Morgunblaðið - 20.07.1968, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. JÚLÍ 1008
23
Sýnishorn tekið af síld úr Síldinni, eftir að skipið hafði lagzt að bryggju í gær.
Fræðsludeild um umíerðurmúl
opnuð eftir helginu
- TÉKKÓSLÖVAKÍA
Framhald af bls. 1
aðstoð til þess að stemma
stigu fyrir andsósíalistískum
öflum. Verið væri að ráðast
að grundvallarstoðum sósíal-
ismanns í Tékkóslóvakíu með
aðstoð heimsvaldastefnunnar
og væru það fyrrverandi með
limir arðránsstéttanna, sem
að þessari árás stæðu.
• í tilkynningu bandaríska
utanríkisráðuneytisins í dag
er fullyrðingum Pravda um
afskipti Bandaríkjamanna af
samsæri gegn Tékkóslóvakíu
vísað á bug sem „tilhæfu-
lausum frá upphafi til enda“.
Mikill sigur Dubceks
Samþykki miðstjórnar komm
únistaflokks Tékkóslóvakíu við
stefnu Alexanders Dubceks, leið
toga flokksins, er skoðað sem
mikill sigur fyrir hann. Segir,
að það hafi komið stjómmála-
sérfræðingum á óvart, að mið-
stjórnin tók einróma afstöðu
með honum. Á þessum fundi
var eingöngu rætt um bréf
kiommúnistaríkjanna fimm, sem
þátt tóku í Varsjárfundinum og
þá afstöðu, sem forsætisnefnd
tékkóslóvakíska kommúnista-
flokksins tók gagnvart þessu
toréfi.
Miðstjórnin samþykkti álykt-
un, sem innihélt þessi fimm að-
alatriði:
1. Afstaða forsætisnefndar er
samþykkt.
2. Forsætisnefndinni er veitt
heimild til þess að hefja beinar
viðræður við bræðraflokka til
þess að ryðja úr vegi misskiln-
ingi og efla þannig samstarf
milli flokkanna.
3. Nefndin, sem send verði ti:
slíkra viðræðna, fái umboð til
þess að byggja afstöðu sína á
þeim grundvallarreglum, sem
forsætisnefndin samþykkti á
fimmtudag.
4. Miðstjórnin staðfestir einu
sinni enn, að viðræður við
toræðraflokkana sinn í hvoru
lagi muni skapa beztu skilyrði
fyrir fundum í framtíðinni milli
allra kommúnista- og verka-
lýðsflokka.
5. Miðstjórnin ítrekar þá
ókvörðun sína, sem ekki verður
ihnikað, að núverandi utanrik-
isstefnu landsins verið haidið
ófram óbreyttri. Hún byggis: a
vinsamlegum tengslum við Sov-
étríkin og öll önnur sósíalistísk
ríki, tengslum, sem grundvall-
ist á samstöðu á alþjóðavett-
vangi, virðingu fyrir fuilveldi
allra ríkja og jafnrétti þeirra og
engum afskiptum af innanrík-
ismálum annarra ríkja.
Á fundi miðstjórnarinnar í
dag, sagði Dubcek, að Waldeck
Rochet, leiðtogi franska komm-
únistaflokksins, hefði komið til
Prag þá um daginn, en hann
ihefði áður átt viðræður við sov-
ézka leiðtoga um ráðstefnu
kommúnistaflokka Evrópu, þar
sem mál Tékkóslóvakíu yrðu tek
in til meðferðar. Dubcek sagði
hins vegar, að það, sem komm-
únistaflokkur landsins hefði
mesta þörf fyrir, væri að fá
frið til þess að framkvæma það
verkefni, sem hann hefði ein-
sett sér. Nú væri kominn tími
til þess að breyta orðum í gerð-
ir og ekkert, jafnvel ekki við-
ræður um mikilvæg málefni við
bræðraflokkana gæti fengið
tékkóslóvakíska kommúnista-
flokkinn til þess að vikja af
stefnu sinni og undirbúningn-
um fyrir flokksþingið (9. sept.
nk.)
Þegar greint var frá afstöðu
forsætisnefndarinnar, lagði
miðstjórn kommúnistaflokksins
sérstaka áherzlu á stuðning
sinn við svarbréf það, sem sent
va^ Sovétríkjunum, Austur-
Þýzkalandi, Póllandi, Ungverja-
landi og Búlgariu.
Aukið taugastrí*
ValdKafarnir í Kreml juku á
taugastríðið gagnvart Tékkósló-
vakíu 1 dag er aðalmálgagn
sovézka kommúnistaflokksins
Pravda fullyrti, að komizt hefði
upp um bandarísk byltingará-
form í Tékkóslóvakíu og hélt
því fram, að uppreisnarflokkar
hefðu fengið vopn send um Vest
ur-Þýzkaland. Lýsti Podgorni
forseti yfir því, að Sovétríkin
myndu láta Tékkóslóvakíu í té
umfangsmikla aðstoð og stuðn-
ing til þess að stemma stigu fyr
ir andsósíalistískum öflum.
Pravda birti tvær fréttir, sem
mikla athygli vöktu og sem áttu
að kasta stoðum undir þá full-
yrðingu, að heimsvaldastefna
Bandaríkjamann ætti vinkan þátt
í því að efla gagnbyltingaröfl í
Tékkóslóvakíu. Sagði blaðið, að
sovézk yfirvöld hefðu komizt
yfir bandaríska ráðagerð, sem
hefði átt að vera algjört leynd-
armál, og væri þar lagt á ráð-
in um, hvernig koma mætti inn
leynilagu liði og efna til upp-
reisna fyrst og fremst í Tékkó-
slóvakíu og Austur-Þýzkalandi.
Samkvæmt þessari ráðagerð á
þess að vera vænzt, að meiri
hluti fólks í Tékkóslóvakíu
muni snúast gegn innrás af
hálfu vesturveldanna, en byggir
hins vegar á þvi, að viss hluti
íbúanna muni ekki taka afstöðu
og jafnvel taka afstöðu með vest
urveldunum.
Þá fullyrðir Pravda, að leyni-
legar vopnabirgðir hefðu fundizt
í grennd við Karlovy Vary ná-
lægt vesturþýzku landamærun-
um. Hefðu vopnin verið fram-
leidd í Bandaríkjunum og smygl
að inn í Tékkóslóvakíu, þar sem
hefndarsinnar úr Súdetahéruð-
unum og aðrir, sem vildu koma
á fyrra stjórnarháttum í Tékkó
slóvakíu, skyldu nota þau.
Vopnabirgðir finnast, segir CTK
Samkvæmt frétt frá NTB er
sagt, að lögreglumenn í Tékkó-
slóvakiu hafi fundið vopnabirgð
ir í Norður-Bæheimi í grennd
við vestur-þýzku landamærin.
Er þessi frétt höfð eftir CTK,
hinni opinberu fréttastofu
Tékkóslóvakíu. Vopn þessi hafi
augsýnilega verið framleidd í
Bandarikjunum á þessu ári.
Voru þetta skotvopn, sém lágu
í nokkrum bakpokum ásamt
kassa af skotfærum. Hefði lög-
reglan ferugið ónafngreint bréf
um þessar vopnabirgðir og fund
ið þær milli þorpanna Mytina
og Arnoldov í Sokolovhéraðinu,
segir CTK.
Ekið ó tvo kyri
stæðu bíla
EKIÐ var á kyrrstæða Simca-
bifreið R-14399 framan við húsið
nr. 2 við Framnesveg, aðfara-
nótt þriðjudagsins. Vinstra aft-
urhorn bifreiðarinnar skemmd-
ist talsvert og er sennilegt að
bandarísk ljósleit bifreið hafi
valdið árekstrinum.
Þá var ekið á bifreið, ljósan
Renault á bifreiðastæði á mót-
um Smiðjustígs og Hverfisgötu.
Ekið var framan á bifreiðina,
sem skemmlist talsvert.
Hafi einhver orðið var við
þessa árekstra, er sá hinn sami
beðinn um að hafa tal af rann-
sóknarlögreglunni í síma 21108.
Hlaut Mallorca-
íerð í happdrætti
EINS og fram hefur komið í
fréttum og blaða- og sjónvarps-
auglýsingum, efndi tímaritið
Samvinnan fyrir skömmu til á-
skrifendahappdrættis. Var áskrif
endum, nýjum og gömlum, sem
gréiddu áskriftargjaldið fyrir 15.
júlí, gefinn kostur á happdrætt-
isvinningi, sem var Mallorca-
ferð fyrir tvo á vegum ferða-
skrifstofunnar Sunnu í Reykja-
vík. Þriðjudaginn 16. júlí var svo
dregið í happdrættinu á skrif-
stofu Borgarfógetans í Reykja-
vík, og kom upp númer 9192.
Hinn heppni eigandi þess miða
reyndist vera Gísli Frfðbjaxnar-
son, Skuld, Húsavík.
(Frá Samvinnunni).
UMFERÐARNEFND Reykjavík-
ur og lögreglan í Reykjavík
hafa ákveðið að opna fræðslu-
deild í nýju lögreglustöðinni við
Snorrabraut á grundvelli þeirr-
ar reynslu er fékkst af breyt-
ingunni yfir í H-umferð, en í
maí var slík fræðsludeild starf-
rækt í Góðtemplarahúsinu. í
fréttatilkynningu frá þessum að
ilum, sem Mbl. barst í gær seg
ir svo:
„Umferðarnefnd Reykjavíkur
og lögreglan í Reykjavík hafa
ákveðið að taka upp nýbreytni
á sviði umferðarfræðslu með því
að opna fræðsludeild um umferð
armál í Nýju lögreglustöðinni
við Snorrabraut. Hér er aðeins
um tilraun að ræða, en deildin
verður opin alla næstu viku, frá
mánudegi til föstudags kl 16.00
til kl. 19.00. Fulltrúar lögreglu
og Umferðarnefndar munu svara
fyrirspurnum og veita móttöku
ábendingum um þau atriði í um
ferðinni, sem betur mættu fara.
Ennfremur er almenningi með
þessu gefinn kostur á fræðslu
um umferðarmál, sem einkum
- MIKILL ÁHUGI
Framliald af bls. 24
sóknarstarf, sem við nú hefðum
með höndum á þessu sviði áður
en slík norræn rannsóknarstöð
yrði sett upp hérlendis. Hann
kvaðst vonast til að af íslands
hálfu yrði hægt að gera ákveðn
ar tillögur um málið í byrjun
næsta árs.
Þá var rædd á fundinum sú
ósk íslands, að íslenzkir náms-
menn í húsagerðarlist fengju
greiðari aðgang að þeim mennta
stofnunum á Norðurlöndunum,
sem kenna þá grein, nánar til-
tekið að árlega fengi einn ís-
lenzkur námsmaður aðgang að
hverri hinna 9 menntastofnana
á hinum Norðurlöndunum, sem
kenna þessa námsgrein. Tóku
ráðherrarnir að sér að athuga
þetta mál. Mikil vandkvæði
rnimu vera á því að fá aðstöðu
til náms í húsagerðarlist á hin-
um Norðurlöndunum. Lausleg at
hugun sem gerð hefur verið hér
á landi hefur leitt í Ijós, að af
57 arkitektum, sem starfandi eru
hér á landi, eru 29 menntaðir
á Norðurlöndunum, þar af 15 í
Danmörku, 3 í Finnlandi, 7 í
Noregi og 4 í Svíþjóð en 15 í
Þýzkalandi og öðrum löndum.
Fyrir 10 árum voru starfandi að
eins 3 menntaðir í Þýzkalandi,
en 15 frá Norðurlöndunum og
í dag munu 16 stúdentar vera við
nám í Þýzkalandi og eru aðeins
6 á Norðurlöndunum og 10 í
öðrum löndum. Er mjög erfitt að
fá inngöngu í þessar mennta-
stofnanir á Norðurlöndunum
kemur sér vel fyrir utanbæjar-
menn og þá, sem af einhverjum
orsökum hafa ekki átt þess kost
að æfa akstúr eftir gildistöku
hægri umferðar. Þá verða einn-
ig látin liggja frammi fræðslu-
rit og bæklingar um umferðar-
mál, umferðarlögin o. fl.
Umferðarnefnd Reykjavíkur
og lögreglan starfræktu upplýs-
inga- og fræðslumiðstöð í Góð-
templarahúsinu í Reykjavík í
tvær vikur fyrir H-dag og kom
þá í ljós, að mikils áhuga gætti
meðal almennings á þeim tíma
um rekstur slíkrar upplýsinga-
stöðvar. Af þeirri reynslu, sem
þá fékkst, þykir ástæða til að
reyna starfrækslu fræðsludeild-
ar nú um skeið, átta vikum eft
ir gildistÖku hægri umferðar.
Veðorútlit í dag
Veðurútlitið fyrir Reykja-
vík og nágrenni í dag er: suð
austan kaldi og síðan gola.
Dálítil rigning öðru hvoru.
jafnt fyrir stúdenta frá viðkom-
andi löndum sem aðra.
Menntamálaráðherra skýrði
frá því að starfandi væri nor-
ræn þjóðfræðastofnun, sem ís-
land hefur ekki tekið þátt í en
nú væri ætlunin að Handrita-
stofnun gerðist þátttakandi í því
starfi.
Miklar umræður urðu á fund-
inum um samræmingu skólakerfa
á Norðurlöndunum . Hefur fs-
land fram til þessa ekki tekið
þátt í því samstarfi, en mennta-
málaráðherra sagði að í ljósi
þess mikla áhuga, sem nú ríkti
um skólamál hér á landi væri
ætlunin að ísland gerðist að ein
hverju leyti þátttakandi í þessu
samstarfi.
Á fundinum ræddu ráðherrarn
ir mjög málefni stúdenta og
þann óróa, sem gætt hefur með-
al stúdenta víða um heim. Voru
þeir sammála um að þetta vanda
mál bæri að taka föstum tökum.
Hér væri um að ræða mikið þjóð
félagslegt vandamál og hefði ver
ið ákveðið að gerðar yrðu skýrsl
ur um ástandið í hverju Norður-
landanna fyrir sig.
Loks var ákveðið að halda
áfram starfi norræna sumarskól
ans sem efnir til námskeiða í
mjög sérhæfðum greinum og hafa
íslenzkir vísindamenn sótt slík
námskeið. Ennfremur var rætt
um að koma á stofn í Finnlandi
norrænni stofnun til þess að
annast kerfisbundnar rannsókn
ir í heilbrigðismálum á norður-
slóðum og mundi það verða
fyrsta samnorræna stofnunin í
Finnlandi.
Framhald af bls. 24
í gegnum hann. Þetta voru
engir smá jakar, heldur risar,
margir ferkílómetrar að
stærð. Það var líka fullt af ís
norðaustur af Horni.“
„Og hvernig er síldin?“
„Ég held að hún sé í svíp-
uðu ásigkomulagi og í fyrra.
Hún er ekkert mjög stór, en
nokkuð falleg. Verst, hvað
þeir fá lítið, og svo er hún
svo anzi langt í burtu.“
,,Er mjög lítil veiði?“
„Þeir segja að hún sé stygg
og standi djúpt. Það er erfitt
að eiga við hana, því að hún
hleypur burt um lei’ð og kast-
að er á hana.“
Það kom ung og falleg
stúlka inn í brúna og kynnti
sig fyrir Guðna og spurði
hann, hvort hún gæti ekki
fengið að fara með næsta túr.
Hann horfði á hana og sagði,
að hann þyrfti þá að tala við
forstjórann. Stúlkan sagði, að
það væri allt í lagi, hún væri
búin að talg vfð hann.
„En ég er sjóveik".
Guðni hló, og stúlkan
spurði, hvort þeir færu með
blöð handa skipunum. Hann
sagðist ætla að reyna það.
„En eruð þið með mat
handa þeim, gúrkur, tómata
og ávexti."
„Nei, ekki gúrkur, en annan
mat.“
„Ég tek þá með mér eitt-
hvað af því. — En egg?“
„Nei, þeir hafa nú ekkert
að gera með egg þarna norð-
ur frá.“
„Ja“, stúlkan hló, „ég tek
alla vega me'ð mér eitt kíló.“
Þegar við kvöddum bað
Guðni okkur að koma því á
framfæri, að hægt væri að
senda bréf og annað með Síld
inni norður til síldarflotans,
og skyldu menn þá stíla slíkt
á Síldina og auðvitað báts-
nafnið.
„Þeir eru alveg sambands-
lausir við umheiminn vesling
arnir og heyra varla í út-
varpi.“
- H-UMFERÐ
Framhald af bls. 24
við það, að bifreiðar ætluðu að
mætast. Vikmörk fyrir þá teg-
und slysa eru 2 og 21.
Alls urðu í vikunni 9 um-
ferðarslys, þar sem menn urðu
fyrir meiðslum. Vikmörk fyr-
ir tölu slíkra slysa eru 3 og 14.
Af þeim, sem meiddust, voru 6
ökumenn, 5 farþegar og einn
gangandi maður, eða alls 12
menn.
Þessar þrjár tegundir umferð-
arslysa, sem sérstök ástæða hef
ur þótt til að fylgjast vel með,
eru allar milli vikmarka í sjö-
undu viku hægri umferðar og
eru því á þann hátt, sem búast
mátti við með 90% líkum, ef
ástand umferðarmála hefði hald
izt óbreytt.