Morgunblaðið - 18.02.1969, Blaðsíða 5

MORGUNBiLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. FEBRÚAR 1960
5
Þær hjálpa sjúkum að ná
líkamlegum styrk á ný

Litið inn á endurhœfingadeild Lands-
spitalans og rœtt við sjúkraþjálfar-
ana, sem þar starfa
nú 5 sjúkra-
— Upp, rétta úr fingrum —
upp, eins og þú getur. Til
baka, taka á — snúa, niður.
Kalla Malmquist sjúkra-
þjálfari stendur við bekk og
heldur um handlegg á ungri
stólku, sem þar liggur.
— Hún brotnaði efst á upp-
handlegg er hún datt niður
stiga fyrir hálfu ári, segir
Kalla. Olli skaðinn lömum í
upphandleggsvöðvum, fram-
handleggsvöðvum og handar-
vöðvum og algeru tilfinninga-
leysi upp fyrir olnboga. Með
þrotlausum æfingum fimm
skipti í viku hér og sj'álfsaga
heima er hún smám saman að
fá mátt í handlegginn. Erum
við báðar mjög bjartsýnar.
Við erum stödd í æfinga-
herbergi á endurhæfingadeild
Landspítalans og nokkru inn-
ar liggur fullorðinn maður á
bekk. Hann lyftir fótunum,
beygir og gerir æfingar undir
stjórn Unnar Guttormsdóttur
sjúkraþjálara. Eftir að hgfa
þjáðst í meira en áratug
vegna kölkunar í mjöðmum,
var gerð aðgerð á hægri
mjöðm fyrir 9 mánuðum og á
þeirri vinstri fyrir skömmu,
og þremur vikum eftir upp-
skurðinn var hann farinn að
ganga um með hækjur.
— Fyrir aðgerðina gat hann
aðeins beygt í mjaðmarliðn-
um 20 gráður — en nú er
hann kominn í 70 gráður, seg
ir Unnur. Til þess að geta set-
ið vel og gengið eðlilega upp
tröppur, þarf hann að geta
beygt 80-90 gráður og að því
er stefnt með æfingum.
Sjúklingurinn segist nú að
mestu vera laus við þjáning-
ar og er hann ánægður með
framfarirnar.
— Hann er nú líka svo dug-
legur, segir Unnur. Það er
svo mikið undir fólkinu
sjálfu komið að því fari fram.
Við gerum engin kraftaverk,
heldur erum aðeins leiðbein-
endur.
ÞJÁLFUNIN getur ráðið
ÚRSLITUM
Endurhæfingadeild Land-
spítalans er til húsa í kjallara
nýbyggingar Landspítalans og
þangað flutti hún fyrir tæpu
ári. Þar vinna
þjálfarar.
— Við erum allt of fáar,
segir Sigríður Gísladóttir yfir
sjúkraþjálfari. Það er heimild
fyrir að ráða 7, en vandinn er
bara sá, að það er alger hörg-
ull á lærðum sjúkraþjálfur-
um. Landspítalinn er eina
sjúkrahúsið, sem hefur fast-
ráðna sjúkraþjálfara, en það
þyrfti að vera svo við öil
sjúkrahús, bæði í Reykjavík
og úti á landi. f einstaka til-
fellum getur þjálfun hjá
sjúkraþjálfara náðið úrslitum
um, að sjúklingur nái heilsu,
en yfirleitt hefur hún mikið
að segja í sambandi við að
stytta legu og minnka um leið
vinnutap sjúklings.
— Starfið er fólgið í því að
hjálpa sjúklingum að ná sem
mestum líkamlegum styrk og
hreyfanleika eftir sjúkdóma,
uppskurði, slys o.ifl. Þjálfun-
in er margs konar, því að sitt
hæfir hverjum og er það okk-
ar að finna út í samráði við
lækni hvaða meðhöndlun
hver sjúklingur á að fá.
æfingar undir eftirliti sjúkra-
þjálfara. Það hefur mikið að
segja að hafa góð hjálpar-
tæki, einkum þegar við erum
svona fáar. Draumurinn er að
fá sundlaug, en það er gert
ráð fyrir henni í viðbyggingu,
sem á að koma við þessa
álmu. Síðar er gert ráð fyrir
að við tökum til meðhöndlun-
ar sjúklinga, eftir að þeir út-
skrifast af spítalanum, en það
getur ekki orðið, fyrr- en við
erum orðnar fleiri og sér-
menntaður læknir er kominn
á deildina.
AÐEINS 20 STARFANDI Á
ÖLLU LANDINU
Það er sem sagt tilfinnan-
legur skortur á lærðum sjúkra
þjáifurum og Sigríður, sem er
formaður Félags íslenzkra
sjúkraþjálfara segir, að það
séu aðeins 20 starfandi á öllu
landinu — álíka margir og
hæfilegt þykir að ihafa á með-
alstóru sjúkrahúsi erlendis. í
Reykjavík eru 14 starfandi, 5
á Landspítalanum en hinir
hjá æfingastöð Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra, Styrktar-
félagi vangefinna, Vífilsstöð-
um, einn með sjálfstæða stofu
og 2 starfa hjá gigtarlæknum.
Þeir sem eru úti á landi eru
í Hafnarfirði, Akranesi, Kefla
„Til baka, taka á
inn handlegg.
honum voru prófessor Níels
Dungal og Magnús Pétursson
þáverandi bæjarlæknir. Með-
al nemenda þá var Sigurleif
Hallgrímsdóttir, sem starfað
Kalla Malmquist æfir máttlít-
starfsþjálfun frá viðurkennd-
um skóla. Flestir íslendingar
sækja menntun sína til Dan-
merkur, Noregs og Svíþjóðar.
Inntökuskilyrðin eru víðast
Sjúkraþjálfararnir á Landspítalanum:
dóttir og María Ragnarsdóttir.
(f.v.: Sigurleif Hallgrímsdóttir, Unnur Guttomsdóttir, Kalla Malmquist, Sigríður Gísla-
— Hér á spítalanum förum
við ýmist upp á sjúkrastofurn
ar eða fáum sjúklingana hing
að niður. Bráðum tökum við í
notkun æfingasal, þar sem
verða þrekhjól, göngugrind,
mottur og fleiri tæki svo að
sjúklingar geti stundað sjálfs
vík, Reykjalundi og Akur-
eyri.
Hér á landi er enginn skóli
fyrir sjúkraþjálfara en fyrir
nær fjórum áratugum var
slíkur skóli starfræktur á veg
um Jóns Kristjánssonar gigt-
arlæknis og kennarar með
„Lyfta
beygja
.“ — Unnur Guttormsdóttir þjálfar sjúkling eftir mjaðmaraðgerl
hefur á Landspítalanum frá
því árið 1®34, að undantekn-
um námsdvölum erlendis.
— Kennslan varð ekki lang
líf, því að nemendurnir voru
svo fáir að það borgaði sig
ekki að reka skólann, segir
Sigurleif. Og það verður
áreiðanlega ekki reynt aÆtur
fyrr en hægt verður að halda
uppi sambærilegri kennslu og
bezt gerist erlendis, en kröf-
urnar, sem gerðar eru í þess-
ari grein aukast stöðugt.
FÓLK VEIT LÍTIÐ UM
STARFIB
Nú spyr vafalaust einhver
hvað þurfi til þess að verða
sjúkraþjálfari — hvort það sé
það sama og sjúkraliði eða
nuddari. Við beinum spurning
unni áfram til Sigríðar.
— Nei, alls ekki, svarar
hún. Sjúkraþjálfarar með-
höndla sjúklinga á sjúkrahús
um, æfingastöðvum og viðar
eftir læknisbeiðni. Sjúkralið-
ar starfa á sjúkrahúsum við
aðstoðarhjúkrunarstörf. Nudd
arar starfa á gufubaðstofum
og öðrum hressingarstofn-
unum fyrir heilbrigt fólk.
— Til þess að fá að starfa
sem sjúkraþjálfari, þarf að
ljúka prófi með tilheyrandi
hvar stúdentspróf og þriggja
mánaða lágmarksstarfs-
reynsla á sjúkrahúsi og stefn-
ir þróunin í þá átt að gera
þetta að háskólagrein.
— Allt of fáir fara út í
þetta nám og veldur því ef til
vill, hversu lítið fólk veit um
starfið. Þó eru íslendingar vel
settir með skólavist, því að
skólarnir í Svíþjóð, Dan-
mörku og Noregi, sem alls eru
8, hafa allir pláss fyrir ákveð
inn fjölda útlendinga og
ganga Norðurlandabúar fyrir.
Hafa fslendingar ekki notað
sér þennan rétt, nema að litlu
leyti, meðan ungt fólk í þess-
um löndum þarf að bíða í 2-3
ár eftir skólavist. Svo mikil er
aðsóknin.
— Inntökuskilyrðin eru
stúdentspróf, nema í Svíþjóð.
Þar er þess ekki krafizt enn
sem komið er. Til þess að
auka vonina um skólavist taka
margir einhver háskólapróf
áður, eða jafnvel fþróttakenn
arapróf.
NÁMIÐ TEKUR 2—3 ÁR
Þrír af sjúkraþjálfurunum
á Landspítalanum hafa ný-
lega lokið námi, hver í sínu
landi og því upplagt að fræð-
Framhald á bls. 19