Morgunblaðið - 21.06.1969, Síða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 1®Ö9
27
Ljóðasamkeppni
Akúreyri, 18. júní.
STJÓPuN Æiskulýðasarnbands
kinkjunnar í Hólastifti álkvað á
síðasta fundi aínum að eifna til
samikeppni um ljóð, vel fallið til
söngs á fundum kristinnar æsku.
Er þetta gert í tilefni af 10 ára
aflmæli Æslkulýðssambandsins.
Er til þess ætlazt að hötfundar
sendi Ijóðin fyrir 15. júlí nk. til
stjórnar Æ.S.K., Pósthólf 198,
Alkureyri.
Þes>s er óslkað, að þeir noti dul-
nefni, en láti ihið rétta nafn
fylgja í lokuðu umslagi.
- SKORAR
Framhald af bls. 1
iheldur eíklki borið fréttina til
baka.
Dagblaðið „Daily Times“ í
Lagos Skýrði frá handtöku lög-
regluforingjanna í dag, og segir
þar að það hafi verið starfsmenn
leyniþjónustu Nígeríu, sem þar
voru að verki. Aðspurður um
nánari upplýsingar, svaraði tals
maður rikisstjómarinnar aðeins:
„Leyniþjónustan ætti að geta
svarað þessu. Ef ég sfkýrði frá
því hvar leyniþjónustuna væri
að finna, væri ðklki lengur nein
leynd yfir henni“.
- HEKLA
Framhald af bls. 2
•hiefjia þjórsustustiörf gíin fyrir 'hdn-
ar dreifðu byiglgðir. Þassi glæsi-
ie©i flarkoisitiur, vterðiur stoilt rnýrr-
ar íslenzflorar iðlnigreiinar, og fel-
ur í sér fyriríhient >uim baitinainidd
líf í harðlbýhi landi. — Megi
biessun fyigja þessu slkipi, áhöfn
þesis og öl'liuim,, isieim mieð þiví
ferðaist.“
Einmig tók til miálLs Mialginiús
Jónssoin, fjármiáliaráðfherria, sem
gat þesB, að með smíðli istramd-
ferðaidkliipamna tveigigj.a, (hefði
miikiil ábyrigð verið faliin Slipp-
siiöðinini hf. Ábyr’gðm á því,
hvort ihér á liamidi gæti risdð stór-
iðja í flormti stálskipaistmlíiði. Sagðli
háðlherrainn, alð sjósettminig hims
nýja skips færi í sér fyrirheit uim
að svo gæti orðið, og því væri
þetta mikil gleðistued, ekki að-
eins fyrir Akiureyringa heldur og
lan.d'simienm affia.
Enmifremiur tók till máls
Brynjód'flur InigólÆssoin, ráðuneyit-
isstjóri, formiaiður foygiginigiar-
oeflnidar strainidtferðaskiipanina. —
Hamin salgði, að niú væru kommar
tæpar 70 milij. króma í ssníði
slkipamina — þar af tsepar 14
mjilljónir í vimmiulamm — og væri
útséð um, sagði hanm, að ýmisar
verðiagisbreytimigar leiddu til
þasis, að .koistnaðurinm vd'ð smiíði
skipanma færi iamgt yflir þær
112,5 .miiiljónir, sem lupphafllega
var áætlað aið smiíði skipanma
kostaði.
Að hófliniu lloíkniu sko'ðuðiu gest-
ir niýj'a strianidfierðasíkipið.
- HEILDARVELTA
Fmmhald af hls. 3
var komið í leigu, fyrst til hol-
lenzika félagsins Transavia og í
flnaimlh.alldi af þvd í Biaifra flliuig.
f þesisu leiguflugi fðklkst fyrir
véiarnar U.S. $ 231,000, sem eru
rúmar 20 milljónir 'króna, fyrir
2.647 klst. flug, en leigutakar
greiddu mie-itiailfliam kostnað, svo
sem laun, benzín, tryggingar, við
gerðir, o. fl. Mjög gott verð
fékkst fyrir vélina, sem seld var
til Hbile, eða U.S. $219,500, sem
éru rúmar 19 milljónir króna,
með varahreyfli, og ndkkiru af
varahlutuim.
Lnftledðir keyptu fimmtu RR-
400 vélina, sem var tekin í notk-
un í maí fyrir rúmu ári eíðan.
Vél'im var keypt aif Flyi.nig Tiger
Line og kostaði 131 milljón kr.,
á þáverandi gengi. Áikveðið var
aJð lemigjia ekki þeasa vél, eims
og binar fjórar. Þestsd vél tekur
160 farþega, og er notuð aðallega
til Sflrandinavíu og Rretlands-
flugs.
farþegum fækkaði
UM 1,2%
Samtals voru fluttir 183.375 arð
bærir farþegar, eða 1,2% færri
en árið áður. í áætlunarflugi
voru fluttir 179.375 en í leigu-
ferðum á vegum Loftleiða h.f.
4.000 farþegar. Arðbær aukafar
angur nam 73 tonnum, og hafði
aukizt um 19,8%.
Flutt voru 636 tonn af vörum
(arðbært) og nam aukningin
23,1%.
Póstflutninguæ var 383,818 kg,
sem vair 30,4% meiiria em árið áð
ur.
1095 STARFSMENN
í árstok voru stasrfsmenn fé-
lagsins 1095, eða 5 fleiri en í
ársldk 1967. Hérlendis voru 692
starflsmenn, en erlendis 403. —
Starflsimenn skiptust þannig eftir
stöðvum:
Reykjavík (þar með
fluglið
Hótel Loftleiðir
Keflavilk
New York/Chicago
Þýzfcal. og Austurr.
Kaupmannahöfln
Luxemborg
London
Glasgow
París
385 (+ 6)
147 (-i- 9)
160 (-^20)
251
34
16
75
10
7
10
Samtals 1095
Launagreiðslur hér á landi til
fastra starflsmanna námu 181
milljónum króna, auk lífeyris-
ísj'óðstriflilags 6,5 miiflflijómriir, eða
samtals 187,5 milljóniir.
Auk þesisa greiðir félagið að
sjálfsögðu stórar fjárhæðir ýms
uim öðruim sem vinna beint og ó
beint fyrir félagið.
Eflauist mun mörgum leika
huguir á að vita hverjir mögu-
leikar eru á því að flytja aðai-
skoðanij- og viðgerðir flugvél-
anna til íslands. Stjórn félagsins
heifluir lárbið framflcvæmia allliniá-
'kvæmar athuganir á þessu. Því
miður eru niðurstöður mjög nei
kvæðar, eiras og er. Flest mælir
með því að félagið ætti að koma
sér upp ver'kstæðuim í Evrópu.
En hefir endanleg ákvörðun
ekki verið tekin, en nauðsynlegt
er að gera það sem fyrst.
SÆTANÝTING 68,6%.
Sætanýting í áætlunarflugi
var 68,6%, miðað við 72,7% árið
áður. Þesisi minnkun í sætanýt-
iingu stafar að sjálfsöigðu af of
milklu flramboði, sem aukið hafði
verið um tæp 10%, en erfitt er
að sjá fyriir um hluti eins og
þær óeirðir, sem geisuðu bæði
aiuistain hafs og vestaoi, ag ollu
því að farþegar hættu fyrirvara-
laust við áður ákveðin ferðalög.
Áningairfarþegar voru 9,798 sl.
ár, og hafði faökkað uim 442. —
Eikki get ég slkýrt ástæðuna fyrir
því, en sennilega mun það vera
sikortur á hóteliherbergjum, en
eiins og mienn muna var óvenju
mikið um ráðstefnur hér í fyirra
suimar, og hótel þeiirra vegna
pöntuð með löngum fyrirvaira.
Hótelreksturinn geíkk sæmilega
hvað aðsókn snerti, bæði að veit
ingaisölum og gistingu. Herbergja
nýting var 71,3% yfir árið, en
ehfitt virðist að láta endana ná
saman, vegna hins síaulkna kostn
■alðlar. Verðuir raú gerð tiLriaun til
allsherjar sparnaðar og aukinn
ar nýtingar. Teflíjur og gjöld af
hótelinu var svipað, eða 63 millj
ónir, en þá vantar alveg afskrift
ir sem þuirfa að vera um 12 millj
ónir á ári.
Umiferð um Keflavíkurflug-
völl jókst nolkkuð frá fyrra ári.
Loftleiðir afgreiddu um 3000
flugvélar, sem fluttu rúma 312
iþúis. fairlþega. Auk Laftleiða hiaida
Flugifélag íslandis, Pan Am og
SAS uppi reglubundnu flugi til
og frá Keflavik og sjá Loftleiðir
um atfgreiðslu þeirra í Keflavík.
Stanflsimönnum hafði fæikkað
um 20 miðað við ánslak 1967.
Fækikun þessi var möguleg vegna
þess, að hætt var flugi með DC-
6B frá Keflavík og vegna ým-
issar hagræðingar, breytinga á
veitingasölum o. fl. Launagreiðsl
ur félagsiras á KeflavJkurflug-
véffi niámu urn 40 millj. tor.
1. nóvember 1968, var sfcráning
faranguns og farþega til flugs
flutt til Keflavikur, en fram til
þess tíma hafði það verið gert
bæði í Reykjavfk og Keflavík.
Við þetta var hægt að fækka í af
greiðslu í Reykjavflk og Kefla-
vík með breyttri aðstöðu.
Um árið 1969 er það að segja,
að í Belgíu (Brússel) 'hefir félag
ið yfirtekið söluumboð af fyrr-
verandi uimboðsmanni. Ekki cr
það rekið sem sérstakt dótturfé
lag, heldur sem söludeild frá
Reylkjavík. I London var dóttur-
fyrirtæikið lagt niður, en sölu-
skriflstofurnar í Bretlandi reknar
sem útibú frá Reykjavík. Þetta
fyrinkomulag er mun hagkvæm
ara og ódýraira ihvað bókfhald og
uppgjör snertir. f Wasihington
var opnuð söluSkrifstafa sem úti
bú firá New York félaginu. Hinn
7. maí seldi félagið tvær DC-6B
flugvélar fyrir rúmar 7 milljón
ir. Voru þær seldar Flughjálp h.f.
og á því félagið aðeins eftir tvær
flugvélar atf þeirri gerð, leigðar
Transavia.
Hóteflistjóraiskipti hatfa orðfð á
Hótel Loftleiðuim. Fyrrverandi
hótelstjóri, ágætismaður, Stefán
Hirst, stotfnaði eigin lögfræði-
g'krifstotfu. Við hótelinu hefir nú
tekið Erling Aspelund, ungur
maður, en gamall stairfsmaður
með góða reynslu.
MINNI SALA f EVRÖPU —
AUKIN VESTRA
Frá því í ársbyrjun og fram
í maí mánuð voru fyrirfram bók
anir farþega mun seinni á ferð-
inni en áðuir. Hefir stjórnin ver-
ið mjög uggandi út af þessu og
sérstalklega 'hve salan hefir
minnkað í Evrópu en til allrar
hamingju hefir salan vestan hafs
bætt þetta upp og þá nú síð-
ustu vikuirnar. f dag standa mál
in þannig að farpantanir eru um
15% hærri en á sama tíma í
fyrra.
Hinar sífelldu truflanir og
verikföll, sem félagið hefir verið
flækt í, verða eflaust þess vald-
andi að ferðaskrifstofur og far
þegar treysta ekki ferðum fé-
lagsins. Það er sikiljanlegt að far
þegar vilji forðast þá áhættu’ að
teppast hér norður á íslandi,
ef það hefir 'kost á öruggum ferð
uim. Ég tel þetta svo alvarlegt
mál, að félaginu beri að stokka
spilin áður en lengra er haldið.
etf ekki er hægt að tryggja stöðv
unarlauisan rekstur.
RÆÐA SIGURÐAR
HELGASONAR
Næstuir tök ti/1 máte vatnaflor-
m'aðuT stjónnarinimair, S-iguirður
Héligasón, og ságði:
Einls og tfnaim toom í ákýrslu
fnamkvæmldlaistjána, heflur miagn
fknbniiMga auikizrt llítið á sl. ári.
Veltam í toróraum hefluir himis veg-
air aukizt mikið ag er það að'al-
legia vegiraa igeinigisfeflldiragair ís-
lenzfku krónuinmlair.
Vélit.am sfl. áir miam kr. 1.398.-
336.000, en vair ári® áður kr
1.027.827.000. Er það aulkrmm'g í
krónum um 36%.
Eimis ag f nam toemutr eir relkisitr-
airtap tor. 7.342.268.000, em var ár-
i? á umidiam kr. 35.528.873,00.
Aflgkniftiir raemia for. 296..241.-
299,00, en vomu árið áðúr tar.
219.682.291,00.
Talsvent vamitar upp á að út-
kom'a ánsimis sé éiiras góð og aesfld-
legit væxi. Ýmsar ástæður valda
því, svo aam:
á) Stórkosbllega harðnairadi sam
keppmi á Ablamitlshaiflslled'ðúm, og
þá sérstalklleg'a frá leigutfluiglflé-
lög'um, sem mú hatfa öill tekið i
raabkum 'flulllikommiar iþabur.
b) Lítil anrkniiinig Atlanitsbatfs-
miamkaðar, sem verið h'etfúr ná-
lægt 15% á ári umidaintfamið, em
vair aiðeimls 5.5% dl. ár
c) Læfckamdi nýtáinigiah)hi!tiflall
fluigvéla féliaigsimis um 5.7 humdr
aiðishluit'a. Hafði nýtrimigim verið
hin sam-a og árið áðúr, hetfðú
tekjunraar onðið um kr. 75.000.-
000,00 hærri, án aúkimis billkasftm-
aðar.
d) Síhæktoandi toastmiaður á
fleistum sviðum samifaina óbreytrt-
um flargjöldum.
Sem sagt' Ástæðúinniar fyrir
versmiamidi atfkomú féiiagsiini3 eru
þá harðnandi samkeppni, lækk-
andi nýtingarhlutfall sem þar af
lei'ð'iir, og síhækkandi kostnaður.
Á áninu vair seld ein fluigvél
atf DC-6B genð, ag var söflúlhaigm-
aður á vél þessairi kr. 9.695.242,-
00.
Keypt var eim fl'ugvól atf RR-
400 'gerð og er bókfærlt verð þeirr
air vélar í ánslok tor. 161.403,-
938,00.
Bðkfært verð fkram fluigvéla!
og varalh'luta af gerðinmi RR-400
var í ánslók 'kr 1:230.536,00, eftir
atfSkriftir, sem nutmáð hatfa kr.
692.385,00. Er þess að geta að
töluir þessar enu ekki saimbæri-
legar vegraa tvöfaldma gemgis-
breytimigia íálienzlku krónuniniar á
isd. tveimur árum.
Sku'ldir vegraa láraa fil kaupa
á flugvélum þessum og vara-
hlutum raámu kr. 1.229.244,00 eða
mijög svipuð upphæð og bók-
fært verð.
Aflbongainriir af ákuldum þass-
uim raam'a um kr. 400..000.000,-
á ári, og má því ekká mifcið
bját'a á til þess að það takizt.
ÚRF.LTUR VÉLAKOSTUR
Sá véfliákostur sem félagið nú
býr við er seran úneflltur, og verð-
uir það eitt helzta varfoefini fé-
lagisinis á raaesbu máiniuðum að emd
umnýjia fliugvélakostiinin Kemiur
þar bæði bifl harðmiamldli sam-
kepprai fná leiguflugfélöguinum,
sam nú stanfraekj.a öll nýrtíztou
þotur ag hækkam'di neks'trairikostn
aðúr, og þá sérstaikl'ega vi'ðhald
á RR-400 fkjgvélum féfliagBÍns.
Þegar og gera þairtf samm-
inlga út á við um miobkun á þot-
um, verður að voraa að betur tak
ist ti'l en sammimigarirair við
Skaodiniavíu.
FLUG TIL CHICAGO
Eitt amiraað anlál er tál abhugura-
aæ hjá féiaigiinu, en það er fllu'g
á nýrrd leið, tifl Ohioagio, en samrn
inigur íslairads við Barad'aríflcin
genir ráð fynir fluigi á þeiirri ieið.
Flluig til Chioaigo styrfcir féLaigdð
í saimlkieppni á Bandiairikj.aimark-
■aði, sénstákiagia í miðves'turríkj-
uiraum ag á yeStunsbrönd B'aradia-
nikjaminia.
Um möguleikia á sölu niúver-
aradi tflugvélaeign, Skal dkkert
fluillyrt, era líMegt mé telja að
emfibt verði um slífca söiu. Mögu-
ieikanrair eru e. t. v. mieiri á þvi
að raýta véliar þessair í fnatot-
flubrain'gum, t. d. í samvinmu við
önmuir fiugfélag í E'WÓpu Er mél
það í abhiugun.
Fuflllynða má að fái féfliaigið að
baka í nobkun þobur atf gerðiinrai
Douiglas DC-8-63, með hæfilegum
flangj'a'ldamun, gebi það ebaðízt
sam'keppnii við hiiraar nýju riisa-
þotur aif genðinmi Boeing 747.
Aliar aðrar þotur verða þá amn-
aris flpkks, miðað við Boeiinig 747,
seim bjóða upp á mteiri hraða,
meira rými og meiri þægimjdi.
Um það er að sjálfsögðu enig-
um blöðúm að fllebta að þotuÆlug
milli meginllianda Bandiaríkj-
aininia og Bvrópu, með vdðlkamu á
ísiaraidi verður all’dnei nekið raem'a
mieð venulegum famgjtafldiaanura.
Aniraains flakks faæartæki og við-
kamam á íslamdi leiðir það atf sér
að fynir saroa gjaild ag t. d. gjaid
með Boeing 747, fer eragiinra far-
þagi þessa miarðuirdieið.
YFIRTAKA Á STARFSEMI
AIR BAHAMA
Ég mium þá aðeins dinepa hér á
viðskiptd félaglsinis við Air Ba-
hiaaraa, þar sam ég hef komið þar
niokkuð við sögu.
f sturttu máflli kom það fljót-
llega í Ijós eftir að rékstur féliags
þesisa hóflst, eftir mii/tit ár 1968,
að hér var á tfetrðinmi verufleg
samfceppnii við Loftlieiðir. Var
fyigzit m'ákvæmlega með rekstr-
iraum atf oklkar hálfu, og til at-
huguiraar að með sarrwintnu við
Luxembangarmienm gæti verið um
það að næða að keppa við Air
Baib.aimia á lieiðirani Luxemborg—
Nassau.
Saga tillkomu og nelkistnar Air
Bahama er allld'tinik ag án þetss
að faina niáraar út í það 'hér, má
geta þess að á rekstininum varð
verulegt tap þé fyirstu átba mán-
uði sem félagið startfaði.
Eigendur meiinihkita hluitatfjár
í félaginiu tóku þá álbvörðura a@
selja félagið, og af oflakar háltfú
var spjialiað við þá uim hugsara-
iag Ikaiup. Vegraa málaifleinlia í
Nasisau af háifu eigenida mdmmi-
hluitla hiuthatfa í félaginu var lög
banm sabt á silika sölu, og stamda
þau máfliaiferli eran ytfir.
Stjónn Air Bahama gerði þá'
saonméng við Lctftleiðir um yfir-
töku á allrd söluBtanfsemi fyór
Air Bcihamia víða um veröld, og
eiranig vissa aðra þætti retosturs-*
iras. Gerðist þebtia í byrj-um mara
síðaisbl.
Síð'Ein þebta gerðiist hefur meklsfö
uriiran babraað mjig miikið ag baþ
refcstur nú úr sögumin^ a. m. to.
yfir háaninnitírraabiMð. Fiuignelklslt-*
uiriran batraað mjög miifcið og tap-
fólags, sem leggur tffl fluigvél Og
áh.atfnir á föstu verðii.
Lcftlei'ðum stenduir tiil baða að
toaupa meiirdhlutia hlutabréfa Aáir
Baham'a, en en'gira ákvörðum vec-
ið um slikt tekira, erada sada ekM
ieyfi'Ieg fynr en fynrgireinid máia-
fer'M enu úr söguiranii.
Það er trú okkar hér að í hönd
um Loftleiða geíd rekstur Air
Baihiama orðið ábatasamuæ, og í
stað samikeppni við Loftledðir,
geti Air Balhaima notið marakaða,
seim Laftleiðir hatfa lítinra eða
eragan aðgamig að í dag.
Enn eibt mál villdi ég mdinn-
ast á, en það vairðar verð á elds-
raeyti á fl'Ugvélaæ félagsins á
Keflavíkuinflugvelli. Félagið
stemduæ í harðvíbugini samfkeppni
við fjölaa félaga á AblainlbShaí-
inu. En í sjálfni heirraahötfh fé-
lagsinis mýtur það venri kjara en
t. d. þau amierísku félög er lenda
á Kefiavíkurtfl'ugvelfli.
Miðað við sömu kjör og þessi
erlendu félög, greilddu Loftieiðir
á árimiu kr. 4.888.506 uimfram það
sem erlendu félöguinum var gert
að igneiða
Til flrekaæi skýniiraga skai þess
getið að ef eldsraeytásverð á
Ka£laivíkunfiug\nelli hetfðd verdð
svipað ag 'geriist í nágrararaalönd-
uraum, hetfði eldsraey.tiiSkostiniaðU'r
félagsiras verið um íkr. 24.354.-
000 lægrd en naun vairð á. Það
er lágmariksknatfa og sarairagiirnis-
knatfa aið þairaraig sé búið að ís-
lenzlkum atvinmuirekstri, sem
startfair á alþjóð'legum vettvaragi,
að ek'ki sé búið lakar að homium
en erlendum aðilum. Enlendir
aðiliar seim hór haifa hatfið rekst-
ur, eims og Johras Maravilflie og
Alusuisse fá líka viðúmiandi kjör
bill stariflræksliu siiniraar, á rmeðam.
íslerazik fyrirtæki verða að sætta
sig við lalkairi h'luit, samianber
niaf-nlt dæmi um eldsraeytisveirð.
Það sem af er þassu ári hafúr
refkstuirinin ekki geragið nógu vel,
og þá sénstaklega fynstu fjóna
mémuðii ánsiras.
Vonu fiutniinigar mi'nmd en á
sama tíma í fyrra. í maá bkrti til
og ju'kust íflutniinigair ag samia er
uim j únírraárauö, þar til nú að
venktfallið kom tril söguraraar.
Þótt enfiðlega blási að mömgu
ieybi verðuir að varaa að rek'stur-
iran verði viðuraaradi í framtíð-
irani. En þá þarf lífca samstilflitar
hendur til að leysa þau rraargu
vamdamál félagsiras sem að
steðja.“
Að lokinu kaffihléi hófust um,-
ræðúr um skýnslu stjónraarinmiar.
Tiil máls tóku Þanieifur Guð-
mundisson, Grímiuir Jórasson og
Ásgeir Bjainraason, en stjónraartfor
maðuir veitti an'dsvöi’ og gaf um-
beðiraar dkýriragar.
Þá voru reikrairagar samþykkt-
ir. —
Sijónraim lagði til að hkubhöf-
um yrði greiddur 10% arður
vegraa ánsinis 1968, ag var það
sammþykkt.
STJÓRNIN ENDURKOSIN
Þá fór fr.am 'kasndinig stjórmiar,
vanaistjórmiar og endunSkoðeradia.
Varu adflir emduirikosniir, en stjórra
iraa Skipa Kristján Guöflaugssom,
'hæstaréttEiri ögim-aður, ag er hamin
farmaður, Sigurður Hefligasora,
fonstjóri, er varatformiaður stjórra-
arinmiar, em aðrir í stjórm emu
Alflreð El'iasson, framlkvæmda-
stjórii, Eirniar Ánraaisara, fnam-
kvæm.daistjóri, ag E. K. Ofltsen,
flugdeildanstjóri — Vamastjórra
skipa Sveimn Beraediktssora, far-
stjóri, og Dagfiiraniur Stetfámissom,
flugstjóri. BndunSkoðandur eru
Stefán Bjönrasison og Þorleifur
Guðrrauniössoin.
Þá óákaði stjómám heimifld-
ar hiluillhatfa til þess að gireiða kr.
200 þúsund tiil arlotfisdvaliairiheim-
iflis þeiss, sem starfsmenm félaigs-
inis hatfa í ráðii að reisa uppi á
Kj'aflariraeisi, og var það hieiiimiLað.