Morgunblaðið - 09.05.1963, Qupperneq 14

MOnCTlTSBI. 4 Ð1Ð
Fimmtudagur 9. maí 1963
Vt
Áhrifa Eddukvœða gœtir
í pólskum skáidskap
— segir frú Halina Kowalska

FRÚ HALINA Kowalska, sendi-
ráðunautur Pólverja hér á landi,
er á förum eftir fjögurra ára dvöl
á íslandi. Frú Kowalska á hér orð
ið marga vini og talar ágæta ís-
lenzku. Hún fer nú heim til Pól-
lands, eftir 6% árs fjarveru, því
hingað kom hún beint frá Sví-
Þjóð.
— Það er bæði með söknuði
og gleði að ég fer nú. Mér þykir
gott að koma heim, en líka leitt
að kveðja hér, sagði frú Kow-
alska, er fréttamaður blaðsins
átti tal við hana í tilefni af brott
för hennar. — Það var gott tæki-
færi sem mér veittist að fá að
koma hingað. Mér hefur líkað
vel, ég hefi eignast góða vini og
getað ferðast um þetta fallega
land, m.a. farið með Esju kring-
um land og ekið víða um lands-
byggðina í bíl.
Frú Kowalska hefur víða verið
og unnið störf á alþjóða vett-
vangi, t.d. í París og London
skömmu eftir heimsstyrjöldina.
Árið 1954 starfaði hún í eitt ár
við Vopnahlésnefndina í Koreu,
en í henni áttu sæti Pólverjar,
Tékkar, Svíar og Svisslendingar.
Og árið 1956, þegar Eftirlitsnefnd
in var stofnuð í Indokína með Ind
verjum, Kanadamönnum og Pól
verjum, þá starfaði frú Kow-
alska sem fulltrúi hjá hinni sam
eiginlegu framkvæmdastjórn en
indverski áðalfulltrúinn var fram
kvæmdastjóri. Aðailstöðvarnar
voru í Hanoi, en þar eð fundar
höld voru í öllum löndum, fékk
hún gott tækifæri til að ferðast
til Cambodiu, Laos og Vietnam
og skoðaði m.a. hið fræga þúsund
ára gamla hof í Ankorvat. Kveðst
hún hafa notið þess mjög.
Sonur okkar
MAGNÚS ÞORSTEINN HELGASON
lézt í Reykjavík 6. þ.m. — Jarðarförin ákveðin síðar.
Lára Tómasdóttir, Helgi Ketilsson,
ísafirði.
SIGURÐUR HJALMARSSON
stýrimaður,
Havdrupvej 128, Kaupmannahöfn,
lézt 4. þessa mánaðar.
Bodine Hjálmarsson,
böm, barnabörn og bræður.
Maðurinn minn
HÖRÐUR ÓLASON
andaðist 20. f.m. í Borgarsjúkrahúsinu.
Útförin hefur farið fram.
Ásta Thorarensen.

Faðir okkar
EINAR LÁRUSSON
málarameistari,
sem andaðist í Landsspítalanum 5. þessa mán. verður
jarðsunginn í Fossvogskirkju mánudaginn 13. maí kL
1,30 e.h.
Fyrir hönd vandamanna.
Lárus Einarsson, Haraldur Einarsson,
Bragi Einarsson.
Útför
TÓMASAR HALLGRÍMSSONAR
hreppstjóra,
frá Grímsstöðum í Álftaneshreppi,
fer fram frá Fossvogskirkju næstkomandi laugardag kl.
10,30. — Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Systkinin og fóstursystkin.
Maðurinn minn
ÁRNI GUNNLAUGSSON
járnsmíðameistari,
Laugavegi 71,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn
10. maí kl. 10,30 f.h. — Athöfninni verður útvarpað.
Margrét Jónsdóttir.
Þökkum af alhug auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og jarðarför
MARGRÉTAR SIGURÐARDÓTTUR
Öldugötu 41,
Aðstandendur.
Þakka auðsýnda samúð við andlát og jarðarför
föður míns
ODDS ÍVARSSONAR
fyrrv. póstmeistara.
Guðni ívar Oddson.
Halina Kowalska hefur því
kynnzt ýmsum ólíkum þjóðum.
— Við verðum öll að lifa hhð
við hlið, og í friði, segir hún. Ég
hefi hitt margt fólk, sem ekki
hefur sömu þjóðfélagsskoðanir og
ég, en við getum samt notið mann
legra samskipta. Og þannig verð
ur það að vera milli þjóða. Það
er t.d. höfuðskilyrði fyrir okkur
Pólverja, sem urðum fyrir svo
miklum skakkaföllum í stríðinu,
að fá frið til að byggja upp og
vinna upp það sem fór forgörð-
um. Ekki er að vísu hægt að bæta
mannslífin, en það er hægt að
byggja upp og bæta hag þeirra
sem lifa. Og fólk kærir sig ekki
um að hagur þess breytist eftir
100 ár eða á himnum. Það vill fá
að njóta gæða lífsins nú, og til
þess verður það að fá frið.
Viðskipti undirstöðusamskipti.
Sendiherra Pólverja á íslandi
hefur aðsetur í Osló, en frú Hal-
ina Kowalska hefur verið sendi-
ráðunautur hér á íslandi. Auk
þess er hér sérstök viðskiptadeild
sendiráðsins, og verða þau starfs
svið nú sameinuð.
— Við leggjum mikla áherzlu á
að viðskipti milli landanna þró-
ist. Það eru rmdirstöðusamskipti,
eins og ávallt er, segir frú Kow-
alska. Enda fara viðskiptin stöð-
ugt vaxandi á báðar hliðar. Eg
get auðvitað ekki svarað fyrir
íslendinga, en við erum ánægðir
með viðskiptin.
— Á öðrum sviðum eiga þess-
ar þjóðir einnig nokkuð sameigin
legt, t.d. í menningarlegu tilliti,
og viljum fyrir okkar leyti leggja
áherzlu á menningarkynningu
með því að sýna kvikmyndir frá
Póllandi, fá hingað góða fyrirles-
ara o. s. frv. Bæði í Póllandi og á
Islandi eru starfandi félög í þvl
augnamiði. Ekki er hér svigrúm
til að fara út í þetta nánar, en
þess má geta að pólsku róman-
tízku skáldin á 19. öldinni, þeir
Slowacki og Lelewel, urðu fyrir
miklum áhrifum af Eddukvæðun
um og það hefur vakið áhuga
pólskra menntamanna á íslandi.
Og mér fannst skemmtilegt, þeg
ar vinur minn fann á fornbóka-
sölu íslenzka þýðingu á bók
pólska rithöfundarins Sienkie-
wicz „Quo Vadis“ og smásögu eft
ir sama höfund. En þessar bækur
voru gefnar út á íslandi þegar
árin 1910 og 1912. Þessar bækur
fékk ég og sendi til bókasafns í
Varsjá.
Talið berzt nú, eins og ætíð er
íslendingur ræðir við annan, að
veðurfari, og í þessu tilfelli að
veðri í Póllandi. Frú Kowalska
segir að veturinn í Póllandi hafi
verið óvenjlega kaldur, frost far
ið niður í 43 stig á Celsíus á sum
um stöðum, en á sumrin verður
hitinn allt upp í 30—35 stig. —
En veður er mjög kyrrt og svo
erum við vön þessum hitabreyt-
ingum og klæðum þær af okkur,
segir hún. Það verða því nokkur
viðbrigði fyrir hana að koma
heim. Það er á henni að heyra að
henni þyki húshiti á íslandi óþarf
lega mikill, þó hún kjósi helzt
ekki mjög kalda vetur og ekki
mjög sólrík sumur.
T +
Allt IMeytendasamtakaniia
Frelsi ríki um lokunar-
tíma sölubúða
Blaðinu hefir borizt bréf frá
srtjórn Neytendasamtakanna og
fjallar það um lokunartíma sölu-
búða. Bréf þetta skrifaði stjórn
samtakanna borgarráði hinn 4.
febr. s.I.
í upphafi þaikikar stjórnin
borgarráði að tiHögur þær, um
lokunartáma sölubúða .sem lagð-
ar voru fraan á fundi þess 4. des.
s.l. skyldu sendar neytendasam-
tökunum til umsagnar og fagnar
því að mál þetta skuli innan tið-
ar leyst með hagsmuni allra borg
arbúa fyrir augum. í bréfinu seg
ir m.a.
Það er borgarstjórnar einnar
að setja slíka reglugerð, sem á
að vera eins rúm og frjálsleg
og frekast er unnt, þannig að regl
urnar auðveldi borgurunum við-
skipti og vöruval, er torveldi
ekki.
Ennfremur segir:
Stjórn Neytendasamftakanna
er tillögoinum samþykk í öllum I
þeim atriðum, þar sem þær miða
að rýmkun og auknu frjálsræði,
en andvíig þeim að því leyti, sem
þær takmarka þjóniustu við neyt
endur að nokkru marki umfram
það, sem ahnenningsheill sann-
anlega krefur.
Þá gieriir stjórn samtakanna
nokkrar athugasemdir við ein-
staka Mði liði tillagnanna og
segir:
Þess misgkilnings hefir oft
orðið vart af hálfu verzlunar-
fóiks — enda að honum stuðlað
af ýrnsra hálfu — að breytingar
á gildandi reglum til rýmkunar
táknuðu lengdan vinnutíma aí-
greiðslufólks almennt, og hefir
þetta án efa verið mgög til að
tefja lausn málsins. Er það hrein
vantrú á eigin samtakamætti, að
breytingum á afgreiðslutímum
fylgdi nokkur kjaraskerðing fyr-
ir verzlunarfólk.
Þá segir í bréfinu að ekki verði
fallizt á að nauðsyn beri til að
takmarka að neinu leyti, hvaða
vörur megi selja út um sölu-
op verzlana. Ennfremur er þvi
mótmælt að lokunartími að
kvöldi verði færður fram til kl.
22.00 í stað 23.30. sem nú gildir
Þá er farið fram á að heimilt
verði að selja mjólk í hyrnum
í öllum matvöruverzlunum svo
og út um söluop.
Ennfremur segir:
í heild sinni verður að vara
við því að setja reglur og höml-
ur, sem almemiingi er ekki Ijós
þörf eða nauðsyn á, enda skapar
það virðingarleysi fyrir lögum
og reglum. Það er og skoðun vor,
að leiðin til að ná siðferðislegum
trúarlegum og uppeldislegum ár-
angri í borgarlífinu, liggi ekki í
gegnum reglugerð um lokunar-
tíma verzlana.
Stjórn Neytendasamtakanna
endar bróf sibt með því að vænta
þess að samtökin verði höfð með
í náðum, er endanlega verði gen.g
ið frá reglugerð um afgreiðslu-
tírna sölulbúða.
Vörður
og vinarkveðjur
Mý bók eftir Snæbjörn Jónsson
ÚT er komin hjá Bókaverzl-
un Sigfúsar Eymundssonar ný
bók eftir Snæbjörn Jónsson. Ber
hún heitið Vörður og vinarkveðj
ur og er úrval úr greinum Snæ-
bjamar. Hefur dr. Finnur Sig-
mundsson landsbókavörður val-
ið efnið í samráði við höfund, en
Tómas Guðmundsson, skáld, rit-
ar formála.
Alls eru 32 ritgerðir í bókinni
og skiptast í tvo hluta. Nefnist
hinn fyrrri Vörður með fram
veginum og er greinar ýmislegs
eflnis, svo sem um bókmenntir,
bókaútgáfu og bókaverzlun o.fl.
í síðari hlutanum Vinarkveðjum,
eru minningargreinar um ýmsa
lártna vini höfundarins, en hann
er sem kuimnugit er þekktur fyrir
hispursleysi og snjailar mannlýs-
ingar í slíkum greinum.
Aftan á kápu bókarinnar seg-
ir m.a.: „Til hennar (útgáfu bók
arinnar) er öðru fremur stofnað
í þakkar skyni við höfundinn
fyrir þann skerf, sem hann hef-
ur lagt til íslenzkrar bókagerðar
og bókmenningar á langri ævi.
En einnig mátti sán mikils nauð-
syn þess, að almenningur fengi
greiðari aðgang en verið hefur
að hinum merku og margvís-
legu ritstörfum Snæbjarnar Jóns
sonar. Þorri ritgerða hans er á
við og dreif í blöðum og táma-
rituim. En vegna þess hvers eöiis
Snæbjörn Jónsson
margar þessará ritgerða eru, hlýt
ur fyrir þeim að liggja að verða
aafnað í bækur. Fer vel á því að
það starf sé hafið, meðan höf-
undarins nýtur enn við.
Bókin er 198 bls. á stærð. Hún
er prentuð og bundin í Prent-
smiðjunni Hólum, en Tórrnaj
Tómasson hefur gert káputeikn-
ingu. Er frágangur allur hinn
snotraisti, en einikar látiaus.