Morgunblaðið - 01.05.1962, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 1. mai 1962
I

Fyrsta loftmyndin
tekin fyrir 102 árum
Glenn varð íyrstur til að taka ljosmyndir
utan úr geimnum
ÁRIÐ 1860 gerðist það í Böst-
on að maður nokkur að nafni
J. W. Blaok steig um borð í
loftbelg og komst í 300 metra
(hæð. Tók hann loftmynd af
höfninni í Boston og nágrenni
og varð fyrsti Bandaríkjamað
urinn, sem tók slíka mynd.
102 árum síðar varð annar
Bandaríkjamaður, John Glenn
fyrsti maðurinn sem sjálfur
tók myndir af jörðunni utan
úr geimnum, en myndir þær,
sem teknar hafa verið úr gervi
tunglum Rússa, vöru teknar
án atbeina geimfaranna.
John Glenn notaði 35 mm.
Ansoo Autoset myndaivél, sem
kom á rnarkaðinn fyrir nokkr-
um mánuðum Og fjöldi
áhugaljósmyndara notar. Var
myndavélinni í engu breytt
nema hvað takkar hennar
voru stækk’aðir nokkuð til þess
að hanzkaklædd hönd geim-
farans ætti auðveldara með að
beita þeirn. Myndir þær, sem
John Glenn tók í geimferðinni
voru taknar á Super Ansooc-
rome litfilmu, en samkvæmt
upplýsingum Ansco mun geim
ferðastofnun Bandaríkjanna,
NASA, einvörðungu nota slík-
ar litfilmur við töku mynda
úr geimnum. Þess má Og geta
að fyrsta löftmyndin, af höfn-
inni í Boston, var tekin með
tækjum frá fyrirtækinu Bd-
ward Anthony Gompany, sem
síðar rann saman við annað
fyrirtæki undir nafninu AnscO.
Myrid sú, sem birtist af
Afríku hér á síðunni, var tek-
in úr ómönnuðu Mercury
geimfari í 158,5 mílna hæð.
Mynd þessi er nú til sýnis í
litum i Morgunblaðsgluggan-
um, og hefur Anscoumboðið
góðfúslega lánað hana. Um-
boðsmenn á íslandi eru Fók-
us h.f. í Lækjargötu og geta
menn fengið þar allar upp-
lýsingar um Autosebvélina og
filmur þær, sem hér um ræð-
ir.
Þessi mynd var tekin úr ómönnuðu Mercury-geimfari yfir Afríku. Er myndin tekin í
185,5 km. hæð er geimfarið fór 17,519 mílna hraða á klst. Myndin var tekin á Ansco lit-
filmu, og má gjörla þekkja vesturströnd Afríku á henni.
Þessa mynd tók J. W. Black úr loftbelg yfir höfninni í
Boston árið 1860, og er hér um einhverja elztu loftmynd
heimsins að ræða.
Frá verkfræðingaráðstefnunni:
Aluminiumvinnsia
hagstæöasta leiðin
til storvirkjunar á þessum áratug
Nýtt tímarit -
MÍMIR
NÝLEGA er komið út fyrsta
befti nýs tímarits. Ber það nafn
ið „Mímir, blað Félags stúdenta
í íslenzkum fræðum“.
Útgáfufélagið er samnefnt
blaðinu, heitir Mímir, og er blað
ið gefið út í tilefni af 15 ára af
mæli félagsins. Gert er ráð fyr
ir því, að framhald verið á út-
gáfunni og setji nemendur í ís-
lenzjkum fræðum saman blað,
ajn.k. einu sinni á ári bverju.
Er ætlunin, að þar birtist grein
ar um hagsmunamál stúdenta,
er leggja stund á íslenzk fræði,
svo og um önnur áhugamál
þeirra samlhliða greinum um
fræðileg efni.
Af efni blaðsins má nefna: —
Ágrip af sögu Mímis, grein eft
ir Guðna Jónsson, prófessor, um
Hándritastofnun íslands, skrá
um kandídata í íslenzkum fræð
um, Hugleiðingar um móðurmáls
kennslu eftir Véstein Ólason,
greinina Keninslustundir og
námsleiðbeiningar eftir Svavar
Sigmundsson, Um sérlestrarstofu
eftir Aðalstein Davíðsson, fimm
ljóð eftir Finn T. Hjörleifsson,
„Hvað á óskastofnun íslenzkra
fræða að heita?“, greinina Heims
ljós og strompleik eftir Ólaf
Pálsson, Þjóðhátíðarkvæði Bólu-
Hjálmars 1874 eftir Njörð P.
Njarðvík, Hagfræði og tölufræði
eftir Eystein Sigurðsson og Starfs
annál Mímis.
Blaðið er prentað í Prent-
smiðju Jóns Helgasonar, en kápu
og vinnuteikningar gerði Hall-
grímur Tryggvason. í ritnefnd
eru Aðalsteinn Davíðsson, Davíð
Erlingsson og Páll Bjarnason.
RÁDSTEFNU Verkfræðinga-
félags Islands um hagnýtingu
íslenzkra orkulinda til iðnaðar,
einkum með útflutning fyrir aug
um, er lokið. Fyrri dag ráð-
stefnunnar var einkum rætt um
orkulindir og tæknileg atriði í
virkjun þeirra, en seinni dag-
inn meira um hagfræðileg atriði
í því sambandi. í gærmorgun
voru flutt 3 erindi: Steingrímur
Hermannsson talaði um skipu-
lagningu leitar að nýjum at-
vinnugreinum, próf. Árni Vil-
hjálmsson flutti erindi Jónasar
Haralz um áhrif stóriðju á þjóð
arbúskapinn og Sigurgeir Jóns-
son, hagfræðingur, erindi eftir
Jóhamnes Nordal um stóriðju
og fjármál virkjana á íslandi.
Steingrímur setti m.a. fram í
sínu erindi þá hugmynd að at
huga bæri að koma á fót
framkvæmdastofnun, sem hefði
það hlutverk að hætta fjármagni
sínu til framkvæmda á hugmynd
um um nýjar atvinnugreinar eða
sjóð, sem láni fé í þessum sama
tilgangi.
Útflutningsiðnaður
til aukningar þjóðartekna.
Jónas Haralz, ráðuneytisstjóri
sýndi í sínu erindi fram á að
þær atvinnugreinar, sem hingað
til hafa verið meginstoðir þjóð
arbúskaparins, landbúnaður og
sjávarútvegur og framleiðsla
iðnaðarvöru fyrir innlendan
markað, veiti ekki á næstu ..rum
nægilegt svigrúm til þess vaxtar
þjóðarframleiðslu, sem æskileg-
ur er. Til þess að sá vöxtur geti
átt sér stað, verði að fara nýjar
leiðir og ein þeirra leiða sé að
koma á fót útflutningsiðnaði,
sem byggist á hagnýtingu ódýrr-
ar raforku. Tók hann sem ' imi
155 MW orkuver og 40 þús,
tonna aluminiumverksmiðju,
sem nýtti 56% af raforkunni, og
sýndi fram á að slík viðbót
mundi geta aukið árlegan með-
alvöxt þjóðarframleiðslunnar
meira en sem nemur mögulegri
aukningu í eldri atvinnugreinun
um.
Eina færa leiðin
Jóhannes Nordal benti m.a.
í sínu erindi á að þau tækifæri,
sem nú kunna að vera að opnast
til þess að semja við erlent fyrir
tæki um orkusölu til alumíníum
vinnslu til langs tíma, væru að
sínum dómi hagstæðasta leiðin
sem völ er á, ef ekki eina færa
leiðin, til þess að ráðast í stór-
virkjanir á íslandi á þessum ára
tug. Og jafnframt, að stór-
iðja hefði því aðeins verulega
þýðingu fyrir íslenzkan þjóðar-
búskap, að unnt verði að halda
áfram að byggja nýjar virkjanir
jafnt og þétt á komandi áratug-
um. Fyrstu virkjunina þurfi því
að skoða sem upphaf nýrrar
þróunar og ákveða stefnuna með
þarfir þeirrar þróunar fyrir aug
um.
Að erindaflutningi loknum
veitti dr. Fredrik Vogt, fyrrv.
rafokumálaiáðherra Noregs, við
bótar upplýsingar um stóriðju í
Noregi og svaraði spurningum
um það atriði, sem fyrir hann
höfðu verið lagðar.
Bjartsýnir á möguleika
orkulindanna
Eftir hádegi fóru fram umræð
ur. Fyrstur talaði Steingrímur
Jónsson, fyrrv. rafmagnsstjóri,
þá Sveinn Björnsson, frkvst.
Iðnaðarmálastofnunarinnar, dr.
Gunnar Böðvarsson, dr. Benja-
mín Eiríksson, bankastjóri, Stein
grímur Hermannsson, Rögnvald
ur Þorláksson og Sigurður Thor
oddsen. Settu þeir fram viðbótar
upplýsingar eða gerðu athuga-
semdir við þau erindi sem lögð
höfðu verið fram á ráðstefn-
unni.
Um kl. 4 sleit Jakob Gíslason
ráðstefnunni. Kvað hann það
hafa verið markmiðið með henni
að safna saman eins miklum
gögnum og hægt væri um orku-
mál og orkufrekan iðnað og
reyna að endurskoða orkumagn
þessa lands, en gera engar álykt
anir. Hefðu menn lagt misjafnt
mat á gagnsemi orkulindanna
fyrir þjóðarbúið, en fundarmenn
færu bjartsýnir á möguleika
orkulinda íslands. Hefði ráð-
stefnan orðið að því gagni að
mönnum mundi leika hugur á að
efna seinna til annarrar slíkrar.
Síðdegis bauð Ingólfur Jóns-
son, ráðherra orkumála fundar-
mönnum til síðdegisdrykkju.
Á laugardagskvöldið ■ efndi
Verkfræðingafélagið til afmæl-
ishófs í Lido í tilefni 50 ára af-
mælis síns.
I
HRINGUNUM. *
(Jigilhf>CllCC
GUNNARS
• MAYONNAISE
• SALAT SÓSA
í flestum matvöruverzlunum
G. JÓIMSSOIM
Sími 23373