Morgunblaðið - 14.11.1959, Qupperneq 14

14
MORGVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 14. nóv. 1959
Royal
dvaxtahlaup
(gelatin)
Inniheldur C bætiefni.
Það er nærandi og ljúf-
fengt fyrir yngri sem
eldri ,einnig mjög fall-
egt til skreytingar á
tertum.
íbúð til sölu
Til sölu er lítil 4 herbergja íbúð í risi. íbúðin er
mjög heppileg fyrir hjón með 1—2 böm.
Upplýsingar gefa
Lögmenn
GEIK HALLGRlMSSON
EVJÖLFUK KONRAÐ JÓNSSON
Skrifstofustarf
Maður með verzlunarskólaprófi, nýkominn frá námi
erlendis, óskar eftir vinnu hjá traustu fyrirtæki,
tungumálakunnátta: enska, þýzka, franska og hald-
góð þekking á almennum skrifstofu- og bankastörf-
um. Tilboð sendist blaðinu fyrir þriðjudagskvöld
merkt: „8399".
SEM NÍR VOLKSWAGEN
til sölu
Upplýsingar í dag í síma milli kl. 1—2 og 7—8
Sími 32573.
vantar vanar vélritnnarstúlkur um
stuttan tíma. Kvöldvinna kæmi
til greina. Uppl. í síma 22385.
Keflavík
Til leigu er í Keflavík húsnæði 170 ferm. og 55
ferm. salir við Hafnargötuna sem hentugir eru til
ýmiskonar iðnaðar og fL Upplýsingar í síma 12.
Barnakápur
Bláu efnin komin. — Litaúrval.
Saumastofa
Jónínu Þorvalds
Rauðarárstíg 22.
Rafgeymar
6 og 12 volt hlaðnir og óhlaðnir.
Garðar Gíslason hf.
Bifreiðaverzlun.
Matthildur Jóhannesd.
Minningarorð
í DAG verður til moldar borin
að Útskálum í Garði, Matthildur
Jóhannesdóttir frá Gauksstöð-
um í Garði. Hún var dóttir
sæmdar- og ágætishjónanna á
Gauksstöðum, Helgu Þorsteins-
dóttur og Jóhannesar Jónssonar,
útvegsbónda. Matthildur var
fædd 22. apríl 1935, en lézt 5.
nóvember sl. Vafalaust hefur
sumarylurinn aukist hjá hjón-
unum á Gauksstöðum við fæð-
ingu litlu stúlkunnar, þá fögru
vordaga fyrir 24 árum. En í ham
ingjusömu hjónabandi þeirra
hafa þau eignast 14 falleg og
mannvænleg böm og var Matta,
eins og hún var jafnan kölluð
meðal vina og vandamanna, næst
yngst.
Fyrir 17 árum kom ég fyrst
að Gauksstöðum. Það var eink-
um tvennt, sem festist þá í huga
minn og hefur átt þar bólfestu
siðan, þc er hjartahl.'. húsráð-
enda og hh.n scóri, fjörmikli
barnahópur. Hvert af öðru ux i
svo börnin út úr barnahópnum
inn í líf og starf hinna fullorðnu
þar sem þau hafa reynzt í bezta
lagi hlutgengir þjóðfélags þegn-
ar. Ein er s» min. um Matc-
hildi, sem mér finnst rétt að geta,
— Bókmenntir
Framh. af bls. 13.
Sagan er dálítið sundurlaus og
sumar persónulýsingar helzti ein
faldar í sniðum, en það er mikil
heiðríkja yfir frásögninni og tákn
in víða skáldleg og mælsk. Hún
verður manni sérlega minnisstæð.
„Maríumyndin" eftir Guðmund
Steinsson kom út í fyrra. Hún
er sennilega listrænust þeirra
fjögurra skáldsagna, sem hér eru
nefndar, eins konar prósaljóð um
suðrænar ástir. Atburðarásin er
mjög látlaus og einföld, en strll-
inn er hlaðinn mikilli kynngi.
Sagan fjallar ekki um nein meiri
háttar vandamál nema togstreit-
una í sál söguhetjunnar milli hins
einfalda og nægjusama lífs fólks-
ins á Kanaríeyjum og hins óró-
lega lífs flakkarans sem hvergi
eirir og finnur aldrei fullkomna
hamingju. En á bakgrunni sög-
unnar er brugðið upp sérlega ljós-
um svipmyndum af kjörum eyjar
skeggja, lifsbaráttu þeirra og fá-
tækt.
„Ástarsaga" eftir Steinar Sig-
urjónsson, sem líka kom út í
fyrra, er af allt öðrum toga. Hún
fjallar um sjómannalíf og hjóna-
bandserjur á Akranesi, en það er
stíllinn sem gefur henni gildi,
lyftir efninu upp úr hversdags-
leikanum. Höfundurinn notar
fjörugt götumál af mikilli leikni
og sagan er eiginlega öll „ein-
tal sálarinnar". Hins vegar eru
sumar persónurnar eilítið þoku-
kenndar og óþörf sérvizka í staf-
setningu höfundarins. En þetta er
mjög nýstárleg bók.
Ég hef hér að framan nefnt
sárafáar skáldsögur frá síðustu
15 árum, og af ráðnum hug sleppt
ýmsum greinum skáldsögunnar,
svo sem sagnfræðilegum skáld-
skap. Það sem fyrir mér vakti
var að draga fram nokkur þau
verk, sem sérkennilegust mega
teljast og kynnu að benda til
þess, að íslenzkir höfundar séu
að leita nýrra fanga. Um það
verður varla deilt, að hlutur
skáldsögunnar í bókmenntum
okkar sé harla rýr þessa stundina
og að tilraunir ungu skáldanna
séu fálmandi enn sem komið er.
Ég held sú staðhæfing Kristjáns
Karlssonar sé rétt, að okkur
skorti heimspekilega og andlega
undirstöðu í bókmenntirnar. Með
an íslenzkir höfundar eru ragir
við að fjalla um hin stærri vanda
mál mannlífsins og tilverunnar,
verða bókmenntirnar ekki ann-
að en „endalausar frásagnir af
fátæklegum atburðum úr þjóð-
lífinu" og veslast að lokum upp
af andlegum næringarefnaskorti.
Sigurður A. Magnússon.
e.i það var frá íþróttamóti í Kefla
vík, er hún tók þátt í, þá á ferr.i-
ingaraldri. Táp hermar og fjör
speglaðist í hverri hreyfingu og
hógværð að unnum si„.-i. Þ .3
duldist ekki aC hér -ár gott
þróttaefni. Enda mun það ha-a
verið vilji henn; og þrá að gera
íþróttakennslu að ævistarfi. t£n
því miður voru ;kki forlög henn
ar þann veg ráðin. Eftir að hafa
lokið héraðsskólanámi 1952, mur.
hún hafa ætlað sér að fara í
íþróttakennaraskóla, en áður en
til þess kom, mun sjúkdómur sá
er nú hefur fært hana úr tölu
okkar lifenda gert vart við sig,
og breytt fögrum fyrirætlunum
og góðum fyrirheituni í va.i-
heilsu og sjúkrahússvist. Tiu
mánaða sjúkdómslega kom i stað
skólagöngu og síðar margar
skemmri legur. Oí.ast var harka
sjúkdómsins svo mikil, að maður
gat búizt við sigri mannsins með
sigðina. íþrótt Matthildar varð
því sú að glíma við hann. Og
við, sem stóðum álengdar —
áhorfendur — gátum ekki annað
en dáðst að æskuþrótti og mann-
dómi hennar. Hvað eftir annað
náði hún svo öruggum yfirtökum,
að jafnvel þeir, sem bezt áttu
að vita, gerðu sér vonir um að
sigurinn væri alger. En þá var
athafnaþráin, atorkan og óhlífn-
in svo mikil að hún sást ekki
fyrir. Smátt og smátt bilaði við-
námsþrótturinn og lífsins loka-
stund upp runnin hverri Matt-
hildur tók á móti með sinni
kunnu geðró og hugprýði.
Af framansögu mætti ætla að
vinnustundir Matthildar hafi ekki
orðið margar. En athafnaþráin
var henni í blóð borin. Á átjánda
ári réðst hún til símaþjónustu á
símstöðina í Garðinum og siðar
á símstöðina í Keflavík, en bjó
alltaf heima í foreldrahúsum,
þar sem hún vann jafnan að lok-
inni símavakt. Á Gauksstöðum
var margt að snúast, bæði úti og
inni, stórt heimili, landbúnaður
og útgerð, með fiskverkun, sild-
arsöltun og öllu því sem þar að
lýtur, og í þungri sjúkdómslegu
móður sinnar fékk hún sig leysta
frá simþjónustu í nokkra mán-
uði til að taka að sér húsmóð-
urstörfin. Auk þessa gat hún fórn
að góðum tima til félagsmála og
starfs í þeirra þágu, lék t. d. í
ýmsum sjónleiekum við góðan
orðstír.
Um leið og við starfssystkini
hennar kveðjum hana og þökk-
um henni góð kynni og gott sam-
starf, vottum við öldruðum for-
eldrum hennar og öðrum vinum
og vandamönnum innilega sam-
úð.
Jón Tómasson.
Bygging björgunarskútu
fyrir Breiðafjörð
STYKKISHÓLMI, 9. okt. — Að-
alfundur fjáröflunarnefndar fyr
ir björgunarskútusjóð Breiða-
fjarðar var haldinn í Stykkis-
hólmi föstudaginn 6. nóv. kl. 9 í
samkomuhúsinu. Mættir voru
fullfcrúar úr öllum sjávarpláss-
um á Snæfellsnesi. Auk þess Ás-
grímur Björnsson, fulltrúi frá
Slysavarnafélagi íslands.
Ottó Ámason setti fundinn og
minntist Ágústar heitins Páls-
sonar, skipstjóra í Stykkishólmi,
er lézt á sL sumri, en hann var
mesti áhugamaður um málefni
björgunarskútusjóðsins. Þá gaf
hann fundinum skýrslu um gang
söfnunarinnar til þessa dags, en
eins og áður hefur verið sagt frá
í blöðum stofnuðu þau Svanhild
ur og Þorbjörn Jónsson í Reykja
vík sjóð þennan fyrir nokkrum
Losað um fjötrana
í Kenya
NAIROBI, Kenya, 10. nóv. Reut-
er: — Sir Patrick Renison, land-
stjóri Breta í Kenya, lýsti því
yfir á fyrsta fundi löggjafarráðs
landsins í dag, að lög um hernað-
arástand, sem sett voru fyrir sjö
árum, er mikil átök urðu með
samtökum innfæddra og Bretum,
yrðu felld úr gildi eftir næstu
áramót.
Sir Patrick sagði, að jafnframt
yrðu látnir lausir fjölmargir
fangar, sem setið hefðu í fanga-
búðum lengri eða skemmri tíma
fyrir alls kyns afbrot. Aðeins
þeir, sem drýgt hefðu meiri hátt-
ar glæpi, yrðu ekki látnir lausir,
heldur haldið áfram í fangelsi
eða „betrunarbúðum". Þeirra á
meðal er Jano Kenyatta, foringi
samtaka Afríkumanna. — Reynt
verði og að leysa sem fyrst úr
haldi um 2.300 manns, sem dæmd
ir hafa verið vegna brota á lög-
unum um neyðarástand.
Þess má geta, að Sir Patrick
Renison tók við landstjóraem-
bættinu af Sir Evelyn Baring í
síðasta mánuði.
árum. Sjóðurinn er nú 557 þús.
kr. Þar á meðal hefur safnazt
á Hellissandi rúm 112 þús., i Ól-
afsvík 147 þús., Grafarnesi rúm
42 þús., Stykkishólmi rúm 175
þús. Var fundurinn einróma
með því að hraða fjáröflunum og
var ákveðið að almennur íjár-
öflunardagur yrði 1. og 2. apríl
1960.
Þá var samþykkt tillaga um að
kjósa 5 manna ráð til að ræða
við landhelgisgæzluna, Slysa-
varnarfélag Islands og rikisstjórn
um byggingu björgunarskútu fyr
ir Breiðafjörð. Er samið hefur
verið um byggingu skipsins og
bygging þess ákveðin, skal þetta
ráð hafa eftirlit með byggingu
þess fyrir hönd björgunarskúfcu-
sjóðs Breiðafjarðar, eftir því,
sem um semst við stjórnarvöld-
in. í þetta ráð voru kjörinn einn
maður úr hverju sjávarþorpi á
Snæfellsnesi þeir Bergsveinn
Jónsson, Stykkishólmi, Emil
Magnússon Grafarnesi, Víglund-
ur Jónsson, Ólafsvík og Skúli
Alexandersson, Hellissandi. Einn
ig Þorbjörn Jónsson, Reykjavik.
— Á. H.
Gagnrýnir stefnu
NATO
LONDON, 11. nóv. — Einn af
talsmönnum verkamannaflokks-
ins, Shinwell, fyrrum varnarmála
ráðherra, gagnrýndi í dag Atlants
hafsbandalagið fyrir ákvörðun-
ina um að láta v-þýzka hernum
í té eldflaugar og kjarnorkuvopn.
Innan skamms yrði V.-Þýzkaland
öflugasta riki Evrópu, ef færi
sem horfði.
Því var svarað til af hálfu
stjórnarinnar, að V.-Þjóðverjar
mundu ekki fá þessi vopn fyrir
fund æðstu manna — og þeir
fengju heldur ekki ráð yfir kjarn
orkuvopnunum. En hins vegar
væri engin ástæða til að mis-
muna NATO-ríkjunum í einu né
neinu, V.-Þjóðverjar hefðu full-
an rétt á við hinar bandalagsþjóð
irnar.