Morgunblaðið - 31.10.1969, Page 3

MORGUNtBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUCR 31. OKTÓBKR 1069
3
Endurhæfíng geðsjúklinga
mjðg aðkallandi
— Nœr 150 þarfnast endurhœfingar
— 30-40 fá hana nú
Heimsókn að Reykjalundi, þar sem
Ceðverndarfélagið hefur reist
þrjú vistmannahús
ýmiss 'konar fræðsluistairifsemi,
EF vel á að vera, þarf að
minnsta kosti að tvöfalda
þann sjúkrarúmafjölda, sem
ætlaður er geðveikum hér á
landi og fjór- eða fimmfalda
fjölda þeirra endurhæfingar-
plássa, sem geðwikir skipa
nú.
í sumar voru tekin í notkun
fyrstu þrjú vistmannahúsin,
sem Geðvemdarfélag íslands
reisir í Reykjalundi, en í
hverju þeirra búa fjórir vist-
menn. Geðvemdarfélagið ger
ir sér vonir um að geta í vor
hafið byggingu álmu fyrir 20
vistmenn í Reykjalundi, en til
þess að úr því geti orðið er
félagið að hefja söfnunarher-
ferð og hefst hún m-sð merkja
sölu n.k. sunnudag. Á merkj-
I unum standa einkunnarorð
i félagsins, „andleg hreysti —
allra heill“ og ættu þau að
vera næg áminning um hve
mikil þörf er á að þessum
málum sé sinnt meira «n nú
er.
GEÐVERNDARFÉLAGIÐ
20 ÁRA
Stjórn Geðveirndartfélag'sins
bauð blaðamönnutm að
Reyikjalumdi í gær, til að
skoða nýbyggingarnar þrjár
og fræðast svolítið um mál-
efni geðveikra og stönf Geð-
verndarlfélagsinis, sem á 20
ára afimæli um þessar mund-
ir.
Geðverndarfélag íslands var
istofraað haustið 1949 í sam-
baradi við 40 ára aifmæli
Læknafélags Reykjavílkur.
Var það stofnað með það fyr-
ir auguim að veikja atanenning
og stjórnvöld til auikins akiln
ings á mikilvægi geðlheil-
brigði, firæða almennirag um
, eðli geðsjúlkdóma og hvernig
varðVeita má geðhailbrigði,
stuðla að bygginigu heilbrigðis
stofnana fyrir geðveika og
hugsjúika og talka þátt í al-
þjóðlegri samvinnu um geð-
heilbrigðisBnAL
Félagið hefur staðið fyrir
m.a. með útgáfu ritsins „Geð-
vernd“, ráðgjafaþjóraustu og
á fleiri vegu. Árið 1967 háfst
byggirag þriggja vistimanna-
húsa í Reykjalundi og voru
þau tekin í notkun í hauist.
SAMVINNA GEÐVERND-
ARFÉLAGSINS OG SÍBS
Tómas Helgaison prófessor
og ritari Geðverndartfélagsins
skýrði blaðamönnum frá til-
drögum þess að húsin voru
byggð:
— Geðverndarlfélaginu hef-
ur alltalf verið ljós sú þöirf,
sem er á endunhætfiragu geð-
sjúklinga á batavegi. í>eir eru
sjúiklingar rétt eiras og aðrir
sjúklingar og . þarfnast því
endurhæfingar eiras og hiinir.
í>ví vax álitið heppilegast að
firamlkvæmdir í þessum efn-
um yrðu í samvinnu við ein-
hverja stofnun, sem fyrir er,
Ofr árið 1967 var leitað til
9IBS. Oddur Ólaifsson yfir-
læknir tók oklkur opnum öram
um, erada hefuir haran haft á
Reykja'lundi til endurhælfing-
ar fóik, sem 'hefur hatft meiri
eða mirarai geðkvilla og er því
kunnugur vandamálum þess.
Hann bauð okkur að bæta við
byggingum iranan ramma
skipulags Reykjalundar og
ákveðið var að reisa þrjú lát-
il vistmamnaíhús, hvert fyrir
fjóra vistmenn. Bygginga-
framkvæmdiir hófust þá um
gumarið og sl. sumar voru
húsin tekin í notkura. SÍBS
mun sáðam sjá um rekstur
þeirra.
Stúlkan Ingóifuir atfhenti
Geðverndartfélaginu að gjöí
fyrstu 250 þúsund krónurnar
í byggingarraar, en síðan hef-
ur fjár verið aflað með ýmisu
móti og hatfa borizt margar
gjatfir frá fyrirtælkjum og eira-
staiklingum, svo og minningar
gjafir. Þá hetfur verið veitt
til þeirra á fjárlögum og
Reýkjavíikurborg hefur lagt
flram nolklkra upphæð. Félagið
hefur engan fastara teikjustotfn.
Elr húsin voru tfulllbyggð
hötfðu verið lagðar í þau sam-
aralagt ’ 4,7 milljónir króna í
peraingum, en við bygginiguna
naut tfélagið margs konar að-
stoðar, fék'k m.a. mótatiimbur
að láni. Þegar húsið var full-
byggt vantaði húsgögra og þá
kom stúkan Þorgeir til hjálp-
ar og gatf öll húsgögnin; en
þau eiru að verðmæti um 300
þúsund krónur.
f hverju húsi eru dagstofa,
búin sérlega léttum og
slkemmtilegum húsgögnum og
þrjú svetfnherbergi, tvö ein-
býli og eitt tvíbýli. ÍÞá er Mtið
eldhús, en ammars smæða vist
menn í matsal Reýkjalundar.
600 ÞURFA SJÚKRAHÚS-
VIST — 150 ENDURHÆF-
INGU.
Oddur Ó'l'aflsson yfirlæknir
á Reyíkjalundi sagðist fagna
þvi, að samstairí hefði teflrizt
milli SÍBS og Geðverndarafé-
lagsins.- í Reýkjalundi hefði
hann hatft atfskipti af fólflri
með geðiræn vandamál í a.mlk.
15 ár, því að langvinrair sjúk
dómar leiddu oft til geðrænraa
ertfiðfleiika. Þetta tfólk hetfði
þörf fyrir aðetoð geðlælkna og /
annars sérmenrataðs tfólks og J
sagðist hann vona að sam- \
starfið héldi áfram og færi í
vaxandi. I
í samtali við foraráðamenn t
Geðverndarfélagsins og /
Reyikjalundair 'kom fxam, að I
ætla má að á hvexjum tíma
þaxfnist um 600 manns hér
á landi sjúkrahúsdvalar
vegna geðkvilla og 100-150
þarfnist vistar á endurhæfimg
arstöð. Nú eru til rúmlega 230
xúm fyxir þessa sjúíklinga,
rúmlega 200 á Kleppsspítalan
um og 32 í Borgarspítaflanum.
En þörtfin hetfur sprengt utan
aif sér það plásis, sem þessum
sjúklingum er ætlað, og eru
innan Kleppsspítailans nú um í
290 marans aulk þess sem
nokkrir geðsjúkliragar eru á
Vítfilsstöðum, HjúkrunaTheim
ili í Stykkishólmi, Arnax-
holti og Ási í Hveragerði. Á
Reýkjalundi dveljast nú 30-40
manras, sem hatfa geðkvilla
Framhald á bls. 27
Stjóm Geðv«md.arfélags fslands og læknatr á Reykjalundi úti fyrir eiinu hinna þriggja nýju
vistnrannaliúsa Geðvíirndarfél agsins. Frá v.: Ásgeir Bjamason fraimkvstj. félagsins, Grímur
Magnússon læknir, Kjartan Jóliannsson flæknir, formaður, Jóhanna Baldvinsdóttir, Áslaug Sí-
vertseai, Tómas Helgason, Þó rðux Bejnediktsson tfrkvstj. SÍBS, Dagbjört iÞórðaxdóttir yfirhjúkr
unarkona, Oddur Ólafsson, yfirlæknir og Friðrik Svcinsson hér^aðslæknir. (Ljósm. Mbl. Þ.Á.)
m KARNABÆR
NÝTT - NÝTT - NÝTT
Dömudeild:
★ KÁPUR — SÍÐAR
OG STUTTAR
★ ÞYKKAR BUXUR
★ KJÓLAR
★ PILS
★ PEYSUR —SÍÐAR
OG STUTTAR
★ SLÆÐUR
★ SJÖL
Herradeild:
ir ULLARJAKKAR
★ ÞYKKAR BUXUR
★ SKYRTUR
ir PEYSUR, PEYSUR
PEYSUR — heilar
og með rennilás
★ KLÚTAR
★ BINDI
Opið til kl. 4 n lnugnrdng
STAKSTEIIMAR
Friðsælt haust
Þetta haust hefur verið óvenju
friðsælt á vettvangi stjómmál-
anna. Landsmenn hafa ekki átt
slíkum friði að venjast um nokk
urt árabil vegna þess að yfir-
leitt hafa haustmánuðimir verið
tímar viðamikilla efnahagsað-
gerða. Að þessu sinni þarf ekki
á slíku að halda. Þær róttæku
efnahagsaðgexðir, sem rikis-
stjómin beitti sér fyrir í nóvem
bermánuði sl. og hefur síðan
fylgt á eftir m«ð margvísiegum
öðrum aðgerðum, hafa treyst
mjög undirstöður atvinnulífsins
og styrkt stöðu þjóðarbúsins út
á við. Að vísu er ekki allur
vandi leystur og verður aldrei,
en mikið hefur þó áunnizt. Af
þessum sökum má ætla, að stjórn
málamennimir og stjómmála-
flokkamir snúi sér nú að ýmsum
verkcfnum, sem hafa orðið að
sitja á hakanum vegna hins
mikla efnahagsvanda.
í leit
Stjórnarandstaðan hefur frá
því að Alþingi kom saman og
raunar fyrir þann tíma, snúið
sér að því verkefni að reyna að
skapa sér einhvem málefna-
grundvöll en það hefur einmitt
v-srið veikleiki stjórnarandstöðu-
flokkanna allan þennan áratug,
að málefnalega hafa þeir verið í
vörn en stjórnarflokkarnir í
sókn. Það er því afar fróðlegt að
fylgjast með tilraunum stjómar
andstöðunnar við málatilbúnað.
Svo sem vera ber leggja þeir
mesta áherzlu á atvinnumálin.
Og hvað er þá til bjargar að
þeirra dómi. Framsóknarmenn
flutt á Alþingi tillögu um að
stofnuð verði togaraútgerð rikis
ins. Kommúnistar hafa flutt á
Alþingi tillögu um að ríkið láti
byggja 15 nýja togara. Nú eru
Framsóknarmenn og kommún-
istar komnir í hár saman út af
tillöguflutningi Framsóknar.
Kommúnistablaðið hsfur upplýst
að kommúnistar hafi flutt tillögu
á Alþingi í fyrra um togaraút-
gerð ríkisins. Tillöguflutningur
Framsóknarmanna nú sé því stað
festing á því, að Framsóknar-
flokkurinn sé alltaf að færast
nær kommúnistum málefnalega.
Lengra virðast Framsóknarmenn
og kommúnistar ekki ætla að
komast í tilraunum sínum til
þess að skapa sér málefnagrund
völl. Þetta er heldur eymdari«g
niðurstaða og raunar með ein-
dæmum, að eftir 10 ára leit skuli
hvorgugur þessara flokka hafa
megnað að finna fast land undir
fótum.
Niðurrifsmenn
Á sama tíma og stjómarand-
stöðunni mistekst þannig gjör-
samlega að finna sinn eigin mál
lefnagrundvöll, heldur hún áfram
því niðurrifsstarfi, sem hún hef
ur alla tíð ástundað. Fyrir tveim
ur árum var það álbræðslan og
Búrfellsvirkjun. Nú er það hugs
anleg aðild okkar að EFTA. Þess
ir tveir flokkar hafa enn ekki
skilið, að það er þessi neikvæða
nöldurpólitík, ssm þeir hafa rek
ið allan þennan áratug, sem hef
ur leikið þá verst. Jafnvel fyrir
stjómmálalega andstæðinga væri
það fagnaðarefni, ef stjómarand
stæðingar notfærðu sér það hlé,
sem nú er í orrahríð stjómmál-
anna til þess að endurmeta
stefnu sína og starfshætti og taka
upp nýja siði. Slíkt mundi bæta
íslenzk stjómmál. En því miður
sjást þess engin merki enn sem
komið er a.m.k.