Morgunblaðið - 20.10.1968, Síða 19

MORG-UNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1968
19
Bergsteinn Á. Bergsteinsson
hagræðis fyrir fiskframleiðend-
ur. Hin síðari ár hafa veiðar
stærri tagara einkum beinst
að karfa, þeigar þeir leggja afla
sinn á land hér, þótt einnig
hafi verið um að ræða þorsk,
ýsu og fleira.
Nokkuð er aflað árlega með
þorsk-, ýsu- og ufsanót, hand-
færum og dragnót.
— Þegar síðan er athugað um
hlutföll gæðaflokka, samanber
töfluna áðan, verður varla
vafamál að fiskurinn kemur að
landi mjög mismunandi að
gæðum, því að þótt eibthvað
kunni að spillast að gæðum
eftir að fiskurinn er lagður á
land til vinnslu, er rétt að at-
huga, að útilokað er að gera
góða vöru úr hráefni, ef það er
skemmt, þegar á land kemur.
Frumskilyrði er því að öll með-
. ferð aflans um borð í veiði-
skipunum sé eins góð ag unnt
er- . .
En hér með er ekki öll sagan
sögð. Fiskur, sem sjómenn
leggja á land af beztu gæðum
getur fallið í læ.gri gæðaflok'k
til útflutnings vegna meðferðar
við löndun og í framleiðslu.
Sarpkvæmt töflunni er bersýni-
legt, að tafarlausra umbóta er
þörf og þurfa þær bætur að
vera allróttækar.
— Hverjar eru þá helztu ráð-
stafanir til bóta á gæðum fisk-
framleiðslunnar?
— Leggja á allan fisk niður
í kassa um borð í veiðiskipun-
um og kassarnir síðan fluttir
til vinnslustöðvanna án þess að
við honum sé hreyft. Tómir
kassar séu síðan settir í stað
þeirra svo að skipið geti strax
farið á veiðar aftur. Tilraunir
hér á landi 'hafa sýnt, að með
réttri notkun kassa um borð í
veiðiskiipum má ná ótrúiegum
árangri í að halda fiskinum
óskemmdum. Má í þessu sam-
bandi benda á tilraun Fiskmats
ríkisins, er það gerði í samráði
við Bæjarútgerð Reykjavíkur
fyriir löngu síðan og tilraun
Sambands íslenzkra samvinnu-
félaga fiá því í sumar. Bæði um
borð í skipunum og þegar í
land er toomið verður að gæta
þess að ís sé í milli kassana.
Með því að landa fiskinum í
kössum væri einnig unnt að
forðast eyðileggingu hans við
löndun og flutning, t.d. með bif-
reiðum, er flytja 6 smálestir eða
þar yfir og við losun bílanna
er farminum siðan „sturtað" í
einu lagi á gólf í frystihúsun-
um, Fyrir allra hluta sakir er
nauðsynlegt að stærð og gerð
fiskkassanna sé stöðluð.
Þá á ekki að vera leyfilegt,
að þorskanet liglgi í sjó meðan
viðkomandi fiskiskip fer til
hafnar til þess að leggja atfla
sinh á land, nema nokkurn veg-
inn sé sýnt, að veður eða
aðrar aðstæður s. s. vegalengd
hamli ekki drætti netanna
næsta sólarhring.
Öllum veiðiskipum, sem
landa ekki afla sínum daiglega,
,en geyma hann ísvarinn um
borð í nokkra daga, ætti aðeins
»ð vera heimiit að leggja afl-
,ann á land mánudaga, þriðju-
,daga og miðvikudaga, nema
hætta verði veiðum vegna ó-
veðurs eða annarra óviðráðan-
legra ástæðna. Þá ætti ekki að
leyfa fiskframleiðendum
vinnslu, hafi þeir ekki til um-
ráða húsnæði eða áhöld sem
gerir þeim unnt að geyma fisk
inn þannig, að hann ekki
/skemmist. Afurðalán til fisk-
iframleiðenda ættu bankar
etóki að miða eingöngu við
magn eða fisktegundir, heldur
taka verulegt tillit til áætlaðra
gæða framleiðslunnar og mögu
lei'ka viðkomandi framleiðenda
,á að geyma framleiðsluna án
þess að gæði hennar spillist.
Það hefur óspart verið deilt
á þá sölumenn, er helzt annast
sölur til viðskiptaþjóða okkar.
,í því væri skynisamlegt fyrir
alla aðila, að athuga vel hvaða
gæðaflokka þessir sölumenn
eru skikkaðir til að selja eða
að meirihluti gæðaflokka .fyrir
neðan 1. flokks gæði.
— Getur hið opinbera eitt-
hvað aðstoðað?
— Afkoma útgerðarinnar,
fiekframleiðslu þjóðarininar í
heild liggur ekki í afiamagn;
eða uppbótum úr ríkissjóði til
„hagræðingar" á mismunandi
skemmdri framleiðslu, heldur
fyrst og fremst í, öflun á fiski,
sem er góð vara og heldur
áfram að vera góð vara í gegn-
,um hvers konar framleiðslu.
Fg er þeirrar skoðunar, að
bezta aðstoð hins opinbera við
sjávarútveginn sé að leggja
framleiðendum til nauðsynleg
áhöld, t.d. umrædda kassa um
borð í veiðiskipin og önnur
atriði til bættrar framleið’slu,
ásamt því að taka til rækálegr-
ar athúgunar fyrirmæli þau
sem ég drap á á ðan. Þá verð-
ur hið opinbera og búa þannig
að starfsemi Fiskmats ríkisins
fjárhagslega, að það geti sinnt
með árangri hinum mikilvægu
þjónustustörfum sínum fyrir
þjóðarbúið.
— Vildirðu benda á eitthvað
sérstakt, er væri mjög aðkall-
andi?
— Já. T.d. að á næstkom-
andi vetrarvertíð verði gerð út
tvö skip, er veiði með þorska-
netum á þann hátt að hafa
aldrei veiðarfæri í sjó, þegar
.haldið er til lands. Um borð í
skipinu verði fiskurinn geymd
,ur í kössum, er hæfilegir telj-
ast, miðað við þessar veiðar og
með þeim útbúnaði, að þeim
megi auðveldlega lyfta úr lest-
inni á flutningstæki. Verði ann
að þessara skipa staðsett við
Vestmannaeyjar, en hitt við
iFaxaflóa. Þá verði einnig gert
út eitt skip til togveiða með
sama útbúnaði.
Útgerðarkostnaður sé á
ábyrgð eiganda veiðiskipanna,
,en ríkistsjóður kosti verð fisk-
.kassanna. Ennfremur greiði rík
issjóður mismun þann er nefnd
ar tilraunir kynnu að valda
,eigendum veiðiskipa í lægra
(en meðalaflamagni vegna til-
raunanna miðað við aflamagn
annarra veiðiskipa á því tíma-
toili, sem tilraunin er gerð.
Fiskmat ríkisins gæti annazt
.umsjón með þassum tilrgunum
og myndi þá af og til hatfa kunn
áttumann um borð. Ennfremur
,myndu sérstök sölusamtök
framleiðenda og aðrir viðkom-
andi aðilar fylgjast með
árangri þessara tilrauna.
— Hvað vildirðu segja að
lokum?
— Aðeins þetta. til þess að
ísland geti talizt til menning-
arþjóða er ekki aðeins nægi-
legt, að þegnarnir séu læsir og
iskrifandi, eða þjóðin eigi forn-
foókmenn'tir, elzta þing meðal
lýðræðisþjóða o.s.frv. Skilyrðin
eru, að aðalútflutn'ingsvörur
þjóðarinnar séu þannig að gæð
iUm, þrifnaði, útliti og öl'lum
frágangi, að menningarþjóðir,
íem hafa yfir að ráða nægu
tfjármagni óski að kaupa okk-
ar aðalútflutningsvörur. Ef við
ekki náum þessum árangri,
verðum við að teljast til þróun
arlanda og þá með þeim lífs-
kjörum, sem slíkar þjóðir verða
að sætta sig við, sagði Berg-
isteinn að lokum.
TAUSHER MESTA ÚRVALIÐ
Helztu gerðir frá
TAUSCHER
2 gérðir af perlon-
sokkum 30 den.
2 gerðir af krep-
sokkum, 20 og 30
denier.
4 gerðir af sokka-
buxum kven. 20 den
með og án skrefbót-
ar, 30 den og 120 den.
2 gerðir af sokka-
buxum barna.
TAUSCHER - verksmiðjurnar framleiða eingöngu fyrsta flokks
vörur, og eiga alltaf mjög erfitt með að fullnægja eftirspurninni.
Viðskiptavinir okkar eru því beðn ir að gera pantanir sínar sem allra
fyrst, í sambandi við sölu fyrir hátíðar.
UMBOÐSMENN:
Ágúst Ármann h.t. — Sími 22100
Margra ára reynsla
og sífellt vaxandi
sala á
TAUSCHER
sokkum og sokka-
buxum er ljósasti
vottur þess, að við-
skiptavinirnir eru
ánægðir með vör-
una.
Þetta eru meðmæli
sem ekki verða ve-
fengd.
■**$*&(&
UMBOÐSMENN ATHUGIÐ
hjólbarðar
afgreiddir
beint úr toll
uörugeumslu
UELHDEIID 515
ARMULA 3
SIMI 38900