Morgunblaðið - 26.09.1963, Qupperneq 12

12
MORGUNBLADID
Fimmtudagur 26. sept. 1963

tJtgefandi: Hf. Arvakiu-, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Kom'áð Jónsson.
Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson.
tTtbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðristræti 6.
Auglýsingar og afgreiðslá: Aðalstræti 6. Sími '22480.
Áskriftargjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
1 iausasölu kr. 4.00 emtakib.
HEIÐUR AF KAUP-
HÆKKUNUM -
ÁBYRGÐ Á VERÐ-
HÆKKUNUM
l>áðir stjórnarandstöðuflokk
" arnir, kommúnistar og
Framsóknarmenn, hafa mjög
hrósað sér af því að hafa haft
forystuna um kauphækkanir,
og er það rétt, að þessir flokk-
ar hafa viljað ganga lengra
en stjórnarflokkarnir töldu
æskilegt á braut kauphækk-
ana og fengið því framgengt,
að kaup hefur hækkað meira
en nokkrar líkur voru til að
gæti orðið launþegunum til
hagsbóta.
í kjölfar kauphækkananna
hafa síðan siglt verðhækkan-
ir, enda skilur nú orðið hvert
mannsbarn að kauphækkahir
umfram framleiðsluaukningu
geta ekki orðið til annars en
verðhækkana. Að því er land
búnaðarvörurnar varðar er
þetta einfalt reikningsdæmi.
Þar er það óháður dómstóll,
sem ákveður verðið eftir föst-
um reglum og miðar við það,
að bændur fái sömu kaup-
hækkanir og aðrir hafa áður
fengið.
Þess vegna segir það 'sig
sjálft, að þeir, sem telja sig
eiga heiðurinn af því að hafa
komið fram kauphækkunum,
hljóta líka að bera ábyrgðina
á þeim verðhækkunum, sem
af því leiða. Þegar stjórnar-
andstæðingar því segja: „Það
er okkur að þakka, að kaup
hefur hækkað,“ þá segja þeir
í rauninni líka: „Við berum
ábyrgðina á því að verðlag
hækkar."
Því er ekki að leyna, að
kaup hefur að undanförnu
hækkað meira en skynsam-
legt getur talizt og þar með
verðlag. Menn hafa keppzt
við að bæta hag sinn og sinn-
ar stéttar og ekki viljað hætta
á það að dragast aftur úr öðr-
um í kaupphlaupinu.
Viðreisnarstjórnin hefur
viljað, að frelsi einstaklinga
og samtaka þeirra væri sem
mest, en ríkisvaldið væri ekki
að seilast inn á öll svið þjóð-
lífsins. Þess vegna hefur ver-
ið reynt að láta samtök laun-
þega annars vegar og vinnu-
veitenda hins vegar um það
að semja um kjörin. Ljóst er
hins vegar að takmörk eru
fyrir því, hve langt er hægt
að ganga á braut víxlhækk-
ana kaupgjalds og verðlags.
Hin stöðuga kröfugerð
bendir raunar til þess að fólk-
ið ætlist til þess, að ríkis-
yaldið grípi í taumana ef of
langt er gengið. Vissulega
væri æskilegast að unnt yrði
að komast hjá því, en svo
mikil getur vitleysan orðið að
ekki sé annarra kosta völ. Það
er heldur ekki einsdæmi, að
ríkið láti mál þessi til sín taka
og einkum var það einkenn-
andi á tímum vinstri stjórn-
arinnar, að ríkisvaldið bein-
línis skammtaði kjörin.
UTANFERÐIR
IZ ommúnistamálgagnið er
sýknt og heilagt að hamra
á því að íslenzku ráðherrarn-
ir sýni „undirgefni við er-
lent vald“ og hvað það nú
-allt er kallað og telur sam-
skipti okkar við erlendar þjóð
ir sérstakt sannindamerki
þess.
Sannleikurinn er sá, að
fremur mætti ásaka íslend-
inga fyrir þjóðarrembing en
undirlægjuhátt í samskiptum
við aðra. Nú á síðari helm-
ingi 20. aldar er leitazt við að
leysa málefni hinna ýmsu
þjóða með viðræðum og sam-
komulagi, en þjóðarrembing-
ur fyrri tíma er yfirleitt eng-
um talinn til sæmdar, enda
hefur skefjalaus þjóðernis-
kennd leitt miklar hörmung-
ar yfir mannkynið sem kunn-
ugt er.
En þótt þjóðrembingur sé
engum til sóma, er heilbrigð-
ur þjóðarmetnaður einkenni
meginþorra íslendinga. Frá
þessu er þó ein undantekn-
ing, og er þar auðvitað átt
við kommúnistahjörðina,
Magnús Kúbufara, Einar Ol-
geirsson, Lúðvík Jósefsson
o.s.frv. Þessir menn fara ár-
lega, og oft á ári, austur fyr-
ir járntjald. Þeir ferðast þang
að á kostnað erlendra vald-
hafa og lifa í vellystingum af
fjármunum þeim, sem kúgar-
arnir í Kreml taka af rúss-
neskri alþýðu.
Allir íslendingar vita um
tilgang þessara ferðalaga.
Það er verið að sækja línuna,
láta erlenda menn segja sér
fyrir um það hvernig haga
eigi baráttunni hér uppi á ís-
landi, og jafnframt er svo lífs-
ins notið í lúxusvillum rúss-
nesku valdhafanna.
Árangur af þessum ferða-
lögum verður oft talsverður,
því að sendimennirnir koma
ekki einungis heim með nýju
línuna, heldur líka fulla vasa
Forsætisráðherra Tékkóslóvakíu
og 6 aðrir ráðherrar reknir
MEIRIHÁTTAR hrein-
gerning var gerð í stjórn-
arbúðum Tékkóslóvakíu sl.
laugardag. Þá vísaði Ant-
onin Novotny, forseti, for-
sætisráðherra landsins og
sex ráðherrum öðrum úr
stöðum sínum. f embætti
forsætisráðherra var skip-
aður Josef Lenart, sem áð-
ur var formaður Þjóðráðs
Slóvakíu,
William Siroky, sem vís-
að var úr forsætisráðherra
embættinu, hefur gegnt
því í tíu ár. Nú hefur mið-
stjórn tékkneska kommún-
istaflokksins gefið honum
að sök, að hafa framið ým-
iss konar pólitísk afglöp,
vanrækt starf sitt og unn-
ið gegn stefnu flokksins.
Tveir varaforsætisráðherr-
ar voru leystir frá störfum,
Jaromir Dolansky og Ludmilla
Jankovcova. Jafnframt var
Dolansky settur frá sem for-
maður tækniþróunar- og vís-
indanefndar ríkisins. Aðrir
sem fengu að fjúka að þessu
sinni voru Julius Duri, fjár-
málaráðherra, Frantisek Ka-
Viliam Siroky, fráfarandi for-
sætisráðherra Tékka.
huda, fræðslu- og menntamála
ráðherra, Josef Krosnar, mat-
vælaiðnaðarmálaráðherra og
Frantisek Vokac, samgöngu-
málaráðherra.
Ráðherra sá, Olrich Cernik,
sem áður fjallaði um eld-
sneytismál, var skipaður vara
forsætisráðherra og formað-
ur skipulags nefndar ríkis-
ins.
Novotny forseti tilkynnti
þessar breytingar á ríkisstjórn
inni á fundi þingflokks komm
únista, sem sérstaklega var
til boðað í Prag. Var máli
hans mjög fagnað og yfirlýs-
ing gefin út eftir fundinn,
þar sem sagði, að breytingar
þessar hefðu verið gerðar til
þess að koma í veg fyrir van-
rækslu í stjórn landsins og
væru þær jafnframt liður í
framkvæmd yfirlýsingar 12.
flokksþingsins, sem haldið var
í desember 1962.
í yfirlýsingunni var einnig
sagt, að ákveðið hefði verið
að stofna sérstakar nefndir, er
fjalla skyldu um efnahagsmál
þjóðarinnar, landbúnað, al-
menn lífskjör og hugmynda-
fræði. Væri nefndum þessum
ætlað að leysa vandamál ein-
staklinganna í hinum sósil-
istíska þjóðfélagi Tékkósló-
vakíu þannig, að þær leggðu
vandamálin og tillögur sínar
til úrbóta fyrir miðstjórn
flokksins, sem síðan fjallaði
um málin og tæki endanlegar
ákvarðanir.
Þess má að lokum geta, að
síðasta meiri háttar hreins-
un í Tékkóslóvakíu var gerð
í janúar sl., en þá var fjór-
um ráðherrum vísað úr starfi,
m.a. ráðherra þeim, er fjallaði
um þungaiðnað og samgöngu-
málaráðherranum þáverandi.

Ný ljóðabók eftir
Kristin Reyr
Kennsla hjá IMámsflokk-
um Reykjavíkur hefst
2. október n.k.
NÁMSFLOKKAR Reykjavíkur
taka til starfa 2. október n.k. og
stendur kennsla til 31. marz. —
Velja má eina eða fleiri náms-
greinar og hefst innritun í Mið-
bæjarskólanum 25. september
n.k. og stendur til 30. septem-
ber. Innritað er milli kl. 5 og 7
og 8 til 9 síðdegis. Innritunar-
gjald er kr. 75,00 fyrir bóknáms-
flokka en kr. 150,00 fyrir verk-
námsflokka.
fjár, sem notað er til starf-
rækslu kommúnistadeildar-
innar hér á landi, til að
byggja eða kaupa stórhýsi,
gefa út blaðsnepil o.s.frv.
Fé þetta er greiðsla fyrir
þjónustusemi „íslenzkra“
kommúnista, sem daglega
kemur í ljós og nú síðast í
sambandi við Austfjarðasíld-
ina, sem „Þjóðviljinn“ dæmdi
„úldna“ að kröfu hinna rúss-
nesku yfirboðara.
SKYLDA
RÁÐHERRA
¥ heimi nútímans verða þjóð-
* irnar að halda uppi marg-
háttuðum skiptum við þjóðir
annarra landa og fyrir smá-
Bóklegar greinar eru foreldra
fræðsla, leikhúskynning, sálar-
fræði, íslenzka, íslenzka fyrir út
lendinga, enska, danska, þýzka,
franska, spánska, reikningur, al
gebra, bókfærsla.
Verklegar greinar eru föndur,
kjólasaumur, barnafatasaumur,
sniðteikning.
Kennsla fer fram .á kvöldin kl.
7,30 til 10,30 samkvæmt stunda
skrá.
ríki er sérstaklega mikilvægt
að gæta vel hagsmuna sinna
og heiðurs í alþjóðaviðskipt-
um.
Af því leiðir að oft og tíð-
um verður að senda menn til
annarra landa til þátttöku í
ráðstefnum og fundum, þar á
meðal er það ein af frum-
skyldum ráðherra að taka
sjálfir virkan þátt í þessu
alþjóðlega samstarfi.
Þegar ráðherrar fara utan
til þess að sitja mikilvæga
fundi er því sízt ástæða til að
ásaka þá. Slíkar ferðir eru lítt
til skemmtunar fallnar, eins
og sumir kunna að halda.
Oft er auðvitað matsatriði,
hver nauðsyn það sé, að ráð-
herrar sæki sjálfir fundi, en
fráleitar eru ásakanirncu: á
KRISTINN Reyr hefur sent frá
scr nýja ljóðabók, sean hann
nefnir „Mislitar fanir“, og er
bað sjöbta ljóðabók hans. Etfni
hinnar nýju bókar er satfn atf
gamanvísum, re.ýu'SÖngvum og
sbopkvæðum frá ýmsuim tímum.
Hún sikipitiBit í þrjá kafla, sem
heita „Kvartélaski'ptastemning-
ar“, „Kef 1 aivíkurre'ý'uisöngvair,,1
og „Kómíkurtimaspeglanir“.
Kriistinn Reyr birti um skeið
gaimankveðskap sinn undir diul-
ne—inu „Fuglinn" £ Speglinum,
Faxa og ffleiri ritum. Sá kveð-
skapur er niú á einum stað I
þersari bók, en annað efni
he mar hetfur hvergi birzt áður.
Fyrri bækur höfundiar eru
„Suður með sjó“ (1942), „Sólgull
í skýjum" (1950), „Turnar við
torg“ (1954), „Teningum kast-
að“ (1058) og „Minni og menn“
(1961).
„Mislitar fanir'* hefur að
geyima 42 kvæði. Bókin er 112
blaðsíður, prentuð í Alþýðu-
pramtsmi'' junni. Höfundur hetfur
sjálfur gert kápumymd og katfla-
teiikningar.
hendur Ólafi Thors, forsætis-
ráðherra, fyrir það, að fara
utan til þátttöku í fundi for-
sætisráðherra Norðurlanda.
Sannleikurinn er sá, sem for-
sætisráðherra játar sjálfur,
að fremur mætti ásaka hann
fyrir það að hliðra sér hjá
því að fara til slíkra funda en
hitt, að hann sé stöðugt í för-
um erlendis. Þetta vita raun-
ar allir og þess vegna falla
dauðar árásir kommúnista-
blaðsins á forsætisráðherra.