Morgunblaðið - 01.05.1960, Side 12

12
MORGVNBL AÐ1Ð
Sunnudagur 1. maí 1960

ITtg.: H.t Arvakur Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Rítstjórar: Valtýr Stefánsson (ábmj
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
• <•
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Asknftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
/. MA I
t LÝÐFRJÁLSUM löndum
treystir verkalýður hinn
1. maí mátt sinn og samstillir
kraftana til baráttu fyrir
hagsbótum.
Á Vesturlöndum eru hags-
inunasamtök verkalýðs og
ailra launþega sjálfsagður
hlutur, enda eiga samtökin
veigamiklu hlutverki að
gegna. í lýðræðisþjóðfélagi
er þessum samtökum bein-
linis ætlað það hlutverk að
gæta þess, að hinn almenni
launþegi fái í sinn hlut rétt-
mæta hlutdeild í þjóðartekj-
unum.
Áður fyrrum skorti víðast
mikið á það, að verkalýður
nyti eðlilegs arðs af erfiði
sínu. Nú á dögum er styrkur
verkalýðsfélaga hins vegar
svo mikill, að vart þarf að
óttast, að þeim muni ekki á
hverjum tíma takast að ná í
sinn hlut því, sem atvinnu-
vegirnir með eðlilegum hætti
geta látið af hendi rakna í
launagreiðslum.
En þegar verkalýðurinn nú
heldur 1. maí hátíðlegan, þá
verður hann að horfast í
augu við þá ömurlegu stað-
reynd, að þrátt fyrir mikið
erfiði og mikil afrek hefur
honum ekki tekizt að bæta
lífskjörin á borð við það, sem
hvarvetna annars staðar í
liinum frjálsa heimi hefur að
undanförnu auðnazt.
Orsakir þessa eru ekki þær,
að íslenzk launþegasamtök
hafi ekki hagnýtt sér verk-
fallsréttindi sín. Verkfalla-
svipunni hefur þvert á móti
verið beitt mjög óvægilega,
án þess þó að tilraunir til að
öðlast kjarabætur með verk-
föllum hafi borið árangur.
Eðlilegt og heilbrigt er því,
að launþegar spyrji nú, er
þeir staldra við á baráttudegi
sínum og huga að hagsmuna-
málunum: Hvers vegna höf-
um við ekki náð sambærileg-
um kjarabótum og nágranna-
þjóðirnar? Hvernig eigum
við í framtíðinni að bæta
kjörin?
Svarið við fyrri spuming-
unni er tvíþætt. Annars veg-
ar er ástæðan sú, að hér hef-
ur ríkt stjórnarstefna um
langa tíð, sem dregið hefur
úi afköstum þjóðarinnar og
þar með skilið minna eftir til
skiptanna.
En á hinn bóginn hefur
verkfallsrétturinn verið gerð-
ur óvirkur sem tæki til að
ná kjarabótum með því að
bæta atvinnurekendnm jafn-
harðan upp þann tekjumissi,
sem verkamenn héldu að
mundi renna til sín.
Með öðrum orðum þá rýrði
hið afturhaldssama efnahags-
kerfi, sem nú er verið að
hverfa frá, heildartekjur ís-
lendinga, en tryggði þó, að
misjafnlega arðvænlegur at-
vinnurekstur gæti haldið
áfram með því að velta í-
mynduðum kjarabótum þeg-
ar í stað yfir á launþega á ný.
Þegar verkalýðurinn því
spyr, hvernig hann geti í
framtíðinni bætt kjör sín á
borð við það, sem nú á sér
stað ár frá ári í nágranna-
löndunum, þá ætti svarið að
vera augljóst.
I fyrsta lagi verða kjara-
bæturnar að byggjast á aukn-
ingu þjóðarteknanna al-
mennt. Þess vegna verða
launþegar að styðja þá
stefnu, sem líklegust er til að
efla blómlegt og hagkvæmt
atvinnulíf.
I öðru lagi verða launþega-
samtökin að gæta þess, að
ekki verði á ný innleitt upp-
bótakerfi, sem sjálfkrafa ger-
ir að engu tilraunir þeirra til
að tryggja sér þá hlutdeild í
tekjum atvinnuveganna, sem
eðlileg er.
Eina örugga tryggingin fyr-
ir því, að þeir öðlist hinar
réttmætu tekjur er fólgin í
því, að þeir geti sótt kjara-
bæturnar beint til þeirra at-
vinnurekenda, sem hagnast
óeðlilega. Og auðvelt er fyr-
ir verkamenn að heimta í
sinn hlut eðlileg laun með
beitingu verkfallsréttar, þeg-
ar vinnuveitandanum erljóst,
að framleiðsluaukning gerir
honum kleift að hækka laun-
in, án þess að hag fyrirtækis
hans sé hætt.
Þeir, sem í raun og veru
vilja berjast fyrir hagsbót-
um verkalýðsins, hljóta því
að styðja hina nýju viðreisn-
arstefnu, sem færa mun þjóð-
inni allri aukna hagsæld.
En 1. maí hugleiða verka-
menn ekki eingöngu sín eig-
in kjör, heldur beina þeir þá
huganum að ýmsum alþjóð-
jegum vandamálum, sem
fjallað er um í ávörpum lýð-
, ræðissinnaðra verkamanna
sem birt eru á öðrum stöðum
hér í blaðinu.
Jafnframt er þessi dagur
svo hvíldar- og hátíðisdagur,
sem verkamenn eru vel að
komnir.
Morgunblaðið óskar laun-
þegasamtökunum farsældar
um leið og það vonar, að
þeim megi auðnast að gegna
giftusamlega því þýðingar-
mikla en vandasama hlut-
verki, sem þeim er ætlað í
lyðræðisþjóðfélagL
UTAN UR HEIMI

á hendur
ÞAÐ var hér á dögunum, að
Michele nokkur Sorbi, eig-
andi stærstu blómaverzlun-
ar í Palermo á Sikiley, sat í
mestu makindum í perlugráa
Alfa Romeo-bílnum sínum og
Ítalíu snýst nú |
gegn ,,Mafíunni

\ \
j Almenningsálitið á |
s
s
s
s
\ - - - j
s — og eru menn \
) s
j farnir að líta á \
I þetta illræmda j
) s
j glœpafélag sem j
j þjóðarvandamál \
s
tottaði stóran vindil, á meðan
liann beið eftir vinkonu sinni.
orðið þekktur sem versti fjand-
maður Mafia-glæpafélagsins. —
Hann var kominn til þess að að-
stoða við rannsókn fyrstu Mafia-
morðanna á árinu.
• „UPPGJÖRIÐ VIÐ MAFIA“
Blóðbaðið heldur áfram,
jafnframt því sem réttarhöld
þau, sem ítölsk hlöð hafa nefnt
„uppgjörið við Mafia", eru hafin
í Maria Capua Vetere á megin-
landinu — en ekki þótti ráðlegt
að hafa réttarhöldin á sjálfri
Sikiley. Fjórum Sikileyingum
hefur verið stefnt fyrir réttinn,
og eru þeir sakaðir um að hafa
myrt 32 ára gamlan atvinnu-
málasérfræðing í Palermo, Carne
vale að nafni, fyrir fimm árum,
af því að hann hafði „skaðað álit
Mafiunnar". — Því eins hefur
re.vnzt unnt að stefna mönnum
þessum fyrir réttinn, að móðir
Carnevales hafði hug til þess að
ganga í berhögg við eina höfuð-
reglu (omerta) óaldarflokksins,
þau „lög“, að enginn — ekki einu
sinni nánustu ættingjar fómar-
lambsins — skuli komast upp
með að „kjafta frá“, án þess að
hljóta grimmilega hefnd.
• ÞJÓÐARVANDAMÁL
Þessi réttarhöld, ásamt
hmni nýju glæpaöld — og e. t. v.
ekki sízt nýjar bækur eftir Levi,
Danilo Dolci og Gavin Maxwell,
hafa vakið almennan áhuga á
Italíu á því að láta nú til skarar
skríða gegn glæpahringnum — í
fyrsta lagi vegna þess, að hann
skaði alvarlega álit ítalíu er-
lendis, í öðru lagi af því, að
sUrfsemi hans leynt og ljóst
brjóti niður ítalskt réttarfar, og
í þriðja lagi — eins og fram kom
í hinu svonefnda Apalchin-máli
í Bandaríkjunum — vegna þess,
að Mafia-hringurinn hafi aug-
Ijóslega samband við ýmis hinna
verstu meðal alþjóðlegra glæpa-
félaga. — Nú er sem sagt — raun
verulega í fyrsta sinn — farið að
íta á Mafia-glæpafélagið sem
þjóðarvandamál á Italíu.
Myndin hér að ofan er
tekin við réttarhöld gegn
áhangendum Mafia-glæpa-
hringsins á Sikiley. — Sak-
borningarnir sitja í járnum
í „búri“ í réttarsalnum — og
vopnaðir verðir gæta þeirra.
Parísarfundurirm
verður taugastríð
- segir Adenauer
Karlsruhe, 29. apríl.
EF Krúsjeff lætur ekki segj-
ast á stórveldafundinum, ef
leiðtogar Vesturveldanna
geta ekki sannfært hann um
einbeitta afstöðu sína í Berlín
armálinu, þá er ég hræddur
um að við nálgumst nú róstu-
timabil á sviði utanríkismála,
sagði Adenauer í ræðu í dag.
Hann vitnaði í ræðu, sem
Krúsjeff flutti á dögunum í
Baku. Þá sag*i Krúsjeff, að Vest
urveldin mundu missa réttinn til
samgönguleiða við V-Berlín, ef
Hann sagði, að umfram allt
yrðu Vesturveldin að standa sem
einn maður. Krúsjeff væri mikill
skapmaður, sem við og við
„hleypti gufunni af katlinum".
En það, að hann skyldi segja
þetta í ræðunni í Baku, væri
ærin ástæða til að álykta hver
afstaða hans yrði á Parísarfund-
inum. Vesturveldin yrðu því að
standa saman — og vera föst
fyrir, sagði Adenauer.
2.15
Skyndilega kom lítill, svart-
ur. bíll akandi á oísahraða
fyrir götuhornið. Og áður en
Sorbi hafði svo mikið sem
gefizt tóm til að taka út úr
sér vindilinn, kvað við-skot-
hvellur — og hann leið út af
í sæti sínu, örendur.
— ★ —
Hinn alræmdi glæpafélags-
skapur Sikileyjar, „Mafia“, var
hér enn á ferðinni. Sorbi var
hinn fimmti, sem á þessu ári
hefur týnt lífi sínu fyrir að ó-
virða á einhvern hátt „lög“ ó-
aldarflokksins. — Ef skotárásir,
launmorð og aðrir glæpir halda
þannig áfram næstu mánuðina,
þá verður þetta eitthvert blóði
drifnasta ár í sögu eyjarinnar af
völdum Mafia, sem þó hefur oft
áður skilið eftir sig blóðuga slóð.
• VERSTI FJANDMAÐUR
MAFIA
Aðeins brem dögum eftir að
Sorbi var myrtur, voru Mafia-
menn aftur á ferðinni — annað
fórnardýr hneig í valinn. Og
tæpri viku áður en blómakaup-
maðurinn mætti „manninum
:neð ljáinn" svo óvænt í perlu-
gráa Alfa Romeo-bílnum sínum,
var setið fyrir lögreglustjóranum
Cataldo Tandoy og konu hans —
og þau drepin. Cataldo starfaði
nú fyrir Rómarlögregluna, en
hafði komið í stutta heimsókn til
.Agrigento, þar sem hann hafði
1 áður starfað um tíu ára skeið og
Rússar gerðu sérstakan friðar-
samning við A-Þýzkaland.
Verða að standa saman
Sagði Adenauer, að ef ekki
sljákkaði í Krúsjeff, færðist
meiri harka í samskipti austurs
og vesturs á næstunni. Stórvelda
fundurinn í næsta mánuði verð-
ur „taugastríð", sagði Adenau-
er — og „ég vona að fulltrúar
Vesturveldanna komi þangað
taugastyrkir."
JOHN Thomas jafnaði ameríska
úti-metið í hástökki er hann
stökk 2.15 m á íþróttamóti í
Andover. Eftir að hann hafði
stokkið 2.15 m reyndi hann við
2.18 m, en fór ekki þá hæð. —■
Innanhúss hefur hann stokkið,
sem kunnugt er, 2.19 m, en það
hefur ekki verið viðurkennt sem
met. —