Morgunblaðið - 28.07.1965, Qupperneq 12

12
MORGUNRLADID
Miðvíkudagur 28. júlí 1965
jHtfggnitttlðfrtfr
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
KOSTIR FÁMENNIS
TJagstofan hefur sent frá sér
skýrslu um mannfjölda á
íslandi 1. des. sl. Þá vorum
við rúmlega 190 þúsund, um
1970 náum við tvö hundruð
þúsundum og um aldamótin
er gert ráð fyrir, að sú tala
hafi tvöfaldazt.
Þetta er mikið fámenni og
fámenniC skapar mörg vanda-
mál. Það skortir vinnuafl til
þess að vinna verðmætin, sem
dregin eru úr sjó, það er dýrt
fyrir fáa að halda uppi byggð
í stóru landi, það er erfitt að
halda þjóðlegum sérkennum,
tungu og menningu í mann-
hafi veraldarinnar. Það er
ýmsum erfiðleikum bundið að
vera fáir og smáir.
En höfum við gert okkur
grein fyrir kostum fámennis-
ins? Höfum við skynjað til
fulls tækifærin, sem fámenn-
ið veitir okkur til þess að
skapa hér fyrirmyndarþjóð-
félag?
Fjöldanum fylgja mörg
vandamál. Fátækrahverfi,
munaðarleysingjar, betlarar,
spilling, glæpastarfsemi, allt
eru þetta fylgifiskar fjöldans,
sem byggir erlendar stór-
borgir.
Mannfæðin veitir okkur
einmitt tækifæri til að byggja
hér upp þjóðfélag, sem þekk-
ir ekki þau vandamál, sem
stórþjóðirnar stríða við. Hún
gefur okkur tækifæri til að
veita öllum dætrum og son-
um þessa lands fullkomna
menntun, sem dregur fram
béztu kosti og hæfileika hvers
einstaklings þessarar fá-
mennu þjóðar, menntun, sem
eykur manngildi hans og
menningu, menntun, sem inn-
rætir honum djúpan skilning
og stolt fyrir sögu íslenzkrar
þjóðar.
Fámennið gerir okkur
kleyft að útrýma skorti og
slæmum kjörum þeirra, sem
orðið hafa undir í lífinu. Það
gerir okkur fært að huga bet-
ur að sjúkum og öldnum og
öðrum þeim, sem fyrir áfalli
hafa orðið. í þessum efnum
eigum við okkur merka sögu,
þar sem var samhjálpin innan
hinna fornu hreppa á þjóð-
veldisöld. Ekki viljum við
vera síðri forfeðrum okkar.
Með fámenninu aukast tæki
færin til að veita öllum kost
á eignum. Húsaskjól er ein af
frumþörfum mannsins og
vegna dugnaðar og dirfsku
þjóðarinnar mun það land
vandfundið í veröldinni, þar
sem svo margir búa í eigin
húsnæði. Eign fyrir alla er
ekki fjarlægur draumur á ís-
landi, heldur raunhæfur
rr.öguleiki.
Vegna mannfæðarinnar á
okkur að vera unnt að þroska
hvern einstakling í samræmi
við getu hans og hæfileika og
skapa honum verksvið við
hæfi. Vegna hennar er okkur
unnt, fremur stórþjóðunum,
að takmarka afskipti ríkis-
valdsins af málefnum þegn-
anna við það eitt, sem sam-
eiginlegir hagsmunir og þarf-
ir krefjast.
En hún gerir líka sínar
kröfur til okkar, sérstaklega
þá, að við skiljum, að það er
einsdæmi en ekki almenn
regla, að svo fámennar þjóðir
haldi upp sjálfstæðu menn-
ingarríki. Hún krefst þess, að
við stöndum tryggan vörð
um tungu okkar og menningu,
ekki aðeins sjálfra okkar
vegna heldur einnig þeirra,
sem í upphafi byggðu þetta
land og skiluðu núlifandi kyn
slóð merkum menningararfi,
sem réttlætir sjálfstæði þess-
arar litlu þjóðar.
Fámenni þjóðarinnar skap-
ar okkur því ekki einungis
mörg vandamál, það veitir
okkur ýmis tækifæri og þau
eigum við að nýta til að
byggja upp í raun og sanni,
fyrirmyndarþjóðfélag með
lýðræðislegum stjórnarhátt-
um og frelsi einstaklingsins
til orðs og athafna, óþvingað
af ofstjórn alsjáandi ríkis-
valds.
Sú er skylda okkar við
sögu þjóðarinnar og mikil ör-
lög.
AUÐVALDSRÍKI
í A-EVRÓPU?
FVá kommúnistaríkjunum í
A-Evrópu berast athyglis-
verðar fréttir um þessar
mundir. Hér í blaðinu hefur
verið skýrt frá uppljóstrun-
um ungra sovézkra hagfræð-
inga um skýrslufalsanir þar
í landi um framleiðslumagn í
ýmsum greinum atvinnulífs-
ins og vaxandi atvinnuleysi í
þessu móðurríki kommúnista.
Þá hafa einnig bori2t fregnir
frá Sovétríkjunum um ráð-
stafanir til þess að auka fram-
leiðsluna með aukinni sam-
keppni og hagnaðarvonum og
Rússar viðurkenna í verki, að
margt sé nothæft í hugmynd-
um auðvaldsríkjanna um
efnahags- og atvinnumál og
skipulag þeirra.
Nú berast fregnir frá Júgó-
slavíu um mikla gengisfell-
ingu, samfara breytingum á
gjaldmiðlinum, afnámi út-
flutningsuppbóta, niðurfell-
ingu hafta á innflutningi, tak-
mörkun útlána. Ráðstafanir
verða gerðar til að auka sam-
keppnina og draga úr fram-
leiðslukostnaði. í sambandi
Það fer ekki milli mála, að
við þessar efnahagsaðgerðir
mun Alþjóðagjaldeyrissjóður-
Faðirinn lék sér
að peningum
og 23 milljonir hurfu
úr baðherberginu
UNDANFARIÐ hefur stað
yfir á Miami í Florida rann
sókn í þjófnaðarmáli, sem
ekki á sér margar hliðstæð
ur. Rannsóknin leiddi ný-
lega til handtöku 19 ára
gamallar húsmóður, sem
grunuð er um að hafa stol
ið 23 milljónum ísl. kr. (um
550.000 dölum) úr baðher-
bergi föður síns, John D.
Hollingsworth, milljóna-
mærings.
Dóttirin, Mary Jane
Hollingsworth, var fangels
uð í fyrri viku, en látin
laus sama daginn gegn
tryggingu. Er hún ræddi
þá við fréttamenn, sagði
hún: „Aumingja pabbi,
hann elskar peninga“.
Lögfræðingur hennar,
Philip Mandina,heldur því
hins vegar fram, að eng-
inn glæpur hafi verið fram
inn, því að peningarnir
hafi ekki síður verið eign
dótturinnar og móður henn
ar, konu milljónamærings-
ins.
Því var unga stúlkan lát
in laus, gegn 130 þúsund
króna tryggingu.
Mandina vill lítið gera úr
hvarfi peninganna, og telur,
að hér hafi aðeins verið um
fjölskylduerjur að ræða.
„Ég verð einhvern veginn
að varpa ljósi á það, sem gerð
ist“, sagði Mary Jane. „Pabbi
hefur alltaf svo miklar á-
hyggjur af peningum.
Þegar hann kemur heim á
kvöldin, hefur hann alltaf
peningana sína með sér. Hann
kemur með þá að kvöldverð-
arborðinu, og leggur á gólfið.
Þegar hann háttar, hefur hann
peningana til fóta. Ég held, að
hann þjáist af öryggisleysi".
John D. Hollingworth er
maður mjög efnaður, og
græddist honum fé á uppfinn
ingu, sem nú er hvarvetna not
uð í vefnaðarvöruverksmiðj-
um.
Milljónirnar 23 hurfu með
dularfullum hætti úr baðher-
bergi hans á páskunum 1964.
Mary Jane hefur verið ásök
uð fyrir að hafa brotizt inn í
hús föður síns, og tekið pen-
ingana. Móðir hennar er grun
uð um samsekt, en þau hjón-
in eru nú skilin að borði og
sæng.
Ákæran er byggð á fram-
burði Jeffrey nokkurs Farrell,
sem er tengur Mary Jane.
Hann hefur haldið því fram
fyrir rétti, að hann og Mary
Jane hafi, skv. skipun frú
Hollingworth fjarlægt pen-
ingana, með því að nota vara-
lykla, sem frú Hollingworth
hafi fengið þeim. Vægt hefur
verið tekið á Farrell, fyrir af-
brotið, sem hann segist hafa
framið, og fékk hann 4 ára
skilorðisbundinn dóm, vegna
þess, að hann „snerist á sveif“
Mary Jane Hollingworth
með yfirvöldunum. Þá er mað
ur nokkur að nafni Kuper,
sem talinn er hafa verið í
tygjum við frú Hollingworth,
talinn samsekur.
Kuper var eitt sinn starfs-
maður Hollingworth. Farreli
segir hann hafa tekið við pen-
ingunur >, sem frú Holling-
worth hafi síðar átt að fá. Um
þennan þátt veit lögreglan
hins vegar ekkert.
Eiginkona Kuper hvarf hins
vegar af sjónarsviðinu, stuttu
eftir peningahvarfið, og gerð-
ist meðhjálpari við litla
kirkju í Mexíkó. Nú hefur
náðzt til hennar, en þar sem
hún hefur lofað að bera vitni
í málinu fyrir rétti, er hún
frjáls ferða sinna. Frú Holl-
ingworth nýtur sömuleiðis
frelsis, þótt hún hafi orðið að
setja 600 þús. króna trygg-
ingu.
Mál þetta hefur vakið mikla
athygli í Florida, og víðar í
Bandaríkjunum, enda, ef rétt
er, mesta peningarán, sem
framið hefur verið í Florida.
Lögreglan er í miklum vand
ræðum, og einn rannsóknar-
dómaranna hefur látið hafa
það eftir sér, að þetta sé „dul
arfyllsta gáta“, sem hann
hafi nokkru sinni heyrt um.
inn veita Júgóslövum nokkra
aðstoð meðan verið er að end-
urbæta efnahagskerfi lands-
ins. Samhliða verða meðlög
með börnum hækkuð, en laun
eiga að hækka í samræmi við
framleiðsluaukningu.
Vegna efnahagsaðgerðanna
hafa Júgóslavar samband við
Bandaríkjamenn og Breta,
Frakka og ítala.
Ekki verður annað séð, en
kommúnistaríkin í A-Evrópu
taki nú upp í auknum mæli
efnahagsstefnu ríkjanna í V-
Evrópu, og aðgerðir Júgó-
slava eru um margt líkar við-
reisnarráðstöfunum, sem gerð
ar voru hér 1960.
miklar breytingar eru að
verða á efnahagsstefnu komm
únista og þeir virðast móta
þær breytingar eftir kapítal-
ískum fyrirmyndum.
Kannski eru þeir spádómar
ekki svo fjarri lagi, sem uppi
hafa verið um, að 1970 hafi
Sovétmenn tekið upp full-
komið auðvaldsskipulag, eða
| hvert er álit íslenzkra komm-
J únista á því?
Flugvél ■ Atlantshafsflug
' á 25 mín. fresti
Bandaríska stórblaðið The
New York Times gaf út fyrir
skömmu sérstakt blað er ein-
göngu er helgað ferðamálum á-
samt ýmsum ráðleggingum,
ferðamönnum til handa.
I blaði þessu er grein um flug-
samgöngúr almennt eins og þær
munu verða næsta sumar og er
þar m.a. sagt frá því, að aldrei
áður í sögu flugsins hafi verið
eins mikil flugumferð á alþjóð-
legum flugleiðum eins og verða
mun núna á sumri komanda.
Nítján flugfélög munu halda
uppi ferðum yfir Atlantshaf en
níu flugfélög yfir Kyrrahaf.
Munu flugvélar þessara flugfé-
laga fara 822 ferðir á viku núna
næsta sumar en í fyrra var þessi
tala 675 svo aukningin er geysi
leg.
Yfir Atlantsihaf mun því verða
stöðugur straumur flugvéla og
hefur mönnum reiknazt það til
að á þeirri leið muni ein flug-
vél hefja sig til lofts á hverjum
25 mínútum eða því sem næst
57 flugferðir á sólarhring og er
það 11 prósent meira en var í
fyrra en þá voru farnar 51 flug-
ferð á sólahring.
Flugfélögin leggja nú mikla
áherzlu á endurbætta þjónustu
við farþegana og munu l'lest
hinna stærri flugfélaga hafa i
hyggju að feta í fótspor banda-
ríska flugfélagsins T.W.A. og
taka upp kvikmyndasýningar i
flugvélum sínum til þess að
stytta farþegum stundir. Þá
hyggst brezka flugfélagið B.O.A.
C. taka nýja gerð af flugvélum
í þjónustu sína. Eru þær kallað-
ar Super VC-10 og geta flutt 140
farþega.
Síðar í greininni er drepið á
helztu flugfélög og flugleiðir
þeirra og þar á meðal á Loft-
leiðir. Um það segir blaðið:
„Loftleiðir, sem er viðurkennt
flugfélag en ekki meðlimur í I A.
T.A., mun einnig hafa flugvélar
í förum yfir Atlantshaf og hef-
ur það í hyggju að láta sex flug-
vélar af gerðinni Cloudmaster,
sem margar hverjar eru notaðar
til leiguflugs, fljúga frá New
York en einnig munu tvær flug-
vélar af Rolls Royce gerð fljúga
daglega á milli New York og
Islands. í einum níu þessara
ferða, er farnar verða á viku,
verður haldið áfram til Luxetn-
borgar, sem er endastöð flug-
félagsins í Evrópu.“