Morgunblaðið - 08.08.1968, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. ÁGÚST 1968
3
OLÍUMOL REYNIST VEL
VID RÉTTAR ADSTÆDUR
Rætt við Sigfús Ö. Sigfússon,
deildarverkfræðing
Á SUMRIN leita íbúar bæja
og borga gjarnan til sveita til
þess að njóta þar friðar og
hvíldar frá amstri hins dag-
lega lífs. Til þess að komast
milli staða þarf að aka um
þjóðvegi landsins og þá oft í
þykkum rykmekki frá næsta
bil á undan. Blaðamaður Morg
unblaðsins leitaði í gær til
Sigfúsar Ö. Sigfússonar deild-
arverkfræðings hjá Vegagerð
ríkisins til þess að spyrjast
fyrir um olíumöl, rykbind-
ingu og fleira, sem að gagni
mætti koma til að gera okkar
vegi betri — hreinlegri.
„Það eru nokkrir vegir í
landinu, s>em til mála kemur
að setja olíumöl eða annað
hálfvaranlegt slitlag á“, sagði
Sigfús. „Með hálfvaranlegu
slitlagi e.r þá átt við önnur
ef.ni en steypu eða malbik og
um tvennt er 'helzt að ræða,
olíumöl og það, sem á ensku
■nefnist Surface dressing og
við getum nefnt asfaltmöl til
aðgreiningar. Við höfum gert
tilraunir með hvort tveggja,
bæði í fyrra og á þessu ári.
Surface dressing, eða asfalt
möl, er í því fólgin, að spraut
að er á veginn blöndu af as-
falti og vatni eða blöndu af
asfalti og steinolíu eða
benzíni. Ofan í blönduna er
síðan dreift lagi af perlumöl.
Af þessu er hægt að leggja
fleiri en eitt lag ef þurfa þyk-
ir. Þetta hefur verið prófað
hér á landi, var t.d. notað hér
talsvert fyrir 20-25 árum,
bæði innan bæjair og utan.
Hafnarfjarðarvegurinn og
Suðurlandsvegurinin um Ár-
bæjarhverfið eru t.d. báðir
upphaflega gerðir á þennan
hátt. í fyrra hófum við svo
aftur tilraunir með þessa að-
ferð í Svínáhrauni og úti á
Álftanesi og víðar og reynd-
um að vissu leyti að fá sam-
anburð við olíumölina, en
aninars miðast þessar tilraun-
ir við að reyna að finna ódýrt
hálfvaranlegt slitlag sem okk
ur hentar á alla minni um-
ferðarvegi.
Mér sýnist nú ekki vera
þörf á að leggja varanlegt slit
lag á nema um 500 kílómetra
af vegum landsins, em aftur
á mót.i mætti setja ódýrara
slitlag á allt að tveimur þús-
undum kílómetra".
„Hefur þá fengizt einhver
samanburður á olíumöl og
asfaltmöl?"
„Það er varla hægt að tala
um að svo sé enn. Hvort um
sig reyndist nokkuð ve.l víð-
ast hvar, en mikið er undir
því komið hvernig umdirlag-
ið er og í hvaða ástamdi veg-
urinn er. Hvorugt þolir mikla
umferð. Svíar hafa t.d. sagt,
að olíumölin þoli ekki meira
en 600-1000 bíla umferð á
sólarhring, en það hefur kom
ið í ljós í tilraumum okkar
hér, að við getum notfært okk
ur allar þær niðurstöður, sem
Svíar hafa fengið af tilraum-
um sínum með olíumöl. Við
höfum til dæmis nákvæmlega
sömu reynslu og þeir í sam-
bandi við bílafjölda. Á Nes-
vegi við Mýrarhúsaskólá var
lögð olíumöl. Þar hafði verið
reiknað með umferð innan við
þúsund bíla á sólarhring, en
þá kom í ljós, að umferðin
var meira en tvö þúsund bíl-
ar á sólarhring. Sömu sögu er
að segja um veginn að Vífils-
stöðum. Álftanesvegurinn hef
ur hins vegar 6-700 bíla um-
ferð á dag og er í ágætu
ástandi".
„Hvaða skilyrði þarf vegur
að uppfylla til þess að hægt
sé að leggja á hann olíumöl?“
„Eimna helzta skilyrðið er,
að vegurinm sé nokkuð frost-
tryggúr. Ef vegur frýs, þá
getur undirbygging hans far-
ið í upplausn í þíðum, ef
ekki hafa verið gerðar ráð-
stafanir til þess að frost-
tryggja hann. Þá ber olíumöl-
in ekki nokkurm skapaðan
hlut, því hún er alls ekki
ætluð sem burðarlag, því hún
harðnar ekki. Ef leggja ætti
til dæmis olíumöl á hringinn
Sigfús Ö. Sigfússon, verkfræðingur.
frá Reykjavík um' Þingvelli,
þá yrði að endurbyggja langa
kafla af honum, eða a.m.k.
leggja hálfs metra þykkt lag
á hann af frosttryggri mö.1,
sem ekki heldur í sér vatni.
„Hefur eitthvað veTÍð
ákveðið um lagningu olíu-
malar á næstunni?“
„Nei. Ekkert hefur verið
ákveðið um lagningu slitlaga
af neinu tagi. Það hefur held-
ur ekki verið gert ráð fyrir
slíku í vegaáætlun og það,
sem gert hefur verið í þessum
málum er fyrir tilraunafjár-
veitingu o.kkar. Það er því
ekki við Vegagerðina að sak-
ast þó ekki sé lögð olíumöl
hér og þar, því við höfum
hreimlega ekki fé til slíks.
„Hvort yrði dýrara í lagn-
ingu olíumöl eða asfaltmöl?“
„Kostmaðurinn yrði nokkuð
svipaður að öðru leyti en því,
að stofnkostnaðurinn er
miklu meiri við olíumöl, því
hama þarf að blanda í málbik-
unarstöð í smækkaðri mymd,
en hitt er blandað á veginum
sjálfum“.
„Ef við snúum okkur að
öðru máli, hvað viljið þér
segja mér um rykbindingu
þá, sem fram hefur farið á
þjóðvegum landsins undan-
farin ár?“
„Rykbimdingin fer fram á
þann hátt, að kalsíumklóríði
er dreift á vegina, en það efni
hefur þá eiginleika, að það
heldur í sér raka og bindur
þannig mölina. Þetta er gott,
þegar þurrt er, því þá heldur
þetta rykinu niðri, em getur
verið versti óþverri í rignimga
tíð því þá veðst þetta upp og
verður hreinn aur, sem erfitt
er að þvo af bílum og tækj-
um. Rykbindingim er hins
vegar nauðsynleg á mörgum
stöðum, því hún hreinsar um-
hverfið mikið.“
„Hve mikið er gert af því
að rykbimdá vegi?“
„Við höfum keypt 250 lest-
ir af bindiefni á ári, en þetta
efni er mjög dýrt. Lætur
nærri að það kosti 25 krónur
að rykbinda hvern lengdar-
metra. Rykbindingin hefur
aðallega verið í kringum þá
staði, sem mest umferð er
um, svo sem Reykjavík,
Hveragerði, Selfoss, Laugar-
vatn og víðar. Hims vegar höf
um við reynt að rykbinda
vegi með því að sprauta á þá
sjó og fá með því hin nauð-
synlegu sölt. Þetta gefst að
sjálfsögðu ekki eins vel og
rykbindiefnið, en gerir þó
sitt gagn og hefur verið gert
i allríkum mæli.
Verðlaunastytta í norsk-íslenzku
skógræktarsamstarfi
una, og í dag (8. ág.) verður
styttan „Frendetreet“ veitt í
fyrsta sinn. Sven Knudsen, skrif
stofustjóri í norska utanríkis-
ráðuneytinu mun afhenda stytt-
una, en hann var ritari sendi-
t skógræktinni eru margir
þættir, sem á seinni árum hafa
stuðlað að aukinni samvinnu
Norðmanna og fslendinga. Hér
er ekki einungis um faglega
samvinnu að ræða, heldur hefur
orðið hér til samstaða á breiðum
grundvelli með skiptiferðum
skógræktarfólks beggja land-
anna.
Thorgeir Anderssen-Rysst, sem
var sendiherra Norðmanna á Is-
landi, varð fyrstur til þess að
leggja áherzlu á skógræktina,
sem veigamikinn þátt í gagn-
kvæmu samstarfi frændþjóð-
anna. Hugsjónum hans og frum-
kvæði er það að þakka, að þjóð-
argjöf Norðmanna til skógrækt-
ar á íslandi varð að veruleika.
Fyrir hluta hennar var Rann-
sóknarstöð Skógræktar ríkisins
á Mógilsá reist.
Anderssen-Rysst lézt árið 1958
á íslandi. Með skógræktaráhuga
hans í huga var þá ákveðið að
safna í sjóð, sem bera skyldi
nafn hans og konu hans, og
skyldi sjóðnum varið til þess að
efla skógræktarsamstarf frænd-
þjóðanna. Voru það einkum Norð
menn á íslandi er stóðu að söfn-
uninni. Stjórn sjóðsins skipa nú:
Rannveig, dóttir Anderssen-
Ryssts, Bjarne Börde, sem var
eftirlitsmaður hans í sendiherra-
embættinu og N.E. Ringset, bóndi
á Mæri, sem er fulltrúi Skóg-
ræktarfélagsins norska í stjórn-
inni.
í fyrra var ákveðið að nota
hluta sjóðsins til þess að láta
gera styttu til verðlauna þeim
jnönnum, sem sérstaklega hafa lát
ið skógræktarsamstarf Norð-
manna og íslendinga til sín taka.
Myndhöggvarinn Per Ung var
fengin til þess að gera stytt-

Torgeir Anderssen — Rysst
„Bræðratreð“
ráðsins hér síðustu ár Anders-
sens-Ryssts.
Ætlunin er að „Frendetreet"
verði héreftir veitt Norðmönnum
og íslendingum til skiptis.
„Frendetreet“ stendur traust-
um rótum milli hraunsteinanna
og býður náttúruöflunum byrg-
inn. Per Ung hefur hér gert
frumlega og sérkennilega styttu,
framlag sem mun treysta vináttu
böndin milli íslands og Noregs.
Fréttatilkynning
frá Normannslaget.
STAKSTEII\IAR
Bætt umgengni
um landið
Æskulýðssamband íslands og
náttúruvemdamefnd Náttúru-
fræðafélagsins hafa í sumar
gengist fvrir herferð í því skyni
að bæta umgengni fólks um
landið. Það er mjög ánægjulegt,
að samtök ungs fólks eiga aðild
að þessari herferð, því að vissu-
lega var ekki vanþörf á a®
hvetja fólk til þess að ganga bet
ur um sitt eigið land en tíðkast
hefur um langt skeið. Það er í
rauninni merkilegt, að íslending
ar, sem státa jafnan af því að
Iandið þeirra sé svo fagurt hafa
lítið hirt um að viðhalda þeirri
fegurð nema síður sé og raun-
ar gert sitt bezta til að það liti
sem sóðalegast út. Enginn vafi
er á því, að áróðursstarfsemi
þessara aðila hefur borið veru-
legan árangur í bættri um-
gengni um verzlunarmannahelg-
ina, en hins vegar er jafnan
hætta á því að fólk slaki á, þeg-
ar slíkum áróðri er hætt. Vir®-
ist því einsýnt, að a.m.k. um
mestu ferðahelgar að sumri til
sé nauðsynlegt að hvetja al-
menning til þess að ganga vel
um landið. Að öðru leyti er
ástæða til að þakka ofangreind-
um aðilum þetta framtak og
ánægjulegt að frjáls félagasam-
tök taka frumkvæði um slíka
herferð sem þessa.
Kynnumst landinu
En það er ekki einungis
ástæða til að hvetja fólk til þess
að ganga vel um landið. Það er
einnig rík ástæða til að hvetja
almenning tii þess að kynnast
landinu sínu ekki síður en öðr-
um löndum. Á hverju sumri fara
stórir hópar ferðamanna til
annarra landa í leit að sól og
blíðu og til þess að kynnast nýj-
um löndum, nýju fólki og nýj-
um aðstæðum. Á meðan eru
stórir hlutar íslands svo til
ónumið land fyrir innlenda
ferðamenn og má þar nefna
fagra staði bæði á Vestfjörðum
og Austfjörðum. í fögru veðri
er Djúpið og sveitirnar sem
liggja að því einhverjir falleg-
ustu hlutar íslands að ógieymd-
um Hornströndum, sem fáir
hafa kynnzt. Á Austurlandi eru
bæði firðirnir og uppsveitir
fyllilega þess virði að ferðast um
og kynnast. Og ekki má gleyma
hálendinu. Er ekki ástæða til
þess fyrir æskulýðssamtök að
hvetja ungt fólk til þess að
kynnast betur eigin landi og
lítt þekktum hlutum þess? Ætt-
jarðarástin er íslendingum i
blóð borin en það er rík ástæða
til að styrkja tengsl nýrrar kyn-
slóðar við landið sjálft ekki síð-
ur en sögu þess og foma menn-
ingu þjóðarinnar. Slíkt tengsl
eru bezta trygging þess að unga
fólkið í landinu varðveiti vel
þann arf, sem því verður falinn
til ávöxtunar.
Útvarp og sjónvarp
Margir hafa verið þeirrar
skoðunar, að með tilkomu sjón-
varps mundi útvarpið setja
mjög niður og lítið verða á það
hlustað, þegar sjónvarpið hefði
náð til landsins alls, á þeim
timum sem sjónvarpssendingar
eru .Það er þó komið í ljós nú
þegar, að því fer víðs fjarri að
svo sé, þótt hlutverk útvarpsins
hljóti að breytast töluvert með
tilkomu sjónvarps. En nægilegt
er að benda á þann mikla fjölda
bifreiða, sem hafa útvarp og
ótvírætt er að um verzlunar-
mannahelgina var mikið hlustað
á útvarpið enda gegndi það þýð-
ingarmiklu hlutverki við upplýs
ingastarf um umferðina og í
áróðri fyrir „Hreinu landi —-
fögru Iandi“.