Morgunblaðið - 11.06.1968, Side 24

24
MORGUNBLABIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 1966
Mótaður nf gæfusnauðu lífi
Sagan af James Earl Ray,
morðingja IViartin Luther King
Orin bendir á James Earl Ray í hópi nokkra skólasystkina sinna í Ewing.
HANN hét Galt. Eric Galt. Ef
viðmælandi hans heyrði nafn
ið ekki í fyrsta sinn þá end-
urtók hann það, eins og hann
væri sjálfur að reyna að
festa sér í minni, að hann
héti Eric Starvo Galt. Eins og
fas hans allt og viðmót virt-
ist nafnið framandi. Hann
var taugaóstyrkur og vin-
gjarnlegur og fljótur að
draga sig í hlé. Hann var í
skóm úr krókódílaskinni, sem
kostuðu náiægt 9000 ísl. kr.,
bláum buxum og brúnum
jakka og néri áhuggjufullur á
sér magann, eins og hann
væri hræddur um að hann
væri að fitna. Tónskáld nokk
urt, sem ferðaðist með hon-
um frá Los Angeles til New
Orleans, sagði: „Ég vissi að
hann laug til nafns. Ég vissi,
að hann gat ekki heitið Eric.
Hann var of sveitamannsleg-
ur til að geta heitið Eric.“
Ray eftir handtöku fyrir þjófnað.
Sú var einnig skoðun FBI, þeg
ar Ijóst var, að Eric Starvo Galt
var meintur morðingi Martins
Luther King. Hann var mjósleg-
ur, sem hafði flúið fyrir ári í
brauðbíl frá bakaríinu í Missouri
fangelsinu í Jefferson City, og
hét einfaldlega James Earl Ray.
Jimmy Ray var barn, sem
barðizt við stöðugt nefrennsli all
an veturinn og vantaði 25—30%
skólatímans, hrökk við þótt kenn
arinn gerði ekki annað en rétta
út hendina og vissi vel, að hin-
ir nemendurnir í barnaskólan-
um í Ewing (Missouri) litu á
hann sem eitt af tötrabörnunum,
sem „áttu heima þarna hinum
megin við hæðina og höfðu ekki
nóg að borða“.
Hann varð snemma brögðótt-
ur og slunginn við illar aðstæð-
ur uppvaxtaráranna. Hann fædd
ist 10. marz, 1928, í Alton, Illi-
boís. Hann var elztur níu barna
þeirra Georges og Lucillu Maher
Ray, kaþólskrar fjölskyldu, sem
flæktist borg úr borg á kreppu-
tímunum. Þegar hann var eins
árs flutti fjölskyldan til Quincy
111.; þegar hann var sex ára
flutti hún til Ewing og síðan aft-
ur til Quincy, þegar hann var
16 ára. Stórar fjölskyldur, sem
hvergi gátu staðfests, voru litn-
ar hornauga, þar sem af litlu var
að miðla.
Skólastjórinn í Ewing, Virgil
Oscar Graves, minnist Rays:
„Hann var uppreisnarseggur.
Hann gerði uppreisn gegn valdi
og samkomulag hans og kenn-
aranna var mjög slæmt. En hann
var viðkvæmur drengur. Ég
minnist þess eitt sinn, er hann
kom til mín í stagbættum galla
og spurði mig hvort ég héldi, að
hin börnin mundu veita honum
athygli í þessum fötum“.
Skólaskýrsla Rays var heldur
óhagstæð. Hann var snemma
álitinn ógnun við samfélagið í
Ewing. Skýrslan segir:
„Viðhorf gagnvart reglum —
brýtur þær allar“.
„Heiðarleiki — þarfnast eftir-
lits“.
„Útlit —1 fráhrindandi".
„Kurteisi — sjaldan eða aldrei
kurteis".
Skýrslan gat þess einnig, að
tennur Rays væru skemmdar.
Með aldrinum kom í ljós, að
hann gat ekki haldið í við jafn-
aldra sína í námi. Hann varð
óviðráðanlegur, þegar hann loks
var kominn í bekk, þar sem all-
ir voru fimm árum yngri en
hann. Eitt sinn, í slagsmálum við
Jack bróður sinn um kjötbita á
matsölustað, særði hann Jack
með hnífi í eyrað. f sjötta bekk
var hann staðinn að því að stela
peningum bekkjarsystkina sinna.
„Fjölskyldan var mjög fátæk“,
segir einn nágranna hans. „Ég
man þá tíma, þegar þau áttu
aðeins poka af kartöflum til að
fleyta fram lífinu — það var allt
og sumt“.
Sem þau uxu úr grasi tvístr-
uðust systkinin, eða þeim var
komið í fóstur. Þau sáu hvert
annað sjaldan. Enn í dag stað-
Bróðirinn Gerald.
að faðir þeirra hafi heitið
George, þótt fæðingarskírteini
sýni, að hann hét James.
Auk Jimmys var Marjorie
Ray (sem dó á barnsaldri af völd
um brunasára), John, Melba,
Carol Jean, Gerald, Franklin
„Buzzy“ Delano (sem fórst
ásamt vinkonu sinni árið 1964,
er hann ók bíl sínum út af brú
í Quincy), Susan Jane og Max.
Faðirinn dó 1951 líklega af
drykkjuskap, móðirin 1961.
Melba var í fóstri hjá mörgum
fjölskyldum, og eyðir nú ævinni
sem starfsstúlka á hóteli. Stund-
um fer hún upp í herbergið sitt
til að umfaðma risastóran kross,
sem hún hefur málað rauðan,
hvítan og bláan. Eitt sinn gekk
hún með hann á bakinu niður
aðalstrætið í Quincy. „Ég smíð-
aði hann“, segir hún, „til að
halda andlegri heilsu. Eftir það,
sem kom fyrir Kennedy, stríð-
ið og allt það . . . varð ég að
snúa mér til Jesú“.
Susan Jane hefur aldrei heim-
sótt þessa systur sína og vann á
ýmsum stöðum unz hún giftist
og flutti til Chicago. Hún þekkti
ekki einu sinni myndina af bróð-
ur sínum í blöðunum.
John ,næst elzti sonurinn, hef-
ur einnig verið í fangelsi fyrir
innbrot. Ekkert hefur heyrst frá
honum.
Systkini Jimmys reyna nú
flest að halda uppruna sinum
leyndum og eru ýmist hreykin af
bróður sínum eða skammast sín
fyrir hann. En það var ekki Ijóst
hvort þeim er verr við að Jimmy
hafi gerst sekur um svo hrylli-
legt athæfi eða að nágrannarnir
komizt að því, að hann er bróðir
þeirra.
Gerald segir einungis: „Jimmy
er bróðir minn“. Hann hefur átt
í útistöðum við lögin eins oft og
Jimmy. Og Gerald bætir við:
„Eftir að við fórum að heiman
hef ég aðeins séð Jimmy, þegar
ég hef farið að heimsækja hann
í fangelsið, eða þegar hann hef-
ur heimsótt mig. Það var yfir-
leitt alltaf annar hvor okkar í
fangelsi. Jimmy skrifaði mér
oft“.
Gerald er atvinnumaður eins
og bróðir hans. („Venjuleg verzl
un er kannski 200 dollara virði,
en stórverzlun er 1500 dollara
virði“). Hann lítur þvi köldum
augum á athæfi bróður síns.
Þegar FBI ræddi við hann um
málið, sagði hann: „Lítið á,
drengir. Jimmy slapp. Hann
hafði setið inni í 7 ár af 20. Ef
þeir hefðu náð honum, þá hefði
hann fengið enn harðari dóm.
Hann hefði orðið að stela með-
an hann var laus til að geta
skrimt og hann vissi, að hann
mundi fá sérstakan dóm fyrii
það. Manni í slíkum kringum
stæðum hefði litizt vel á að
vinna sér inn fúlgu. Hann elsk-
aði ekki beinlínis blökkumenn,
en ég veit, að hann hefði ekki
komið sér í þessa aðstöðu nema
stór fjárupphæð stæði til boða“.
Síðasta veturinn í Ewing urðu
Ray-systkinin að halda oftast
kyrru fyrir í rúminu sökum
kulda. Þau rifu í sundur þilin
til að geta kynt upp og snemma
vors hrundi húsið. Þá fóru þau
flest að heiman og Jimmy gekk
í herinn. Næstu tvö ár voru
slæmur tími fyrir Ray. Hann
hafði átt í vandræðum með að
verja sig fyrir börnum, sem voru
fimm árum yngri en hann, hvað
þá jafnöldrum sínum. Hann lenti
oft í illdeilum við félaga sina og
í desember 1948 var hann rek-
inn úr hernum og sagður „óhæf-
ur til að aðlaga sig herþjónustu".
Hann var einnig rekinn úr
verksmiðju í Chicago, þar sem
hann vann eftir herþjónustu og
haustið 1949 hélt hann áleiðis
til Los Angeles. Þar hóf hann
afbrotaferil, klaufalegan og
stundum örvæntingarfullan.
Hann byrjaði að fremja vopnuð
rán í verzlunum.
í fyrstu reyndi Ray að stela
ritvél úr skrifstofu matsölustað-
ar, en var staðinn að verki. Hann
komst undan, en missti persónu-
skilríki og hélt þó áfram að
flækjast um nágrennið þangað
til menn báru kennsl á hann og
kölluðu á lögregluna. Ray fékk
90 daga fangelsi.
„í hvert sinn, sem hann kom
hingað, lenti hann í vandræð-
um“, segir frændi hans, Bill
Maher, í Alton. Lögreglustjórinn
þar William Peterson, minntist
hans með sérstökum viðbjóði:
„Hann var óþverri, sú tegund
glæpamanna, sem lendir í alls-
konar klandri, hatar, og ber enga
virðingu fyrir lögunum". En Ray
lét sér aldrei segjast.
6. maí 1952 reyndi hann að
stela 11 dollurum af leigubíl-
stjóra í Chicago. Lögreglan bar
kennsl á hann og elti hann niður
blindgötu unz hann varð að
stanza. Er hann neitaði að gef-
ast upp skaut einn lögreglumann
anna og særði hann í báða hand-
leggi. Hann féll gegnum kjallara
glugga og skarst í andliti. Hann
var dæmdur í tveggja ára fang-
elsi.
1954 reyndi hann að brjótast
inn í þvottahús í Alton með því
að sparka í gluggarúðu. Lögregl
an kom og Ray flúði yfir gler-
brotin. Hann hljóp sundurskor-
inn á báðum fótum átta kíló-
metra til heimilis eins ættingja
síns.
1955 var Ray handtekinn
ásamt félaga sínum fyrir að falsa
póstávísanir og dæmdur í
tveggja ára og níu mánaða
fangelsi.
Það var ekki fyrr en i ágúst
1959, að Ray bar eitthvað úr být
um. Hann rændi 800 dollurum
úr verzlun í St. Louis. Hann og
félagi hans komst undan. Tveim-
ur vikum síðar rændu þeir aðra
verzlun í Alton. Kona verzlunar-
eigandans segir: „Fyrst hélt ég,
að hann væri að gera að gamni
sínu og fór að segja honum frá
guði og þá dró hann upp byssu.
Hann elti fólkið um alla verzl-
unina. Hann hagaði sér eins og
trylltur maður“. En þeir komust
undan með 2.200 dollara. Þeir
flúðu í þvíHkum flýti, að Ray
gleymdi að loka bílhurðinni og
er bíllinn tók snarpa beygju valt
hann út úr bílnum. Bíllinn lenti
í árekstri og Ray flúði og skildi
félaga sinn eftir.
I október sneri hann aftur til
St. Louis og rændi aðra verzlun.
Einn viðskiptavinanna þekkti
hann og lögreglan náði honum
þar sem hann leigði, eftir að hafa
skotið einu viðvörunarskoti. Það
tók kviðdóminn 20 mínútur að
dæma hann í 20 ára fangelsi í
ríkisfangelsinu í Missouri.
En Ray var ekki dauður úr
öllum æðum. Lögreglumaður,
Earl Riley, fór með hann til
klefa hans og var búinn að losa
handjárnin af öðrum úlnlið hans,
er hann greip um handlegg Ril-
eys og felldi hann á gólfið. Hann
reyndi að sparka í höfuðið á lög-
reglumanninum, síðan sleit hann
sig lausan og hljóp að lyftu, þar
sem hann náðist.
A næstu sjö árum í fangels-
inu varð Ray þekktur meðal sam
fanga sinna undir viðurnefninu
„moldvarpan“ sökum þess hve
oft hann reyndi að flýja. Fyrir
þennan kyrrláta, reiða mann
hafa flóttatilraunirnar ef til vill
verið nokkurs konar dægradvöl,
kannski hefur hann á þann hátt
reynt að framkvæma það, sem
horaða skólastrákinn í Ewing
hafði ævinlega langað til — að
gera uppreisn, að verða handtek-
inn og gera uppreisn á nýjan
leik. Eitt sinn reyndi hann að
klifra upp fangelsismúrinn og
rotaðist, er hann féll niður af
honum; i annað sinn, 1966, faldi
hann sig í tvo daga í loftræst-
ingargöngum, kleif síðan upp á
þak fangelsisbyggingarinnar, þar
sem hann var óðar handtekinn.
Hann reyndi að flýja með hjálp
rakvélarblaða, spegilbrota o.fl.
Fyrir tveimur árum tókst hon-
um það loksins.
í dauflýstum veitingastofum f
Hollywood virtist mönnum hann
ekki vera eldri en 28 ára hæg-
lætismaður, sem var að reyna að
„vera með“. f nóvember fór
hann til Mexíkó til þess að
kaupa marijuana og smygla því
yfir landamærin. Hann fór 1
dansskóla en flúði í Mustang-bif-
reið sinni eftir aðeins klukku-
stundar nám og lét innrita sig í
skóla fyrir barþjóna í staðinn.
James Earl Ray hafði aldrei
Framh. á bls. 11
inn, ógreiddur flækingur, sem hæfir Gerald Ray, bróðir James,
var vandræðagripur í borgunum
við Mississippi-fljótið, sakamað-