Morgunblaðið - 25.11.1962, Blaðsíða 13

Sunnudagur 25. nóv. 1962
UORCVNBIAÐIÐ
13

Nafnkunnasti
vísindamaður
Norðurlanda
11 Með Niels Bohr er genginn
nafnkunnasti vísindanaaður Norð
urlanda á síðustu áratugum. Vís-
indaafrek Bohrs eru þess eðlis,
að allur þorri manna á erfitt
með að skilja þau til hlítar. Hitt
fundu allir, sem Bohr kynntust,
þó að einungis vseri í svip, að
iiann var maður óvenju yfirlæt-
islaus og alúðlegur. í»á skoðun
skapaði hann a.m.k. hjá þeim
íslendingum, sem hann hitti í
íheimsókn hingað fyrir nokkrum
árum. í heimalandi sínu naut
hann almennrar virðingar og
yinsælda. Áhrifa hans gætti þar
víða. Hans heitinn Hedtoft, for-
sætisráðherra, sagði t. d. frá því,
að er Dönum hafði verið boðin
aðild að Atlantshafsbandalaginu,
hafi hann leitað ráða hjá Niels
Bohr. — Bohr hugsaði sig um
en sagði síðan á þessa leið:
„Ef Danmörk á kost á slíkri
tryggingú Bandaríkjanna á sjálf-
stæði sínu, tel ég að hiklaust
beri að taka henni.“
Nokkrir fulltrúa LÍV á ASI-þingi. Þeir voru sviptir rétti sínum.
REYKJAVIKURBREF
Laugaxd. 24 nóv. ———————————
Tekst Framsókn
og kommum að
eyðileggja Alþýðu-
sambandið?
Á árunum 1956—58 var leitazt
við að telja fulltrúum á Alþýðu-
sambándsþingi trú um, að þeir
skipuðu valdamestu samkomu
landsins. Gefið var til kynna, að
Alþýðusambandsþing hefði úr-
slitaráð í efnahagsmálum. Her-
mann Jónasson þóttist og segja
af sér sem forsætisráðherra af
því, að Alþýðusambandsþingið
hefði ekki viljað verða við ósk-
um hans. Allir voru þessir til-
burðir hreinn skollaleikur. Al-
þýðusambandsþingi var einungis
ætlað að setja sinn stimpil á
það, sem aðrir höfðu ákveðið.
Hermann Jónasson vildi fá frest,
ekki til þess að leggja úrslita-
ákvarðanir fyrir Alþýðusam-
bandsþing, heldur til þess að það
væri hætt störfum, þegar til úr-
Slitaákvarðana kæmi.
Engu að síður má Alþýðusam-
bandið nú muna fífil sinn fegri.
Fáum kemur framar til hugar að
setja það ofar sjálfu Alþingi —
ekki einu sinni í orði kveðnu,
hvað þá í raun. Þinghaldið að
þessu sinni hefur verið með
þeim endemum, að ekki er ann-
að sýnna en forráðamennirnir,
Framsókn og kommar, stefni
markvisst að því að eyða allri
vdrðingu þess og tiltrú með þjóð
inni.
Frásögn Iðju-konu
Alþýðusambandsþing sitja
hvaðanæva að menn, sem marg-
ir eiga illa heimangengt. f stað
þess, að tafarlaust væri gengið
að eiginlegum þingstörfum, var
amörgum dögum eytt í réttaryfir-
troðslur og rangindi til að
tryggja fyrrverandi Alþýðusam-
bandsstjórn meirihluta á hinu ný
kosna þingi, hvað sem vilja lög-
inætra fulltrúa líður. Til af-
greiðslu flókinna og vandasamra
mála var hins vegar ekki varið
nema einum degi!
Þeir, sem þekkja starfshætti
kommúnista í verkalýðsfélögun-
um eru ýmsu vanir, en ein Iðju
konan, sem á þinginu sat, sagðist
þó aldrei hafa horft upp á ann-
að eins og hún þarna hefði orð-
ið sjónarvottur að. Hún taldi það
•vo ótrúlegt, að þeir, sem ekki
voru viðstaddir, mundu eiga
erfitt með að trúa, þegar satt
Væri frá sagt.
Einmitt slíkar aðfarir eru al-
veg eftir kokkabókum kommún-
ista. Þeir ganga vísvitandi svo
langt í ósvífni, að þegar frá
henni er sagt hljóti flestir að
.telja frásögnina ýkjur. Valdmis-
beitingin nær að þessu sinni
ekki til LÍV eins, heldur til ým-
issa annarra félaga, þó að áníðsl-
an á þeim hverfi í skuggann fyr-
ir ofbeldinu mikla.
Framsókn bætti
óheilindiim ofan
á ofbeldið
Af kommúnistum var við engu
góðu að búast. Þeir fóru aldrei
leynt með, að þeir vildu og ætl-
uðu að beita ofbeldi til að við-
halda völdum sínum. Þeir voru
og áður staðnir að sams konar
áformum, þegar Hermann Guð-
mundsson forðum hindraði þá í
framkvæmd þeirra. Kommúnist-
um er það og sérstök unun að
geta óvirt dómstóla þjóðarinnar
og landsins lög.
Um Framsókn varð fyrirfram
að ætla annað. Jafnvel þeir, sem
bezt þekkja starfshætti hennar
og hafa þar af leiðandi minnst
traust á henni, trúðu ekki, að
hún mundi verða kommúnistum
samsek í ofbeldinu. Hér fór þó
á annan veg. Framsókn hafði á
sér yfirskin löghlýðninnar en af-
neitaði hennar krafti. Hún bætti
óheilindum ofan á ofbeldið. All-
ir sjá í gegnum þann svdkavef,
þó að reynt sé að breiða ofan á
lögbrotin og ranglætið. Alþýðu-
sambandsstjórn hefur haft marg-
falt tækifæri til þess að kynna
sér félagsskrár LÍV og fulltrúa-
kjör. Ef hún hefur vanrækt það,
sem raunar er ósannað, þá er
það hennar eigin sök, sem hvorki
má bitna á LÍV né Alþýðusam-
bandinu. Auðsætt er, að fyrir-
slátturinn um tímaskort nú til að
kynna sér þessi gögn, kemur af
því einu, að forráðamennirnir
vissu, að ekkert var athugavert.
Ef þeir hefðu haft vitneskju um
slíkt, mundi ekki hafa staðið á
að á það væri bent þegar fyrir
Félagsdómi, er Alþýðusambands-
stjórnin fékk gögnin í hendur.
Vega að þeim, sem
þeir eiga að verja
Verst af öllu er, að með at-
ferli sínu vega kommúnistar og
Framsókn að þeim, sem þeir hafa
tekið að sér að verja. Framferði
þeirra hlýtur óhjákvæmilega að
bitna á Alþýðusambandinu, þang
að til málum þess hefur -verið
komið í löglegt horf. Á meðan
svo stendur sem nú, er Alþýðu-
sambandið firrt virðingu og við-
urkenningu. f stað þess að efla
Alþýðusambandið með tilkomu
mörg þúsund nýrra félagsmanna,
er kynnt bál ófriðar og sundr-
ungar, sem hlýtur að læsa sig
um öll verkalýðsfélög landsins á
næstu árum.
Kommúnistar fagna hvernig
komið er. Þjóðviljinn hæðist að
frammistöðu Tímans, sem þyk-
ist vilja fylgja dómnum, því að
Þjóðviljinn bendir á, að allt sé
undir því komið, „að dómurinn
verði sem fyrst afmáður í verki.“
En það hefur Framsókn einmitt
hjálpað til að gera.
Fátt er svo með öllu illt, að
ekki boði nokkuð gott. Verka-
lýðshreyfingin hefur nú orðið
fyrir þeirri niðurlægingu af völd
um Framsóknar og kommúnista,
að allir góðviljaðir menn sjá, að
í hreint óefni er komið. Frum-
kvöðlar rangindanna fengu að-
stöðu til að koma vilja sínum
fram á þessu Alþýðusambands-
þingi, vegna þess að of margir
voru afskiptalausir við Alþýðu-
sambandskosningarnar í haust.
Þeir hinir sömu munu nú sjá,
að við svo búið má ekki standa.
Þeir munu þess vegna hefjast
handa um að bjarga verkalýðs-
hreyfingunni úr stjórnmálatog-
streitunni og leggja sig fram um,
að henni verði beint á þær braut
ir, að hún geti unnið sitt mikil-
væga hlutverk í þjóðfélaginu,
öllum ,en þó einkum launþegun-
um sjálfum, til heilla.
Býsnast yfir
vaxandi trausti
Islendinga
Kommúnistum er ekki nóg að
óvirða Alþýðusamband íslands,
sem þeir með rangindum hafa
ruðzt til valda í. Þeir fjargviðr-
ast yfir, að ísland skuli njóta
vaxandi trausts erlendis. Þjóð-
viljinn lætur sér sæma að býsn-
ast yfir því, að ríkisstjórninni
hefur tekizt að afla erlends láns,
án þess að hinir erlendu lánveit-
endur áskilji sér íhlutun um til
hvers fénu skuli varið. í forystu-
grein Þjóðviljans hinn 20. nóv.
sL stendur þetta skrifað:
„En eitt er þó athyglisverðara
en allt annað í sambandi við
þessa lántöku. Það er fastur sið
ur alþjóðlegra lánastofnana að
krefjast greinargerðar um það í
hvað lán verði notuð, síðan met-
ur lánveitandinn, hvort hann
telur framkvæmdina skynsam-
lega, þannig að hún standi undir
lánveitingunni og tryggi skil á
umsömdum tíma. Þetta er frum
atriði 1 öllum venjulegum lána-
samningnum; þannig var til að
mynda hitaveitulánið tekið fyr-
ir skemmstu með því að senda
ýtaUegar skýrslur um fram'
kvæmdir allar og væntanlegar
tekjur hitaveitunnar. En ríkis
stjórnin kveðst nú eiga kost
láni í Bretlandi án þess einu
sinni að hafa nokkra hugmynd
um það sjálf, í hvað hún ætli að
nota lánið, hvað þá að hún geti
gert lánveitendum fjármálalega
grein fyrir væntanlegum athöfn-
um sínum. Þessi aðferð brýtur
í bága við undirstöðureglurnar
í alþjóðlegum fjármálasamskipt
um; hvað veldur?“
Átti Sovétstjórnin
að setja skiÍyrði?
Hafa menn séð annan eins sam
setning? Reynt er að gera tor
tryggilegt og beinlínis harmað,
að íslenzka ríkið skuli njóta þess
álits erlendis, að því er íhlutun'
arlaust af erlendum lánveitend
um treyst til að ráðstafa tveggj
milljón sterlingspunda láni. -
Skýringin á þessu trausti er auð
sæ. Til þess hefur verið unnið
með góðri stjórn fjármála ríkiS'
ins og efnahagsmála þjóðarinn
ar á undanförnum árum.
Það er rétt, að auðveldara get
ur verið að afla fjár til ákveð
inna framkvæmda en frjálsrar
ráðstöfunar. Frjálst ráðstöfunar
fé fæst ekki nema öruggt traust
á lántakanda sé fyrir hendi. —
Undrun Þjóðviljans gefur hins
vegar innsýn í, af hverju komm-
únistar hafa lengi verið svo á
fjáðir um, að íslendingar tækju
stórlán hjá Sovétstjórninni. Þeir
hafa talið víst, að Sovétstjórnin
setti íslendingum skilyrði um
hagnýtingu lánsins og fengi
þanriig íhlutun um okkar eigin
málefni.
Eitt af því, sem stórlán frá
Sovétstjórninni átti að tryggja,
var framkvæmd ályktunar A1
þingis hinn 28. marz 1956 um
brottrekstur varnarliðsins. —
Kommúnistar vita, að Fram-
sóknarmenn hafa ætíð virt varn-
ir landsins til fjár, og töldu þess
vegna, að ef Framsóknarbrodd-
arnir gætu gengið í sjóði Sovét-
stjórnarinnar yrðu þeir óhrædd-
ari við að vísa varnarliðinu á
braut. Framsóknarmenn Iðgðu
þó aldrei út í það ævintýri á
vinstri stjórnarárunum. Skal ó-
sagt látið, hvort það var af vilja-
skorti, eða af því að þeir vissu,
að slíkt myndi óhjákvæmilega
leiða til klofnings stjórnarinn-
Ályktun 28. marz
1956 ómerkt
Þingmenn kommúnista og þá
einkum Hannibal Valdimarsson
og Lúðvík Jósefsson, fulltrúar
þeirra í vinstri stjórninni, hafa
aldrei náð sér eftir þá skömm,
sem þeir hlutu af því, ekki sízt
meðal óbreyttra flokksmanna
sinna, að svíkjast um það allan
valdatíma sinn að fá ályktun-
inni frá 28. marz 1956 fullnægt.
Þess vegna hafa þeir ætíð látið
svo sem ályktun þéssi væri í
fullu gildi, þó að örðugleikar
tímanna hafi varnað þeim sjálf-
um að standa við orð sín. Auð-
vitað vissu þeir betur, en í því
skyni að hressa upp á sarrivizk-
una létu kommúnistar Hannibal
Valdimarsson flytja rökstudda
dagskrá til frávísunar frumvarp-
inu um almannavarnir, og var
í dagskránni vitnað til fulls gild-
is ályktunarinnar.
Þessi leikaraskapur hefur nú
komið kommúnistum í koll. Eng-
ir aðrir en kommúnistar fengust
til þess með atkvæði sínu, að
staðfesta gildi hinnar löngu
dauðu ályktunar. Allir stjórnar-
sinnar samþykktu tillögu um að
fella tilvísunina til hennar brott
úr hinni rökstuddu dagskrá, sök-
um þess að hún hefði fallið úr
gildi þegar í des. 1956. Fram-
sóknarmenn þorðu raunar ekki
að móðga bandamenn sína,
kommúnista, með því að greiða
atkvæði á móti þeim í málinu og
sátu þess vegna hjá. Slík hjáseta
var aumasta afstaðan, sem unnt
var að taka. Eysteinn Jónsson
reyndi að breiða yfir eymdina
með því að vísa til þess, að til-
vitnun í hina margumgetnu á-
lyktun hefði enga þýðingu, upp-
sagnarákvæði varnarsamnings-
■ins sjálfs réðu úrslitum. Með þvi
tók hann með orðum þétt í að
ómerkja síendurtekinn fyrirslátt
kommúnista, þó að hann skorti
kjark til að staðfesta þá ómerk-
ingu með atkvæði sínu.
Töluðu tvisvar
sinnum lenp;ur
Málþóf kommúnista um al-
mannavarnafrumvarpið er eitt
einkennilegasta fyrirbæri, sem
lengi hefur átt sér stað í sölum
Alþingis. Við 2. umr. í neðri
deild töluðu þrír kommúnistar.
Hannibal, Einar og Lúðvík og
fjórir af hálfu hinna flokkanna
þriggja, sem allir studdu frum-
varpið. Eðli málsins samkvæmt
kom einkum í hlut framsögu-
mannsins, Gísla Jónssonar, og
dómsmálaráðherra ,að mæla fyr-
ir frumvarpinu. Lúðvík Jósefs-
son tók ekki til máls fyrr en
undir lok umræðunnar og deildi
þá hart á dómsmálaráðherra fyr-
ir, hversu langorður hann hefði
verið og farið út fyrir umræðu-
efnið. Þegar á það er litið, að
við umræðuna töluðu kommún-
istarnir þrír meira en tvisvar
sinnum lengur en allir fjórir
stuðningsmenn frumvarpsins,
hlutu menn mjög að undrast
þessa ásökun Lúðvíks. Og þá
ekki síður, að hann skyldi finna
að því við dómsmálaráðherra, að
hann ræddi um ófriðarhættuna
og gerði grein fyrir því, af
hverju nauðsynlegt væri að við-
halda vörnum á íslandi. En það
var einmitt Einar Olgeirsson,
sem hafði gert umræður um
þetta óhjákvæmilegar, með því
að byggja ræður sínar kringum
það, sem hann sagði vera meg-
inatriði málsins:
„Þess vegna álít ég, að fyrsta
spurninffin í sambandi við þessi
Fram*h. á hla 14