Morgunblaðið - 23.04.1963, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 23. aprfl 1963
MORGVVUiLAÐlÐ
13
Landið
okkar
JARÐHITABLETTIRNIR í sveit
um landsins verk'a á fólkið eins
og segulstál á málm. >að dregst
að þeim og hjúfrar sig í kring-
um hlýjuna. Undir fallegu
felli með kletbabeltum í Staf-
lioltstungum *r einn slíloir stað-
ur. Þar heitir á Varmalandi. Og
|>ar við jarðhitann hafa verið
reistir tveir skólar, myndairlegur
húsmæðraskóli «. og fallegur
barnaskóli með heimavist fyrir
börnin í héraðinu. Auk þess eru
þar gróðurhús þeirra garð-
yrkjuhændanna Bjarnia og
Kristófers Helgasona, þar á
meðal 3 nýir skálar fyrir sveppa
rækt. Þarna er því yfir veturinn
byggð með á annað hundrað
íbúa.
Alltaf er gotrt að koma í hús-
mæðraskóla á ferðalögum og það
var mér sérstök ánægja að koma
að Varmalandi og fá fréttir af
Bkólahaldi í báðum skólumum.
Húsmæðraskólinn stækkaður
Húsmæðraskólinn er rekinn
af Borgarfjarðarsýslu, Mýra-
sýslu og ríkissjóði. Hann tekur
42 nemendur og er ætíð fullskip
aður. Nú er verið að stækka skóla
húsið að mun og er viðbótar-
álman að verða tilbúin, þegar
flutt inn í hluta af henni.
Skólastjórinn, Steinunn Ingi-
miundardóttir, gekk með mér urn
ekólann og nýju bygginguna. Á
efstu hæðinni bætast við fjögur
rúmgóð þriggja manna herbergi
með stórum skápum, en fram að
þessu hafa 4 stúlkur búið þröngt
í hverju herbergi í heimavist.
Auk þess er þarna eitt gestaher-
bergi, það fyrsta í skólanum og
lítil íbúð fyrir eina kennslu-
konu. Á miðhæðinni er rúmgott
anddyri, en þar verður aðalinn-
ganguinn í skólann í framtíð-
inni. Inn af því eru ein ný
kennslustofa og borðstofa fyrir
skólann, en borðstofan í gamla
6kólanum verður gerð að setu-
stofu. Er þessu svo haganlega
fyrir komið að renndar viðar-
hurðir mynda vegginn miíli borð
stofunnar og andyrisins og
einnig kennslustofunnar, þannig
að hægt er að opna alla hæðina
og fá góðan samkomusal og
bregða upp bráðabirgðasviði í
kennslustofunni, eí leiksýningar
eru.
í kjallaranum í nýju álmunni
fást kennslustofur fyrir þvott og
ræstingu, ásamt þurrkherbergi
og straustofu. Verða vinnuskil-
yrði mikið bætt með þessu.
Veitir ekki af nokkru húsrými
fyrir þetta, þar sem 3—4 stúlkur
eru daglega í ræstingu og aðrar
3—4 í þvoitbum og frágangi. Hafa
stúlkurnar nú fengið þarna í
kjallaranum föst strauborð, sem
þær geta setið við, strauvél og
rafmagnsrúllu. Á gólfinu er kork
límdur dúkur, því ekki veitir af
að hafa eitthvað mjúkt undir
fæti, þegar þarf að standa og
teygja kannski 49 dúka og ann-
að eftir því. Þarna í nýju bygg-
ingunni eru auk þess nýir bað-
klefar með 4 steypiböðum og
handlaugar. Við þetta rýmkar
í gamla húsinu, svo hægt er að
bæta þar við vefstólum og þar fá
stúlkurnar lítið þvottahús og
straustofu til eigin afinoba.
— Viðbótarbyggingin hefur
gengið ákaflega vel og aldrei
orðið nokkur stöðvun á fram-
kvæmdum vegna fjárskorts, seg-
ir Steinunn. Ríkið greiðir % af
kostnaði og sýslurmar á móti, eins
og rekstur skólans. Fyrsba árið
var ríkisframlagið 250 þús., næsta
ár 330 kr. og nú 640 kr. og sýsl-
urnar leggja svo fé á móti. Var
gífurlegur munur að fá þetba
framlag hækkað svona ríflega.
Kostnaðurinn er nú kominn á
fjórðu milljón, en það vill okkur
til að í skólanefndinmi eru svo
ákaflega duglegar konur, þær
Anna á Gilsbakka, Sigríður á
Hurðarbaki, Ragnheiður á Hvít-
árbakka, Sigurbjörg í Deildar-
tungu og Jóhanna á Svarfhóli.
Nú er ætlunin að ljúka viðbótar-
álmunni í vor, en þá er eftir að
pússa húsið að utam og fá hús-
gögn á hæðina. Það verður geysi
'legur rnunar þegar þetta viðbó-t-
arhúsnæði er komið. í fyrsta lagi
léttir mikið á heimavistinni, svo
fáum við þarna kennaraibúð og
skrifstofu, þar sem ein kennslu-
konan af 4 hefur búið, og ræsti-
deild hefur fram að þessu nær
ekkert húsrými haft.
Við þetta má svo bæta því að
nú þegar er búið að koma lóð-
inni í samt lag aftur, og þessa
daga, sem ég kom þar, var verið
að ljúka við að aka í „heimreið-
ina“ og gott bílastæði bak við
skólann. Var mér sagt á sbaðn-
um, að skólastúlkumar hefðu
með Steinunni í bróddi fylking-
ar oft hamast við að moka og
jafna moldinni á grasfletinum
fyrir framan í útivistartknanum
sínum, sem er frá kl. 1.45 til
2.45 á daginn. Fara námsmeyjar
þá í görigu eða í útilaugina.
Heimur út af fyrir sig.
Þeinnan dag var mikið um að
vera í húsmæðraskóllinum, því
daginn eftir átti að bjóða skóla-
piltum á Hvanneyri í hið árlega
hóf. Sumar stúlkurnar voru að
baka, aðrar að steikja 20 læri,
í borðsbofunni sátu stúlkur við að
teikna og lita skeifur á borðkort-
in. Þær sögðust verða að draga
um herrana, sem þær fengju til
borðs. Það verður þannig að vera,
bætti Steinunn við. Annars
fengju þær frekustu alltaf eftir-
sóttustu herrana!
Um kvöldið fóru stúlkumar að
æfa skemmtiatriðin. Sumar döns
uðu þjóðdansa frá ýmsum lönd-
um undir stjórn skólastjóra og
kennara, aðrar ætluðu að syngja
með gítarundirleik og æfðu „í
dag kom hann Ingólfur Arnar-
son inn, og ég er svo kát“. Stærsti
hópurinn tók þátt í fmmsömdum
leikþætti úr skólalífinu. Þar vatr
sýnd athöfnin á morgnana,
kennslukona að útdeila lýsi kl. 7,
grínþáttur úr saumastofunni, þar
sem stúlkurnar setja ermina í
hálsmálið o.s.frv. síðan kom vikt-
ardagurínn sem er eimu sinni í
mánuði, og þátturinn endaði á
göngu í útivistartíma, þegar
lúxusbíll (tjaldaður stóll á hjól-
um) var að reyna að freista ung-
meyjanna, án árangurs auðvitað
og loks komu tveir Hvanneyr-
ingar á reiðskjótum og voru þær
fljótar að bregða sér á bak fyrir
aftan þá. Stelpurnar sömdu þetba
meira og minna jafnóðum og
skemmtu sér konunglega. Hafa
áhorfendur vafalaust ekki síður
haft gaman af.
Það er mjög léttur og skemmti
legur bragur á skólalífinu. — Það
eru afbragðs námsmeyjar hér í
vetur, segir Steinunn. Þær eiru
svo góðar og glaðar, námsfúsar
og lausar við útsláttarsemi. Ann-
ars er mikið rall á okkur um þess
ar mundir, því við vorum- svo
óheppnar að fá mislingana í skól-
ann rétt eftir áramótin og lögð-
ust 13 stúlkur í rúmið. Læknir-
inn bað okkur um að hafa sem
minnst samband við annað fólk,
svo við höfum orðið að fresta öllu
gamni þangað til núna. Við bjóð-
uim nemendum í Bifröst annað
hvert ár á bindindisdaginn, og því
varð nú að fresta til 14. marz.
Svo eigum við tvær fríhelgar á
námsárinu, sem er 15. september
til 15. júni, og við fórum allar
fyrir skömmu til Reykjavíkur
um helgi til að fara í leikhús og
lyfta okkttr upp. Einu sinni í
mánuði höfum við skemmtivöku,
íbúar tveggja herbergja sjá um
klukkutíma skemmtiþátt, og einu
sinni í viku er upplestrarkvöld.
f vetur lesum við Kristínu Lavr-
ansdóttur. Nú og svo höfum við
tvær afmælishelgar og þá búa
stúlkurnar til smágjafir hver
handa annarri. Aðra daga eru
afmæli strikuð út, nema hvað af-
mælisbarnið fær klapp. Við erum
sem sagt alveg heimur út af fyrir
okkur hér, lifum reglubundnu
lífi, vinnum mikið og skemimtun
okkur sjálfar, sagði Steinunn að
lokum.
Börnin stöðugt ver undirbúin
Skammt frá Húsmæðraskólan-
um og nær fellinu stendur fallegt
og stílhreinft skólahús. Þar eru
böm í Mýrarsýslu, utan Borgar-
ness, í heimavistarskóla og standa
7 hreppsfélög að honum. Skóla-
skyldan er frá 9 til 14 ára og eru
105 böm ískólonum. Er þeim
skipt í tvo aldursflokka, sem eru
í skólanum á víxl, hvor flokkur
3 vikur í einu. Skólastjórinn,
Ólafur Ingvarsson, átti vakt að
sitjá yfir bömunum meðan þau
vom að lesa lexíurnar, er við
komum þar við. í skólanum eru
3 fastráðnir kennorar og hafa þeir
oft langan vinnudag, því þeir
skilja ekki við börnin frá því
þau em vakin á morgnana kl. 8
og þangað til slökkt er hjá þeim
fel. 10. Þeir fara með þeim út 1
leiki og sitja yfir þeim meðan
þau lesa.
.Ólafur segir okkur að þetta sé
níunda starfsár skólans, sem
byggður var árið 1954 og var þáð
myndarlegt átak. Áður vom að-
eins farskólar í öllum hreppum.
— Árgangarnir áttu að vera
fimm, en það verður óhjákvæmi-
legt að hafa aukabekk fyrir þau
sem em á eftir, segir Ólafur.
Bömin eiga lögum samkvæmt að
kunna ákveðið námsefni, þegar
þau kóma í skólann. En heimilin
em orðin svo fámenn að þau geita
ekki annað því að kenna þeim.
Fer ástandið síversnandi hvað
þetta snertir. Ekki einungis hér,
heldur alls staðar. Ég var áður
á Strönd í Rangárvallasýslu og
þar var sama sagan.
— Er ekki hægt að taka böm-
in fyrr í skólann?
— Það er mjög erfitt að færa
aldurstakmarkið niður, því til
þess þyrfti meira starfslið en lög
og reglur leyfa. Húsrými yrði
líka of lítið. Skólinn á að rúma
46 nemendur, en í yngri deildinni
em 56, og þurfa sumir að liggja
á gólfi.
Skólahúsið er sérlega skemmti-
legt. í þremur stórum og björtum
skólastofum sitja krakkarnir og
búa sig undir næsta dag. Á gang-
Framhald á bls. 23.
Undir fellinu stendur fallegt og stílhreint barnaskólahús.
Húsmæðraskólinn. Nýja álman á skólahúsinu er lengst til hægri.