Morgunblaðið - 03.08.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. ÁGÚST 1968

Otgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritst j ór narf ulltrúl
Fréttastjóri
Auglýsingast j óri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr 120.00
1 lausasölu.
Hí Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 7.00 eintakið.
PÁFINN SEGIR NEI
Á öðru kirkjuþingi hinnar
rómversk-kaþólsku
kirkju, sem Jóhannes XXIII,
páfi, kallaði saman, var rætt
um takmörkun barneigna og
afstöðu kaþólsku kirkjunnar
til þeirra. Þingið tók enga
ákvörðun í málinu, heldur
var sérstök kirkjuleg nefnd
skipuð til þess að leggja fyrir
" páfann álit um það. Er Páll,
páfi, VI, settist í páfastól
fjölgaði hann í þessari nefnd,
sem síðan skilaði til hans áliti
sínu, sem var ósamhljóða, þar
eð nefndin skiptist um leiðir
í málinu. Páll, páfi, hefur á
margan hátt sett nýjan svip
á Páfagarð, hann hefur gert
víðreist til safnaða sinna á
ýmsum stöðum í heiminum
og látið nokkuð að sér kveða
í þeim heimsmálum, sem efst
eru á baugi hverju sinni.
Margir bjuggust og við því,
að hann sýndi frjálslyndi í af
stöðu sinni til takmörkunar
barneigna og notkunar getn-
aðarvarna í því skyni, en með
bréfi sínu um mannlegt líf,
Humanae Vitae, staðfestir
hann ákvarðanir fyrirrennara
■* sinna og afstaða kaþólsku
kirkjunnar til getnaðarvarna
verður óbreytt. Ákvörðun
þessi hefur vakið mikla at-
hygli víða um heim og ka-
þólskir söfnuðir hafa mót-
mælt henni, enda hefur hún
áhrif á líf margra milljóna
manna.
Ákvörðun páfa byggir á
trúarlegum og siðrænum
kenningum kaþólsku kirkj-
unnar, þar sem segir, að ekki
megi hindra, að mannlegt líf
verði til. Með þessar kenning
ar að bakhjarli vísar hann á
bug þróun nútímans, þar sem
-í vaxandi mæli er stefnt að
því að gera getnaðarvarnir
fjölbreyttari og útbreiða þær.
Eitt alvarlegasta vandamál
framtíðarinnar er að margra
dómi, offjölgunarvandamálið.
Oft á tíðum berast okkur
fregnir af hungursneyð og
mannfalli vegna offjölgunar
og ónógrar heilsugæzlu.
Hjálparstofnanir og ríkis-
stjórnir margra landa verja
stórum hluta tekna sinna til
þess að stemma stigu við of-
fjölgun. Kaþólska kirkjan
hefur að vísu takmörkuð
* áhrif í Asíu, en þeim mun
meiri í Suður-Ameríku, þar
sem barnadauði er algengur
og heilsugæzla af mjög skorn
um skammti.
Af aukinni útbreiðslu getn-
aðarvarna stafa augljóslega
nokkrar samfélagslegar hætt
ur. Pillan, - en notkun hennar
verður æ algengari víða um
heim, - getur verið hættuleg
heilsu kvenna ogf jafnvel stuðl
að að illkynjuðum sjúkdóm-
um að mati sumra sérfræð-
inga, sé ekki við notkun henn
ar farið að ráði sérfróðra að-
ila. Einfaldar getnaðarverjur,
sem allir geta nálgazt án
nokkurs eftirlits geta auk
þess stuðlað að aukinni sið-
spillingu, þar sem neytendur
þeirra gerast óvarkárari um
éigin hag en ella.
Þrátt fyrir þetta er
ákvörðun páfa í ósamræmi
við hugmyndir nútímamanna
og vandamál offjölgunarinn-
ar eru ógnþrungnari skoðun-
um kirkjunnar. I mörg ár
hefur kaþólska kirkjan verið
ómyrk í máli í fordæmingu
sinni á getnaðarvörnum, og
hún hefur með því lagt þunga
byrði á herðar mörgum mann
inum. Viðurkenning á því, að
hún hafi haft rangt fyrir sér
allan þennan tíma, myndi
vafajítið hafa leitt til þess, að
margir fengju efasemdir
um réttsýni hennar á öðrum
siðrænum sviðum. En ein-
hver tilslökun til dæmis á
þann veg að fela einstakling-
um að einhverju leyti ákvörð
un um eigin hag, hefði verið
framkvæmanleg, án þess að
veikja vald páfadómsins. Og
margir kaþólskir menn, jafn
vel í þeim löndum, þar sem
vald kirkjunnar er mest,
telja, að stefna hennar varð-
andi takmarkanir barneigna
hafi runnið sitt skeið, og
breyta í samræmi við þá skoð
un. En þannig fer yfirleitt
alltaf, þegar manninu-m
finnst sér stjórnað á óréttlát
an hátt. Neikvæð afstaða
páfa á því ef til vill eftir að
veikja veldi páfadómsins
meira en jákvæð úrlausn
mannlegra vandamála.
SKÓLAVIST
6 ÁRA BARNA
¥ viðtali við Mbl. í fyrradag
gerði frú Valborg Sig-
urðardóttir, skólastjóri Fóstru
skólans, glögga grein fyrir
nauðsyn þess, að undirbúa 6
ára börn með einhverjum
hætti undir barnaskólanám,
sem hefst á 7 ára aldri. í þess
um efnum er um tvær leiðir
að velja. Annars vegar þá, að
leikskólar verði einnig fyrir
6 ára börn og er nú gerð til-
raun með slíka deild í einum
leikskóla borgarinnar og hins
vegar að forskólastarf fari
fram í barnaskólunum sjálf-
um. Engin ákveðin stefna hef
ur enn verið mótuð í þessu
máli, þrátt fyrir þá tilraun,
sem að ofan greinir-
í viðtali við Mbl. fyrir
nokkru skýrði Sven Moberg,
menntamálaráðherra Svía frá
NÚ á að fara að gera umbæt-
ur á Piccadilly Circus í Lond-
on. Það hefur raunar staðið
til árum saman, en nú er búið
að ganga frá nýju skipulagi
og smíða líkan af væntan-
legu útliti.
Gert er ráð fyrir umferð
á tveimur hæðum, þannig a‘ð
reft verði yfir allt svæðið og
verði þar uppi gangandi fólk,
en undir aki bílar. Líkneski
Erosar verður flutt upp svo
að unnt verði að ganga í
kringum það eins og áður.
Þrjátíu hæða bygging úr
bronsi og gleri verður reist að
sunnanverðu, en gífurlega
stórt hótel að austan, í laginu
svipa'ð stýfðum píramíða á
hvolfi.
Þarna verða fínar stéttir
og bogagöng, blómagarðar og
undarleg sköpunarverk arki-
tekta. Regentstrseti verður
einnig á tveimur hæðum og
sú efri með glerþaki og loft-
ræstingu.
Hið fræga Café Royal verð-
urf lutt upp á þak. Og það
er jafnvel rætt um að hafa
skautabraut umhverfis Eros,
líkt og er á Rockefellertorgi
í New York.
Likanið er svo nýtízkulegt
og snyrtilegt, að Piccadilly
Circus er óþekkjanlegur. Það
er eins og Spánsku þrepin í
Róm væru tilbúin með renni-
stiga eða allt fólk rekið af
Times Square.
Allir eru sammála um það,
a'ð Piccadilly Circus sé niður-
níddur staður, óhreinn, forn-
fálegur og hreinasta martröð
ökumanna. Þar er ennfremur
gott að kaupa heitar pylsur,
hljómplötur, falleg tímarit
eða eplaköku frá Maríu
frænku. Þar er hægt að láta
klippa á sér hárið, sjá kvik-
myndir, drekka bjór og fá
burstaða skóna.
Það er því eðlilegt, að ferða
menn og Lundúnabúar sjálfir
komi þar unnvörpum. Hippí-
ar safnast á hverjum degi
undir mynd Erosar og stilla
gítara sína eða horfa angur-
værir á umferðina.
Endurskipulagningin fór
fram undir handleiðslu stjórn
enda borgarinnar og var sfðan
beði'ð um athugasemdir al-
mennings. Skoðanir hans eru
mjög skiptar.
— Alveg hræðilegt, skrifaði
einn. Þetta er langt skref í
áttina til „1984“ og andlegrar
vanheilsu. Kassamenning.
Annar taldi það glæp að
eyðileggja 19. aldar glæsi-
leika Regentstrætis.
Það er áforma^ að þessar
breytingar nái í framtíðinni
einnig til Trafalgartorgs og
Covent Garden. En trjágarð-
urinn í miðju Leicestertorgi,
þar sem stytta Shakespeares
hefur hallað sér fram á oln-
bogann í bráðum hundrað ár,
mun ekki sæta endurbótum.
Hann er gjöf þingmanns
nokkurs sem mælti svo fyrir,
a'ð hann skyldi um alla fram-
tíð vera almenningi til yndis.
Líkanið af Piceadilly Circus og höfundur þess.
því, að Svíar hyggðust koma
upp forskóla fyrir 6 ára börn
í barnaskólunum, þannig að
börnin vendust strax skóla-
umhverfinu. Frú Valborg
Sigurðardóttir kemst að sömu
niðurstöðu. Hún kveðst
hlynnt því, að börn „komi 6
ára gömul í leikskólabekk í
barnaskóla, sem vinnur mark
visst að því að búa þau undir
skólanám eftir félagsþroska
þeirra, tilfinninga-, vit- og
verkþroska.“
Það skapar að sjálfsögðu
ný húsnæðisvandamál, ef
koma á upp leikskóladeildum
í barnaskólunum. Þó má
benda á, að vegna flutninga
milli borgarhverfa og upp-
byggingar nýrra hverfa, hef-
ur mjög létt á barnaskólum í
ýmsum eldri borgarhverfum.
Spurningin um skólagöngu 6
ára barna er þegar orðin mjög
brýn og öll rök mæla með því
að við fylgjum fordæmi Norð
urlandaþjóðanna í þessum
efnum. Það krefst óhjá-
kvæmilegra sérmenntaðra
kennara eða fóstra og er
nauðsynlegt að sjá fyrir því
í tíma.