Morgunblaðið - 19.07.1968, Síða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FOSTUDAGUR 19. JÚLÍ 1968
Danski skipstjórinn, N. P. Nielsen (t.v.) og E. Philipsen, verk-
fræðingur um borð í skipinu. Bak við þá sést í afganginn af
vatnsleiðslunum.
til samrœktar og fóðuröflunar
Bæ, Höfðaströnd, 18. júlí —
Miðvikudaginn 17. júlí boðaði
Búnaðarsamband Skagaijarðar
alla oddvita og búnaðarfélags-
formenn á fund að Hólum í
Hjaltadal. Sr. Gunnari Gíslasyni
alþingismanni var einnig boðið
að sitja fundinn. Til umræðu
var ástand og horfur í landbún-
aði sem er það alvarlegasta, sem
verið hefur í manna minnum.
Þarna var einnig rætt um og
gerðar tillögur um kaup á landi
til samræktar og fóðuröflunar
meðan vandræðin eru. Áætlað er
að stofnkostnaður sé 2 milljón-
ir, sem aflað verði með framlög-
um úr hreppum sýslunnar, Einn
ig 30% af frramlagi því sem bún
aðarfélögin fá í sinn hlut af
jarðræktarstyrk bænda næstu
fimm árin.
Tillögum þessum, sem sam
þykktar voru á fundinum, er
vfeað heim til sveitastjórna og
hreppafunda, sem gera endan-
legar samþykktir um þessi mál.
Fimm manna framkvæmdanefnd
var kosin á fundinum.
Sláttur er nú að hefjast á
nokkrum bæjum. En þar er um
smástykki en ekki áframhald-
andi heyskap að ræða. Kal og
grasleysi er óhugnanlega mikið,
svo að þar virðist ekki um
neinn samanburð að ræða við
það sem áður hefur verið.
Töluvert hefur borist á land
af fiski af togbátum. Á Skaga-
firði er þó algerlega fiskilaust,
en afli mest sóttur austur við
Grímsey og Langanes. — Björn.
- VATNSLEIÐSLAN
Framhald af bls. 28
unni fyrir á sandinum og í Vest-
mannaeyjahöfn hefði tekið aðrar
5 klst. Þetta væri í fyrsta skipti,
sem skipið væri notað til að
leggja vatnsleiðslu, en það hefði
áður verið notað til þess að
leggja alls konar rafmagns- og
símaleiðslur. Munurinn á þessu
tvennu væri lítill, en aðeins auð-
veldara væri þó að leggja vatns-
leiðslu sem þessa því hún væri
stífari en kapall og því væri
minni hætta á að hún legðist í
hlykki.
Skiptu fjórum sinnum um
stefnu
Þá sagði Philipsen, að skilyrði
við lagninguna hefðu ekki verið
mjög góð, m.a. vegna brims við
strondina. Bætti Nielsen skip-
stjóri við, að auk þessa hefði
verið erfitt að þurfa að skipta
fjórum sinnum um stefnu á leið-
inni. Skipið hefði siglt með 2
kílómetra hraða á klukkustund
og hvergi hefði mátt stanza.
Þrátt fyrir allt hefði leiðslan,
sem lögð var, verið næstum ná-
kvæmlega jafnlöng og reiknað
hafði verið út. Eftir væri um
borð í skipinu um það bii eins
fcílómeters löng leiðsla, sem
geyma ætti í Eyjum, og grípa
mætti til, ef skeyta þyrfti ein-
hvers staðar inn í.
Þórhallur Jónsson, verkfræð-
ingur, hefur annazt stjórn á
vatnsveituframkvæmdumim fyr-
ir Vestmannaeyjakaupstað.
Blaðamaður Mbl. hitti hann að
máli á skrifstofu bæjarstjóra,
þar sem verið var að þinga um
aðgerðir þær, sem framkvæma
á í dag. Varð Þórhallur við
beiðni um að segja lítillega frá
framkvæmdunum þessa daga.
Þórhallur sagði, að hleypa
*tti vatni á leiðsluna í dag. Vatn
ið myndi verða tekið í land í
Eyjum við Skansinn, þar sem
verður bráðabirgðadæla og flú-
ortæki, hið fyrsta hér á landi.
Að undanförnu hefði verið unn-
ið að því að sprengja rennu inn
1 höfnina í Eyjum og hefði því
verki verið lokið í fyrradag, svo
hægt var að leggja vatnsleiðsl-
una beint niður í rennuna.
Vatn úr krönum i ágúst
í dag er ætlunin að tengja
vatnsleiðsluna við dæluhúsið og
sagði Þórhallur að þegar því
væri lokið, liði ekki á löngu áð-
ur en Vestmannaeyingar fengju
vatn frá Landeyjasandi úr krön-
um sínum. Yrði það væntan-
lega í næsta mánuði, en strax
um næstu helgi yrði væntan’.ega
hægt að taka vatn á bíla, eins og
gert hefur verið við regnvatnið
að undanförnu.
Þá sagði Þórhallur, að stórkost
leg breyting yrði við tilkomu
hinnar nýju vatnsleiðslu. Regn-
vatnið hefði haft sínar takmark-
anir og þær ekki litlar. Vatnið
í nýju leiðsluna væri tekið úr
lindum við Syðstu-Mörk og yrði
tilkoma þess mikið atriði fyrir
neytendur, sem notuðu það til
heimilisþarfa, auk þess að það
yrði iðnaðinum vafalaust mikil
lyftistöng.
Kostnaðinn við vatnsveitu-
framkvæmdir Vestmannaeyinga
kvað Þórhallur áætlaðan 130
milljónir króna ef næstu tvær
leiðslur yrðu reiknaðar með.
Næsta leiðsla á eftir þessari á
að verða lögð um 1970 og eiga
þá leiðslurnar tvær að nægja
næstu 10—15 árin, en þá verður
þriðju leiðslunni væntanlega
bætt við.
Vel unnið verk
Þórhallur kvaðst upphaflega
hafa lagzt gegn því að fram-
kvæmdunum við leiðsluna yrði
flýtt um einn sólarhring, eins og
gert var, og hefðu ýmsar ástæð-
ur legið fyrir því. Hms vegar
hefðu allar framkvæmdir í fyrri-
nótt gengið betur en nokkur
hefði þorað að vona og því væri
hann ánægður með að áætlun-
unum hefði verið breytt. Tals-
vert vandamál hefði verið, að
rafmagnsleiðsla til Eyja lægi í
næsta nágrenni við nýju vatns-
leiðsluna, því ekki hefði mátt
leggja leiðsluna yfir rafmagns-
leiðsluna.
Að lokum lýsti Þórhallur yfir
ánægju sinni yfir samstarfi við
Danina bæði í sambandi við
framleiðslu á leiðslunni og lagn-
ingu hennar. Allt starfsliðið,
sem unnið hefði að lögninm,
væri mjög vel þjálfað og hefði
því allt gengið snurðulaust.
Mættu Vestmannaeyingar vera
mjög ánægðir með verkið í
heild.
Gjöf til Hóskóla
íslands
Guðmundur Andrésson, guil-
smiður í Reykjavík, hecir ný
lega afhent Háskóla íslands að
gjöf 100.000 krónur til stoínun-
ar sjóðs til styrktar stúdentum
og kandídötum, ættuðum úr sýsl-
unum umhverfis Breiðafjörð, til
náms eða rannsókna við Há-
skóla íslands eða í framhaldi af
námi þar. Þessi rausnarlega og
myndarlega gjöf mun koma
mörgum efnilegum mönnum að
góðu gagni í framtíðinni.
Grikkland og
Evrópuráðið hefur ieitazt
við að stuðla að lýðræði í Gri«ck
landi, allt frá því að núverandi
stjórnarhættir komust á þar í
landi í apríl 1967. Ráðgjafarþing
1S í Strassbourg hefur fjalíað
um málið, og hefur nú verið tii-
kynnt, að á þess vegum vinni
hollenski þingmaðurinn van der
Stoel að nýrri skýrslu um það,
og mun hún verða lögð fyrir
þingið í september. — Þá er
Evrópuióðið
stjórnarfarið í Grikklandi til
meðferðar hjá mannréttinda
nefnd Evrópu í tilefni af kærum
frá nokkrum rikjum. Sérstök
undirnefnd rannsakar málavev.ti
og barst henni nýlega varnar-
skjal frá grísku stjórninni urh
ýmis einstök atriði. Var síðan til-
kynnt, að allt málið yrði tekið
fyrir í Strassbourg 23. septem-
ber n.k.
(Frá upplýsingadeild Evrópu-
ráðsins)
- BEININ
Framhald af bls. 28
kúpa, sem að vísu var tals-
, vert sködduð .í gær var leit-
að nánar til þess að freista
þess að finna hrygginn og
rifbein úr beinagrindínni, en
það reyndist árangurslaust.
Fyrir utan útlimabein og
höfuðkúpu er fátt af beinun-
um þannig, að hægt sé að
áttta sig hvaðan úr líkaman-
um þau séu. Með beinunum
fannst spjótsfalur og hnífs-
blað, hvort um sig mjög illa
farið.
Gísli Gestsson sagði, að
mjög erfitt væri að átta sig
á aldri beinanna, því fátt
væri þarna til viðmiðunar.
Venjulega væru bein aldurs-
greind með því að gizka á
aldur þeirra hluta, sem með
þeim fyndust. Einnig gæti
jarðvegurinn stundum gefið
mikilvægar upplýsingar, svo
sem ef í honum væru ösku-
lög frá þekktum eldgosum.
Gat Gísli þess einnig, að ef
fornir gripir fyndust með
mannabeinum væru þau ta't-
in vera úr heiðnum sið, en
bein kristinna manna væru
hins vegar grafin án slíks.
Þetta væri þó ekki einhlítt,
því hlutir gætu hafa horfið
úr gröfum og auk þess hefðu
fátæklingar í heiðni ekki alit-
af verið grafnir með jarð-
neskum eigum.
Gísli eyddi nokkrum tíma
í gær í að kanna hvort fteiri
bein væru á þeim stað, sem
beinin fundust. Fann hann
nokkur bein til viðbótar áð-
ur en hann hætti leitinni.
Ek'ki kvaðst hann álíta, að leit
að yrði meira á þessum stað,
a.m.k. ekki í nánustu fram-
tíð og væri aðalástæðan fyr-
ir því, hve djúpt væri á bein-
in. í gærkvöldi var búið um
hinar jarðnesku leifar manns-
ins, sem þarna lá, og flogið
með þær til Reykjavíkur, þar
sem þær verða rannsakaðar
nánar. Verða beinin væntan-
lega afhent prófessor Jóni
Steffensen til rannsóknar.
Miklar getgátur hafa verið
uppi í Vestmannaeyjum um
hvaðan mannsbeinin eru
runnin. Hafa menn m.a. get-
ið sér til, að þau kunni að
vera frá dögum Tyrkjaráns-
ins, en Gísli telur trúiegast
að þau séu miklu eldri og þá
sennilega frá því fyrir árið
1000. Til þess bendi vopnin,
sem fundust með beinunum.
Gísli Gestsson, safnvörður,
við uppgröft á Skansinum í
Vestmannaeyjum.
Skemmdir í Li:tasafni Islands
FRÚ Selma Jónsdóttir, for-
stöðukona Listasafns Islands
skýrði blaðamönnum frá því
í gær, að skemmdir þær, er
orðið hefðu af völdum vatns
í safninu og á listaverkum
þeim, er þar eru geymd, væru
minni, en álitið hefði verið í
fyrstu.
t safninu er geislahitun, er
nýverið hafði farið fram við-
ger'ð á, og hafði verið lokað
fyrir vatnið á meðan. Að við-
gerð þessari lokinni, var vatn
inu hleypt á kerfið aftur, og
kom þá fram leki í frárennsl
isrörum á þaki á nokkrum
stöðum, meðal annars yfir
sal þeim, er málverkin eru
geymd í, vegna stíflu.
Sagði frúin, að kringum
tólf málverk hefðu skaddazt,
og þar sem þau væru ennþá
blaut, væri ekki hægt að
segja um, hve miklar skemmd
irnar á þeim væru. Vera
kynni, að einhver efni, svo
sem kísill úr hitaveituvatn-
inu hefðu valdið frekari
Mynd af málverki, sem blotn
aði, það er eftir erlendan lista
mann.
Fru Selma Jonsdottir, forstoðukona Listasafns Islands, í
geymslusalnum, þar sem mestar skemmdirnar urðu.
skemmdum á listaverkunum.
Ætlunin er að senda mynd-
ir þessar utan til vfðgerðar,
er þær eru þornaðar. Þetta
voru myndir eftir Kjarval,
Nínu Tryggvadóttur, Jón
Stefánsson, Júlíönu Sveins-
dóttur, Gunnlaug Seheving,
Guðmund Einarsson frá Mið-
dal, og nokkra erlenda lista-
menn. Sagðist frú Selma álíta
það mjög varhugavert að
hafa hitunarkerfi sem þetta í
safninu, þar sem svo ltíið
mætti út af bera til að illa
færi.