Morgunblaðið - 19.07.1968, Side 3

MORGUN'BLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ 1968
3
í
ÍÍÍÍNN líður nú að þvi, að full
starfsemi hefjist í norræna hús-
inu í Reykjavík. Byggingarmenn
irnir eru að leggja síðustu hönd
á verkið, húsgögnin eru þegar
komin til landsins- og hreinsun
stendur yfir á húsinu. Eftir mán
aðamót er áætlað að verði búið
að koma þeim fyrir, og húsið að
öðru leyti tilbúið.
Þótt hreinsun innanhúss sé
ekki lokið er ljóst, að það verð-
ur hið veglegasta innandyra og
fátt til sparað svo að þannig
megi verða.
Hurðir og innréttingar era úr
gulleitri Oregon furu, en veggir
og loft öll hvítmáluð. Húsgögn-
in verða sett saman á næstunni,
en þau komu ósamsett til lands-
ins.
Tréiistar liggja eftir endilöng
um loftum og setja svip sinn á
herbergin. Hvíti liturinn og ijiisi
viðurinn hjálpast til við að gera
öil salarkynnin hin björtustu.
í>að er Alvar Aalto, arkitekt
Kúpull í forsal, birtan leikur um salinn gegnum glerhvelfingu.
Norrœna húsið:
auknum mæli borg ráðstefna og
fundarhalda og norrænir
menn í margs konar erindagjörð
um verði hér enn tíðari gestir.
Bláa húsið í Vatnsmýrinni
mun verða stolt borgarinnar o/
þangað munu lystigarðar O'g tjörn
in brátt teygja sig.
hússins, sem einnig hefur teikn-
að húsgögn og lampa. Mastur
hluti þeirra er smíðaður í Finn-
landi, en auk þess verða Lús-
gögn frá öllum hinum Norður-
löndunum að finna í húsinu.
Aaito, sem áður gegndi pró-
fessorsembætti við hinn rómaða
bandaríska tækniháskóla M.T.T.
er nú búsettur í Helsingfors.
Norræna húsið þykir dæmigert
fyrir stíl hans, en meðal þekkt
ari teikninga Aalto á siðari ár-
um má nefna skrifstofubyggingu
I.I.E. alþjóðlegu menntastofnun-
arinnar í Washingtonborg. Mörg
um Reykvíkingum hefur þótt,
sem hinn dökkblái litur smeltis-
ins á norræna húsinu, setti nokk
uð dimman blæ á bygginguna,
og að hún virtist nokkuð láreist
séð frá Hringbraut. Þetta greti
þó staðið til bóta, því á næst-
unni verða múrsteinsveggir liúss
ins málaðir snjóhvítir og má
reikna með að birti yfir bví við
það.
Ein aðal starfsemi, sem jiarna
á að fara fram er rekstur sam-
norræns bókasafns. í þeim h’uta
hússins blasir nú við stór gryfja
í gólfi þar sem skápum er ætl-
aður staður, og auðar hillur með
veggjum. Fjögur lestrarherbergi
verða til afnota fyrir gesti safns
ins, auk eins hljóðeinangraff? her
bergis. Þar mun fóiki gefast
kostur á að njóta nörrænnai tón
listar-í næði
Norrænum lektorum við há
skólann eru ætluð fjögur vinnu-
herbergi, og bæta þau nokkuð
úr brýnni þörf. Mikil brengsli
ríkja um allt kennaraliðið í
sjálfu skólahúsinu, svo sem
kunnugt er. Fundarsalur er i úm
ar 100 manns í sæti ver’ður og
í húsinu auk annars smærri.
Eftir tilkomu hússins ma {era
ráð fyrir, að Reykjavík verði í
Frá bókasafnsherberginu. Á myndinni má sjá Magnús Berg-
steinsson byggingarmeistara liússins.

Lampar Aaltos bíða eftir uppsetningu.
Evrópuráðið býbur
iðnfræðslustyrki
Styrkir til verðandi iðnskóla-
kennara.
Vedðandi iðnskólakennurum
gefst kostur á að sækja nám-
skeið í almennri vélvirkjun í
Svíþjóð. Námskeiðið mun hefj-
ast í janúar eða febrúar 1969 og
standa í 6 mánuði.
Evrópuráðið mun greiða far-
gjöld og dvalarkostnað þátttak-
enda þennan tíma, og auk þess
andvirði 250 franskra fránka á
mánuði.
Umsækjendur skulu vera á
aldrinum 22—35 ára. Kennsla
á námskeiðinu mun fara fram á
ensku.
Styrkir til iðnnema og
iðnaðarstarfsmanna.
Iðnnemum og iðnaðarstarfs-
mönnum, sem ekki hafa lokið
prófi frá iðnskóla og ekki öðlazt
iðnréttindi, gefst kostur á að
sækja námskeið í Svisslandi á
árinu 1969 í eftirtöldum grein-
um: almennri vélvirkjun, bygg-
ingariðnaði og gisti- og veitinga-
húsarekstri.
Evrópuráðið mun greiða far-
gjöld milli landa og dvalarkostn
að þátttakenda á námskefðunum,
en ráðgert er að þau standi í. 6
mánuði. Auk þess mun hver þátt
takandi fá greitt andvirði 150
franskra fránka á mánuði.
Umsækjendur skulu vera á
aldrinum 18—35 ára. Kennsla á
námskeiðunum mun væntanlega
fara fram á ensku.
Umsóknir um þátttöku í nám-
skeiðum þessum í Svíþjóð og
Svisslandi skulu sendar mennta-
málaráðuneytinu, Stjórnarráðs-
húsinu við Lækjartorg, fyrir 20.
ágúst 1968. Umsóknareyðublöð
fást í ráðuneytinu.
(Frá menntamálaráðuneytinu.)
Leiðrétting
í FRÁSÖGN af beinafundi í
Vestmannaeyjum í blaðinu í gær
misrituðust tvö nöfn. í staðinn
fyrir Gjábakkatún átti að standa
Miðhúsatún og í staðinn fyrir
Höll átti að standa Höfn. Þetta
leiðréttist hér með.
STAKSTEIMR
Þungur dómur
Þær fregnir, sem borizt hafa
um efni bréfs þess, sem Varsjár-
fundur kommúnistaleiðtoganna,
sendi forustumönnum Tékkósió-
vakíu benda til þess, að í bréf-
inu felist raunverulega • mjög
þungur dómur yfir stjórnarkerff
kommúnismans. Því er haldið
fram í bréfi þessu, að Tékkósló-
vakía verði að „berjast gegn
andsósíalistískum öflum" m. a.
með því að „hafa eftirlit með
öllum fjölmiðlunartækjnm“ þ. e.
koma á strangri ritskoðun á ný
og „banna stjórnmálasamtök,
sem berjast gegn sósíalisma“. Á
fundinum í Varsjá voru mættir
æðstu leiðtogar Sovétríkjanna,
Póllands, A-Þýzkalands, Ung-
verjalands og Búlgaríu og verðnr
ekki annað séð en þessir leið-
togar hafi lýst því yfir, að
kommúnisminn fái ekki staðizt
nema beitt sé þeim aðferðum,
sem einkenna einræði, þ.e. rit-
skoðun og skoðanakúgun. Þetta
er mjög athyglisverð yfirlýsing
æðstu manna þessara ríkja. Bitir
hálfrar aldar reynslu virðast
leiðtogar Sovétríkjanna vera svo
sannfærðir um, að rit- ©g skoð-
anafrelsi samrýmist ekki komm-
únismanum, að þeir telja ekki
ástæðu til að hinkra við og sjá
hvemig þróun mála verður í
Tékkóslóvakíu. Þeir slá því föstu
þegar í stað, væntanlega á
grundvelli fimmtíu ára reynstu
í Sovétríkjunum að lýðræði og
kommúnismi fari ekki saman.
Hefur verið kveðinn upp þyngri
dómur yfir kommúnísku þjóð-
skipulagi?
„Lýðræðisleg
miðskipun"
f bréfi þessu mun einnig sagt,
að kommúnistaflokkur Tékkósló-
vakíu verði að „sameinast á
grundvelli marxisma og lenin-
isma og lýðræðislegrar miðskip-
unar“. Hvað þýðir „lýðræðisleg
miðskipun“? Ekkert annað en
það, að allt vald í landinu skuli
dregið saman á einn stað, en
það heitir á venjulegu máli ein-
ræði. Hins sérstæða kímnigáfa
kommúnistaleiðtoganna á Varsjár
fundinum er hins vegar slík, að
þeir hafi fundið upp ný orð til
þess að lýsa þessu stjómarfyrir-
komulagi. Héðan í frá heitir
einræði sem sagt „lýðræðisleg
miðskipun“ á máli kommúnista.
Loks virðist í þessu athyglisverða
bréfi, bein hvatning tál aftur-
haldsaflanna í Tékkóslóvakíu að
herða nú baráttuna gegn frjáls-
ræðisþróuninni í landinu þegar
sagt er: „Við trúum því að til
séu öfl í Tékkóslóvakíu, sem geti
náð tökum á ástandinu“. Enginn
vafi er á því, að til eru í Tékkó-
slóvakíu „öfl“ sem vilja ná tök-
um á þessu óskaplega „ástandi”,
en uggvænlegra er þó, að í þess-
um orðum virðist felast nokkur
visbending um að þau muni eiga
trausts stuðnings að vænta frá
sams konar „öflum“ í Sovétríkj-
unum og leppríkjum þeirra.
Afstaða
kommúnistaflokka
Greinilegt er að kommúnista-
flokkamir í Rúmeníu og Júgó-
slaviu hafa tekið afstöðu með
Tékkóslóvakíu í þessu máli.
Fregnir hafa einnig borízt um að
Ungverjar séu ekki jafn harðír
í afstöðu sinni og hin kommún-
istaríkin. sem fulltrúa áttu á
Varsjárfundinum. Þá virðast
kommúnistaflokkamir í Frakk-
landi og Ítalíu reyna að leggja
Tékkóslóvakíu lið, og er ekki
ólíklegf að fleiri kommúnista-
flokkar í vestrænum löndum
taki svipaða afstöðu.