Morgunblaðið - 21.06.1969, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 11*59
■Úlfcglefbivdx H.f. Árvafcur, Eeyfcjavík.
Fxiamfcvæmdiaatj óri Haraldur Sveinsaon.
•Ritsfcjórai' Sigurður Bjamaaon frá Vigua*.
Matfchías Johannesslen.
Eyjólfur Konráð Jónsaon.
JRitatjómarfulltirúi Þorbjöm GuðöumcLsson.
Frétfcaistjóri Björn Jóhannsaon.
Auglýsingastjóri Arni Garðar Kristin'sson.
Bitstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðalstræti & Sími 22-4-80.
Asfcriftargjald kr. 160.00 á mánuði innanlands.
í lausas.öiu fcr. 10.00 eintafcið.
LÆKNADEILDIN
TtMálefni Háskóla íslands hafa
■*■'■* mjög verið í brennidepli
að undanförnu og ekki að
ástæðulausu. Augljóst virðist,
að verulegt átak þurfi að
gera í málum skólans til þess,
að hann geti tekið við vax-
andi stúdentafjölda og veitt
stúdentum kost á fleiri
menntaleiðum, en nú eru fyr-
ir hendi.
Það ætti hins vegar að
liggja í augum uppi, að leiðin
til þess að ráða bót á vanda-
málum Háskóla íslands nú er
ekki sú, að loka þar dyrum og
draga starfsemi hans saman,
heldur þvert á móti að opna
allar dyr upp á gátt, auka hús
næði, bæta við kennurum og
kennslutækjum og fjölga
menntaleiðum. Þetta kostar
mikið fé en þrátt fyrir erfitt
árferði er þjóðin betur efn-
um búin nú en þegar Háskól-
inn var settur á stofn og þess
vegna ætti það ekki að vera
okkur um megn að leggja
stóraukið fjármagn til Háskól
ans.
Nú munu uppi tillögur um
það frá læknadeild Háskólans
að takmarka aðgang að lækna
deildinni með þeim hætti að
hækka verulega þá lágmarks-
einkunn á stúdentsprófi, sem
hingað til hefur verið nauð-
synleg til þess að standast það
próf og fá inngöngu í Háskól-
ann. Þessar tillögur lækna-
deildarinnar eru væntanlega
komnar fram vegna þess, að
deildin treystir sér ekki til að
taka við vaxandi nemenda-
fjölda vegna húsnæðisskorts
og annarrar starfsaðstöðu.
Sú skoðun mun einnig uppi
hj'á ýmsum, þótt þau orð séu
ekki lögð í munn forsvars-
‘manna læknadeildar, að um
fyrirsjáanlega offramleiðslu á
lækmum sé að ræða, ef svo
má að orði komast og þess
vegna beri að takmarka að-
gang að deildinni.
Bæði þessi sjónarmið eru
innhverf og skammsýn. Þar
ti'l nýbygging fyrir lækna-
deildina er risin verður ein-
faldlega að leysa húsnæðis-
mál læknadeildarinnar til
bráðabirgða. Annað eins hef-
ur verið gert og er engan veg-
inn óframkvæmanlegt. Ber að
vinda bráðan bug að því, og
er sú röksemd fyrir takmörk-
un að deildinni þá ekki lengur
í gildi. Fyrir rúmum 30 árum
var einnig talað um, að of-
framleiðsla væri á læknum
og þá var einnig rætt um að
takmarka aðgang að lækna-
deildinni. Af því varð ekki þá
og ekki er vitað til þess, að
landsmenn, sérstaklega þeir
sem í dreifbýlinu búa, hafi
fundið mikið fyrir of mörgum
læknum síðustu þrjá áratug-
ina. Hið sama rnun verða upp
á teninginn nú. Jafnvel þótt
menn þykist nú sjá hættu á
offramleiðslu lækna leiðir
tíminn í Ijós, að svo er ekki.
Samkvæmt þessu ber því
að snúast gegn þeim tillögum,
sem fram eru komnar um tak
mörkun á aðgangi að lækna-
deild en hefjast þegar handa
um það verkefni að bæta svo
starfsaðstöðu deildarinnar, að
hún geti annað vaxandi nem-
endafjölda.
VALDAKERFI
DE GAULLE
í þessu stigi málsins er erf-
itt að meta hvaða áhrif
kjör Pompidous sem forseta
Frakklands mun hafa á inn-
anlandsþróun þar í landi og
á utanríkisstefnu Frakklands.
Hitt er ljóst, að það valda-
kerfi, sem Charles de Gaulle
byggði upp hefur staðizt sína
fyrstu eldraun — án de
Gaulle.
Eftir að de Gaulle lét af
völdum í fyrra skiptið leyst-
ust þau stjórnmálasamtök
upp, sem hann hafði þá stofn-
að. En að þessu sinni virðist
árangurinn ætla að verða var
anlegri. Gaullistar hafa yfir-
gnæfandi meirihluta í franska
þinginu og Pompidou bar
ótvíræðan sigur af hólmi í
forsetakosningunum. Jafn-
framt er eftirtektarvert, að
sá maður sem nú er talinn
líklegur forsætisráðherra
Frakka, er einn af fyrstu
stuðningsmönnum de Gaulle
í heimsstyrjöldinni síðari og
gat sér mikið frægðarorð
í andspyrnuhreyfingunni
frönsku.
Þeim hópi manna, sem de
Gaulle safnaði saman á nær
þremur áratugum, hefur því
tekizt að halda völdum í
Frakklandi, þótt þeir njóti
ekki lengur hins aldna
hershöfðingja.. Varanleg völd
þeirra hljóta þó að byggjast
á því, hvort þeim tekst að
sveigja stefnuna í utanríkis-
og innanríkismálum inn á
skynsamlegri brautir en de
Gaulle kaus að fara. Til lengd
ar verður það Frakklandi
sjálfu til tjóns ef samkomu-
lagið við hina gömlu banda-
menn verður jafnt stirt og
verið hefur nú um nokkurt
skeið. Það verður prófsteinn-
inn á hina nýju valdamenn í
Frakklandi hvernig þeim
tekst til í þeim efnum.

flL^l ||1 xm j U1 AN UR HEIMI
Er Laos
lausnar í Vietnam
SÍFELLT er að kiamia beltuir í
Ijó® alð í vænJtanil'egiujm satmn-
inigittm um styirijiöMiinia í Víet-
naim vemða að vera álkiviæði
um stöðviuin istyrjiatda'rininiair í
Lalos. Þiesisar tvær styrjaildiir
eru náltenigdiar. Tákm þess er
„Mo Qhii Mimlh-stíguirinn" avo-
toa'llaðii, fliutniiin'galeið Norður-
Víetmaimia uim frumislkióga suð-
aiuistunM'uita Laios.
Ráðherrafiuin'cDuir Suðaiuisifcur-
Asíulbamdlalagsiiins fjaQlaiðli ýfcar
l©ga uim Laos Æyrir skemimistu.
í ilokayfirlýsiinigu iflunidiarins
(ihana 'Uinidirrituiðu fuil'ltrniar
Bnetl'anidis, Ágfcnalíu, Nýja Sjá-
lamids, Fil'iippsieyjia, Thaiiiainids
og Bamdaríkj arnna, em elklki
fulltnúar Pakiislfcans og Fraikfe-
lanids) sagðd: „Noirð'ur-Víet-
maimar haifa enn fjölmennt Iher
llilð í Laos, þar é nneðall dieilJd-
ír 'úr fiaisfcalhier síínuim, tii þese
að gera ánásir á Iherlið fcon-
lumigsisfcjórin'arinnar og nioita yif-
irráðasviæði Lalpg fcii þess að
smyglia henmömniuim oig vist'uim
ti'l Víetmaim og styðja upp-
reis’niir í Thai'lanidi".
í friðartiiilllöguim Nixoms um
Víeitnaim er gert náð fynir
'brottfLutnin/gd Norður-Viiet-
nam frá Laios fyrir fcilfcekinin
'tímia. I 10-1'iða firiðaráætl'Uin
víetmiötmisiku Þjóðfreis'isifyikiinig
■arinmar er (heitið því a@ hafa
í heiðri Mutlieysi oig fui'l'v'eldi
Laos. Og einis og tii að ieggija
álherziu á þetlfca 'afcráði ihefur.
semdlilherra Norður-Vfetmaim í
Laos, Le Vam Thien, snúið
aiffcur til hlöfuið/horgarimnar,
Viienitiame, efitSr rúmileg'a eirvs
árg fjairveriu. F'uimdur sem
hann hefur átit með fonsæfcis-
ráðherraniuim, SouiV'anima
Bhouima fiuirsta, er tálinn eiink
ar mii'kiivæigiur vagma þesis 0|ð
norður-víietmaimistoa semdáiráðið
h'efur smiðgemgið Vienltiane-
stjórníina í miariga mánuði á
þeirri forsemdiu að feomimiúmist
um sé m/einað aðii'id að hemmi.
STEFNUBREYTING?
Semdiherramn sagði að
tfiuinidimum liokinium að Hanoi-
stjómtíin hiefiði „al'ltaf vint“
virðisifum miifeffiivælga stefnu.-
breytimgu að r'æða.
Þar til niú flyrir skemimistu
hefur Haimod-úlfcvarpið kal'lað
Souivamma Phouima „barnda-
ríslkam lepp“. Því var haHdið
frarn, að ihamn ætti sökima á
því að Genfacr-saminimgarnir
frá 1962 Ihefðu fartíð úfc um
þúf'ur. Samfevæmfc þess’um
samintínigum var feomtíð á iagg-
irmar svokaUiaðrii „þríeykis-
stjóm“ toommiú'nigfca, hiufcleys-
issimna og hægriisimnia. Rílkds-
sfcjiómnir 14 lamdia ábyrigðiusit
þessa skipan mláia, þeirra á
m'eðail rífcisistjóm'ir Bretiamds
Bamdar'Jkj amma, Soivéfcríkj amma
og Kíma. Em þráltt fymir þienn-
an öfluiga stuðminig reymdlisit
eík'ki lU'mnt að viðlhalda þes®ari
eiininigairsfcj'órin.
Nókkiruim miániuð'uim eftir
Genif ar-ráðsteifn'un a réðusfc
harsveitir kommiúinistalhrieyf-
ingarin-nar Patih'et Laio á har-
sveitir hiufcleysiiissiinna á
Kruklk'uis'iáttui, og ráðherra úr
Pafchefc Lao-(hireyfiniguinni var
miyrfcuir í Viemtiane. í maí
1963 voriu atílir náðherrar Pat-
het Lao fiiúmir frá Vientiame.
Þeir settu á laggirnar úitiaiga
stjóm í Sam Neuia í Norð-
austuir-Laois uodlir forsætd
Souphamouivoinig fumsfca, sem
að naifninu til var varaiflorsiæt-
isráðlherra samsteypiustjórnar-
inmtair.
Ráðherrar hiu'tl'eyisissinina
og hiælgrisimna urðu uim kynrt
í Vientiame iumid'ir fomysfcu
Souivainna fursta. Þannig skipt
ist Laos stjórnmiáialega og
landifræðtílaga í itivö svæðd:
yflirráðasvæði fcommiúmiista o'g
amdistæðiniga þeiinra, En nú
virðigt svo komtíð að Norður-
Víietnamar viija þrúa ágrein-
img stjórmanina í Sam Neua
og Vient'i'anie.
Hvað (býr umdir?
Hvaða ihagniað ihefði Hanioi-
stjórmin afi sfflkwn sáttum?
Diplómiafcar í Viemitiame og
Bamgkiok teija að megimtill-
gamgurinn sé sá að fá Souiv-
anna fiunsta ti[ að þamma ioft-
árásdr Baindiairíkj aimamraa á Mo
Souvanna Phouma fursti.
ieyfir þær þótt harnn g.etd efcki
játað það opiniberiaga). í stað ,
inn miumdiu Niomður-Víetniam-
ar bjóðast ti'l þess að aiftur
verði Ihoirfiið tig. 'þríatj órnanfyr-
irfeormuiaggins oig aið hlmftd her
iiðs þeirra verði fiuttur á
brott ’úr ianddiniu.
Gneintílagt er, að Rúsisiar
komia hér eimnig vi'ð sögu. —
Senídilherra sorvétistjóirniairdmnar
í Viientiane h'eflur klomtíð Iboð-
uim á mdlli Souivanma Ptooiumia
fuTista og Souphairaou'vionig
fuirsfca. M. C. Kaipitsa, forstjórd
Suðauisfciur-Astíudeildar sov-
éáka utaimríkihráðuineytistíns,
var mýieiga í heimtsókn i Viemti
ane og rædidli viö fuiltrúa
Laos stjórmair. Háttsiettur
bamdarígkiuir emfbættismiaðuir '
teiur, að sama viaki flyriir Rúss
um og Norðuir-Víetnörruum:
að koma aflfcur á siamisteypu-
stjóirn í Laos, en aif óltíkum
ástæðum. Rúsisum er ektoi
miiklið í miunn að stöðva ioft-
árásirinar á Mo Qhi Mim'h-istíig-
inm. Þeir háfa mikhi m'eiri
áhuga á því að Laos verði
aftur raumveruliega hiiutlaus/t
ti'l þe®s að florða lamddmu frá
krumium Kíruverja.
Þótt hiagsmtunirnir séu óMk-
ir er það tafcmark sameigin-
legt að enid'umvefcj'a Genifar-
samntínigiama frá 1962, í svip-
irnn er þatta sameiginlegt
áh'utgamiál Baimdiar Jk j amma,
Rúissa og Norðiuir-Víetnamia.
Qg þar sem lu'tamiaðkomamdi
áhrif mega sím jiafman m'ikills
í Laos ©r það að minnsita
kosti h'utgsaml'egur möguleiki
að þair verðd toomlizt að sam-
komu'lagi, sem gæti orðið for-
dæmi aninars staðar í Imdó-
Kíma.
(Obgerver: Ölil réttindi
Heillaóskir
til róðherra
í TILEFNI af 25 ára afmæli lýð-
veldisins hafa utanríkisráðherra
borizt árnaðaróskir frá eftirtöld
um aðiium:
Roland Miohener, landstjóra
Kanada.
Juan Benedicto Martin, utan-
rílkisráðherra Argentínu.
Ardes'hir Zahedi, utanrílkisráð
herra íran.
Ivan Bas'hev, utanríkigráðherra
Búlgaríu.
José de Magaihaes Pinto, ut-
amrlkisráðherra Brasilíu.
Mirko Tepavac, aðstoðarutan-
ríkisráðherra Júgóslavíu.
Andrew Clasen, ambassador
Luxemborgar.
Kijiro Miyake, ambassador
Japan.
Carlos F. Silva Guzman, am-
NORSKIR gíMveiðHlbiátar þúasit
ruú sem óðast tiij síicbveiða á ís-
lamdismilðum, iaið þvtí er sagtír í’
ífirétt í norekia 'þiaiðiiniu Fiskaren.
Gaedtír mofekurrar bjartsýni með
árainiguir síldiveiðaimna á ísdiaindis-
bassador Argentínu.
Juan Serrat, ambassador
Spánar.
Finn B. Arnesen, fyrrverandi
aðalræðiamanni í Sao Paulo.
(Frá utanrikisráðuneytinu)
miðum. í flyrra voru 1'2 moretoir
bátair, sem ctímgön/gu Siiglidu á
mliðiin cng keyptu þar síid, en
samikvæmit uppiýsitrnguim Fiisto'air-
en eru itíaMiair tííbur á að fieiiri
Stundli slífka útgemð niú.
Norðmenn búast
tíl Íslandssíldveiða