýsingar um
þetta.
Svo virðist sem njósnahringur
þessi hafi haft sérlega marga
starfsmenn kringum bækistöðvar
danska flotans. T. d. tók þátt
í njósnunum hermaður, sem ný-
lega hefur verið handtekinn
Hann gegndi herþjónustu í einni
af þýðingarmestu radar-stöðvum
danska flotans og einu öflugasta
virki hans „Langalands-virkinu".
Það er einnig upplýst í málinu
að allmargir danskir hermenn,
sem veittu njósnahringnum upp-
lýsingar hafi fengið greiðslur fyr
ir í reiðu fé.
Alvarlegt njósnomól í Danmörku
Fundur œðstu manna því aðeins
haldinn, að Rússar skilji afstöðu
Vesturveldanna
Ummœli Eisenhowers á blaðamannafundi
WASHINGTON, 15. júlí (NTB)
— Eisenhower forseti lýsti því
yfir á fundi sínum með frétta-
mönnum í dag, að áður en Banda
ríkjamenn gætu fallizt á átt-
töku með Rússum í fundi æðstu
manna stórveldanna, yrðu Rúss-
ar að sýna það skýrt, að þeir
skildu réttindi og skyldur Vestur
veldanna í Vestur-Berlín. Fyrr
en þeir sýna það, er þýðingar-
laust að efna til „toppfundar“,
sagði Eisenhower.
Þá bætti forsetinn þvi við, að
enn hefði ekkert komið fram í
nýbyrjuðum öðrum kafla Genfar
ráðstefnunnar, sem benti til
þess að Rússar skildu yfirhöfuð
afstöðu Vesturveldanna í Berlín-
armálinu.
Ekki kvaðst Eisenhower þó
vonlaus um árangur, fulltrúnr
Vesturveldanna vildu áfram
ganga til móts við Rússa til þess
að reyna að komast að samkomu-
lagi.
Foi-setinn var beðinn að segja
álit sitt á þeim ummælum sem
birt hafa verið eftir Krúsjeff, að
hann lar.gaði til að heimsækja
Bandaríkin. Eisenhower svaraði,
að hann hefði ekkert á móti því
að Krúsjeff kæmi í opinbera
heimsókn, ef vonir stæðu til að
slík heimsókn gæti stuðlað að
friði í heiminum. Sem stæði virt-
ist þó ekkert benda til þess að
slík himsókn myndi sérstaklega
stuðla að bættri sambúð Austurs
og Vesturs.
Þá lýsti Eisenhower forseti því
yfir, að Bandaríkin ætluðu ekki
að viðurkenna austur-þýzku
kommúnistastjórnina.
★--------------------—★
JílorötmWaíub
Fimmtudagur 16. júlí.
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 6: Stríðsfréttaritari kynnir
iandhelgismálið.
— 8: Ritstjórnargreinar: Hverjir
bera sök á Þingvallahneyksl-
inu. — Laxveiðiár og þjónusta
við almenning.
— 9: Skólagarðarnir.
— 15: íþróttir.
*----------------------4