Morgunblaðið - 23.09.1962, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 23.09.1962, Blaðsíða 10
10 MORGVNBLAÐ19 Sunnudagur 23. sept. 196? .....m - • --»-r rii DAGSTIIND ÞANN 15. júní 1961 efndi Walter Ulbricht til blaða- mannafundar í Austur Berlín. Á þessum funði var lögð fyrir hann eftirfarandi spurning: „Leggið þér þann skilning í stofnun „fríborgar“ í Berlín að ríkislandamæri verði sett við Brandenborgarhliðið? Og eruð þér reiðubúnir að mæta afleiðingum þessa?“ Ulbricht svaraði blaðamanninum: „Mér skilst á spurningu yðar að í Vestur-Í'yzkalandi séu menn, sem æskja þess að við notum byggingaverkamenn Alþýðu- lýðveldisins til þess að byggja múr á landamærunum. Mér er ekki kunnugt um neinar slíkar fyrirætlanir. Byggingaverkamenn lands okkar e/u fyrst og fremst önnum kafnir við að byggja íbúðarhús og vinnukraftur þeirra cr nýttur til hins ýtrasta í þeim efnurn. Enginn hefur látið sér til hugar koma að byggja múr . . Tæpum tveim mánuðum eftir þessa yfirlýsingu Ul- brichts hófu A-þýzkir verka- menn undir lögreglueftirliti að byggja skrímslið, sem nú hlykkjást um miðja Berlínar- borg, krynt gaddavír, og skil- ur að ástvini og samlanda. Múrinn er sjón, sem aldrei gleymist og raunar enginn trúir, fyrr en hann lítur hann eigin augurn. Mér varð hugsað til áður- nefndra orða kommúnistafor- ingjans er ég stóð í Bernauer Strasse íyrir nokkru og virti fyrir mér hið sanna andlit „sæluríkis" hans, uppmúraðg glugga og gaddavírskransa. í sumum gluggunum höfðu tveir eða þrír múrsteinar verið fjarlægðir þannig að lítið gat myndaðist. Þar fyrir innan situr „Aiþýðulögreglan“ eða Vopo-menn Ulbrichts og skýtur á allt kvikt, sem reynir að flýja sæluna vestur fyrir. Með skömmu millibili standa minnisvarðar með sorgarkröns um við húsveggina, þar sem fólk hefur stokkið út um glugga og beðið bana. Blóma- körfur eða vasar standa við þá flesta! Berlínarbúar gleyma ekki sínum dauðu. Svanirnir ekki óhultir lengur Á leiðinni frá miðborg V-Berlínar að múrnum sagði leiðsögumaðurinn mér frá ýmsum furðulegum aðferðum, sem fólk hefur beitt til þess að flýja „sæluríkið“, um skolp- ræsi, nsðanjarðargöng, notað stóra bíla til þess að ryðjast í gegnum múrinn o. s. frv. Hjón nokkur komust þannig yfir skurð á mörkum borgar- hlutanna að þau gerðu sér líkön af svönum úr vír og pappa og syntu með þau á höfðinu yfir til Vestur-Berlín- ar og frelsisins. Skyttur Ul- brichts grunaði ekkert fyrr en hjónin komu upp úr vatninu vestan megin, en þá hófu þær skothríð, en sem betur fer án árangurs. Eftir þennan atburð eru Vopomenn mjög tortryggn ir gagnvart svönum á skurð- unum og hafa skotið um 50 fugla á mörkum borgarhlut- anna. Skynlausar skepnur eru ekki heldur óhultar fyrir ógnarríki herra Ulbrichts. Umferðin ekki áhyggjuefni Frá Beinauer Strasse héld- um við til Potsdamer Platz og Brandenborgarhliðsins. Potsdamer Platz, sem- fyrir stríð var eitt mesta umferðar- torg Beriínar, er nú einskis mannsland, skreytt skriðdreka vörnum gerðum úr járnbraut- arteinum, sem logsoðnir hafa verið saman, og gaddavírsgirð ingu á aðra mannhæð fyrir innan sjálfan múrinn. Og til þess að þessi eyðimörk Pan- kow njóti sín sem bezt eru Vopomenn á rápi innan víg- girðinganna með vélbyssur um öxl. Hér skal enginn lif- andi út. Brandenborgarhliðið, þekkt- asta kenmleiti Berlínar, má muna sinn fífil fegurri. Uppi á hliðinu trónar fáni A-þýzkra kommúnista í bland með Vopo mönnum. Uppi á hliðinu eru þeir vopnaðir stórum speglum sem þeir nota til þess að end- urvarpa sólinni í ljósop mynda véla ferðamanna, sem hyggj- ast taka myndir áf þessu ein- staka fyrirbrigði í veraldar- sögunni. Á milli súlnanna, í 3—400 metra fjarlægð, getur maður séð einn og einn bíl tínast framhjá á Unter den Linden. Umferðin er sennilega það eina, sem kommúnistar í Þannig lítur Potsdamer Platz út í dag, einskismannslant skreytt skriðdrekavörnum úr gömlum járnbrautarteinum. Tak ið eftir „umferðinni“ á götunni í baksýn! Austur-Berlín þurfa ekki að hafa áhyggjur af. Minnismerki hér — Minnismerki þar 2 — 300 metrum frá Brand: enborgarhliðinu, V-Berlínar- megin, stendur stríðsminnis- merki ftússa, mikið bákn og þunglamalegt, sem lítt gleður Hér var Peter Fechter skotinn og látinn liggja blæðandi austan múrsins í nærfellt eina klukku stund áður en skyttum Ulbrichts þóknaðist að vitja hans. Ýmis félagasamtök í V-Berlín, svo og vandalaust fólk, hafa komið með blóm á staðinn og blómadyngjan er margir fermetrar að stærð. — Vopomenn skutu Fecther úr gluggunum á annari hæð hússins á miðri myndinni. Það er múrað upp í þ»á til hálfs, og á þremur stöðum t.h. má sjá hvar múrsteinar hafa verið teknir úr hleðslunni. Þar liggur „alþýðulögreglan" á gægjum með vélbyssurnar reiðubúnar. um síðar tilkynntu Vesturveld in Rússum að þeir gætu gert sér eigið gat á múr leppa sinna nær mirmismerkinu. Urðu Rússar að láta í minni pok- ann og íara nú í gegnum múr- inn við Sandkrug-brúna á brezka hernámssvæðinu. Fjór- um dögum fyrir þessa breyt- ingu höfðu Rússar bætt tveim- ur jeppum við bílalestina og þá var þolinmæði Vesturveld- anna þrovin. „Checkpoint Charlie“ Frá BrandenborgarhliðinU og rússneska minnismerkis- hlunknum lá leiðin að hinum fræga „Checkpoint Charlie“. Á leiðinm mættum við Sovét- sirkusnum, þremur stórum brynvögnum og fólksbíl með rússneskum liðsforingjum á leið til minnismerkisins. Her- lögregla og Berlínarlögreglan fór í bak og fyrir lestinni, og voru Rússarnir heldur brúna- þungir að sjá. Lestin ók hratt og hvarf þegar fyrir næsca horn með miklu sírenuvæli. Við „Checkpoint Charlie'* í Friederichstrasse, sem ég einn af þremur stöðum, þar sem hægt er að fara í gegnum múrinn inn í A-Berlín, þ.e.a.s, ef um út’.endinga er að ræða. V-Berlínarbúar fá þar ekki inngöngu, né A-Berlínarbúar útgöngu. Við „Checkpoint Charlie" var nokkur mann- fjöldi, og var svo jafnan þegar I Sovétsirkusinn á leiðinni gegnum „Checkpoint Charlie“ í Friedrichstrasse. Rússar stækkuðu stöðugt lestina þar til þolinmæði Vesturvcldanna var þrotin. (Ljósm. Mbl ) augað. Bretar hafa komið upp gaddavírgirðingum umhverfis minnismerkið og hafa þar varðmenn til þess að forðast því að reiðir V-Berlínarbúar geri aðsúg að Rússunum. Kringum þetta minnismerki sitt (þeir hafa raunar annað minnismerki í A-Berlín) settu Rússar á svið mikinn sirkus, svo sem kunnugt er. Hafa þeir heiðursvörð við minnismerkið, og aka daglega inn í Vestur- Berlín til að skipta um varð- menn. Eltir að reiðir V- Berlínarbúar grýttu strætis- vagn, sem Rússar notuðu til þessara hluta, hófu þeir að nota brynvarða vagna og dugðu ekki minna en þrír. Vagnar þessir fóru um „Check point Charlie“ á bandaríska hernámssvæðinu, en þaðan eru 2—3 mílur að minnismerk- inu. Er undirritaður var staddur í Berlín fór bryn- vagnalestin um „Checkpoint Charlie * og var fylgt þaðan af bandarískri herlögreglu og V-Berlínarlögreglunni að minnismeikinu. Nokkrum dög undirritaðui sá til. Var þar mestmegnis um að ræða for- vitna ferðamenn, og auk þess V-Berlínarbúa, sem sjálfsagt trúa ekki enn sínum eigin augum þótt á annað ár sé lið- ið síðan múrinn var byggður. „Ómerkilegur verkamaður** Um það bil 70—80 metra frá þessum stað tók ég eftir mannþyrpingu við múrinn að vestan. Kom á daginn, að þetta var staðurinn, sem Peter Fechter féll í valinn fyrir kúl- um morðingja Ulbrichts, sem létu hann liggja bjargarlaus- an í nær klukkustund og blæða til ólífis. Sjaldan hefur meira grimmdarverk verið unnið fyrir augum heimsins og morð Fechters. Útför hans fór fram daginn áður en und- irritaður var þarna á ferð, og fengu blaðamenn, sem hugð- ust vera við útförina, þau svör hjá A-þýzkum kommúnistum að við útförina hefðu þeir ekkert að gera; hér væri „að- eins verið að jarða „ómerki- legan verkamann“.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.