Morgunblaðið - 06.10.1963, Blaðsíða 2

2
MORCUNBLABIÐ
Sunnudagur 6. októb'er 1963
Mynd of Guðmundi Einurssym
uihjúpuð í Hellisgerði
Árni G. Eylands:
, i ■
Eftir-hreytur
Mjólkurjtríhyrnur
HAFNARFIRÐI — í gær kl. 2
var afhjúpuð í Hellisgerði lág-
mynd af Guðmundi Einarssyni,
trésmíðameistara, en hann átti
frumkvæði að vernd Gerðisins og
ræktun - þar. Við það tækifæri
hélt formaður Magna, Björn
Ingvarsson, lögreglustjóri, stutta
ræðu, en sonur Guðmundar, Sig-
urgeir, Vskólastjóri, afhjúpaði
myndina.
Það var á fundi í Málfundafé-
laginu Magna, árið 1922, að Guð-
mundur hafði framsögu í máli,
er hann nefndi: „Getur Magni
haft áhrif á útlit Hafnarfjarðar?“
Taldi hann að slíkt væri unnt og
benti á hvílík áhrif það mundi
geta haft til bóta á útlit bæjar-
ins, ef félagið kæmi upp blóma-
og skemmtigarði, þar sem sér-
kenni landsins, hraunborganna
og gjánna, fengju að halda sér,
Verkamaður
slasast
UM 3 leytið í gær féll tunnustafli
á mann í porti á Austurbakka í
Reykjavíkurhöfn og meiddist
hann á fæti. Hann heitir Hákon
Árnason, verkamaður. Var hann
fluttur í Slysavarðstofuna.
Ræða bæjarmúl
HAFNARFJÖRÐUR: —
LANDSMÁLAFÉLAGIÐ FRAM
heldur fund í Sjálfstæðishúsinu
annað kvöld kl. 8,30. Rætt verð-
ur um bæjarmál og verða frum-
mælendur þeir Hafsteinn Bald-
vinsson bæjarstjóri og Stefán
Jónsson, forseti bæjarstjórnar.
en gróðurinn væri aukinn til
prýði og yndis. Benti Guðmund-
ur á Hellisgerði í þessu sam-
bandi.
Ekki er rúm hér til að rekja
gang þessa máls frekar að þessu
sinni, en framhaldið varð það, að
bæjarstjórn veitti land, og í byrj-
un ársins 1923 var hafizt handa
í Hellisgerði og það girt af. Átti
Guðmundur þannig frumkvæðið
að því að land þetta var gert að
skrúðgarði.
Á stjórnarfundi í Garðráði,
snemma á þessu vori, lagði for-
maður Magna, Björn Ingvarsson,
til, að vegna 40 ára afmælis fé-
lagsins væri gerð mynd af þeim
manni, sem frumkvæði átti um
vernd og ræktun Hellisgerðis,
Guðmundi Einarssyni, en hann
átti 80 ára afmæli á þessu ári.
Var tillagan einróma samþykkt.
Myndin er gerð af Ríkarði
Jónssyni, steypt úr bronzi og
felld inn í hraunvegg, rétt við
hellinn í gerðinu, á hinum prýði-
legasta stað. Áletrun umhverfis
myndina er þessi:
— Rauða stjarnan
Framh. af bls. 1
legar heræfingar Dana og V-
Þjóðverja og heræfingar Atlants
hafsbandalagsins í Danmörku.
,,Vestur þýzki herinn notfærir
sér þessar æfingar ty þess að
kynnast sem bezt dönskum land
svæðum, til þess að hægt verði
að ákvarða á hvern hátt bezt
megi nýta Eystrarsalt til árása“,
segir Rauða Stjarnan.
Ekki er langt síðan að „Rauða
Stjarnan" beindi skeytum sín-
ttm að íslendingum og hafði í
hótunum við þá.
Guðmundur Einarsson, frum-
kvöðull úm vernd og ræktua
Hellisgerðis 1923.
Við afhjúpun myndarinnar í
gær var Guðmuadur Einarsson,
stjórn Magna og nokkrir gestir.
— G..E.
— Munkur
Framh. af bls. 1
saman skurð á höfði hans með
sex nálarsporum, og læknar
sögðu að hann hefði fengið
heilahristing. Grant Wolfkill, frá
NBC, var einnig barinn af lög-
reglumönnum þesum, og kvik-
myndavél hans hrifsuð af hon-
um. Þá var David Halberstam,
fréttaritari New York Times,
einnig barinn, en þeir tveir síðar-
nefndu hlutu ekki alvarlega
áverka.
Leigubílstjóri einn reyndi að
aka fréttamönnunum til sjúkra-
húss en lögreglan hindraði það.
Tókst fréttamönnunum þó að
komast til nærliggjandi gistihúss
og hringja þaðan til sjúkrahúss.
Mannfjöldinn, sem safnaðist
saman, horfði með þögulli skelf-
ingu á munkinn brenna sig til
bana. Stunur og andvörp heyrð-
ust frá hópnum. Barn í fangi
konu einnar grét án afláts, en
augu móðurinnar voru sem límd
við brennandi munkinn. Ungur
maður sneri sér að bandarískum
blaðamanni og sagði: „Taktu
myndir, Skrifaðu um þetta. Þú
verður að segja herra Kennedy
hvað er að gerast í þessu landi.“
Kona nokkur þreif í skyrtu
annars fréttamanns, en kom ekki
upp orði. Streymdu tár niður
kinnar hennar.
Nokkru eftir atburðinn á mark
aðstorginu var handsprengju
varpað að íbúðarskálum banda-
riskra liðsforingja í Saigon
skammt frá. Ekkert manntjón
varð af sprengingunni. Eins og
fyrr getur reyndur stúdentar
einnig að efna til uppþots, en
lögreglan bældi það niður með
harðri hendi og tvístraðist stúd-
entahópurinn.
Henry Cabot Lodge, sendi-
herra Bandaríkjanna, var strax
tilkynnt um sjálfsmorð munks-
ins, og kvaddi hann þegar saman
fund starfsmanna sendiráðsins.
Tilkynnt var í Washington í
dag að yfirmaður leyniþjónustu
Bandaríkjanna, CIA, í S-Viet
Nam, John H. Richardsön, hafi
verið kvaddur heim til skrafs og
ráðagerðar um ástandið í land-
inu. Góðar heímildir herma þó
að ástæðan muni þó í raun og
veru vera sú að Lodge vilji fá
einhvern annan en Richardson
tii þess að gegna embætti þessu
í Saigon. —
Síðustu fregnir hermdu að
Henry Cabot Lodge, sendiherra
Bandaríkjanna í Saigon, hafi
gengið á fund utanríkisráðherra
S-Vietnam og mótmælt aðförum
lögreglunnar að band'uískura
blaðamönnum í dag.
ALLTAF hefur mér geðjazt
illa að þríhyrnuumbúðunum um
mjólkina, og því verr sem ég
hefi kynnzt þeim meira. Held
ég að það verði ekki af þrí-
hyrnunum skafið að þær eru
leiðinda umbúðir, óþægar í með
förum og ótryggar. — Mun ekki
vera komið mál til að taka þetta
mjólkurumbúðamál til nýrrar
athugunar ef verða mætti til úr-
bóta, mjólkurneytendum til hags
og mjólkurframleiðendum til
sóma? Ég hygg svo vera og
styðst í því við það sem gerist
nú víða annars staðar í þessum
málum. — Þríhyrnurnar eru á
mjólkurbúa-máli nefndar Tetra
eða Tetra-Pak. Hér í Osló eru
einnig notaðar pappaumbúðir
um mjólk en af annarri gerð,
hinar svonefndu Pure-Pak um-
búðir. Eru það ferkantaðar um-
búðir ekki ósvipaðar að stærð
og lögun eins og tigulsteinn sé
reistur upp á endann en sá end-
inn sem upp veit þó kjöllagaður.
Ekki tel ég sambærilegt hvað
Pure-Pak umbúðirnar eru
skemmtilegri og þægilegri í
notkun og meðförum heldur en
Tetra-þríhyrnurnar. Einnig ör-
uggari og minna hætt við mis-
förum.
Ekki hef ég hugmynd um
hvers vegna Tetra þríhyrnurnar
urðu fyrir valinu er farið var
að selja mjólk í pappaumbúðum
í Reykjavík, en hræddur er ég
um að það hafi verið leið mis-
tök. En mistök er sem betur
fer oft hægt að leiðrétta og á
að leiðrétta, og svo er þetta, þótt
eflaust kosti það fjárútlát, hitt
getur þó verið dýrara að láta
óbætt. Nú er þess líka ærinn
kostur að læra af reynslu ann-
arra á þessu sviði. Vil ég í því
sambandi benda á það sem er
að gerast I Stokkhólmi, eða hef-
ir verið að gerast á umliðnu
sumrL
Allan fyrri hluta þessa árs —
og raunar miklu lengur — hafa
forráðamenn mjólkursölumála
þar um slóðir haft með höndum
miklar ráðagerðir um sölu
mjólkur í pappaumbúðum eða
dægurumbúðum sem ég vil nefna
„engangs-pakkning“. Um 20
mismunandi gerir af slíkum um
búðum hafa verið reyndar. Öll
hnígur reynslan að því að nota
ferkantaðar umbúðir en alls
ekki þríhyrnur. -Enda bendir
flest til þess að þrýhyrnurnar
séu úr sögunni, meðal annars
og ekki minnst sú staðreynd að
Tetra-firmað er nú farið að
framleiða og selja ferkantaðar
Tetra-umbúðir. Er það talin hin
mesta framför. Verða slíkar um-
búðir nú notaðar í miklum mæli
í Svíþjóð. Jafnframt því verða
einnig notaðar ferkantaðar Pure
Pak umbúðir vaxbornar. Pure-
Pak firmað er einnig farið að
framleiða plasthúðar Pure-Pak
umbúðir. Hingað til hafa þær
ekki verið notaðar hér í álfu,
en margir telja að slík plasthúð-
un sé hin álitlegasta framtíðar-
lausn á þessu sviðL
Undanfarið hefir staðið yfir í
Svíþjóð eins konar mjólkurstríð.
Ein grein þess er umbúðamálið,
þótt annars sé þetta að mestu
mjólkursölusvæða-stríð marg-
þætt og vandamál. En hvernig
sem það stríð er blandið, held
ég nokkuð lærdómsríkt fyrir
Reykvíkinga og þá sem mjólkur
fæða fjölbýlið við Faxaflóa að
þríhyrnumjólkin virðist ekki
koma til greina við lausn slíkra
mála í Stokkhólmi — og sem
fyrr sagt ekki heldur hér 1
Osló.
Sem smáatriði um notagæði
hinna ferköntuðu umbúða má
nefna að hér í Osló nota hús-
mæður þær oft á ýmsan hátt
eftir að mjólkin er tæmd úr
Ferstrend Tetra-pakning
þeim, t.d. til þess að frysta I
þeim ber og grænmeti í heima*
frysti. — Og meðal annarra
orða, væri ekki tiltölulega auð-
velt að nota hinar ferköntuðu.
Tetra að Pure-Pak umbúðir einri
ig undir skyr. Vafalaust nálg-
ast nú mjög að mjólkurbúin fari
að selja skyr í einhverjum slík-
um umbúðum, og nokkur léttir
ætti það að vera ef hægt væri
að nota sams konar umbúðir um
mjólk og skyr.
Ég hefi ekki rætt þetta mál
sem fagmaður né sérfræðingur,
hefi aðeins drepið á það í tilefni
af því sem ég hefi heyrt og séð
undanfarið, og út frá því megiu
sjónarmiði að mikla nauðsyu
beri til að losa Reykvískar hús-
mæður og aðrar á mjólkursölu-
svæðinu á Suðvesturlandi sem
allra fyrst við hinar hvimleiðu
mjólkurþríhyrnur og bjóða þeim
mjólkina í hentugri og betri um
búðum. Vafalaust kostar sú
breyting allmikið fé, svo er flest
meiri háttar mistök og leiðrétt-
ingar en er hitt ekki ennþá dýr-
ara að berjast við staðreynd-
irnar og skella skolleyrum við
réttmætum kröfum um leiðrétt-
ingar og umbætur?
Slemdnl 28. sept. 196?
Á.G.E.
■ NA /S hnvfor | / SV S0 hnufor X Snjitama t úa 7 Skúrir K Þrumur mss KuUoM HihakH H Hmt
JL UfTiIV moiguu v ai i xx ov. 0115. wuvui j —
hiti víðast hvar í Vestur- 20 stiga hiti og 10 síig í New
Evrópu, en hér á landi 2—6 York.