Morgunblaðið - 26.01.1962, Qupperneq 6

6
MORGVHnL4fílÐ
Föstudagur 29. jan. 1991
Sjávarútvegurinn
um áramnt
í TÍMARITINU Ægi, sem nú er
nýkomið út, gefa nokkrir af for
ystumönnutn á sviði útgerðar og
fiskiðnaðar stutt yfirlit yfir sl.
ár og ástand og horfur.
Ný viðhorf í markaðsmálunum
Davíð ólafsson fiskimálastjóri
ræðir þar ný viðhorf í markaðs-
málum og segir þar m. a.: „Ein-
mitt um bessar mundir eru að
gerast breytingar á sviði markaðs
málanna, sem munu hafa djúp-
tækari áhrif á þróun þeirra mála
en nokkuð það, sem skeð hefir
nú um langt skeið Og mun verða
örlagaríkt fyrir okkar sjávarút-
veg.“
Þá segir, að um síðustu ára-
mót hafi 'önd Efnahagsbandalags
ins verið ..komin að því marki
á þróunarskeiðinu, að til fram-
kvæmda kom hinn sameiginlegi
ytri tollur bandalagsins. Leggst
hann á afurðir sem fluttar eru
til bandalagslandanna frá lönd-
um utan bandalagsins. Hér er
þó aðeins um að ræða fyrsta á-
fangann af þremur, en er þó þeg-
ar tilfinnanlegt, að því er viss-
ar afurðir snertir. En þessi þró-
un mun halda áfram og við verð-
um að átta okkur á því, að því
lengur, sem við stöndum utan
við hana, því meira tjón höfum
við af því beint eða óbeint. Nú,
í byrjun þessa árs munu meðlima
ríkin hefjast handa um að móta
sameiginlega stefnu í fiskimál-
um og má vel gera sér í hugar-
lund, hversu þýðingarmikið það
verður fyrir okkur, hvernig sú
stefna verður. Á meðan engar
ráðetafanir eru gerðar til að
tengjast bandalaginu höfum við
engin tök á að hafa áhrif á mót-
un þeirrar stefnu.“
Saltfiskframleiðslan
Richard Thors framkvæmdar-
stjóri segir m. a.: „Útflutttur
saltfiskur á árinu 1961 nam tæp-
um 32.000 tonnum. Útflutt var
sem óverkaður saltfiskur 27.589
tonn, en scm verkaður um 4,300
tonn.
Aðalástæðan fyrir því< að mun
minna af heildarframleiðslunni
var verkað en á undanförnum
árum, er sú að Spánn keypti nú
sama Og engan þurrfisk frá Is-
landi, en hms vegar keyptu þeir
2.775 tonn af óverkuðum fiski.“
Þá segir, að stærstu kaupend-
urnir af óverkuðum fiski séu
Portúgal og Ítalía, en af verkuð-
um Brazilía og Cuba.
„Yerðið hækkaði allverulega
á óverkuðum fiski og nam kr.
10.90 per kíló af 1. flokks stór-
fiski til 1. ágúst, er gengislækk-
Unin átti sér stað. Tilsvarandi
verð árið áður var kr. 9,70 pr. kg.
Á framleiðslu landsmanna eftir
gengislækkunina hækkar verð
þetta upp í kr. 12,30 pr. kg.“
„Söluhorfur á þessu ári má
telja góðar, því engar fiskbirgðir
frá fyrra ári eru óseldar Og birgð
ir í neyzlulöndum eru frekar
litlar, svo ekki er annað vitað
en kaupendur séu fyrir hendi og
afskipanir geti farið fram um
leið og fiskur aflast og verkast.“
Skreiðarframleiðslan
Ingvar Vilhjálmsson útgerðar-
maður skrifar um skreiðarfram-
leiðsluna og segir þar m. a„ að
árið 1961 hafi skreiðarframleiðsl
an verið minni en árið áður. End
anlegar tölur um haustskreiðina
hafi enn ekki borizt, én gera
megi ráð fyrir, að hengt hafi ver-
ið upp samtals um 45 þúsund
lestir.
Þá segir: „f ársbyrjun 1961
varð nokkur hækkun á íslenzkri
skreið. Norðmenn höfðu hækkað
verð á bolþorski í árslok 1960.
Stærðin 30/50 og 20/40 um
£14:0:0 hvert tonn. Einnig var
svört keila metin í sérflokk,
stærð 70/UP hækkaði einnig um
£ 12:0:0. Svarta skreiðin, og úr-
kastið hækkaði einnig, svo og
keilu úrkast. en þessar tvær teg.
vOru áður yfirleitt metnar og
seldar sem blandað úrkast. Þess-
ar tvær tegundir voru hækkaðar
allverulega til samræmis við hin-
ar hækkanirnar. Langa og ufsi
var einnig hækkað lítilsháttar.
Komu þessar hækkanir til fram-
kvæmda í janúar 1961“.
„Markaðshorfur nú virðast góð
ar og hefur ekkert komið fram,
sem gefur til kynna að búast
megi við verðbreytingum á fram
leiðslu 1962, og geri ég ráð fyrir
að bæði verðlag og eftirspurn
haldist óbreytt.”
Þorskmjöl og karfamjöl.
Jónas Jónsson framkvæmdar-
stjóri segir m. a.: „Þorskmjöls-
mjölsframleiðslan á sl. ári varð
miklu minni en érið áður. Láta
mun nærri, að magnið hafi orð-
ið um 17 búsund tonn í stað tæp-
lega 23 þúsund tonn árið 1960.
Karfamjölið varð einnig miklu
minna eða um 5 þúsund tonn í
stað rúmlega 10 þúsund tonna
1960.
Framleiðslutölur ársins 1961
eru hér áætlaðar, þar sem ekki
liggja fyrir nákvæmar tölur enn
þá.
Þessi minnkandi framleiðsla á
Þórska- og karfamjöli á sér ýms-
ar orsakir. Fyrst kemur til afla-
brestur togaranna og auknar sigl-
ingar þeirra með aflann á er-
iendan markað.. Áður lönduðu
þeir miklu magni hér heima bæði
af þorski og karfa. Þá hefur og
aukizt frysting á þorskúrgangi til
refafóðurs og eitthvað mun hafa
verið þurrkað af þorskhausum í
skreið. Var til þessara verkunar-
aðferða gripið, þegar verðfail
kom á rnjölið."
„Verðlagið var fyrri hluta árs
ins nokkuð hærra en það var ár-
ið áður, Og fór svo hækkandi
þegar leið á árið og er nú að því
er virðist nokkuð stöðugt.
Verðhækkun þá, sem varð á
öllu fiskimjöli á sl. ári, má ef-
laust þakka nýjum söluaðferðum
í Perú. Perúmenn hafa nú hætt
sífelldum undirboðum á markað-
inum. Reyna að bjóða ekki meira
magn fram hverju sinni, en mark
aðurinn þolir. Á þennan hátt er
nú brask með mjöl þeirra úr sög-
unni, en það átti sér stað í
stórum stíl áður.“
Tryggvi ÓlafssOn forstjóri seg-
ir m. a.: „Á árinu 1961 voru fram
leidd 6948 tonn þorskalýsis Og er
það 3560 tonnum minna en árið
1960.“
„Sala á þorskalýsi gekk erfið-
lega á árinu og gildir hér það
sama og um karfa- og síldarlýsi.
Verðið fór enn mjög lækkandi.
Fyrir nokkrum árum var verð-
munur á síldarlýsi og hvallýsi til
herzlu 5 til 7 sterlingspund og
var þá verð á þorskalýsi nokk-
urnveginn þar á milli. Nú síð-
ustu ár hefur þetta hlutfall ver-
ið að breytast þannig, að síldar-
iýsið hefur fallið miklu meira i
verði en hvallýsið og hefur verðið
á þorskalýsinu fylgt síldarlýsis-
verðinu."
„Birgðir í árslok 1961 eru 1860
tonn og er það 260 tónnum meira
en í árslok 1960. Útflutningurinn
nam á árinu 5756 tonnum. Til
lýsisherzlu fóru 800 tonn og er
það nokkru meira en undanfar-
in ár Útlit um sölur á árinu 1962
eru síður en svo góðar.“
s
g
>
M
KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR
*
Austurbæ jarbíó:
Á VALDI ÓTTANS.
ÞESSI ensk-ameríska mynd ger-
ist á Spáni. Segir þar frá ungri
stúlku Kim Prescott. sem býr í
glæsilegu húsi á Costa Brava.
Stúlkan er flugrik, »g hefur með-
al annars erft eftir föður sinn
verðmæta demanta. Kvöld eitt er
hún kemur heim til sín, hefur
óboðinn gestur sezt að í stofu
hennar. Hann fullyrðir að hann
sé Ward Prescott bróðir hennar.
Hún veit að hér eru svik í tafli,
því að bróðir hennar hafði farist
í bílslysi í Suður-Afríku og hún
hafði séð lík hans. Hinn ókunni
maður hefur bersýnilega búið
sig vel undir hlutverk sitt. Hann
hefur kynnt sér allar fjölskyldu-
aðstæður Kinn’s og bróður henn-
ar, og öll skjöl sem segja að hann
sé Ward, eru í stakasta lagi, svo
að Vargas lögregluforingi getur
á engan hátt hjálpað Kim, sem
hefur leitað til bans. Hinn ókunni
maður gerir sig mjög heimakom-
inn hjá Kím, ræður nýtt þjón-
ustufólk á heimilið, er vakir yfir
hverju fótmáli hennar. Og brátt
fer hann að krefjast demantanna
hennar og hefur í frammi margs
konar ógnanir við Kim, enda er
hún brátt orðin mjög taugaóstyrk
og óttaslegin. Sögulokin eru mjög
óvænt og af því að framleiðandi
myndarinnar Douglas Fairbanks
jr. kemur fram á léreftinu er
myndinni lýkur og biður áhorf-
endur að segja ekki frá leikslok-
um þá verð ég vitanlega þögull
um þau eins og gröfin.
Mynd þessi er afar vel gerð og
spenna hennar geysimikil frá
upphafi til enda. Með aðalhlut-
verkin fara þau Anne Baxter,
Richard Todd og Herbert Lom.
Er leikur þeirra allra prýðisgóð-
ur, en þó snjallastur leikur Anne
Baxter í hlutverki Kim’s. Mynd-
inni fylgir íslenzkur skýringar-
texti.
Þetta er með beztu myndum
sinnar tegundar, sem hér hefur
sézt um lengri tíma.
Gamla Bíó: *
EIGINMAÐUR f KLÍPU '
ÞAÐ getur oft verið býsna for-
vitnilegt og skemmtilegt að fylgj-
ast með því, þegar heiðarlegir
DORIS RICHARD
DAY * WIDMARK
ektamenn komast ósjálfrátt 1
klíí*i út af kvennamálum. En
einnmitt það er meginefni þess-
arar bandarísku myndar. —
Isolde og Augie Poole eru ung
hjón, sem hafa verið fimm ár í
ástríku hjónabandi en án þess að
eignast erfingja þrátt fyrir heið-
arlegar tilraunir í þá átt. Og ekki
bætir það úr skák, að vinir þeirra
og nágrannar, hjónin Dick og
Alice Pepper hlaða niður krökk-
unum. Þau Poole-hjónin höfðu
heyrt að þegar barnlaus hjón
tækju barn í fóstur, þá væru
miklar líkur fyrir því að þau
eignuðust sjálf barn. Þau komu
sér því saman um, eftir miklar
bollaieggingar að taka fósturbarn
og snúa sér í því skyni til fóstur-
stofnunar einnar. Dag nokkurn
kemur ung og fríð stúlka frá
Framhald á bls. 23.
• Tími skíðaferðanna
Skíðaunnandi skrifar:
„Síðustu dagana verið gott
skíðafæri og marga hefir fýst
að njóta miðsvetrarfegurðar-
innar og fjallaloftsins. Hvað
fullorðið fólk snertir, þarf
sjálfsagt ekki að biðja opin-
bera aðila um aðstoð til þess
að fá að njóta þessarar frjálsu
vetraríþróttar, sem allir út-
lendingar telja að fslendingar
kunni og stundi manna mest.
Þessa dagana eru ferðir úr
Reykjavík á kvöldi hverju og
safnast menn saman niðri í
Miðbæ og stíga þar upp í lang
ferðabifreið. sem flytur þá í
skíðalöndin hér 'í nágrenninu.
Auðvitað langar unglingana til
þess að fara Ika og er það eink
ar skiljanlegt. En sá er kalli
á gjöf Njarðar að þeim er
meinað að fara með skíðin sín
inn í strætisvagnana, en bílar
skíðafólksins fara ekki hring-
ferðir um bæinn til þess að
taka upp skíðafólkið, enda
vandráðið hvaða leið ætti að
velja til slíks. Þeir, sem eiga
heima suður í Kópavogi, vest-
ur á Seltjarnarnesi og á öðr-
um þeim stöðum er fjarst
liggja leið skíðabílsins út úr
bænum, verða að útvega sér
farkost að bifreiðinni og þá
að líkindum leigubíl, velflest-
ir. Fyrir unglingana, sem
verða að biðja foreldrana um
fargjaldið í skíðabílinn verður
erfitt að fá einnig aura fyrir
leigubíl að honum. Tíminn
frá skólahaldinu kann þó - að
vera svo þröngur að þeim tak-
ist ekki að ganga í veg fyrir
hann áður en haldið er af stað.
Skíðin og
strætisvagnarnir
Mér hefir dottið í hug að ef
til vill myndu yfirmenn stræt-
isvagnanna verða þessu fólki
svo velviljaðir að velja því
einhvern tíma dagsins til þess
að mega hafa með sér skíði
inn í vagnana og þá fyrst og
fremst þegar minnst er að
gera. Það má benda á að frá
kl. 4—6 á daginn er aðal-
straumurinn með vögnunum
frá Miðbænum og í úthverfin,
Sk\ ^
en þeir munu verða að mestu
tómir til baka. Ég vildi nú
biðja þið Velvakandi góður að
koma þessari frómu ósk á
framfæri til stuðnings skíða-
æsku höfuðstaðarins þann
skamma tíma sem þetta ástand
varir. Mætti gefa út tilkynn-
mgu sem gilti næstu vö mán-
uði um að fólkið heimilaðist
að hafa með sér skíði í strætis
vögnunum á ákveðnum tím-
um dagsins, eins og fyrr segir
frá kl. 4—6 á kvöldin úr út-
hverfunum niður í Miðbæ og
frá kl. 8—10 á sunnudags-
morgna, en þá munu flestir
hugsa til ferðar á skíði. Heim
aftur yrðu menn svo að
bjarga sér sjálfir“.
• Reynt að fara
meðalveginn
Við höfðum samband við
forustumenn Strætisvagna
Reykjavíkur um þetta bréf og
tóku þeir vel í að athuga hvort
hægt væri að leysa vandann
á sunnudögum. Lengra töld-
um við ekki ástæðu til að
koma þessu erindi og er von-
andi að þessar óskir ungling-
anna fái einhverja lausn. Hins
vegar sögðu yfirmenn vagn-
anna okkur að það væri mikið
vandamál hvað ætti að leyfa
til flutnings í v.gnunum, og
hvað ekki. því óskir manna í
þessu efni væru hinar furðu-
legustu. T. d. má geta þess að
beiðni um flutning barna-
vagna er ekki óalgengur en
að sjálfsögðu er það ófram-
kvæmanlegt, þótt mörg hús-
móðirin eigi erfitt með að
komast í bæinn án þess að
taka unga barnið í vagni með
sér. Á þessu verður að finna
hinn gullna meðalveg og
verðum við að treysta yfir-
mönnum almenningsvagnanna
til þess að finna hann.