Alþýðublaðið - 24.12.1929, Blaðsíða 6

ALÞ ÝÐUBLAÐIÐ
Jólakvöld i Alpafjöllunum.
Eftir Davíð Þorvaldsson.
6
Hún getur ekki farið i skólann,
þvf að hún á enga skó. Hún
Bilnnist þess óljóst er hún var
kernung, að 'jþá fór mamma
stundum með hana út í skóginn,
en nú er svo langt síðan. Þau
móttu til að flytja, og frá því
að þau fluttu finst henni sem
jjkldur vetrargustur hafi nætt um
heimilið þeirra. Frá þeirri stundu
hefir hún aldrei verið ánægð,
hún hefir alt af verið svöng.
Það er ein mjög þýðingarmikil
spurning, sem hún brýtur mjög
oft heilann um. Allir hljóta að
vera svangir? Hún hefir reynt að
venja sig á 'það, en ekki tekist.
Hún álítur að hún sé enn of lítil
01 þess að geta verið svöng,
Mamrna hennar hlýtur að vita
alt, sem lítil böra skilja ekki,
Ef hún bara þyrði að spyrja
jhana, þá skyldi hún segja:
„Heyrðu, elsku mamma mín!
Hver er það, sem lætur okkur
litlu börnin fæðast og vera svöng
og köld ? Her er það, elsku
mamma mín!
Æ, hvað alt er eitthvað leiðin-
iegt núna. Hér er ekkert fallegt.
Hún horfir til gluggans og sér
hvernig sængurdúkurinn blaktir
fyrir næðingnum, veggimir eru
gráir og ljótir, allir stólarnir og
margt annað, sem var svo fal-
legt, er horfið. Henni finst eins
og hana hafi dreymt einhvem-
tíma um falleg herbergi með fall-
(^um, skínandi húsgögnum — og
nú lokar hún augunum. Hana
langar til að dreyma þennan
draum aftur. Og gegn um þunn
augnalokin verður birtan frá
kertisskarinu að geislandi gull-
inljóma, sem hún verður svo hrif-
in af. En stormuiinn æðtr og alt
í einu kemur bitur gustur frá
glugganum og hún fær svo
slremt hóstakast, að hún tekur
andköf — — og augun standa
full af tárum.
Áður varð hún alt af hrædd ef
hún var skilin eftir alein, en nú
stendur henni alveg á sama, en
hún skilur ekki hvers vegna
henni stendur á sama. Nú hefir
iiún ekkert fengið að borða síðan
1 gær. En nú er mamma víst í
búðinni aö kaupa brauð. Sú
hugsun gerir hana glaða. Já, hún
ætlar að skera brauðsneiðina sína
i örlitLa bita og borða pá hægt og
rólega, hún ætlar að leika sér
®ð brauðinu sínu.-------- Mamma
icemur inn og pabbi lætur aftur
hurðina. En pegar foreldrarnit
mæla ekki orð byrjar hún að
kvarta og hún segir:
„Ég er svo svöng, ég er svo
öaköp söng!“
Faðlrinn, sem stendur í dimmu
dkoti, byrgir andlitið í höndum
sér. Hann er þjakaður af angist
og neyð. Litla stúlkan heyrir að
hann stynur 'pungan. Móðirin
Keynir að ’þurka burtu tár sín og
*egir við litlu stúlkuna, að hún
«Sgi að vera góð og reyna að
sofna. Hún breiðir yfir hana
l#ppana og klappar henni á kinn-
Það var á annan í jólum. Ég
var á leiðinni frá Grenoble til
Parísar. Mér hafði verið sagt að
í litlum afdal, neðarlega í ölp-
unum, væri gamalt og merkilegt
klaustur. Ég ákvað að sjá það,
— Ofarlega í Gullhlíðinni skifti
ég um lest og fór nú inn í æfa-
gamlan og fremur sóðlegan vagn.
Það var eina farartækið, sem
hægt var að komast með upp
að klaustrinu um þetta leyti árs.
Hann fór ofurhægt yfir og stans-
aði næstum við hvern bóndabæ.
Sparibúið, glaðlegt fólk kom með
skrínur og pakka inn í vagninn.
Það sat þar nokkrar minútur og
fór síðan út við næsta bóndabæ.
Þegar það fór pá kallaði pað
alúðlega: au revoir! til peirra,
sem eftir sátu.
Andspænis mér sat lítill, feit-
ur munkur. Hann var í skósíðri,
svartri kápu með feikna viðum
ermum. Bók með gyltu sniði lá
í kjöltu hans. Hann leit ekki eitt
augnablik upp frá henni fyr en
hann fór út úr lestinni.
Ég horfði út um gluggann.
Það var sólskin og bjart yfir
fjöllunum. Græn og hávaxin
bairtrén mynduðu einkennilega
mótsetningu við snjóbreiðumar,
Tístandi prestir flugu í löngum
boga upp frá þeim, pegar lestin
fór framhjá. Svo sigu peir aftur
niður með hægu vængjablaki og
hurfu inn á milli greinanna.
Loksins sá ég stóra, gráa bygg-
ingu skamt fram undan. Á stafn-
inum var stórt, gylt líkneski.
— Mér var sagt að petta væri
klaustrið og að líkneskið væri af
hinum heilaga Franz af Assisi,
pví að klaustrið væri helgað
honum.
Lestin stansaði í pessu. Munk-
urfnn leit snöggvast út, og lagði
hægt aftur bókina. Síðan stóð
haiin álútur upp, purkaði fram-
an úr sér svitann með rauðum
vasaklút og fór svo pegjandi út
úr lestinni. — Ég klifraði niður
á eftir honum. — Þegar ég var
búinn að skoða klaustrið og sér-
staklega gömlu málverkin inni i
borðstofu munkanna, pá var mig
farið að langa í einhverja hress-
ingu.
Það var farið að halla að
kveldi. Svalur næðingur blés
niður dalinn og pað snjóaði.
Vagninn átti ekki að fara fyr en
um tíu-leytið, svo að einhvers
staðar varð ég að láta fyrirber-
ast þangað til. Ekki voru önnur
hús parna upp frá en klaustrið
og Htið gistihús, rétt hjá pví.
ina. Litla stúlkan hriðskelfur, en
eldurinn brennur i brjósti henn-
ar. Hún tekur fast um hálsinn á
mömrnu sinni og spyr:
„Segöu mér, mamma! Hvers
vegna erum við svöng?“
Það var bygt úr bjálkum og
tveir bogadregnir gluggar snértt
niður að klaustrinu.
Ég kvaddi nú ábótann, ungan
og skrafhreyfinn mann, sem
fylgdi mér til dyra. Svo flýtti
ég mér upp að gistihúsinu. Þar
kom ég inn í stóra stofu. Það
vur lágt undir loft í henni og
notalega hlýtt, pví að eldur skíð-
logaði á arni. Gólfið var hvít-
skúrað. Ot við veggina stóðu
sterkleg, gljáandi eikarborð.
Fyrir innan veitingaborðið sat
aldraður, gráhærður maður og
las í dagblaði. Hann kinkaði
kolli, annaTS hugar, pegar ég
kastaði á hann kveðju. Miðaldra
kona sat við borð, sem stóð dá-
lítið til hliðar við hann. Hún
var fremur lagleg, dálítið frekn-
ótt í andliti og með brúnt þyrk-
ingslegt hár. Hún glápti út um
gluggann á snjóflyksumar, sem
fuku fyrir hann. Það var eins og
hún væri líka með hugann ann-
ars staðar, eins og aldraði mað-
urinn.
Þegar ég var seztur, pá stóð
hún upp og kom til mín. Ég sá
að hún gekk á tréfæti. Ég bað
hana að færa mér bolla af vel
sterku, svörtu kaffi. Þegar hún
var komin með hann og hafði
sett hann gætilega á borðið, þá
spurði hún mig hvaðan ég kæmi
og hvert ferðinni væri heitið. Ég
sagði pað. — „París," át hún
eftir mér, og það var eins og
lifnaði yfir fjörlausa andlitinu,
„par hefi ég líka verið, pó að
langt sé síðan." — Hún var auð-
sjáanlega hreykin af pvi að geta
sagt mér þetta.
„Það hafa hlotið að vera ljótu
viðbrigðin fyrir yður að koma
hingað í tilbreytingarleysið úr
öllum glaumnum, sem par er,“
sagði ég og dreypti á lútsterku
kaffinu.
Hún brosti og strauk hendinni
fum hárið.
„Já, það var hræðilegt. Ég hélt
að ég ætlaði að ganga af göflun-
um af leiðindum. Einkanlega af
pví að ég hefi alist upp í París
og pekti ekki annað en stór-
borgarlífið. Og þér vitið hvað
Parísarbúum þykir vænt um
borgina sína. Sú framtíð, sém
beið mín par var líka glæsileg.
Ég átti að verða danzmær —
skiljið pér pað sem ég segi? —
ég átti ekki að gera annað en
danza, danza, og það ekki i
neinni af þessum næturkrám á
Montmarte eða Montparnasse,
nel, í sjálfri Opérunni, hinni
miklu Opéru. Ég átti að fá
skrautlega höll til þess að búa L
Þar hefði ég haft ótal þjóna í
kringum mig og borðað dýrind*
isrétti og drukkið kampavin á
hverjum degi. Og ég hefði ekið
um borgina í stórum, fallegum
bíl og við stýrið hefði setið svert-
ingi í einkennisbúningi með gylta
hnappa. Alt petta var að verða
®ð veruleika. Allir elskuðu mig
fyrir pað hvað ég danzaði vel. A
hverju kvöldi var leiksviðið pak-
ið blómum, sem áhorfendumie
köstuðu upp til mín.
Hún lækkaði róminn eins og
hún ætlaði að fara að segja mésr
frá miklu leyndarmáli og and-
lit hennar, sem varð skyndilega
sviplaust, minti mig á múmíu,
sem ég hafði séð í British Mu-
seum. — „En,“ sagði hún dræmt,
„pað er til en, sem kollvarpai?
öllum vonum manns og bolla-*
leggingum. Eitt kvöld, þegar ég
kom heim til min úr leikhúsinuB
þá datt ég í stiganum og fót-
braut mig. Ég lá lengi. Það hljóp
blóðeitrun í meiðslin, svo að það
varð að taka af mér fótinn. All*
ít peningar mínir fóru til þess
að borga læknishjálpina. Þegar
ég komst aftur á fætur, pá var
eins og enginn af fyrri vinum
mínum pekti mig, pví að nú gekk
ég á staurfót og danzaði ekki
lengur.
Loksins skrifaði ég í neyð-
minni til hans frænda míns, sem
þér sjáið parna fyrir innan borð*
ið, og bað hann um að útvega
mér einhverja vinnu. Hann kom
sjálfur nokkrum dögum seinna,
Þér getið gert yður í hugarlund,
hvernig mér hafi orðið innan*
brjósts, þegar ég sá þennan
durgslega mann, í bættum vað*
málsfötum, koma vaðandi inn tii
mín. — „Þú kemur pá,“ sagði
hann hryssingslega. Hann sagði
ekki einu sinni ungfrú! Jæja, ég
fór með honum og hann hefir
Teynst mér betur en allir hinir."1
Hún stanzaði og blés öndinni
mæðulega. — „Ég varð að segja
einhverjum petta núna á jólun-
um,“ bætti hún við, „og þér eruð
fyTsti maðurinn, sem kemur hing*
að í dag. En nú verð ég víst að
fara að hugsa um matinn, því að
gamli maðurinn er farinn að
gjóta illilega til mín augunum.'*
Svo vaggaði hún í burtu og
gólfiö glumdi undir tréfætinum.
„Sic transit gloria mundi,'*
hugsaði ég með sjálfum mér og
kveikti mér í cigarettu. Og ég
fyltist meðaúmkun með þessarS
ógæfusömu konu og gremju yfis
vanþakklæti heimsins.
Þegar ég fór út úr gistihúsinu
um kvöldið, þá kom aldraði mað>»
urinn á eftir mér með blað I
hendinni. Hann leit í kringum:
sig og hvíslaði síðan að mér:
„Þetta er vitleysa, sem hún vas
að segja yður um Opéruna og
danzinn og alt hitt. Þetta er
flækingsstelpa, sem ég hefi alið
upp af tómum brjóstgæðum, og
síðan hefir hún ílengst hjá mér.
Henni skriðkaði einu sinni fótur
á appelsínuberki hérna á gólfinu
og hún fótbrótnaði. Þannig ean
tréfóturinn til komirin, Alt hitt
er rugl, þvaður, sem hún segir
öllum ókunnugum, sem boma
hingað.“ — Karlinn rafe hausiim