Morgunblaðið - 23.01.1964, Qupperneq 10

I
10
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 23. jan. 1964
Eyfirzkar konur baka laufabrauð
Erla Gunnarsdóttir.
l>að er verið að grafa borgina
upp, en jamframt hefur hún
orðið vinsaell ferðamannastað
ur ogL um áramiótin, sem ég
var þar, voru þar um 70 þús.
ferðamenn, flestir fró Bahda-
ríkjunum.
Þetta var um MexEkó. Eftir
þriggja vikna dvöl þar hélt ég
til New Orj^ans og sikoðaði
hvert skúmaskot í franska
hverfinu. Og svo ég fari fljótt
yfir sögu, þá hélt ég þaðan til
Florida og dvaldi þar hjá vina
fóiki mínu rétt utan við Miami.
Mér þótti skrítið að ganga um
göturnar í Miami, ljóshært
kvenfólk og Kúbuhúar í meiri
hluta. Síðan laigði ég leið mina
norður á bóginn, fór úr einu
beltinu í annað, frá pálma-
trjám til grenitrjáa, ög kom
til Washington á köldum
vetrardegi. Þann dag snjóaði
í fyrsta skipti í fjörutíu ár.
Þrátt fyrir kuldann í Was-
hington kunni ég afar vel við
mig, einhvem veginn fannst
mér ég vera svo nálægt
Evrópu, og allir voru áikaflega
hjálplegir og vinsamlegir í
minn garð, ekki sízt sendi-
herrahjónin íslenzku. Ég sótti
því um stöðu í Alþjóðabankan
um, en meðan ég beið eftir
svari fór ég aftur yfir þver
og endilöng Bandaríkin í grá-
hundi, eins og endranær, til
San Francisoo. Þar vann ég í
sex vikur á gamla staðnum og
hélt svo til baka, en fór aðra
leið. Fyrsti áfangastaðurinn
var á heimissýninguna í Seatt-
le, sá næsti Vanoouver, hinin
þriðji Ohicago og endastöðin
var að sjálfsögðu Washington.
Eftir nokkra daga fór ég að
vinna í Aiþj óðabankanum og
vinn þar enn.
— Við hvað vinnurðu í bank
anum?
— Ég vinn í úthlutunardeild
inni, sem úthlutar peningum
til vanþróaðra landa. Allþjóða
bankinn er annað hús frá
Hvíta húsinu, og ég var svo
lúsheppin að fá leigða litla
íbúð gegnt vinnustað mínum,
og er það eina fbúðarhúsið á
stóru svæði þar í grennd.
Ég þarf varla að taka það
fram, að dagurinn sem Kenne
dy Bandaríkjaforseti var myrt
ur og dagamir þar á etftir, em
einhverjir þeir eftirminnileg-
ustu sem ég hetf litfað. Ég
brá mér fyrir húshornið til
að fylgjast með útförinni og
það var hátíðleg en dapurleg
stund. Þá sá ég Bandaríkja-
menn í allt öðru ljósi en áður.
— Og er ekki komin nein
heimþrá í þig?
— Ekki enn. En það fylgir
því viss öryggistilffnning að
vita, að ég get koimið heim
hvenær sem er.
Hg.
Deigið hnoðað
NÚ er þorrinn að ganga í garð
og átthagafélögin í Reýkjavík
búa sig undir að halda þorra-
blót. Næstkomandi sunnudags
kvöld heldur Eyfirðingafélag-
ið þorrablót á Hótel Sögu og
á boðstólum verður að venju
kjarnmikill íslenakur matur:
slátur, svið, magaáll, hákarl,
harðfiskur, hangikjöt, lautfa-
brauð, svo fátt eitt sé nefnt.
Og það er einmitt lautfa-
brauðið, sem við ætlum að
gera að umtalsefni hér. Laufa
brauðabaksturinn önnuðust
sextán konur úr Eyfirðingafé-
laginu, og heimsóttum við þær
þegar baksturinn var í al-
gleymingi. Þær kváðust ætla
að baka 888 kökur og tæki það
þær tvo daga. Væri það svip-
að magn og í fyrra, og hefði
þá engin kaka orðið afgangs,
enda væm þorrablótsgestir að
narta í brauðið aljt kvöldið.
LLstin að skera út laufa-
brauð er gamall siður norðan
lands, og er ekki vitað með
yissu hvenær þann hófst. Undu
menn við það tímunum sam-
an að skera út brauðið fyrir
jól við misjafnar aðstæður.
Eyfirzku konurnar sem önn-
uðust laufabrauðasikurðinn að
þessu sinni hafa tekið tækn-
ina í sína þágu og nokkrar
notuðu þar til gerð skurðjárn
í stað hnífa, en flestar héldu
sig þó við gamla siðinin að
Skera út með hníf. Sögéu þær
því, að la-ufabrauðið væri bæði
vélskorið og handsktorið, en
bragðið væri hið sama.
Meðfylgjandi myndir eru
teknar af eyfirzku konunum
við laufabrauðabaksturinn. Kökurnar skornar út
Hlaðar aí fagurskornu laufabrauði
Kökumar steiktar
✓
| Ævintýrið að fara utan
FLESTAR ungar stúlkur
dreymir um það að komast út
í hinn stóra heim einihvern
tíma á lífsleiðinni, og safna
fróðleikskornum í sarp minn-
inganna. í mörgum t.lfellum
verður draumurinn að veru-
leika, sumar láta sér nægja
að skreppa út að sumarlagi í
2—3 vikur og flakka landa.á
milli, eri aðrar sæikja skóla
eða fá sér vinnu á framandi
grund.
Að sjálfsögðu er tilveran
þar jafn öldótt og hún vill
stundum verða hér heima,
sumum vegnar vel og þær
ýmist skjóta rótum eða snúa
ánægðar heim, en öðrum
vegnar miður og hverfa von-
sviknar heim til ástkæra fóst-
urlandsins.
Við skulum riæstu augna-
blikin hlýða á frásögn Erlu
Gunnarsdóttur frá Syðra-
Vallholti í Skagafirði af ævin-
týrinu mikla. Erla vann um
eitt skeið á skrifstotfu Morg-
unblaðsins en hleypti heim-
draganum í febrúar 1960, og
ætlaði að dvelja í Bandaríikj-
unum í eitt ár. Árið varð að
fjórum og hún kom nú heim
í jólaleyfi og flaug aftur vest-
ur um haf um síðustu helgi
„Ég er ekki enn búin að fiá
mig fullsadida," sagði hún um
leið og hún kvaddi.
Erla sagði:
Ég flaug beint til San
Francisco í Kaliforníu og fór
að leita mér að vinnu. Það
gekk heldur treglega, eins og
oft vill verða með útlencjinga.
Ég veit dæmi þess að íslenzik-
ar stúlkur hafa verið upp
undir 6 vikur að fá sér vinnu
þarna á vesturströndinni og
hafa þurft að borga háar fjár-
hæðir á vinnumiðlunarskrif-
stofum. M. a. sótti ég um
vinnu hjá flugfraktfélagi
nakkru og þeir sögðu:
„Komdu eftir hálft ár, þegar
þú ert búin að læra málið
betur.“
Nú voru góð ráð dýr, og til
að hressa upp á hugann og
skapið ákvað ég að fara á
vetrarolymipíuleikana í Kerl-
ingardal. Þar hitti ég íslenzka
skíðaméfin, sem vöktu athygli
og aðdáun fyrir fallegan
klæðaburð (þ. e. peysurnar),
og þar eyddi ég mínum síð-
asta eyrL
Nokkrum dögum síðar var
ég stödd á þorrablóti í San
Francisoo og hitti marga góða
landa. Þar réði ég mig í vist
í staðinn fyrir samlanda minn
hjá Andrési Fjeldsted Odd-
stad, sem er af íslenzkum ætt-
um og kom hingað til íslands
ásamt konu sinni, í fyrsta sinn
í sumar. Ég var í vist í þrjár
vikur, en fékk þá vinnu á
skrifstofu Oddstad, en hann
rekur gríðarstórt byggingar-
félag vestra. Þar var ég í tvö
ár.
— Eru margir íslendingar
í San Francisco?
— Fleiri hur.druð, og fé-
lagslíf meðal þeirra blómlegt.
Það blómstrar allt í Kalifom-
íu, loftslagið er svo dásamlegt:
gyllt surnur og grænir vetur.
Það er veðurblíðan sem held-
ur í margan landann -þar
vestra.
— En þú hefur efcki unað
til lengdar í þessari paradís?
— Nei, ég vildi rása víðar.
Kalifornia hefur marga kosti
en einnig galla, t.d. leiddist
mér áhugaleysi fólksins þar
á um/heiminum, og hafði það
ekki áhuga á neinu sem gerð-
ist vestan Klettafjalla og aust
an KyrraJhafsins.
Því var það að í desember
mánuði 1961 bind ég saman
föggur minar og held ti.l Mexí
kó með gráihundi (langferða-
bifreið) gegnum Arizona og
Kolorado. Það var upphaf
þriggja mánaða ferðalags sem
spannaði yfir Suðurríki Banda
ríkjanna, Lousiana, Missisippi,
Florida og síðan austurströnd
ina til Washington. Eins og
nærri má 'geta' var það við*
burðarríkt með afbrigðum,
einkum ferðin til Mexikó. Á
landamærunum veltu verðirn-
ir vöngum yfir fæðingarstað
mínum: Syðra-Valliholt, Sfcaga
firði, og eftir miklar vanga-
veltur komust þeir að þeirri
niðurstöðu að sá staður væri
í Síberíu og var ég stöðvuð
í 27 klúkkustundir, áður en
málið upplýstist.
Ég eyddi jólunum í Mexíkó
City og var borgin skreytt feg
urstu jólaskreytingu sem ég
hef enn augum litið. Borgin
er sérkennileg, einkum vegna
þess að hún er byggð á feni,
húsin sí^i og hallast ýmist
hvort að öðru eða hvort frá
öðru. Þau eru yndislega skökk
og vinaleg, jafnvel stóru og
glæsilegu marmarahallirnar.
Það er erfitt að stotfna til kunn
ingsskapar við Mexikóbúa og
þeir eru á verði gagnvart
ferðamönnum. Ég fór þrisvar
á markaðstorgið þeirra erinda
að kynnast fólkinu. Fyrsta dag
inn yrti enginn á mig, annan
daginn fór fólkið að horfa á
rarig og þriðja daginn ætlaði
það bókstaflega að éta mig. '
Það er margt skemmtilegt
að sjá í Mexíkó, svo sem
Acapulco, sem er unaðslegasti
blettur í heiimi. Þar eyddu
Kennedy-hjónin hveitibrauðs-
dögum sínum og þangað sætaja
rnargir ferðamenn. Staðurinn
er í tizku eins og kallað er.
AcapUlco er eins og kringlótt
skál, fuiU af Jritabeltisgróðri.
Þar eru tveir frægir píramiíd-
ar, píramídi" sólarinnar og
tunglsins. Þeir eru ekfci holir
að innan og enginn veit um
aldur þeirra.
Ég fór einnig að. sjá stóra,
gamla og löngu yfirgefna
borg, Merida Yugatan. Hún
stenduir milli tröllvaxinna
kaktusa og hrikalegs háfjalla-
gróði^rs, þar sem hlébarðar og
önnur villidýr hafa bólfestu.