Morgunblaðið - 05.06.1963, Blaðsíða 13

MORGVNBLAÐIÐ
13
i Miðvikudagur 5. júní 1963
% -- i "I " —"
Athugasemd
varðandi
kartöflur
ÞANN 23. maí sl. birtist frétta-
tilkynning í nokkrum Reykja-
víkurblöðunum frá Neytenda-
samtökunum varðandi yfirmat og
athugun á markaðskartöflum
hér í borg, sem framkvæmd var
4. s. m.
Af því tilefni átti ég viðtal
við Svein /^geirsson, form. Neyt
endasamtakanna og bað hann að
gefa mér upplýsingar um, hvaða
aðili hefði framkvæmt um-
greinda rannsókn og hvernig hún
hefði verið unnin.
Formaðurinn kvaðst ekki geta
orðið við þeim tilmælum, nema
aðeins geta tekið fram, að hér
hafi verið um „kláða“ —
skemmdir á kartöflum að ræða,
sem hefði að þeirra dómi verið
það áberandi að varan gæti ekki
fullnægt kröfum II. fl., samkv.
matsreglum um neyzlukartöflur.
Þó að ég telji mjög ólíklegt,
að um kláðaskemmdir hafi verið
að ræða í umgreindiun kartöflu-
sýnishornum, — þá er það ekki
aðalatriðið í þessu sambandi,
heldur er það málsmeðferðin og
framkvæmd athugunarinnar,
sem skiptiy hér höfuðmáli.
Samkvæmt þeirri reglugerð
sem stjórn Neytendasamtakanna
vitnar til í yfirlýsingu sinni, þá
ber þeim í þessu tilfelli að óska
eftir því við landbúnaðarráð-
herra, að hann skipi sérfróðan
mann til að framkvæma yfirmat,
sé um ágreining að ræða.
Það virðist því harla einræðis-
leg vinnubrögð hjá forráðamönn-
um Neytendasamtakanna að
ganga framhjá þessu reglugerð-
arákvæði og neita að gefa upp,
hvernig mat þeirra hefur verið
framkvæmt.
Á meðan stjórn Neytendasam-
takanna telur sig þurfa að leyna
sínum eigin aðferðum við fram-
kvæmd á yfirmati og rannsókn-
um, á svo viðkvæmri vöru sem
kartöflur eru, þá er ástæða til
að bera vantraust til slíkra vinnu
bragða.
Óstaðfestar niðurstöður rann-
sókna og upphrópanir í dagblöð-
um eru óviðeigandi frá félags-
skap sem á að fjailla umviðkvæm
viðskiptamál og leitast að vinna
verðskuldað traust hjá neytend-
um, sem framleiðendum í þessu
tilfelli jafnt sem öðrum hlið-
stæðum málum er samtökin
kunna að fjalla um.
E. B. Mfaímquist.
Joðor
Börn, sem verða S I. nám-
skeiðinu að . Jaðri greiði vist-
gjöld sín 5.—7. júní kl. 4—6
e.h. í Góðtemplarahúsinu
Sumardvadanefnd.
Tvær sólríkar stofur
og eldhús í Austurborginni til
leigu til septemiber-iloka. Mjög
hentugt fyrir einhleypar stúlk
ur, sem vinna úti. Tiiboð send
ist blaðinu fyrir fimmtudag
merkt: „Húsnæði — 5875“.
Afgreiðslu-
stúlka
Kurteis og hpur, helzt ekki
innan við tivítugt, getur feng
ið veiborgaða atvinnu við sér
verzlun við Miðbæinn. Uppl.
uim fyrri störf, aldur o.fl.
sendist Mbl. merkt. — „Af-
greiðslustúlka — Gott kaup
— 5877“.
Vín, 30. maí. — (NTB) —
MÁLGAGN kommúnista í
Austurríki, „Volksstimme“,
skýrir frá því, að illa horfi
með samningatilraunir ung-
versku stjórnarinnar og
kaþólsku kirkjunnar, um
Mindzenty, kardínála. Hefur
blaðið það eftir fréttariturum
sínum í Ungverjalandi, að
Mindzenty vilji ekki fara úr
landi.
Er þar frá því skýrt, að stjórn
Ungverjalands hafi engan áhuga
á því, að kardínálinn dveljist á-
fram í landinu. Mindzenty hef-
ur dvalizt innan veggja banda-
ríska sendiráðsins í Budapest,
allt frá árinu 1956.
Blaðið skýrir ennfremur frá
því, að Janos Kadar, forsætisráð-
herra Ungverjalands, hafi látið
hafa það eftir sér, að engin þau
deilumál séu uppi milli ráða-
manna í landinu og leiðtoga
kirkjunnar, sem ekki megi
leysa.
Blaðið heldur því fram, að
páfagarður geti leyst vandamál
Mindzentys með því að útnefna
nýjan yfirmann kaþólsku kirkj-
unnar í Ungverjalandi.
FYRIR um það bil fjórum ár-
um var frá því skýrt hér i
Margunblaðinu, að aðeins tv-
eir piltar væru að læra bak-
araiðn. Þeir voru í læri hjá
Sigurði Jónssyni í Brauð- og
kökugerðinni í Austurveri Og
luku námi sínu sl. miðviku-
dag.
Piltarnir heita Sæmundui
Sigurðsson og Ragnar Eðvalds
Sæmundur (t.v.) og Ragnar með prófterturnar.
Fyrstu bakararnir í 4 ár
son. Síðasta prófverkefnið
var að sprauta rjóonatertur og
voru þeir einmitt að vinna við
terturnar, þegar okkur bar að
garði. Vínarbrauð, fransk-
brauð, jólakökur, smákökur
og margar fleiri kökugerðir
stóðu á plötum í brauðgerð-
inni, allt voru það prófverk-
efni hinna verðandi bakara.
Prófdómendur voru bakararn
ir: Sigurður Bergsson, Stefán
Ó. Thordersem og Guðmundur
B. Hersir. Þeir voru allir
staddir í brauðgerðinni, gengu
um og gáfu einkunnir.
Bakararnir sögðu, að um
tíma hefði verið mjög erfitt að
fá lærlinga og væri svo enn.
Þó hefðu nokkrir hafið nám
þrjú síðustu árin, oig væru nú
25 bakaranemar á landinu,
meirihlutinn í Reykjavík eða
um 3/5.
Svo hermir málgagn kommúmsta i Vín
Vill Mindzenty ekki
frá Ungverjalandi ?
■ Bóndasonurinn
Framh. af bls. 11
Margir í páfagarði voru þeirr-
ar skoðunar, að páfinn ætti |
ekki að svara kveðjunni, en i
hann gerði það engu að síður |
með þessum orðum: „Þakka!
yður fyrir hugulsemina. Ég
mun biðja fyrir rússnesku
þjóðinni*.
Skömmu eftir að Jóhannes
páfi tók við embætti fjölgaði
hann kardínálum úr 72 í rúm-
lega 80 og nú ganga 82 kardí-
nálar til páfakjörs. Jóhannes
var fyrsti páfinn, sem útnefndi
Afríkumann, Japana og
Filippseying kardínála.
Það, sem varpar mestum
Ijóma á hinn stutta, en far-
sæla starfsferil Jóhannesar
páfa, er Kirkjuþingið, sem
hófst í Róm s.l. haust fyrir
hans forgöngu. í nær 20 alda
sögu kaþólsku kirkjunnar hafa
ekki verið haldin nema 20
slík þing. Þegar páfinn fékk
þá hugmynd að kalla saman
Kirkjuþing, voru margir í
hópi kardínála og annarra
við páfahirðina því mótfallnir
og töldu það óframkvæman-
legt. Hirðmenn páfa reyndu
að draga úr honum kjarkinn,
en hann lét ekki undan síga
og Kirkjuþingið hófst. Til
dæmis um undirtektirnar, sem
hugmynd páfa fékk í Vatikan-
inu má nefna eftirfarandi.
Páfinn var »ð ræða við einn
embættismanna sinna um
Kirkjuþingið og hann sagði:
„Við getum alls ekki lokið
undiirbúningi undir Kirkju-
þing fyrir 1963.“ „Það er allt
í lagi," svaraði páfinn“ við
höldum það þá 1962.“ (Á öðr-
um stað í blaðinu er sagt frá
tilgangi páfa með Kirkjuþing
inu og störfum þess).
Jóhannes páfi óskaði ekki
eftir, að litið væri á hann sem
stjórnmálamann, diplómat eða
lærðan páfa, heldur „góða
hirðinn, sem heldur vörð um
sannleikann og góðviljann.*
Hann fór oftar út fyrir vegg.
Vatikansins en margir fyrir-
rennarar hans og heimsótti
munaðarleysingjahæli, fang-
elsi, sjúkrahús, skóla og
kirkjur. Þetta tengdi hann
fólkinu og átti sinn þátt í
því að gera hann ástsælasta
páfa síðari tíma og í munni
ítölsku þjóðarinnar og manna
bæði kaþólskra og af öðrum
kirkjudeildum var hann „Góði
páfinn" eða „Páfi fólksins."
í byrjun október s.l.,
skömmu áður en kirkjuþing-
ið hófst, fór Jóhannes páfi í
pílagrímsferð til Assisi. Vakti
ferð hans mikla athygli og
þótti merkisviðburður í sögu
kaþólsku kirkjunnar, enda
voru liðin 105 ár frá því að
páfi hafði farið pílagrímsferð
til borgar heilags Franz. Á
leið sinni til Assisi hafði páf-
inn viðkomu í Loreto og í báð.
um borgunum tóku Segni for-
seti Ítalíu og Fanfani forsætis
ráðherra á móti honum. Páf-
inn ferðaðist með járnbrautar
lest og tók ferð hans 16
klukkustundir. Fólk safnaðist
saman i stórhópum meðfram
járnbrautarteinunum og nær
alla leiðina stóð páfinn við
gluggana á klefa .sínum og
blessaði mannfjöldann. I Ass-
isi og Loreto voru götur fán-
um skrýddar og ótölulegur
mannfjöldi fagnaði hinum
aldna kirkjuhöfðingja.
Eins og kunnugt er kenndi
páfinn fyrst, fyrir einu ári
sjúkdóms þess, er dró hann
til dauða. Ekkert var þá skýrt
frá því opinberlega, að páfinn
gengi ekki heill til skógar.
Það var ekki fyrr en í nóv-
ember s.l., að heiminum varð
kunnugt, að páfinn hefði
fengið innvortis blæðingar,
en þá lá hann rúmfastur
nokkra daga. Og fyrir nokkr-
um dögum er hann hafði inn-
vortis blæðingar á ný, var til-
kynnt opinberlega, að hann
hefði æxli í maga.
Það var á jóladag í vetur,
sem páfinn fór í fyrsta skipti
út fyrir veggi Vatikansins,
eftir að hann hresstist. Hann
lagði leið sína í barnasjúkra-
hús, dvaldist þar í 40 mínútur
og ræddi við nær hvern ein-
asta sjúkling.
Margir tignir gestir víðs
vegar að úr heiminum heim-
sótti Vatikanið í tíð Jóhann-
esar páfa. Þar á meðal voru
32 þjóðhöfðingjar. Einnig fékk
páfinn aðrar sögúlegar heim-
sóknir og má, t.d. um gestina,
nefna fulltrúa grísk-Kaþólsku
kirkjunnar, en slíka heim.
sókn hafði pAfi ekki fengið
frá því á dögum síðasta Býz-
anska keisarans. Erkibiskup-
inn af Kantaraborg var meðal
þeirra, sem gengu á fund Jó-
hannesar páfa. Hafði yfirmað-
ur ensku kirkjunnar þé ekki
heimsótt páfa frá því á 14.
öld. Alexei Adsjubei, aðalrit-
stjóri málgagns Sovétstjórn-
arinnar „Izvestija", tengdason
ur Krúsjeffs, heimsótti páfann
ásamt konu sinni Rödu. Var
það í fyrsta skipti, sem hátt-
settur embættismaður komm-
únista gekk á fund páfa.
Þó að Jóhannes páfi hafi
fordæmt misgerðir, græðgi og
ofbeldi valdamanna Sovét-
rikjanna, hefur hann komið
á undirbúningsviðræðum um
stjórnmálasamband (diplo-
matic relations) Vatikansins
og nokkurra kommúnista-
ríkja.
Þegar Jacqueline Kennedy,
forsetafrú Bandaríkjanna,
heimsótti ftalíu s.l. sumar,
gekk hún á fund páfa. Áður
en páfinn heilsaði henni
spurði hann ritara sinn
hvernig hann ætti að ávarpa
hana. Ritarinn svaraði: „Mrs
Kennedy, eða einungis „Ma-
dame“ vegna þess að hún er
af frönskum ættum og hefur
búið I Frakklandi." Meðan
páfinn beið komu forsetafrúar
innar 1 bókaherbergi sínu,
tautaði hann fyrir munni sér:
„Mrs. Kennedy, Madame,
Madame, Mrs. Kennedy." En
þegar hurðin opnaðist og for
setafrúin gekk inn, breiddi
péfinn faðminn á móti henni
og hrópaði „acqueline.“
Það voru ekki aðeins hátt-
settir menn, sem páfinn veitti
móttöku. Hann veitti t.d. á-
heyrn starfsfólki fjölleika-
húss, sem var á ferð í Róm.
Með í förinni var ljónsungi,
Dolly að nafni, sem páfinn
klappaði vingjarnlega.
Jóhannes páfi XXIII naut
vinsælda allra stétta þjóðfé-
lagsins bæði auðugra og fá-
tækra, menntaðra og ómennt-
aðra. Góðvilji hans og mann-
gæzka duldust engum, og
hispúrsleysi þans og lítillæti
áttu sinn þátt í því að veita
honum rúm í hjörtum fólks-
ins.
Eftir að Jóhannes varð páfi
afnam hann ýmsa stranga siði,
sem ríktu í Vatíkaninu og
honum geðjaðist ekki að. T.d.
gat hann aldrei sætt sig við
að borða einn eins og verið
hafði siður páfa. Hann reyndi
að framfylgja þessum sið eina
viku, en að eigin sögn leið
honum ekki vel. Hann sagði:
„Ég leitaði í Biblíunni, hvort
einhver segði þar, að ég ætti
að borða einn. Ég fann ekkert
svo ég hætti bara við það,
og núna líður mér betur."
Meðan Jóhannes páfi barð-
ist við sjúkdóm þann, er dró
hann til dauða, sýndi hann
mikið þrek, og starfslöngun
hans var óskert. Hann ræddi
nær daglega við embættis-
menn sína, las og fylgdist vel
með.
Vinsældir hins látna páfa
voru aldrei augljósari en með-
an hann lá banaleguna. —
Kaþólskir menn um heim all-
an báðust fyrir í kirkjum sín
um og í Rómaborg söfnuðust
þúsundir manna saman á Pét-
urstorginu dag hvern til þess
að biðja fyrir páfanum ást-
sæla, sem var orðinn þeim
svo kær.
Heimildir: Time, AP .•TTB
og grein eftir séra Haci>.ings
í Lesbók Mbl.