Morgunblaðið - 05.05.1968, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. MAI 1968
— Kandidatakeppnin
Framhald af bls. 10.
ryðja sér braut að því mikla
tignarsæti.
Þriðji í aldursröðinni er Rúss-
inn Geller, fæddur 1925, en með
því að hann er þegar fallinn
frambjóðandi, þá er ekki ástæða
til að hafa mörg orð um hann í
þessari grein. Hann er að vísu
hugmyndaríkur skákmaður og
sókndjarfur, en ekki að sama
skapi öruggur. Tap hans gegn
Spassky nú kemur því ekki mjög
á óvart. Hann tapaði einnig gegn
Spassky í einvígi um sömu rétt-
indi í keppninni 1965.
Rússinn Korschnoj kemur næst
ur, rösklega hálffertugur að
aldri. Hann var þegar um tví-
tugsaldur orðinn öflugur skák-
meistari, en sinn fyrsta stórsig-
ur á erlendum vettvangi vann
hann á jólaskákmótinu í Hast
ings 1955—56, þar sem hann
lenti í 1—2 sæti ásamt Frlðriki
Ólafssyni. Síðan hefur Korshnoj
verið vaxandi skákmaður. Hann
hefur oft staðið sig frábærlega
vel á hinum árlegu „Skákþing-
um Sovétríkjanna" og að minnsta
kosti einu sinni unnið þar efsta
sætið, en slíkt heppnast aðeins
fáum útvöldum.
Eigi að síður hefur þess þótt
gæta, að Korschnoj væri nokkuð
Móðir okkar, tengdamóðir og
amma
Andrea Andrésdóttir
frá Patreksfirði,
andaðist í Borgarsjúkrahús-
inu föstudaginn 3. maí 1968.
Börn, tengdabörn og
barnabörn.
Hjartkær eiginkona min,
Svanhvít Árnadóttir
Jófríðarstaðaveg 84,
Hafnarfirði,
lézt í Landsspítalanum 4. þ.m.
Bjarni Þórðarson.
Gligoric
mistækur skákmaður. Til dæmis
stóð hann sig fremur illa á kandí
datamótinu í Curacao í Suður—
Ameríku 1962, og á heimavelli
hefur styrkleiki hans líka reynzt
dálitið óstöðugur.
Hins vegar hefur komið í ljós
á skákmótum á síðustu árum, að
þegar Korshnoj tekst bezt upp,
þá stendur enginn skákmaður
heims honum framar. Nýjasta
dæmið um það er skákmótið í
Beverwijk í Hollandi, sem hald-
ið var síðast liðinn vetur. Þar
var Korchnoj efstur, þremur
vinningum fyrir ofan næstu
menn, sem voru ekki minni karl
ar en Tal, Portisch og Tékkinn
Hort.
Því er óhætt að segja, að alls
megi af Korshnoj vænta í þess-
ari keppni. Vinni hann Reshevs
ky með allmiklum yfirburðum í
einvígi þeirra og sýni þannig
gott „form“ í byrjun, þá er hann
ekk ólíklegri en hver annar til
að verða heimsmeistari 1969.
Fjórir yngstu menn keppninn-
ar eru á svipuðum aldri. Larsen
er fæddur 1935, Tal 1936 og
Spassky 1937. Ungverjinn Port
isch er einnig liðlega þrítugur.
Mun ég fyrst víkja örlítið að
Móðir mín
Guðrúrn Oddgeirsdóttir
andaðist föstudaginn 3. þ.m.
í Sjúkrahúsi Akraness.
Fyrir hönd vandamanna.
Anna Magnúsdóttir.
Móðir okkar elskuleg
Vilhelmína B.
Guðmundsdóttir
frá Ytra-Vallholti, SkagafirSi,
Iézt 28. apríl 84 ára gömul.
Jarðarförin hefur farið fram.
Þökkum auðsýnda samúð.
Fyrir mína hönd og bræðra
minna.
Herfríður B. Tómasdóttir.
Dóttir mín og systir okkar
Ólafía Kristín
Þorvaldsdóttir
vefnaðarkennari,
er andaðist að Laugum 30.
apríl, verður jartSsungin frá
Akureyrarkirkju þriðjudag-
inn 7. maí kl. 13.30.
Elísabet Friðriksdóttir
Soffía Þorvaldsdóttir
Guðbjörg Blöndal
Vilhelmína Þorvaldsdóttir.
Kveðjuathöfn móður minnar
Gunnþórunnar Oddsdóttur
fer fram mánudaginn 6. maí
frá Fossvogskirkju kl. 3.
Margrét Marinósdóttir.
Innilegar þakkir fyrir auð-
sýnda samúð og vinarhug við
andlát míns elskulega manns,
sonar og bróður,
Gunnars Andersen.
Guð blessi ykkur ÖIL
Karóline Andersen,
Sveinlaug Halldórsdóttir,
Gústaf Andersen,
Ásta Andersen,
Rósa Andersen.
honum.
Þótt Ungverjar séu ekki fjöl-
menn þjóð, þá hafa þeir lengi
staðið framarlega í skáklistinni,
enda listhneigðir, til dæmis minn
ir mig ég læsi í gömlu landa-
fræðinni minni, að þeir væru sér
staklega hneigðir fyrir tónlist.
Mundi það þá enn styrkja þá
kenningu, að tónlistaráhugi og
skákáhugi fari oft saman.
Framan af þessari öld var
Marcozy langfremsti skákmeist-
ari Ungverja, og veitti hann oft
fremstu stórmeisturum heims og
jafnvel heimsmeisturum hart við
nám. 1938 kom Ungverjinn Szabo
sem eldibrandur fram á sjónar-
sviðið og vann frægan sigur á
jólaskákmóti í Hastings það ár.
Var hann síðan allt fram á síð-
ustu ár í flokki sigursælustu
stórmeistara í heimi.
Á síðasta áratug hafa mjög
margir öflugir, ungir skákmeist-
arar komið fram í sviðsljósið í
Unverjalandi, reiðubúnir að
halda á lofti merki hinna eldri
meistara. Þeirra fremstur er
Portisch, sem telja verður sterk-
asta skákmann Ungverja frá því
um 1960. Virðist hann hafa erft
sóknarhörku Szabos, en er
miklu traustari og fjölhæfari
skákmaður.
Portisch tókst, eins og áður
segir, að komast í síðustu kandí-
datakeppni (1965) eftir úrslita-
keppni við Reshevsky. Lenti
hann síðan gegn Tal í fyrsta
umgangi einvíganna og stóð sig
ekki vonum lakar framan af í
því einvígi. Hafði hann tvo og
hálfan vinning gegn þremur og
hálfum að sex skákum tefldum.
En síðan tapaði hann tveimur
síðustu skákunum, og þar með
var draumurinn búinn að því
sinnL
Svo sem áður greinir, mætir
Portisch Larsen í fyrsta umgangi
einvíganna nú. Larsen hefur stað
ið sig betur í skákmótum upp á
síðkastið og verður því að telj-
ast allmiklu líklegri til að sigra.
Ekki er þó trúlegt, að það verði
mikill yfirburðarsigur.
Þá er komið að Larsen sjáf-
um í upptalningu kanditatanna.
Hann þarf ekki að kynna fyrir
íslendingum. Síðan hann kom
hingað snemma árs 1956 og hrifs
aði skákmeistaratitil Norður-
landa úr höndum Friðriks Ólafs-
sonar, hefur hann verið vinsælt
umræðuefni meðal íslenzkra skák
áhugamanna, en dómar um hann
ekki gengið allir á sömu lund.
Frá 1956 hefur framför Lar-
sens verið nokkuð óregluleg, og
sum árin hefur jafnvel svo virzt
sem um nokkurn afturkipp væri
að ræða á framabraut hans. En
ávallt hefur hann þó náð sér
aftur á strik og sumarið 1964
náði hann óumdeilanlega þeim á-
fanga að komast í röð allra
fremstu stórmeistara í heimi. Það
var þegar hann hreppti efsta sæt
ið á millisvæðamótinu í Hollandi,
ásamt þeim Sovétmönnum:
Smysloff, Spassky og Tal. Gaf
það hónum rétt til að tefla í
kandídatakeppninni 1965.
Larsen varð eins og ég gat um
áðan að lúta í lægra haldi fyrir
Tal í einvígi 1965 og komst ekki
lengra áleiðis að stóli heimsmeist
arans þá. Tal sýndi þó ekki
mikla yfirburði í því einvígi,
hlaut fimm og hálfan vinning
gegn fjórum og hálfum.
Þegar tekið er tillit til hinnar
frábæru frammistöðu Larsens á
síðasta ári, er hann hreppti
efsta sætíð á ekki færri en fjór-
um sterkt mönnuðum mótum —
Larsen var þannig óvéfengjan-
lega sigursælasti skákmaður í
heimi árið 1967 — þá verður að
gera ráð fyrir því, að mjög erf-
itt verði að sigra hann í útslátt-
areinvígi í þessari keppni.
Og takist Larsen að vinna sér
réttindi til að skora á heims-
meistarann á næsta ári, þá má
Guð vita, hvernig þeirri viður-
eign lyktar. Það skyld þó ekki
fara svo, að heimurinn sitji
uppi með danskan heimsmeistara
í skák?
Fari svo þrátt fyrir slæma
byrjun, að Tal takist að sigra
Glígoric í einvígi þeirra, sem nú
stendur yfir, þá mætir hann ann-
að hvort Korschnoj eða Res-
sky næst. Eflaust mundi hann
síður kjósa að tefla við Korsch-
noj, því hann er sá skákmaður,
sem Tal mun hafa látið einna
lakast að tefla við af öllum skák-
mönnum í heimi fram að þessu.
Tal og Reshevsky munu aðeins
hafa teflt eina skák saman á
æfinni, og endaði hún með jafn
tefli. Er þvi lítil vísbending nær
Portisch
tæk um það, hvemig einvígi
þeirra í milli kynni að lykta.
Nafnið Tal er ekki lengur
magnað þeirri ógn, sem það fól
í sér fyrir átta til tíu árum. Þá
var Tal nær ósigrandi maður.
Hann var lítt kunnur utan Sov-
étríkjanna, fyrr en 1957, en vann
eftir það hvert skákmótið á fæt-
ur öðru, unz hann lagði að
velli sjálfan heimsmeistarsnn,
Botvinnik, 1960. En þá gerast
þau tiðindi, að hann tapar titl-
inum í hendur sama manns ári
síðar.
Frá og með því ári, 1961, hefur
Tal að vísu ávallt verið í „topp-
inum“, sem kallað er, en þó er
engu líkara en Botvinnik hafi
sniðið hvassasta broddinn af
honum, er hann sigraði hann í
síðara einvíginu. Hann teflir
varla af sama sjálfstrausti og ör-
yggi sem fyrr, enda hefur hon-
um vegnað mun lakar á mótum
eftir en áður.
Tal mun ekki vera vel heilsu-
hraustur, og munu orsakir hinn-
ar slakari frammistöðu hans hin
síðari ár að einhverju leyti vera
fólgnar í þvi. Auk þess er hætt
við að menn eins og Tal, sem
stíga svo óvænt, nær fullmótað-
ir heimsmeistarar, fram í sviðs-
ljósið, reki sig fyrr eða síðar
á hindranir, sem stemma stigu
við leiftursókn þeirra. Andstæð-
ingarnir fara að gaumgæfa í
hverju hinir miklu yfirburðir
þeirra séu fólgnir, taka að læra
af þeim og jafnvel beita þá
þeirra eigin vopnum. Menn
finna oftast hæfanlegt varnar-
vopn við nýju sóknarvopni. Á
sviðaðan hátt finha skákmenn
Vandaíar íbúðir til leigu
Glæsileg íbúð 225 fermetra, á fyrstu hæð, á bezta
stað í Vesturbænum fáanleg til leigu. Einnig fjög-
urra herbergja íbúð, stór og góð í kjallara sama húss.
Leigist helzt í einu lagi.
Tilvalið fyrír sendiráð.
Þeir sem kynnu að hafa áhuga fyrir íbúðum þess-
um eru beðnir að senda nöfn sín til afgreiðslu
blaðsins fyrir 8. maí, merkt: „8938“.
oft af reynzlu og með því að
þreifa sig áfram bættar varnar-
aðferðir við nýjum glæsilegum
sóknarstíL
Þrátt fyrir þetta, er ekki hægt
að útiloka þann möguleika, að
Tal nái aftur sínu fjrrra ör-
yggi og reisn í skákinni, svo
fremi þó að hann haldi sæmi-
legri heilsu. Fari svo, þá gæti
hann vel orðið heimsmeistari aft
ur, því naumast býr nokkur
skákmaður í heimi yfir meiri
upprunalegum hæfileikum til að
tefla skák en Tal. — Tal hefur
tvisvar sinnum teflt á skákmót-
um hér á landi, árin 1957 og
1964.
Þá er ég kominn að yngsta
og síðasta kandídatinum, Rúss-
anum Spassky, þeim sem hreppti
réttinn til að skora á Petrosjan
síðast, en laut í lægra haldi í
heimsmeistaraeinvíginu. Tekst
honum að endurvinna áskorunar
réttinn nú?
Spassky var þegar orðinn öfl
ugur skákmeistari 16 ára gamall
og hefur raunar allt frá þeim
tima verið í hópi sterkustu meist
ara Sovétríkjanna. Mun eqginn
skákmeistari, að Fischer frátöld-
um, nokkru sinni hafa náð slík-
um skákstyrkleika jafnungur að
árum. Það þarf því engan að
undra, þótt Spassky hafi snemma
sett markið hátt, og munu það
hafa orðið honum allmikil von-
brigði, er lítt þekktur jafnaldri
hans og samlandi (Tal er raun-
ar Letti, en „beiddist inngöngu“
í Sovétríkin árið 1940) vippaði
sér upp í heimsmeistarasætið
beint fyrir framan nefið á hon-
um.
En Spassky har harm sinn í
hljóði og beið átekta. Og á með-
an hinn glæsti vígahnöttur tók
að lækka á himni, efldist Spass-
ky smátt og smátt að styrkleika.
1965 vinnur hann svo sinn glæsi
legasta sigur fram að þeim tíma,
er hann sigraði í kandidata-
keppninni, sem áður var greint,
og var ekki mjög fjarri því að
hreppa heimsmeistaratitilinn.
Munaði aðeins einum vinningi á
Petrosjan og honum í heimsmeist-
araeinvíginu.
Spassky fer aftur vel afstað
nú, með því að sigra Geller með
yfirburðum. Hann ætti því að
hafa allmikla möguleika til að
hreppa áskorunarréttinn aftur
nú, þótt samkeppnin muni nú
harðari. Einkum mun Larsen
hafa eflzt talsvert að styrkleika
á síðustu þremur árum. Og
Korchnoj er til alls líklegur, en
hann tefldi ekki á siðasta kandi-
datamóti. —
Spassky kom hingað til lands
sumarið 1957 og tefldi hér á
heimsmeistaramóti stúdenta.
Friðrik og framtíðin.
Skákáhugamenn um allan heim
hafa sannarlega um nóg að hugsa
næstu vikur og mánuði að fylgj-
ast með þeirri spennandi keppnL
sem hér hefur lítillega verið
kynnt. íslenzkir skákáhugamenn
munu áreiðanlega fylgjast með
henni af athygli, enda hefur
skáklistin löngum átt miklum vin
sældum að fagna hér á landi,
ekki hvað sízt eftir að Friðrik
Ólafsson hóf sinn glæsilega skák
feril og komst í hóp fremstu
skákmanna heims.
Friðrik hefur vegna námsanna
ekki gert tilraunir til að kom-
ast í hóp heimsmeistarakandídat
anna síðustu árin, en nú sem
hann er í þann veginn að ljúka
námb ætti hann aS hafa betri
aðstöðu til að taka þátt í mikil-
vægum skákmótum. Hann er
ekki nema þrjátíu og þriggja ára
að aldri enn, og þar sem enginn
mun saka hann um hæfileika-
skort, þá gæti svo farið, að hann
gengi einn góðan veðurdag aft-
ur inn í raðir kandídatanna. En
sem kunnugt er, þá hefur Frið-
rik áður teflt á einu kandídata-
móti, það var í Júgóslavíu 1959.
Þar náði hann þó ekki þeim ár-
angri, sem margir höfðu vænzt,
enda samkeppnin hörð.
Fuilyrða m&, að taki Friðrik
aftur að stunda skák af alvöru
og komist í góða þjálfun, þá
standa fæstir þeirra átta manna,
sem nú tefla um áskorunarrétt-
inn, honum framar að styrkleika.
Sveinn Kristinsson.