Morgunblaðið - 03.01.1960, Blaðsíða 1

ttitM
47. árgangur
1. tbl. — Sunnudagur 3. janúar 1960
Prentsmiðja Morgunblaðsins
íslendingar verða
um sfefnu í efna
hagsmálunum
Uppbótakerfið hefur leitf
——■ " ^
þjóðina út í ógöngur
IJtvarpsávarp Ólafs Thors
á gamlárskvöld
að breyta fafarlaust
ÞAXJ hin miklu mál, sem ríkis-
stjórnin hefur verið að fjalla um
að undanförnu, þ. e. a. s. efna-
hagsleg viðreisn þjóðarinnar,
hafa gripið svo hug minn allan
og liggja mér svo þungt á hjarta,
að ég get ekki náð flugtakinu,
ekki lyft mér yfir þau og valið
mér annað og ef til vill ýmsum
hugþekkara umræðuefni á þess-
ari hátíðlegu stund.
En hver veit þá líka nema að
rétt á litið séu það einmitt þessi
mál, sem öðru fremur ber að
ræða nú, þegar þjóðin á örlaga-
stundu stendur á vegamótum.
★
Sá vandi er mér á höndum að
forðast að verða lagður undar
réttmætt ámæli fyrir rangtúlkun.
Bið ég menn að hafa hugfast, að
auðvitað eru viðhorfin mismun-
andi, eftir því á hvaða sjónarhól
er staðið og margt, sem kann að
vera matsatriði 1 svo miklum
málum, sem hér um ræðir. Þurfa
menn því ekki að vera á eitt sátt-
ir, þótt allir vilji hafa það, sem
sannara reynist.
★
Fram til síðustu aldamóta
höfðu íslendingar lengst af lifað
fábreyttu lífi, við litil lifsgæði
og oft og einatt hungur og hor-
felli í þessu fagra landi, sem stöð-
ugt verður gæðaríkara, eftir því
sem tækninni fleygir fram.
í upphafi þessarar aldar hefst
að heita má nýtt landnám á ís-
landi. Þá breyttu hinir miklu
hugsjóna- og atorkumenn árabát-
unum í vélbáta og togara og
skópu með því íslenzkum sjó-
mönnum aðstöðu til að sýna, að
þeir eru fremstir allra fiski-
manna
margir úr fátækt til bjargálna, en
kjör ails almennings stórbötnuðu,
svo að oft mátti mannsæmandi
teljast. Voru þó nær ævinlega
nokkur vanhöld á, sem þeir bezt
vita, sem muna t. d. þegar verka-
mennirnir við Reykjavíkurhöfn
hömuðu sig á bersvæði meðan
þeir biðu þess, að sú náð félli
þeim í skaut að fá stritvinnu,
greidda með nokkurra aura
tímakaupi. En stundum brást
líka sú vonin og oft var atvinnu-
leysið hörmulega mikið.
★
Allt breyttist þetta snemma í
síðari heimsstyrjöldinni. Þá skeði
allt í senn, að framleiðsluvara
landsmanna margfaldaðist í verði
og að hér settist að herlið, að
tölu á við hálfa þjóðina, með full-
Kínverjar sitja
sem fastast
en Sjú En Lai vill enn tala við Nehru
um ,,friðsamlega lausn44 landamœra-
deilunnar
ÓLAFUR XHORS
ar hendur fjár, sem það dreifði
eins og gullúða yfir þjóðina, en
falaðist auk þess eftir þúsundum
íslenzkra handa til vinnu í þágu
ófriðarins.
Peningaflóðið, sem þá streymdi
yfir þjóðina, setti hér margt úr
skorðum. Myndi raunar engin
þjóð með okkar fortíð hafa fótað
sig í þeirri iðu.
★
Síðan höfum við lifað í vellyst-
ingum pragtuglega. í mörgum
höfuðefnum hefur þetta leitt til
velfarnaðar fyrir þjóðina og eru
þó á ýmsir og stórir annmarkar,
svo sem verðbólgu-vandinn, sem
nú er að vaxa okkur yfir höfuð.
Framhald á bls. 6.
HONG KONG og Nýju Dehli, 2. janúar. — Sjú En Lai hefur ena
lagt til, að þeir Nehru hittist og reyni að jafna landamæradeilii
Indverja og kínverskra kommúnista. Kínverska fréttastofan birti
í dag orðsendingu, sem kínverska utanríkisráðuneytið sendi ind-
versku stjórninni 26. desember. Það er í svipuðum dúr og fyrri
orðsending Kínverja og svar við bréfi Nehrus 26. desember og
orðsendingu indverska utanríkisráðuneytisins til Kínverja 4. nóv.
Nehru hefur áður hafnað fundi
með Sjú Én Lai til þess að binda
endi á landamæradeiluna. Nehru
hefur látið svo um mælt, að á
meðan Kínverjar hafa her sinn á
indversku landi og engrar und-
anlátssemi sé að vænta frá þeim
telji hann tilgangslaust að ræða
við Sjú En Lai um landamærin,
Indverjar muni aldrei láta und-
an ofbeldinu, þeir muni aldrei
láta þvinga sig til þess að gefa
Kínverjum yfir 40 þúsund fermíl-
ur af indversku landi.
Kínverjar tóku þetta landsvæði
Rússar aftur farnir að falsa
hagskýrslur sínar
Krúsjeff þorir ekki að segja fajóðinni
sannleikann um 10&/o minnkun
landbúnaðarframleiðslunnar
MAÐUR var farinn að ímynda
sér, að rússnesk yfirvöld væru
upp úr því vaxin að falsa hag-
skýrslur. En það er langt í frá.
Jafnskjótt og eitthvað mistekst
eða fer öðru vísi en áætlað var,
í veröldinni. Hófust þá l þá virðast rússnesku valdamenn-
Nasser sprengir 30 fonn
KAIRO, 2. jan. — Á laugardag-
inn munu framkvæmdir form-
lega hefjast við Aswan-stífluna
miklu í Níl með því að Nasser
einræðisherra sprengir 30 tonn af
dynamiti á stað, þar sem miklar
sprengingar eru fyrir höndum.
Nasser verður með fríðu föru-
neyti, en heiðursgesturinn verður
10 0 0 0 0 00 00 0 0 0'- 0 0: 0 0
Kennedy gefur
kost á sér
|WASHINGTON, 2. janúar — J
ÍÖldungadeildarþingmaðurinn
Ijohn Kennedy mun gefa kostl
|á sér til framboðs af hálful
Idemokrataíiokksins við næstul
[forsetakosningar í Bandaríkj-f
[unum, seii. _i ðu í haust. Ken-|
íedy er 42 u a að aldri. Haniil
ler kaþólskur, en kaþólskurl
Imaður heíur aldrei verið kjör-f
?inn forseti Bandaríkjanna.
Múhameð konungur V í Marokko.
Þá verður fjöldinn allur af hátt
settum rússneskum stjórnarermd
rekum viðstaddur, því Rússar
munu annast þessar framkvæmd-
ir að miklu leyti jafnframt því
sem þeir hafa lánað Egyptum sem
svarar 93 milljónum doilara til
byrjunarframkvæmdanna. Síðar
mun verða þörf á miklu meira fé
svo að lokið verði við stíflugarð-
inn og öll orkuverin.
—o—
— Þegar stíflan verður full-
gerð mun vatn flæða yfir geysi-
stór svæði í efri hluta Nílardals-
ins. Þar eru í hættu merkar og
miklar fornmynjar, sem verða þá
væntanlega undir yfirborði vatns
ins. Ætla Egyptar að senda öllum
þjóðum bænaskrá um stuðning
til að reisa stíflugarð umhverfis
fornleifarnar.
Er áætlað að garðurinn
kosti um 25 milljónir dollara
og munu Egyptar ekki vera
færir um að leggja fram nema
lítið brot af upphæðinni.
irnir stöðugt falla í sömu freistn-
ina og fela staðreyndirnar bak
við falsaðar framleiðsluskýrslur.
Þetta sýnir ótrúlega minnimátt-
arkennd rússneskra ráðamanna,
þrátt fyrir spútninka og geim-
flaugar.
Síðastliðið sumar og haust var
tíðin slæm í ýmsum helztu rækt-
unarhéruðum Sovétríkjanna, sér-
staklega í Ukrainu og gresjunum
kringum neðanverða Volgu, en
einnig niður eftir Kákasus-héruð-
unum. Kom ekki deigur dropi úr
lofti á þessu svæði svo vikum og
mánuðum skipti. Þetta er einmitt
þar sem hin gróðursæla svarta
mold er. Það er beztu landbúnað-
arhéruð Sovétríkjanna. En samt
er við engan að sakast um þetta.
Það vill nú einu sinni svo til, að
það eru einmitt gróðursælustu
ræktunarhéruð Sovétríkjanna,
sem er hættast við ofþurrkum. I
rauninm væntir enginn þess, að
svarta moldin í Ukrainu gefi góða
uppskeru ár eftir ár, engir nema
þeir sem semja framleiðsluáætl-
anir Sovétríkjanna.
En forustumennirnir þora ekki
að standa upp og segja: Félagar,
þetta hefur verið myrkt ár fyrir
bændurna. Svona kemur alltaf
fyrir og það verða önnur myrk
ár, en það gerir ekkert til, við
gerðum ráð fyrir þeim í áætlun-
um okkar. Næsta ár verður von-
andi betra og ef ekki það, þá
þarnæsta ár. Og uppskeran í góðu
árunum er svo stórkostleg, að
við komumst yfir slæmu árin.“ —
f stað þess að segja þetta og þora
að horfast í augu við sannleik-
Framh. á bls. 15.
Gyðingar fá nafn-
laus hótunarbréf
BONN, 2. janúar. — Talsmaffur
v-þýzku stjórnarinnar lét svo
ummælt í dag, aff stjórnin og öll
þýzka þjóffin væri uggandi vegna
margendurtekinna árása á Gyff-
inga i V-Þýzkalandi undanfarna
daga. Ber framkoma þessi mjög
nazistiskan keim. í mörgum bæj
um og borgum hefur hakakross-
inn veriff málaður á bænahús og
eignir Gyffinga á næturþeli og
nckkrir hafa fengiff hótanabréf.
Lögreglan í Bayern hefur m.a.
heitiff 1,000 mörkum þeim, sem
upplýsingar getur gefiff um slík-
an bréfritara.
★ ★ ★
Lögreglan hefur verið beðin að
vera vel á verði um allt Þýzka-
land. Sérstaklega að hafa auga
með bænahúsum Gyðinga og
minnismerkjum, sem reist hafa
verið um fórnardýr Nazistanna.
— Rannsókn þessara atburða er
enn skammt á veg komin. Að
vísu hafa tveir menn verið hand-
teknir í Bayern og fundnir sekir
herskildi sl. sumar og í þessari
síðustu orðsendingu Kínverja er
ekkert aff finna, sem bent getur
til þess aff þeir ætli sér að draga
úr landakröfum sínum í Indlandi.
•
í orðsendingunni segir m.a.,
að ekki ætti að vera erfitt fyrir
Indverja og Kínverja að jafna
deilur sínar, ef báðir aðilar sýni
gagnkvæman skilning. Ef svo fari
að afstaða Indverja reynist frek-
ar í anda friðarins en framkoma
Kínverja, þá gætu Kínverjar vel
fallizt á sjónarmið Indverja. —
En reynist málstaður Kínverja
hins vegar betri ætti það aff vera
sjálfsögff sanngirniskrafa aff Ind-
verjar féllust á hann í anda friff-
ar og vináttu.
Ennfremur segir í kínversku
orðsendingunni, að Kína ásælist
ekki annarra landsvæði, kín-
verska þjóðin sé friðelskandi og
þarfnist friðar.
•
Indverjar hafa hins vegar sak-
að Kínverja um vopnaða árás og
krafizt þess, að þeir flyttu her
sinn af Indversku landi. Síðari
hluta sumars og í haust réðust
Kínverjar inn yfir indversku
landamærin í Longju í N-Austur
Indlandi, felldu níu indverska
landamæraverði og tóku tíu til
fanga. Voru indversku fangarnir
pyndaðir og þeim misþyrmt áð-
ur en þeir voru látnir af hendi
við indversku stjórnina. Kínverj-
Frh. á bls. 15
! íslendingar
í öðru sœti
BANDARISKT fyrirtæki hef-
ur látiff fara fram athugun á
notkun talsímans í meira en
200 löndum. Samkvæmt niður
stöðunum nota Kanadamenn
símann allra þjóffa mest og
engir affrir en. Islendingar
skipa annað sætiff. Það er sem
sagt áætlaff, aff hver Kanada
maður hafi talað 511 sinnum
i símann á síffasta ári. Jafnað-
artalan fyrir íslendinga er
486 símtöl á mann og Banda-
ríkjamenn eru þriðju í röð-
inni með 472 símtöl hver. í
þessari rannsókn var ekki
kannað hvort kvenfólk eða
karlmenn væru þaulsætnari
viff símann. Þaff hefur a'ilrei
þótt leika neinn vafi á því
hvor hefffi vinninginn. — En
Kanadamenn hafa hér greini-
lega yfirburffi, hver u öfunds
verðir sem þeir eru annars af
metinu!!
Framh. á bls. 14
>