Morgunblaðið - 06.07.1963, Side 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
Eaugardagur 6. júlí 1963
fHiOrgititM&ftifo
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
tJtbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Að».lstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakió.
SKJOLBEL TARÆKTUN
- MERK NÝJUNG
Tækníaðstoð Sameinuðu
þjdðanna eykst óðfluga
¥ síðasta ársrit Skógræktar-
’*■ félags íslands ritar Einar
G. Sæmundsson athyglis-
verða grein um skjólbelti.
Rekur hann þar sögu skjól-
beltaræktarinnar hér á landi,
en hún er því miður mjög
stutt. Það er fyrst árið 1957 að
tekinn er upp sérstakur liður
á fjárveitingum til skógrækt-
ar, sem nemur 50 þúsund kr.
Skyldi fé þessu varið til skjól-
beltatilrauna. Síðan hefur
þessum tilraunum verið hald-
ið áfram og má segja, að þær
hafi gefið mjög góða raun.
Einar Sæmundsson segir
frá því í grein sinni í Skóg-
ræktarritinu, að við val trjá-
tegunda í fyrstu skjólbeltin,
hafi að sjálfsögðu verið höfð
hliðsjón af þeirri reynslu,
sem þá var fengin af skjól-
beltaræktun, einkum úr skóg-
ræktarstöðvunum. í fyrstu
skjólbeltunum voru' þessar
trjátegundir reyndar: Birki,
viðja, þingvíðir, sitkagreni,
sitkabastarður og hvítgreni.
Ennfremur í smáum stíl gul-
víðir, álmur, sólber, ribs og
garðarós. Á síðari árum hafi
hinsvegar aðallega verið
gróðursettir viðja, þingvíðir,
sitkagreni og sitkabastarður.
Fyrstu skjólbeltin voru sex
raðir. Er gert ráð fyrir að
grenið verði aðalskjólgjafinn
í þessum beltum, er fram líða
stundir. Hlutverk lauftrjánna
er fyrst og fremst að veita
greninu skjól meðan það er
að komast yfir fyrstu og erf-
iðustu árin.
★
Það er vissulega rétt, sem
Einar Sæmundsson segir, að
hér á landi er meiri þörf skjól
belta en víðast hvar annars
staðar. Næðingurinn er versti
óvinur hverskonar gróðurs.
Þess vegna er ákaflega þýð-
ingarmikið að skapa skjól. Er
það ekki sízt nauðsynlegt fyr-
ir hina ungu kornrækt okkar,
en einnig fyrir garðyrkju, tún
rækt og beitarrækt. Skjól-
beltin munu einnig auka vel-
líðan búsmala og þá um leið
auka afurðagetu hans.
Einar Sæmundsson skýrir
frá því, að erlendar mælingar
sýni, að hitastig í jarðvegi er
0,5—1 stigi hærra á skýldu
landi en á bersvæði, og hið
sama á við um loftið næst yf-
irborði jarðar. Það munar
sannarlega um minna í okkar
íslenzka loftslagi.
Ræktun skjólbelta er vitan-
lega kostnaðarsöm og hún
skilar ekki arði fyrr en að
nokkrum árum liðnum. En
það er þjóðhagslega þýðing-
armikið atriði að hún verði
tekin upp sem víðast hér á
landi. Einstaklingum er yfir-
leitt um megn að ráðast í
slíka ræktun svo nokkru
nemi. Ber því brýna nauðsyn
til þess að ríkisvaldið veiti
skjólbeltaræktuninni svipað-
an stuðning og öðrum ræktun
arframkvæmdum, sem miða
að bættum búnaðarháttum.
VIÐREISNIN
LÆKKAÐI TOLLA
OG SKATTA
að er fáheyrð ósvífni, þeg-
ar Tíminn ræðst í gær á
núverandi fjármálaráðherra
fyrir að hafa „bara lagt á
auknar álögur“. Sannleikur-
inn er nefnilega sá að Gunn-
ar Thoroddsen og Viðreisnar-
stjórnin hafa horfið frá
skattránsstefnu Framsóknar
og Eysteins Jónssonar. Við-
reisnarstjórnin hefur stór-
lækkað skatta og tolla. — Á
fyrsta starfsári sínu, árið
1960, beitti hún sér fyrir mik-
illi lækkun skatta á einstakl-
ingum. Af þeirri skattalaga-
breytingu leiddi meðal ann-
ars, að þurftartekjur 4—5
manna fjölskyldu urðu skatt-
frjálsar. Á árinu 1962 voru
síðar gerðar breytingar á
skattalögum, sem miðuðu að
því að lækka skatta á at-
vinnufyrirtækjum og stuðla
að bættri aðstöðu fyrirtækj-
anna til þess að afskrifa tæki
sín og endurnýja þau.
Svipuð saga hefur gerzt í
tollamálunum. Viðreisnar-
stjórnin hefur tvívegis lækk-
að tolla, nú síðast -með setn-
ingu nýrrar tollskrár, sem
felur í sér stórfelda tollalækk
un.
Viðreisnarstjómin hefur
þannig lækkað skatta og tolla.
Spor Framsóknar og Eysteins
Jónssonar í þessum efnum
hræða hinsvegar. Framsókn-
arflokkurinn gat aldrei hugs-
að sér neitt úrræði annað í
efnahagsmálum en hækkun
skatta og tolla. Þess vegna
hlaut stefna hans heitið
„skattránsstefnan" í munni
almennings.
HÉRAÐSMÖT
SJÁLFSTÆÐIS-
FLOKKSINS
Tleraðsmót Sjálfstæðis-
11 manna munu hefjast
VEGNA aukinna framlaga frá i
aðildarríkjum Sameinuðu þjóð-
anna hefur tækniaðstoð þeirra
aukizt verulega á síðustu tveim-
ur árum, segir í skýrslu sem I
samin hefur verið fyrir ráðstefn
una um tæknihjálp, er haldin er í
Kaupmannahöfn 17. júní — 1.
júlí. Fjárframlögin, sem heitið
hefur verið á þessu ári, benda
til þess að aukningin verði enn
meiri í framtíðinni.
Það er stjórn Tæknihjálpar
Sameinuðu þjóðanna (TAB),
sem í skýrslu sinni um árið
1962 til Efnahags- og félagsmála
ráðsins gerir grein fyrir starf-
semi hinnar samvirku tækniað-
stoðar (EPTA) — þ.e.a.s. þeim
skerfi sem einstakar sérstofnanir
hafa lagt fram. Bráðabirgða-
skýrsla um árið 1961 hafði áður
verið lögð fram, en hin nýja
skýrsla tekur yfir bæði árin,
1901 og 1962.
Hin samvirka tækniaðstoð
veitti á árunum 1961 og 1962
121 landi beina hjálp, en auk
þess tóku 21 land þátt í og naut
góðs af svæðisbundnum áætlun-
um. Aldrei fyrr hafa jafnmörg
lönd notið aðstoðar. Áður var
hæsta tala landa, sem hlotið
höfðu hjálp á einu ári, 113. Á
árinu 1962 voru alls 2552 sér-
fræðingar starfandi á vegum
tækniaðstoðar SÞ (árið áður
voru þeir 2381 talsins). Af þess-
um sérfræðingum voru 54 frá
Danmörku, 17 frá Finnlandi, 56
frá Noregi og 72 frá Svíþjóð.
Fjöldi styrkja, sem veittir voru
um miðjan þennan mánuð.
Haldin munu verða 24 hér-
aðsmót í öllum landshlutum.
Eins og áður munu ágætir
og landsþekktir listamenn
skemmta á þessum héraðsmót
um og forystumenn flokksins,
ráðherrar og þingmenn,
munu flytja þar ræður.
til náms erlendis, var 2029 árið
1961 og 3831 árið 1962. Styrk-
irnir voru veittir fólki frá 140
löndum og landsvæðum til náms
í 96 löndum. Af þessum styrk-
þegum stunduðu 342 nám í Dan-
mörk árið 1962, 49 í Finnlandi,
37 í Noregi og 90 í Svíþjóð.
Einnig sérfræðingar
frá þróunarlöndunum
í skýrslunni er lögð áherzla
á, að fjöldi sérfræðinga frá sjálf-
um þróunarlöndunum fari sívax-
andi —úr 574 árið 1960 upp í
709 árið 1961 og 705 árið 1962,
og er þá átt við sérfræðinga sem
ráðnir voru til starfa hvert þess
ara ára.
Af samanlögðum útgjöldum
til tækniaðstoðar fóru 71,8 af
hundraði til að senda sérfræðinga
til starfa, 17,8 af hundraði til
námsstyrkja og 10,4 af hundraði
til áhalda og útbúnaðar. Alls
námu útgjöldin 89,7 milljónum
dollara bæði árin, og eru þá
reiknaðar með 13,8 milijónir til
almenns rekstrarkostnaðar. Starf
semin í þróunarlöndunum, þ.e.
hin beina tæknihjálp, kostaði
75,9 milljónir dollara, 31,3 millj
ónir árið 1961 og 44,6 millj-
ónir árið 1962.
Hærri framlög
Aukning sú á tækniaðstoð,
sem átt hefur sér stað, hefur
verið gerleg vegna hærri fjár-
framlaga . frá aðildarríkjunum.
Árið 1961 hét 91 land framlög-
um, sem námu alls 42,4 milljón-
Héraðsmót Sjálfstæðis-
flokksins njóta mikilla vin-
sælda úti um byggðir lands-
ins. Þau eru víða sótt af fólki
úr öllum stjórnmálaflokkum.
Fólkið ’ jmur saman í þeim
tvíþætta tilgangi að heyra for
vígismenn Sjálfstæðisflokks-
ins skýra stjórnmálaviðhorfið
í landinu, njóta góðrar
um dollara, árið 1962 lögðu 92
lönd fram 45,3 milljónir dollara,
og á yfirstandandi ári hafa til
þessa 100 lönd heitið framlög-
um, sem nema 50,3 milljónura
dollara. Framlag Danmerkur ár-
ið 1962 var 1.734.400 dollarar
(í ár hafa Danir heitið 1.882.100
dollurum), Finnlands 100.000
dollarar (130.000 í ár), íslands
4.000 dollarar (4.000 í ár), Nor-
egs 758.000 doilarar (980.000 1
ár) og Svíþjóðar 1.500.000 dollar
ar (2.010.400 í ár).
í skýrslunni er tekið fram, að
þessi þróun sé uppörvandi, en
hins vegar er lögð á það rík á-
herzla, að framlög aðildarríkj-
anna verði að halda áfram að
aukast með sama hraða, eigi
tækniaðstoðin að geta komið til
móts við þær þarfir, sem vænta
má á næstu árum.
Vaxandi eftirspurn
í skýrslunni segir, að þróun-
arlöndin hafi sýnt, að þau gera
sér í ríkari mæli en áður grein
fyrir mikilvægi hinnar samvirku
tækniaðstoðar og að þau færi
hana sér betur í nyt. Umsóknir
þeirra um aðstoð eru unnar af
meiri vandvirkni og eru nú
greinilega tengdar og samræmd-
ar eigin efnahagsáætlunum hver*
ríkis.
Tveir kaflar í skýrslunni fjalla
um mat á árangri tæknihjálpar-
innar. har er netfndur rúmur
tugur dæma um viðleitni, sera
ekki bar tilætlaðan árangur, m.a,
vegna ófullnægjandi áætlana,
tækja og útbúnaðar sem barst
of seint og illa valinna verk-
efna.
En þar er líka greint frá mðrg
um verkefnum, sem orðið hafa
tij. blessunar. Meðal þeirra er
eitt, sem miðar að því að bæta
lífskjörin í sveitaþorpum Afgan-
istans. Sameinuðu þjóðirnar,
FAO, UNESCO og WHO starfa
saman að þessu verkefni, sem
felur í sér heilbrigðiseftirlit, upp
fræðslu, vegalagningu, brúagerð,
stíflugerð, landbúnað og þjálfun
vinnuafls á hverjum stað. Elllefu
sérfræðingar starfa að þessu
verkefni, þeirra á meðal einn
Norðmaður.
Styrkþegarnir koma að miklu
gagni heima fyrir
Rannsókn, sem stofnanir tæknl
aðstoðarinnar létu gera nýlega
til að ganga úr skugga um hag-
nýtan árangur styrkja til náms-
dvalar erlendis, leiddi í Ijós 91
af hundraði styrkþeganna (sem
fengu styrki 1958 og 1959 og hafa
verið í heimalandinu a.m.k tvö
ár) eru enn í heimalandinu og
starfa á sviðum sem nátengd eru
þeim námsgreinum, er þeir lögðu
stund á erlendis. í skýrslunni
segir, að þessi niðurstaða sé mik-
ilvæg, þar eð hún sanni, að
meirihluti styrkþeganna sé hag-
nýttur á réttan hátt heima fyrir.
skemmtunar og hitta vini og
samherja að máli.
Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur jafnan vandað til héraðs-
móta sinna og er svo einnig
að þessu sinni. Þess vegna er
líklegt að þessar samkomur
haldi áfram að njóta vinsælda
meðal fólksins úti um byggð-
ir landsins.
Myndin er af Yomo Kenjatta leiðtoga Kenya meðal fagnandi
landsmanna.