Morgunblaðið - 22.05.1962, Qupperneq 15

Þriðjudagur 22. maf 1962
MORGVTSBLAÐIÐ
15
fyrir hádegi, hringdi Sigurður
Ólafsson, flugmaður til mín og
óskaði eftir að koma ti'l mín á
skrifstofuna og ræða við mig
mál, sem honum lægi á hjarta
og hann gæti ekki rætt í síma.
Ég var þá upptekinn og hafði
boðað til mín menn kl. 13.00 og
sagði ég honum af því, en bjóst
við að geta talað við hann upp
úr kl. 14.00 og sagði honum að
koma þá til mín.
Sigurður Ólafsson, kom svo til
mín, eins og umtalað var og rædd
umst við við í skrifstofu minni,
tveir einir og ótruflaðir.
Sigurður tó(k það strax fram
við mig að það sem hann kæmi
til með að tala við mig, Væri
algjört trúnaðarmál og fór fram
á, að ég lofaði honum þvi að
minnast ekki á það við nokkum
mann og gaf ég honum ádrátt
um það.
Hóf svo Sigurður frásögn sína
með að segja mér frá tékkneskri
flugvél, sem hann hafði keypt
fyrir nokkrum árum og hefði
flugvélin reynst sér illa og að
því er hann taldi, gölluð frá
verksmiðjunni. Alilar tilraunir
hans á að fá þetta lagfært, hafa
reynst árangurslausar. Fyrir
nokkru sagði Sigurður að honum
hefði verið tjáð að von væri
á hingað til lands tékkneskum
verzlunarfulltrúa, Stochl að nafni
og hefði hann starfað hér áður í
tékkneska sendiráðinu. Fundum
þeirra, Sigurðar og Stochl, hafði
borið saman Og Sigurður skýrt
honum frá sögu flugvélarinnar
og farið fram á að fá leiðrétt-
ingu mála sinna. Stochl tók því
ekki fjarri, en setti það skilyrði
að Sigurður yrði honurn hjálpleg-
ur, um vissar upplýsingar, varð
andi gerð og fjölda flugvéla á
Keflavíkurflugvelli og sérstak-
lega lagði hann áherzlu á það, að
fá að vita um breytingap, ef ein-
hrverjar yrðu þar í framtíðinni.
Sigurður sagði að Stoohl hafi
bent sér á að skrifa allar upp-
lýsingar á þunnan pappír og tek-
ið upp pappírsörk, í þvi sam-
bandi og sýnt sér, en sagt þó
jafnfrsmt að þar væri ekki um
nógu þunnan pappir að ræða.
Einnig hafði Stochl tekið upp
blýant sem var holur innan og
sagt að pappírinn mætti fela í
honum.
Sigurður segir að Stochl hafi
bent sér á að fara til Tékkósló-
vakíu og semja um bætur fyrir
flugvélina þar eða skipti á annari
flugvél, ásamt miHigjöf, en þar
var atriði sem Sigurður hafði
farið fram á. Sigurður sagðist
hafa sagt að hann hefði ekki
peninga til þeirrar ferðar og
hafði þá Stoehl boðið honurn kr.
6000.00 upp í ferðakostnað.
Þegar Sigurður talaði við mig,
var þessum samtölum ekki kom-
ið það langt að Sigurður hefði
sagt þvert nei, eða alveg væri
slitnað upp úr þeim og hafði
Sigurður átt að hitta Stochl þenn
an sama dag. f því sambandi sagð
ist hann hafa hringt eða látið
hringja til hans og sagðist vera
veikur og því ekki geta talað
við hann.
Ég benti Sigurði á að hann
Kandidafa-
mótið
skyldi gæta þess að bindast ekki
Stoohl, á einn eða neinn hátt og
algjörlega neita að safna nokkr-
um upplýsingum fyrir hann, á
einn eða annan hátt, hvorki um
Keflavikurflugvöll eða annað og
engar upplýsingar láta honum í
té. Einnig tók ég honum vara
fyrir að þiggja tilboð Stochl um
ferð til Tékkóslóvakíu, með styrk
frá honum, því þar með hefðu
þeir þar í landi ráð hans í hendi
sér. Um leiðréttingu á flugvéla-
kaupum yrði hann að sækja með
tilstyrk þeirra sem hefðu með
verzlunai'viðskipti landanna að
gera.
Ég minntist á það við Sigurð
að láta mig fylgjast með þessu
máli, en eins og á stóð taldi ég
þýðingarlaust að taka það fyrir,
þar sem sannanir mundu bresta.
Reykjavík, 19. mai 1962.
Sv. Sæmundsson, yfirlög-
regluþjónn.
Lagt fram í sakadómi Reykja-
víkur 19. mai 1962.
Logi Einarsson.
Upplesið.
Sakadómi slitið kl. 23.16.
Logi Einarsson.
Vottar:
Guðm. Illugason.
Davíð Hálfdánarson.
Rétt endurrit staðfestir, skrif-
stofu sakadóms Reykjavikur, 21.
maí 1962.
Logi Einarsson.
— Verjum vigib
verðandi forystumönnum ykk-
ar?“ Eg hnykklaði brýrnar, setti
á mig leikarasvipinn, sem Tím-
inn segir „að Skugga-Sveinn
megi vara sig á“, hristi höfuðið
og svaraði: Nei. Lange varð
undrandi. Hann hafði heyrt
margt gott um Geir og leizt
maðurinn giftusamlegur.
Eftir hæfilega bið sagði ég:
„Nei, Geir er ekki einn af okk-
ar verðandi. Hann er orðinn í
fremstu röð.
Hvað viljið þér segja meira?
Aðeins þetta:
Andstæðingarnir eru ofsareið-
ir okkur vegna þess að þeir
skuli ekkert finna til að reið-
ast okkur út af. Þetta skiptir
okkur engu. Hið einasta, sem
við þurfum að hræðast er, ef
við hræðumst alls ekkert. Það
getur valdið andvaraleysi, sem
leiði til ósigurs.
Slíkt má ekki henda okkur.
Við ætlum að verja vígið.
„Reykjavík skal aldrei falla í
ræningja hendur“.
Leiðrétting
Á BLS. 19, sem er í hinu blað-
inu, hefur sú leiðinlega villa
orðið, að fallið hefur niður
lína, í inngangi að grein um
Laos. Þar stendur í 4. og 5.
línu: ....„er afstaða Banda-
ríkjamanna, en hersveitir þeirra
o.s.frv.“. . . Þar á hins vegar að
standa: ,...„er afstaða Banda-
ríkjamanna til Boun Oum, prins,
og Phoumi Nosavan, hershöfð-
ingja, en hersveitir þeirra hafa
haldið uppi vörnum o.s.frv."....
X. O. G. X.
— Vísoð úr landi
r Framhald af bls. 12.
komið vegna krankleika, þótt
það væri með aðeins litilsháttar
kvef. Stochl óskaði þá eftir að
fá að koma heim til vitnisins, en
það kvaðst þá vera rúmliggjandi
og ekki geta tekið á móti honum.
Vitnið hringdi síðan til Sveins
Sæmundssonar, yfirlögreglu-
þjóns og óskaði eftir að fá sam-
tal við hann. Um kl. 14.00 fór
vitnið svo til Sveins og sagði
honum alla söguna. en Sveinn
ráðlagði því svo til að hafna
tilboði Stochl.
Er Stöchl átti símtalið við
vitnið 17. þ.m. óskaði hann eftir
því, að vitnið snæddi með hon-
um hádegisverð að Hótel Borg
í gærdag 18 þ.m. og gerði vitnið
það. Tjáði það Stoóhl þá, að það
myndi ekki verða við tilmælum
hans, og er hann spurði vegna
hvers, svaraði vitnið því til, að
slíkt væri brot á íslenzkum lög-
um og að viðskiptin út af flug-
vélinni yrðu að fara fram á
venjulegum viðskiptalegum
grundvelli. Stochl sagði þá við
vitnið að ef því snerist hugur
skyldi það hafa samband við
hann.
Frekar ræddu þeir svo ekki
Um tilmæli Stochl um öflun fyrr
greindra upplýsinga um flugvél-
ar varnarliðsins. Aftur á móti
ræddu þeir um bætur vegna
flugvélakaupanna á venjulegum
yiðskiptagrundvelli. Kveðst vitn-
ið búast við svari varðandi bæt-
ur vegna gallanna á flugvélinni
eftir svo sem vikutíma, en Stochl
sagðist mundi senda símskeyti
um þetta atriði.
Framangreindur skrúfblýantur
með ritvélaörkinni í er heima
hjá vitninu, sem fer nú í fylgd
ttögreglumanns til að ná í blý-
antinn ásamt fyrrgreindri bók og
klút.
Aðspurt segir vitnið að Stochl
hafi sagt að lausn spursmálsins
um flugvélakaupin væru tékk-
neska sendiráðinu óviðkomandi,
en að öðru leyti minntist hann
ekki á tékkneska sendiráðið,
hvorkí í sambandi við tilmæli
hans um öflun framangreindra
upplýsinga eða annað.
i_ Upplesið. staðfest.
Vitnið vék frá kl. 16.30.
Dómari getur þess, að Davíð
Hálfdánarson, rannsóknarlög-
reglumaður hafi farið heim til
Sigurðar Ólafssonar með honum
©g sótt_ þangað framangreinda
hók, klút og blýant,, en dómari
hefur nú fengið þessa hluti í sína
vörzlu. Klúturinn er venjulegur
hálsklútur og bókin venjuleg
myndabók, en blýanturinn er
lagður fram og þingmerkist sem
dómsskjal nr. 4.
Dóminum til aðstoðar kemur
Sölvi Eysteinsson löggiltur dóm-
túlkur í ensku.
Ki. 17.25 mætir í dóminum
Ikærði Vlastimil Stochl skrif-
stofumaður, til heimilis Praha 4
NA Veselí 26, fæddur 29. nóv-
ember 1923 í Zajecon í Tékkó-
slóvakíu. Kærða er kunngert
tilefni yfirheyrslunnar. Dómar-
inn gætir ákvæða 2. mgr. 77. gr.
laga 82/1961. Kærði er áminntur
um sannsögli:
Kærði skýrir svo frá, að hann
hafi komið hingað til lands
sunnudagskvöldið 13. þessa mán-
aðar í viðskiptaerindum og hafi
í því sambandi bæði átt tal við
Sigurð Ólafsson og aðra, en Sig-
urður hafði samþykkt víxil að
fjarhæð 15000,00 tékkneskar
Icrónur, vegna kaupa á flugvél
©g varahluta i hana, og var víx-
ill þessi fallinn í gjalddaga án
þess að greiðsla þessi héfði farið
tfram.
Síðastliðinn mánudag 14. þessa
mánaðar kveðst kærði hafa hitt
Sigurð Ólafsson í verzlunardeild
tékkneska sendiráðsins og farið
eíðan með honum í flugvéla-
skýlj úti á Reykjavíkurflugvelli
til að skoða flugvél þá, sem Sig-
urður hafði keypt af tékknesku
íyrirtæki, sem kærði starfar við.
Ræddu þeir þarna aðeins um
flugvélaviðskipti Sigurðar.
í boði kærða snæddi Sigurður
hádegisverð með honum næsta
dag þriðjudaginn 14. þessa mán-
«ðar að Hótei Borg og ræddu
þeir þá um viðskipti Sigurðar
við hið tékkneska firma og svo
ef til vill eitthvað um daginn og
veginn og fjölskyldur sínar, en
þeir eru kunnugir frá fyrri ár-
um er kærði starfaði við verzl-
unardeild tékkneska sendiráðs-
ins hér í borg á árunum 1956 til
1961.
Miðvikudaginn 16. þessa mán-
aðar eftir hádegið kom kærði
heim til Sigurðar, og ræddu þeir
enn um viðskipti Sigurðar við
hið tékkneska fyrirtæki. Neitar
kærði því, að hafa beðið Sigurð
um að afla nokkra upplýsinga
um gerðir og flugvélategundir
varnarliðsins á Keflavíkurflug-
velli, eða nokkuð slíkt hafi bor-
izt í tal.
Kærði segir Sigurð hafa viljað
selja flugvél þá, sem hann hafði
keypt frá hinu tékkneska firma
og fá aðra nýja í staðinn gegn
því að tékkneska fyrirtækið tæki
gömlu flugvélina, en kærði
kveðst ekki hafa haft urnboð til
að ganga frá viðskiptum á þess-
um grundvelli og því boðist til
að greiða fargjald kr. 6000,00 svo
Sigurður gæti sjálfur farið út til
Tékkóslóvakíu til að ganga frá
málum sínum, en algengt sé að
bjóða slíka fyrirgreiðslu í hlið-
stæðum tilfellum.
Upplesið, staðfest
þýtt á ensku, er kærði hefur
tjáð dómara að hann talaði
ensku lítillega eins og kærði
komst að orði.
Kærði vék frá kl. 18,15,
en bíður hér í húsinu í viður-
vist lögregluþjóns, þar til sam-
prófun getur farið fram.
Kl. 18.30 mæta í dóminum til
samprófunar vitnið Sigurður Ól-
afsson og kærði Vlastimil Stochl.
Gætt er ákvæða 2. mgr. 77. gr. 1.
82/1961.
Vitnið og kærði eru áminntir
um sannsögli.
Vitninu var kunngerður fram-
burður kærða, en það heldur að
öllu leyti fast við fyrri fram-
burð sinn.
Kærði heldur fast við sinn
framburð og kveðst ekki hafa
beðið vitnið að afla sér áður-
nefndar upplýsingar um flugvél-
ar varnahliðsins. Kveður kærði
vitnið kunna að hafa eitthvað
misskilið hann.
Kærði segir, að þar sem hann
hafi vitað um fjárhagsörðugleika
vitnisins hafi hann beðið það um
að þýða íslenzku dagblöðin á
ensku, svo að það gæti þannig
unnið sér inn fé fyrir utan tekj-
ur þess af flugstarfsemi. Ekki
segist kærði hafa haft tilmæli
frá tékkneskum yfirvöldum eða
tékkneska sendiráðinu hér í
borg, til að fá einhvern til að
annast slíkar þýðingar, en kveðst
hafa haft í hyggju að koma hon-
um þannig á framfæri við tékk-
neska sendiráðið, þar sem kærða
er kunnugt um, að þar er eng-
inn er hafi svo góða íslenzku-
þekkingu til að bera að hann
gæti annast slíkar þýðingar.
Vitnið segir það rétt vera, að
kærði hafi farið fram á þetta
við sig á heimili þess síðastlið-
inn miðvikudag, en jafnframt
farið fram á að vitnið aflaði
þeirra upplýsinga er það héfur
áður getið um.
Kærði óskar þess nú, að fá
að kveða hingað í dóminn starfs-
mann tékkneska sendiráðsins og
varð dómarinn við þeim tilmæl-
um.
Upplesið, staðfest og þýtt
á ensku. Kærði óskar bókað, að
síðastliðinn miðvikudag er hann
bað vitnið að annast greindar
þýðingar hafi hann ekki komið
heim til þess í þeim tilgangi,
heldur til þess að ræða um við-
skiptamálin út af flugvélinni og
þá nefnt þýðingarnar við vitnið
til að hjálpa því í fjárhagsvand-
ræðum þess.
Upplesið, þýtt á ensku,
staðfest.
Kærði fór nú kl. 18.55 í fylgd
með lögreglumönnum til að
hringja í tékkneska sendiráðið.
Að vörmu spori kemur kærði
aftur í dóminn. Dómari sýnir
nú vitninu og kærða blýantinn,
sem lagður hefur verið fram og
þingmerktur sem dskj. nr. 4.
Segir vitnið það vera blýantinn
er það hefur áður greint frá og
kærði afhenti því.
Kærði segist hafa marga blý-
anta af sömu gerð og blýantur-
inn sem þingmerktur er sem
dskj. nr. 4. Hann kveðst munu
hafa verið að fikta við slíkan blý
ant á heimili vitnisins og verið
geti að hann hafi gleymt þeim
blýanti þar.
Inni í blýantinum, sem þing-
merktur nr. 4 er samanrúllaður
pappírsmiði og segir kærði sig
minna að hann hafi verið að
leika sér að því að rúlla pappír
inn í blýant á heimili vitnisins
og síðan gleymt blýantinum á
heimili vitnisins.
Nú kl. 19.10 sækir dómþingið
fulltrúi frá tékkneska sendiráð-
inu.
Vitnið heldur fast við fram-
burð sinn svo og kærði og næst
ekki frekara samræmi þeirra á
milli.
Upplesið, og þýtt á ensku
staðfest.
Kærði samiþykkir, að leit fari
fram á honum sjálfum svo og
í herbergi hans og hirzlum í Hót-
el Borg eftir gögnum, sém að
gætu verið til upplýsinga í máli
þessu.
Upplesið, staðfest.
Vitnið vék frá kl. 19.25,
en lögreglumennirnir Ágúst
Kristjánsson og Davíð Hálfdán-
arson framkvæmdu nú leit á
kærða að dómara viðstöddum.
Á kærða fundust engin gögn
til upplýsinga í máli þessu.
Kl. 19.35 fór kærði í fylgd með
dómara og framangreindum lög-
reglumönnum til að gera hús-
leit hjá kærða, en auk þess fór
með í leitina Ólafur Þorláksson,
fulltrúi, ritari dómsins og Árni
Sigurjónsson starfsmaður út-
lendingaeftirlitsins. Frá því að
náð var í kærða til að mæta í
dóminun hefur rannsóknarlög-
reglumaður staðið vörð við hót-
elherbergisdyr kærða.
Kl. 20.12 var komið úr leit-
inni. I Hótel Borg fékk dómar-
inn þær upplýsingar, að kærði
hefði engin gögn í geymslu i
afgreiðslu hótelsins. Gaumgæfi-
lega var leitað í herbergi kærða
á hótelinu og hirzlum þar og var
tekin í vörzlu dómsins filma úr
myndavél kærða, svo og tvö ís-
lenzk bílnúmer úr tösku kærða,
R 9698, en kærði tjáði dómara
að þessi númer hefðu verið í bil
kœrða, er hann fór utan, en
ætlun hans hafi verið að skila
þeim nú til íslenzkra lögreglu-
yfirvalda. önnur gögn voru ekki
tekin í vörzlu dómsins, úr far-
angri kærða enda var ekki ann-
að í honum en það sem ferða-
menn hafa almennt meðferðis.
Kærði var eftir í hótelherbergi
sínu ásamt hinum tékkneska
sendiráðsfulltrúa.
Upplesið, staðfest.
Dómþingi slitið kl. 20.22.
Logi Einarsson.
Vottar:
Ólafur Þorláksson
Davíð Hálfdánarson.
Ár 1962, laugardaginn 19. maí
kl. 23 var sakadómur Reykja-
víkur settur að Fríkirjuvegi 11
og haldinn af Loga Einarssyni
yfirsakadómara með undirrituð-
um vottum.
Fyrir var tekið:
Framangreint mál og
í því gerð eftirfarandi
Bókun:
Þar sem sakaratriði máls þessa
eru mjög alvarlegs eðlis, helgi
framundan og viðkomandi stjórn
völd hafa eigi, enn tekið ákvarð-
anir sínar í málinu, tedur dómari
nauðsyn til bera að hefta för
kærða héðan af landi brott fyrst
um sinn og ákvað dómari að
kærða skuli bönnuð brottför af
landinu fyrst um sinn og þar til
öðru vísi verður ákveðið.
Dómari tilkynnti lögreglustjór-
anum í Reykjavík þessa ákvörð-
un og kvaðst lögreglustjóri
mundu annast það að láta starfs-
menn útlendingaeftirlitsins vænt
anlega Árna Sigurjónsson til-
kynna kærða þessa ákvörðun
þegar í stað og gera viðeigandi
ráðstafanir til að hefta brottför
kærða af landi brott.
Upplesið, staðfest.
Dómari lagði nú fram nr. 5
skýrslu Sveins Sæmundssonar
yfirlögregluþjóns, er hann samdi
í dag að beiðni dómara. Er dóm-
Skjal þetta svohljóðandi:
11. umferð
Benkö % — Kortsnoj Vz
Keres Vz — Petrosjan %
Fischer bið — Tal bið
Filip 0 — Geller 1
12. umferð
Kortsnoj 0 — Fischer 1
Petrosjan % —• Benkö Vz
Keres % — Geller %
Tal 0 — Filip 1
Biðskákir úr 9. og 10. umferð:
Fischer 0 — Geller 1
Fischer Ví — Filip %
Síaðan eftir 12 umferðir:
1. Geller 7%
2. —4. Kortsnoj, Keres, Petros-
jan 7
5. Fischer 5% og 1 bið
6. Benkö 5%
7. Filip 4
8. Tal 3K og 1 bið
Stúkan Verðandi nr. 9.
Fundur fellur niður í kvöld.
Æðstitemplar.
5 bátar fengu
3 þús. lestir
Hellissandi, 21. maí
VERTIð lauk hérna um miðjan
maí. Gerðir voru út 5 bátar frá
Rifi. Heildaraflamagn þessara 5
báta varð 2933 tonn í 354 róðr-
um. Aflahæsti báturinn var Arn-
kell, skipstjóri Leifur Jónsson.
Hann hafði 707 lestir í 75 róðr-
um. Annar var Tjaldur 589,5 lest
ir í 73 róðrum. — R.Ó.
Í □-----------------------□
Svar við gátu dagsins: Skál.
Nr. 5.
Fimmtudaginn 17. þ.m. nokkru