Morgunblaðið - 03.03.1962, Qupperneq 17

L,augardagur 3. marz 1962
MORGVTSBLAÐIÐ
17
Stórhópur bænda fagnar lögunum
TÖL.UVERÐAR umræður urðu í
efri deild, er fram var haldið 1.
umræðu um lausaskuldir bænda,
en frumvarpið hafði verið sam-
þykkt í neðri deild. Atkvæða-
greiðslu um frumvarpið var
frestað.
FRAMLENGJA
IJMSÓKNARTÍMANN
Ásgeir Bjarnason (F) taldi, að
framlengja bæri umsóknartím-
ann til lánanna, þar sem þannig
hefði verið frá bráðabirgðalög-
unum gengið, að ekki væri
tr.yggt, að bændur gætu losnað
við skuldabréfin á réttu verði.
Jafnframt sé eðlilegt, að ráð-
stafanirnar nái til þeirra skuida,
sem stofnað var til á árinu
1961.
f>á taldi hann vextina of háa.
Sanngjarnt og eðlilegt hefði
verið að hafa þá 6Vz%, eins og
hjá sjávarútveginum, enda væri
það í samræmi við skoðanir
stéttasambandsins, svo og, að
lánað verði út á veð í dráttar-
vélum til 10 ára.
ÞURFTI MEIRA TIL
EN ORÐ EIN
Bjartmar Guðmundsson (S)
hóf mál sitt með því að rifja
upp, að við útvarpsumræðurnar
í fyrra hefði því verið lýst yfir
af Jónasi Péturssyni, að ríkis-
stjórnin væri að vinna að því
að breyta lausaskuldum bænda
í föst lán. Mál þetta hafði þá
lengi verið til umræðu og at-
hugunar hjá ríkisstjórninni og í
hópi þeirra þingmanna, er hana
styðja. Og þó fuilur vilji væri
til mikils stuðnings við þessa
bændur, þurfti meira til en orð
ein, þ.e. fé og það mikið fé. Og
þessi mál voru enn örðugri
vegna þess, að stofnlánasjóði
landbúnaðarins vantaði einnig
mikið fé til að geta sinnt lán-
veitingum til ræktunar og bygg-
inga. Og enn má benda á, að
Veðdeiíd Búnaðarbankans hafði
heldur ekki fé til að sinna rétt-
mætum_ beiðnum. M.ö.o. þama
voru mörg verkefni á þessu eina
sviði fjármálanna, sem kröfðust
úrlausnar í einu, og bakhjallur-
inn að þeim öllum, Búnaðar-
bankinn, var peningalaus.
UMSÓKNARFRESTURINN
AUGLÝSTUR RÆKILEGA
Ræðumaður vék að því, að í
herbúðum stjórnarandstæðinga
hefði verið klifað á því, að
svíkja ætti það fyrirheit að
breyta lausaskuldum bænda í
f ö s t lán. Þ a ð
hefði mátt ætla,
að slíkar raddir
þögnuðu, er
bráðabirgðalög-
in voru g e f i n
ú t. Unxsóknar-
frestur um xán-
in var auglýst-
ur rækilega
o g upplýsingar
kunngerðar um skilyrði og
möguleika á því að fá þessi
lán. Á því hefur verið mjög
hamrað, að upplýsingar um alla
tilhugun og lánsupphæðir hafi
verið svo litlar, að fjöldi bænda
hafi ekki sótt um þaú þess
vegna. Þetta er mjög viilandi
málflutningur. Að vísu er rétt,
»ð tæmandi upplýsingar gat
ekki hver og einn bóndi fengið
um það, hve miklu af skuldum
sínum hann kynni að geta
breytt í föst lán. En það staf-
eði einfaldlega af því, hve mál-
ið var þungt í vöfum, að óger-
legt var að fullyrða í sumar
um sum atriði þess. Lánar-
drottnar bænda eru allir bank-
ar, allir sparisjóðir, öil kaupfé-
lög, fjöldi annarra verzlana og
einstaklinga. Enginn vissi fyrir-
fram um, hve háar upphæðir
samtals var um að ræða, óljóst
var hve langt veð mundu
hrökkva. Allt þetta þurfti að
leiða í ljós, áður en hægt var
að ganga til fulls frá samning-
unum við lánardrottna.
HVERS VEGNA EKKI
AÐ SENDA UMSÖKN?
í neðri deild var því mjög
á lofti haldið, að margt bænda
hefði engar umsóknir sent, af
því þeir hafi eklri vitað fyrir
víst, hvort þeir fengju jákvæð
svör. Mér er spurn, sagði al-
þingismaðurinn. Hvers vegna
ekki að senda umsókn, ef þörf
var fyrir lán og fyrirgreiðslu?
Einhvem tíma hafa bændur
hætt öðru eins til. Það kostaði
eitt frímerki á bréf, suma ekki
einu sinni frímerki. Virðingar-
menn voru til staðar að virða
fasteignir og munu flestir hafa
látið ógert að taka kaup fyrir,
nema máske eitthvað lítilræði
úr sveitarsjóði. Eyðublöð feng-
ust gefins og enginn hlutur auð-
veldari en að útvelja umboðs-
mann, t.d. einhvern aíþingis-
mann. Meira að segja nægði í
fyrstunni að senda umsókn
ina eina, — skjölin síðar, ef
einhver töf varð á að útbúa þau
Mér er öldungis óskiljanlegt það
tómlæti, sem á að hafa ríkt á
bæjum skuldugra bænda í sum
ar og haust, þar sem mikil þörf
kallaði að um úrlausnir. Slíkt
fyrirhyggjuleysi þekki ég ekki
á sveitabæjum. Ef þetta er ekki
fleipur eitt út í loftið, stafar
það af pólitískum áhrifum
stjórnarandstæðinga, sem voru
því andvígir að bændur fengju
fyrirgreiðsíu á þennan hátt og
má hver sem vill kalla það
heilindi fyrir mér.
Þá vék alþingismaðurinn að
því, að í þeim sveitum, sem
hann þekkti bezt, héldi hann,
að allir þeir bændur hafi sótt
um þessi lán á tækum tíma,
sem mesta höfðu þörfina, enda
latti þá enginn, nema blaðakost-
ur Framsóknar með ólund sinni
út í þetta mál.
— Utan úr heimi
Framh. af bis. 12.
maður Og það ekiki mjög góð-
ur. Nú þegar verið er að end-
urskipuleggja alla leyniþjón
ustu Rússa getur Abel orðið
þeim að ómetanlegu liði.
Ýmislegt bendir til þess að
Sovétríkin séu reiðubúin til að
halda áfram „verzlun" með
njósnara, til dæmis með því að
láta lausan Bandaríkjamann-
inn Marvin Makinen, sem er
að afplána 8 ára fangelsisdóm
fyrir njósnir. Og í Löndon er
þess beðið með eftirvæntingu
að Sovétríkin fari fram á að
fá afhentan njósnarann Gor-
don Lonsdale, sem dæmdur
var til 25 ára fangelsisvistar
fyrir tæpu ári. Lonsdale, sem
er Rússi Og heitir réttu nafni
Conon Moiody, er einn af
fremstu njósnurum Rússa. Þeg
ar hann var tekinn fastur í
Bretlandi voru einnig handtek
in bandarísk hjón, sem höfðu
unnið með honum í Bandaríkj
unum.
SAMVINNA
Af njósnaraskiptunum í Ber
lín má sjá hve þessi myrkra-
starfsemi er orðin opinber lið
ur í samskiptum rí'kjanna. Er
engu líkara en að njósnir séu
að hljóta viðurkenningu sem
hluti utanríkisþjónustunnar.
Má í þessu sambandi minna á
orð Krúsjeffs er hann var ný-
lega í Bandaríkjunum. Þá
heimsótti hann ’AJlen Dulles
sem var yfirmaður bandarísku
leyniþjónustunnar. Við það
tækifæri sagði Krúsjeff: Mér
eru kunnar margar af skýrsl-
um yðar herra Dulles. Njósn-
ararnir selja þær báðum aðilj-
um. Væri það ekki athugandi
að sameina njósnaþjónustur
ok'kar? Það sparaði bæði fé og
erfiði ....
EKKI VÖL Á BETRI
NIÐURSTÖÐU
Þá vék ræðumaður örfáum
orðum að vaxtakjörunum. —
Mjög hefði verið gagnrýnt, að
lán þessi verði bóndanum 1%
dýrari en hliðstæð ián til sjáv-
arútvegsmanna. Kvaðst hann játa
að honum urðu þetta nokkur
vonbrigði. En það er mjög skilj-
anlegt, að örðugt var um vik,
þar sem um það var að semja
að breyta fárra mánaða víxlum
í 20 ára lán. Ég tek þá skýringu
gilda, að betri niðurstöðu var
ekki unnt að fá, eins og á stóð,
þar sem ekkert nýtt fé var til
umráða.
Aðalatriðið í þessu máli er
það, að nú er lögð leið að því
marki, sem sett var í fyrra, að
ryðja til hliðar kúfnum af þeim
lausaskuldum, sem bændum eru
örðugastar. Stórhópur bænda
fagnar þessum lögum og þeirri
niðurstöðu, sem nú er að nást
eftir iangt þóf. Ég held að sú
lausn verði að teljast mjög við-
unandi eftir ástæðum.
SAMNINGARNIR MJÖG
MIKILVÆGIR
Páll Þorsteinsson (F) taldi
samningana við bankana mjög
mikilvæga, en hins vegar skorti
á um önnur atriði. Stjórn Stétt-
arsambands bænda hefði kosið,
að þær breytingar yrðu gerðar
á frumvarpinu, að heimilt yrði
að lána út á landbúnaðarvélar
til tíu ára, vextir yrðu ekki
hærri en 6%% og að Seðlabank-
anum yrði gert skylt að inn-
leysa bréfin við nafnverði. Ekki
sé hægt að taka þau rök gild,
að sama sé um vextina, þar sem
þeir séu teknir inn í verðlag
landbúnaðarvara. Þess beri að
gæta, að þeir miðist við meðal-
tal. Einungis fimmtungur bænda
hafi sótt um þessa fyrirgreiðslu
og verði að telja, að það séu
þeir, sem höllustum fæti standa.
En það eru einmitt þeir sömu
sem ekki fylgja meðaltalinu,
hvað vexti snertir, svo að ekki
má vísa jál verðlagsgrundvallar-
ins vegna þeirra.
Ólafur Jóhannesson (F) tók
mjög í sama streng og taldi
m.a., að ekki mætti láta bænd-
ur gjalda þess, þótt þeir hefðu
ekki sótt um fyrirgreiðsluna á
réttum tíma af einhverjum
ástæðum. Þess vegna yrði að
fraimlengja umsóknartímann.
Bert bak
KJÓLAR, mikið flegnir að
aftan, eru mjög í tízku um
þessar mundir. Og samkvæmt
nýjustu vor- og sumartízkunni
1962 í París lítur út fyrir að
þeir muni halda velli þetta
árið. T. d. sýndi Pierre Card-
in margs konar eftirmiðdags-
kjóla mjög flegna að aftan
úr þykkum tweed-efnum, og
þegar þeir eru notaðir úti við,
er þríhyrntu sjali brugðið yf-
ir axlirnar. Og kvöldkjólarnir,
hvort sem þeir eru síðir eða
stuttir, eru naastum allir flegn
ir niður að mitti, eða svipað
og allra flegnustu baðföt.
Þessi nýja tízka krefst þess,
að bak hverrar konu, sem
fylgja vill tízkunni, sé lýta-
laust.
Hingað til hafa stúlkur mjög
lítið þurft að hugsa um að
snyrta bök sín, því tízkan hef
ur leyft heilar blússur. En
fátter ljótara að sjá en tízku-
drós með bert bak, sem þakið
er rauðum bólum og svörtum
húðormum. Einnig hefur holda
farið mikið að segja, og mjög
feitlagnar og alltaf grannar
stúlkur ættu að forðast þessa
nýju tízku eins og heitan eld-
inn.
Þá er enn eitt að varast í
sambandi við þessa flegnu
kjóla og það er hárgreiðslan.
Úfið og tætingslegt hár, sem
nær niður á herðarnar. eyði-
leggur baksvipinn. Aðeins vel
lagt og vel hirt hár kemur til
greina. Margar greiða hár sitt
mjög tignarlegt yfirbragð.

Ættaróðal og
erfðaábúð
LAGT hefur verið fram á Al-
þingi frumvarp frá landbúnaðar-
nefnd um breytingu á lögum um
ættaróðal og erfðaábúð.
Varðar framk væmd laganna
í greinargerð segir svo m. a.:
„Við endurskoðun laganna hafa
fyrst og fremst verið teknir til
athugunar ágallar, er fram hafa
komið við framkvæmd laganna.“
„Þar sem breytingar þær, sem
hér eru lagðar til, eru meira sam
ræming heldur en grundvallar-
breyting, þótti ekki ástæða til að
endursemja lögin í heild, og er
því frumvarpið byggt upp sem
frumvarp til breytinga á hinum
eldri lögum en gert ráð fyrir því
með bráðabirgðaákvæðum, að
þær skuli felldar inn í lögin frá
1943 og þau gefin út I heild, eins
og þau verða, eftir að breytingar
hafa verið samþykktar, og með
tilliti til, að inn í þau eru felld
þjóðjarðasölulögin frá 1946, þá
verði fyrirsögn þeirra: Lög um
ættaróðul, ættarjarðir, erfðaábúð
og sölu þjóð- og kirkjujarða."
Meiddust í strætis-
vap;ni
UM hálf eittleytið í gær meiddist
þrennt, þar á meðal 5 ára telpa, í
strætisvagni á mótum Bræðra-
borgarstígs og öldugötu. Slysið
varð, er vagnstjórinn varð að
hemla snögglega til að forða
árekstri og mun fólkið hafa dott-
ið í vagninum. Það var flutt á
slysavarðstofuna þar sem gert
var að sárum þess.
Próf fyrir túlka
og skjalaþýðendur
PRÓF fyrir dómtúlka og skjala
þýðendur í ensku verður haldið
á vegum dóms- og kirkjumála-
ráðuneytisins 20.—30. marz 1962.
Þeir, sem óska að fá löggild-
ingu sem dómtúlkar og skjala-
þýðendur í ensku skulu því
fyrir 20. þ.m. senda ráðuneytinu
skriflega umsókn um að fá að
ganga undir prófið, ásamt saka-
vottorði og upplýsingum um
þekkingu þeirra í málinu.
(Frá dóms- og kirkjumála-
ráðuneytinu)
„Tappogjoldið“
MORGUNBLAÐIÐ hefur verið
að birta eftirfarandi fréttatilkynn
ingu frá Styrktarfél. vangefinna:
Undanfarið hafa birzt í dag-
blöðunum viðtöl við framleiðend-
ur öls- Og gosdrykkja, þar sem
rekið er upp sárt harmakvein út
af frumvarpi ríkisstjórnarinnar
um 20 aura hækkun svokallaðs
tappagjalds.
í sumum þessum viðtölum er
skýrt rangt frá um gjald þetta.
Er því haldið fram, að gjaldið
renni til Styrktarfélagsins, sem
ekki er rétt. Gjaldið rennur til
Styrktarsjóðs vangefinna, sem er
í vörzlu ráðuneytisins og ráð
herra ráðstafar fé sjóðsins, en
ekki Styrktarfélag vangefinna,
sem aðeins hefur tillögurétt um
ráðstöfun þess. Þess má geta að
þessu tilefni, að félagið hefur
beitt sér fyrir auknum framlög
um til þessa sama styrktarsjóðs,
með því að leita á náðir sveitar-
félaganna í landinu, sem sum
hafa brugðizt vel við þessari
málaleitun og lagt af frjálsum
vilja fé til sjóðsins.
Reykjavík, 28. febr. 1962.
f. h. stjórnar Styrktarfél.
vangefinna
Ingólfur Þorvaldsson
skrifst.stj.
BRIDGE
LOKIÐ er hjá bridgedeild Breið-
firðingafélagsins sveitakeppni. 15
sveitir tóku þátt í keppninni, spil
að var í tveim riðlum.
A-riðill úrslit. 1. sveit Þórar-
ins Siguiðssonar hlaut 27 stig,
aðrir í sveitinni auk hans Magnús
Björnsson, Tómas Sigurðsson,
Bergsveinn Breiðfjörð.
2. sveit Ámunda ísfeld hlaut
26 stig.
3. Sveit Ingibjargar Halldórs-
dóttur hlaut 24 stig.
B-riðill úrslit. 1. sveit Gunn-
þórunnar Eriingsdóttur hlaut
35 stig.
2. sveit Dagbjartar Bjarnadótt-
ur hlaut 21 stig.
3. sveit Olgeirs Sigurðssonar
hlaut 20 stig.
Þriðjudagskvöldið 6. marz hefst
einmenningskeppni. Þátttaka
verður að hafa borizt til stjórnar
fyrir föstudagskvöld.
Hrognkelsaveiði
að hefjast
BÆ, Höfðaströnd, 1. marz. — Hér
hefur verið ágætt tíðarfar að
undanförnu og tók mestu snjó-
ana upp. í Fljótum hefur verið
lítill snjór nema frammi í Stíflu.
í gær gerði norðanátt og í nótt
og í dag snjóaði. Er nú komin
töluverð fönn aftur. Menn voru
farnir að beita sums staðar en
nú tekur fyrir það. Byrjað er
að leggja net fyrir hrognkelsi og
rauðmaga og rauðspretta er að
byrja að aflast.
— Bjöm.
Meiddist á fæti
LAUST eftir klukkan hálf sjö
í gærkvö'.di varð það slys í svo-
nefndum Austurskála hjá Eim-
skip að maður varð fyrir trillu
og meiddist á fæti. Maðurinn var
fluttur á slysavarðstofuna.