Morgunblaðið - 11.10.1959, Qupperneq 13

Sunnudagur 11. ok't. 1959
MORCVNBLAÐIÐ
13
Sigurður Sigrmundsson
Hannes Pálsson
Steingrímur Hermannsson
Pað má vera „frjálslyndum vinstri mönnum" nokkur huggun, að þótt Hannes Pálsson og Sigurður
Sigmundsson séu nú komnir í umsjá sakadómara, hefur þriðji maðurinn í þeirra hópi sannað að
hann er slyngari í skattaframtali en nokkur annar — að SÍS einu undanteknu. Steingrímur Her-
mannsson þarf sem sé ekki að borga meira samanlagt í tekjuskatt og útsvar en 2146,00 krónur.
Geri aðrir betur!
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugard. 10. okt.
ímynd
vinstra
samstarfs
Ef hægt er að segja um
nokkra tvo menn á íslandi, að
þeir séu holdi klædd ímynd
vinstra samstarfs, eru það þeir
Hannes Pálsson og Sigurður Sig-
mundsson. Hannes er einn
þeirra manna í Framsóknar-
flokknum, sem ætíð hafa verið
andstæðir samvinnu við Sjálf-
stæðismenn. Hann lýsti skoðun
sinni réttilega í TíiVianum sl.
sunnudag, þegar hann sagði:
----ég hef alltaf verið held-
ur hlynntur Þjóðviljamönn-
um------
Sigurður Sigmundsson er aftur
á móti það, sem Tíminn kallar
„frjálslyndur íhaldsandstæðing-
ur“. Sigurður hefur áreiðanlega
aldrei talið sjálfan sig kommún-
ista. Hann er gamall Alþýðu-
flokksmaður. Andlegan þroska
hans má sjá af því, að þegar
hann kynntist Hannibal Valdi-
marssyni, fylltist hann aðdáun á
yfirburða foringjahæfileikum
þess víngulmennis. Sú aðdáun
var svo einlæg, að þegar Hanni-
bal að undirlagi Hermanns, fór
úr Alþýðuflokknum og stofnaði
Alþýðubandalagið með kommún-
istum til að greiða fyrir myndun
V-stjórnarinnar, þá fylgdi Sig-
urður honum af heilum huga.
Það eru því menn á borð við
Sigurð Sigmundsson, sem Fram-
sókn öllum öðrum fremur hefur
sett von sína á um varanlegt
vinstra samstarf í landinu. Enda
fylgdi Sigurður V-stjórninni í
einu og öllu af engu minni trú-
mennsku en sauðtryggasti Fram-
sóknarmaður.
„Vorum þá upp-
teknir við að semja
„Gulu bókina66.
íí
Engir menn áttu frekar trúnað
skilið af V-stjórninni en þeir
Hannes Pálsson og Sigurður Sig-
mundsson. Þeir hlutu hann og í
ríkum mæli. Eitt af helztu stefnu
málum V-stjórnarinnar var að
ráða bót á húsnæðisskortinum og
útvega öllum þeim, sem illa væru
staddir lán til íbúðabygginga. Til
forystu í þessu vandamáli voru
Sigurður og Hannes settir. Til að
tryggja völd þeirra voru fvrst
gefin út bráðabirgðalög og síðan
sett heildarlöggjöf, sem veita átti
þeim möguleika til að vinna sönn
stórvirki.
Við það var þó ekki látið sitja.
V-stjórnin fól þeim að semja enn
víðtækari lög, sem leysa átri
þennan vanda um alla framtíð.
Til þess að svo gæti orðið, var
þeim sagt, að ekki mætti horfa
í það, þótt almenningur væri
sviptur eignum sínum og heim-
ilisfriðurinn rofinn. Með þessa
leiðbeiningu V-stjórnarinnar
hófu þeir Sigurður og Hannes
starf sitt. Árangurinn varð „Gula
bókin“. Enn minnist Hannes
Pálsson þeirra dýrðardaga af
hrærðum hug. Þegar menn lesa
skrif hans nú, má sjá að hann
klökknar, er hann segir:
„Við vorum þá uppteknir við
að semja „Gulu bókina“ og út-
hluta lánum samkvæmt bráða-
birgðalögum Hannibals“.
Þá bar ekki mikið á milli.
„Hljóp frá með laf-
andi skottið44
En „Gula bókin" komst í hend-
ur fleiri en fyrirhugað var.
Morgunblaðið ljóstraði upp,
hvað til stæði. Gremja almenn-
ings yfir ráðagerðunum varð að
svo öflugri andúðaröldu, að öll
vinstri fylkingin varð slegin
felmtri. Ótti ýmissa varð svo
mikill, að þeir sóru, að „Gula
bókin“ hefði aldrei verið til. Við
allan hópinn á það, sem Hannes
Pálsson segir nú um Sigurð Sig-
mundsson:
„----þá misstir þú svo kjark-
inn að þú hljópst frá með lafandi
skottið----
Hannes Pálsson einn þorði að
standa við verk sín, en fékk þau
laun fyrir karlmennsku sína, að
sonur Hermanns Jónassonar
sagði, að Hannes hefði orðið þess
valdandi, að Framsókn hefði
tvisvar tapað kosningum í
Reykjavík.
Þrátt fyrir það, þótt flokks-
broddarnir reyndu að skella
skuldinni á Hannes, þegar illa
fór, þá vissu þeir, að hann hafði
einungis hlýðnazt fyrirmælum
sjálfra þeirra. Þess vegna létu
broddarnir Hannes og Sigurð Sig-
mundsson halda áfram forystu
sinni í húsnæðismálastjórn. Hér
kom og annað til. Verkefni Hann-
esar og Sigurðar var ekki það
eitt að semja „Gulu bókina',
heldur áttu þeir einnig að út-
hluta íbúðalánunum af hæfilegri
rangsleitni.
„Til að útiloka
Sjálfstæðismenn64
Áður var vikið að dýrðardög-
unum, þegar Hannes sagði þá Sig
urð hafá verið upptekna við að
semja „Gulu bókina" og „úthluta
lánum samkvæmt bráðabirgða-
lögum Hannibals. Og ég vil alls
ekki sverja fyrir, að einhver
pólitík hafi verið í þeirri út-
hlutun, þú varst nefnilega -að
sumu leyti furðu námfús og tókst
í mörgu kennara þínum fram, a.
m. k. hvað pólitískar lánaúthluí-
anir áhrærði“.
Ekki fer á milli mála hver
kennarinn var. Eftir samhenginu
getur það ekki hafa verið annar
en Hannes sjálfur. Hann viður-
kennir hins vegar, að lærisveinn-
inn hafi fljótt farið fram úr kenn-
aranum. Slíkt er ekki nema eðli-
legt, þegar litið er til þess í hvaða
skyni umrædd bráðabirgðalög,
sem fengu þeim fóstbræðrurn
alræðisvald, voru sett. Um það
segir Hannes:
„Það var Hannibal nokkur
Valdimarsson, sem gaf út bráða-
birgðalög til að útiloka Ragnar
Lárusson, eða nokkum annan
Sjálfstæðismann, frá því að út-
hluta lánum frá Húsnæðismála-
stofnuninni, og í nærri % úr ári,
eða þar um bil, var úthlutunin
aðeins í höndum fulltrúa vinstri
stjórnarinnai?“.
SeMoss-hneykslið
ekki einsdænii
Tilgangurinn var sem sé sá að
„útiloka" Sjálfstæðismenn. A
meðan þeir gátu einbeitt sér að
því fór allt friðsamlega á milli
Hannesar og Sigurðar. En þegar
þeir fóru að deila um ránsfeng-
inn sín á milli, versnaði vinskap-
urinn. Þá hófust myrkraverkin,
sem Hannes og Sigurður kepp-
ast nú við að lýsa. Selfoss-
hneykslið er aðeins eitt dæmi
um þann óþokkaskap, sem í
frammi hefur verið hafður.
Merkingarnar á listanum, sem
Hannes sagði, að skjalaþjófurinn
hefði „til allrar hamingju“ ekki
stolið, tala flestar sínu máli. Þó
eru sum merkin eins og -f- og -=-
enn óskýrð. Hitt þarf ekki að
taka fram, að þegar merkt er við
nafn eins umsækjandans hvort-
tveggja í senn, að hann sé sjálfur
Framsóknarmaður og sonur eins
helzta Framsóknarmannsins í
héraði, þá var lánveiting honum
til handa þar með tryggð.
„Allir kommúnist-
ar eitthvað rugl-
aðir í siðgæðislmg-
Þetta er auðsjáanlega í senn
talað af sárri reynslu og öruggri
sannfæringu. Samt segir Hannes:
„-----ég hef alltaf verið held-
ur hlynntur Þjóðviljamönn-
um-------“.
Og í sama blaði, sem Hannes
gefur þessar yfirlýsingar, segir í
ritstjórnargrein um Framsóknar-
flokkinn:
„Hann var eini stuðningsflokk-
ur vinstri stjórnarinnar, er
studdi hana heill og óskiptur1.
í næsta blaði Tímans þar á
undan hafði verið sagt í forystu-
grein:
Framsóknarflokkurinn hefur
sýnt í verki, að hann er einlæg-
asti fylgjandi vinstri stefnu. Það
sást gleggst á því, að hann einn
stuðningsflokka vinstri stjórnar-
innar fylgdi henni heill og ó-
skiptur“.
Þessi vitnisburður er ómetan-
legur um það, hvers konar
stjórnarhætti Framsóknarflokk'
urinn vill hafa á íslandi. Mál-
gögn hans geta ekki nógsamlega
oft endurtekið hollustuyfirlýsing
ar sínar við V-stjórnina, sem
Hannes Pálsson og Sigurður Sig
mundsson eru lifandi eftirmynd
af. Framsóknarbroddarnir telja
sér þá félaga vera hæfasta, sem
þeir sjálfir vita um, að eitthvað
eru „ruglaðir í siðgæðishug-
myndurA". Sækjast sér um líkir
og fyrir Framsóknarbroddunum
vakir það fyrst og fremst að
tryggja sín eigin völd og geta
braskað með þau.
Bjargráðin
botnlausu
mynd
LL
um
Enginn, sem les skrif Hannes-
ar Pálssonar og Sigurðar Sig-
mundssonar, getur dulið sig þess,
að sameiningaraflið þeirra 1 milii
var hugsjón Hermanns Jónasson-
ar að víkja Sjálfstæðismönnum
til hliðar. Síðan þeirri hugsjón
var fullnæþt „hefur allt logað
þar í illindum", eins og Hannes
Pálsson segír. Sú lýsing hans á
andanum í húsnæðismálastjórn á
ekki síður við allt vinstra sam-
starfið, enda er dómur Hannesar
um samstarfsmennina þessi:
„En e.t.v. eru allir kommúnist-
ar eitthvað ruglaðir í siðgæðis-
hugmyndum"
Framsóknarmenn svífast þess
sjaldnast í valdabraski sínu að
víkja málefnum til hliðar. Engir
hafa lengur né oftar fjargviðrast
út af böli dýrtiðarinnar en Fram-
sókn. Aldrei hefur hún þó fylgt
neinni öruggri stefnu þeim mál-
um til lausnar. Á sínum tima
þóttist hún þekkja þar einhver
„varanleg úrræði“. Aldrei skýrði
hún þó frá, hver þau væri, og
framkvæmdin fór eins og allir
vita. Nú eftir á reynir hún að
kenna öðrum um. í Tímanum sl
fimmtudag segir t. d.:
„Þó er það almennt viður-
kennt, af andstæðingum sem öðr-
um, að grundvöllur sá, sem fyrr-
verandi ríkisstjórn lagði vorið
1958 hafi verið traustur til að
byggja á varanlegar ráðstafanir,
en haustið 1958 gengu kommún-
istar og hægri kratar í lið með
íhaldinu og eyðilögðu ráðstafan-
ir, sem vel voru komnar á lagg-
irnar“.
Hvílik fásinna þessi skrif Tím-
ans eru má sjá með því að fletta
upp Morgunblaðinu frá 14. maí
1958, daginn eftir að bjargráða-
frumvarpið var lagt fram. Fyrir-
sagnir blaðsins af þeim tíðindum
voru þessar:
„Alger uppgjöf vinstri stjórn-
arinnar:
Nýrri verðbólguöldu velt yfir
þjóðina.
Grímuklædd gengislækkun, gif
urleg skattahækkun, lögfest
hækkun kaups og verðlags.
Uppbótakerfið heldur áfram og
stjórnin lýsir þörf nýrra ráðstaf
anna í haust.
„Bjargráðin" komin fram á Al-
þingi“.
Fyrirsögn á forystugrein sama
dag var:
„Fullkomin uppgjöf og upp-
lausn“.
Allt er þetta líkara því sem
það hefði verið skrifað eftir að
reynsla var fengin af „bjarg.
ráða“-fálminu, en áður en þau
voru lögfest. Fyrirsagnirnar
sanna, að Sjálfstæðismenn gerðu
sér frá fyrsta degi ljóst, að bjarg-
ráðin voru botnlaus og hlutu að
enda í þeirri ófæru, sem raun
varð á. Hermann Jónasson lýsti
henni með þessum orðum:
„Ný verðbólgualda er skoilin
yfir“,
°g
„í ríkisstjórninni er ekki sam-
staða um nein úrræði í þessum
málum“.
Þetta varð Hermanni að orði,
þegar hann hinn 4. desember sá
afleiðingar bjargráðanna. 'Sjálf*
stæðismenn þurftu ekki að bíða
svo lengi. Þeir sögðu strax hinn
14. maí 1958 fyrir, hvernig fara
myndi.
Yesaldómur
kommúnista
Hlutur Framsóknar er vissu-
lega ekki góður, en frammistaða
kommúnista er sízt betri. Þeir
svívirða Framsókn af gríð og erg
og eiga ekki nógu ill orð til að
lýsa öllum hennar vömmum og
skömmum. Engu að síður segja
þeir í öðru orðinu, að ný V-
stjórn sé þeirra keppikefli. Báð-
um virðist sameiginlegt að sækj-
ast eftir sem allra mestum óþokk
um til félagsskapar. Af þessum
sökum missa ákærur kommúnista
á Framsókn mjög marks. Þeir
forðast og vendilega að taka á
kýlinu, þar sem spillingin er
mest.
Misnotkun Framsóknar á sam-
vinnufélögunum er nú orðin
hneykslunarhella um land allt. I
upphafi ætlaði Tíminn að reyna
að þegja tal um hana í hel. Nú
er andúðin á misnotkuninni orð-
in svo mögnuð, að Tíminn þorir
ekki annað en að birta hverja
varnargreinina eftir aðrá.
Allir flokkar hafa orðið að þola
kúgun af Framsókn innan sam-
vinnufélaganna, enginn þó e. t. v.
harkalegri en kommúnistar í
KRON. Framsóknarmenn fengu
á sínum tíma landslögum breytt
til þess eins að rýra kosningar-
rétt félagsmanna í KRON til
aðalfundar SÍS. Það var gert I
beinu framhaldi þess, að komm-
únistar höfðu þar fengið meiri-
hluta. Til að skammta þeim
minni rétt en öðrum, var brotið
móti fyrstu höfuðreglu Roch-
dale-félagsins og ákveðið að við-
skiptamagn skyldi ráða atkvæðis
rétti.
Af einhverjum ástæðum hafa
kommúnistar aldrei haft í sér
mannrænu til að ræða um þetta
ranglæti. Nú í sumar var það
Morgunblaðið, sem leiddi þetta
í Ijós. En kommúnistar þora ekki
að æmta né skræmta. Frammi-
staða þeirra í KRON er með slík-
um endemum að þeir vilja láta
þegja um hana. Þeir vilja nota
KRON til kaupskapar við Fram-
sókn í því skyni að láta völd henn
ar í SÍS koma á móti stuðningi
hennar við þá í Alþýðusambandi
íslands. Eðli beggja er hið sama,
þó að ljót orð fari öðru hverju
á milli.
Þö^n 5
Alþýðublaðsins
Það vakti mikla athygli, a9
Alþýðublaðið skyldi aldrei minn-
ast á hneykslið í húsnæðismála-
stjórn, fyrr en ríkisstjórnin hafði
orðið við kröfum almennings-
álitsins, sem Morgunblaðið var
talsmaður fyrir um að kæra
Hannes Pálsson og Sigurð Sig-
mundsson fyrir sakadómara og
vikja þeim úr starfi.
Þjóðviljinn ætlaði að gera
ákærur Sigurðar að kosninga-
bombu. Tíminn leiddi málið ‘
alveg hjá sér að öðru leyti en
því, að hann leyfði Hannesi Páls-
syni að bera hönd fyrir höfuð
sér með þeim árangri, að Hannes
spillti málstað sínum og flokks-
ins því meira sem hann skrifaði.
Alþýðublaðið lét aftur á móti svo
sem það vissi alls ekkert um
málið. Morgunblaðið eitt skýrði
frá öllu sem gerðist. Með því
skapaðist það almenningsálit, að
ómögulegt var fyrir ríkisstjórn-
ina að láta málið lengur afskipta-
laust.
Annars er Ijóst að Alþýðuflokk
urinn hyggur sér í þessum kosn-
ingum helzt til framdráttar að
taka upp gömul stefnumál Sjálf-
stæðisflokksins. í Alþýðublaðinu
er nú farið fögrum orðum urn
frjálsa verzlun og afnám á við-
skiptahömlum.
Eins er mikið gert úr því að
afnema þurfi tekjuskatt. Þá til-
Framh. á bls. 14.