Morgunblaðið - 20.05.1970, Blaðsíða 16

16 MORGUN’BiLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. MAÍ 1070

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjómarfulltrúi
Fréttasljóij
Auglýsingastjón
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 165,00 kr.
i tausasöhi
hf. Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjöm Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sirni 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innaniands.
10,00 kr. eintakíð.
TRYGGJUM
TRAUSTA OG SAMHENTA
STJÓRN HÖFUÐBORGARINNAR
ff
EFTIR
BJÖRN VIGNI SIGURPALSSON
Hvert
stefnir Truffaut?
ÞAÐ var eÆtir kvilkmjmidiaibátíðiirua í
Ganinias árdlð 1960, að frömisik blöð fóru
að ræðia uim la ruowelle vagiue eðia nýju
byigjurua í friöinigkutm krvikjmymduim.
„Hircnstokna — mion amioiuir" eftir Resmais
hiaMt alþjóðleiglu gaignrýniemidiaivierð'liaun-
in oig Unigiuir flótti ef'tir Truffaiuit hlaut
verðlauin fyriir beata leáikisitjórm. Gagnrýn
emidium varð ljóst, að ný kynislóð kivik-
mynidagedðiarimiainmia hiafðii tefcið völdin
í Fraklkiiamidi, ef avo miá að orði fcveða.
Frainieodls Truffaiut var alðifeinis 27 ára
að aldri, þeigar leikstjórnarverð'iaiumiin
féllu homum í sfkiaut. Allt frá þeim
tímia hefur verið be'ðið mieð eftirvæmt-
inigu eftir hvierri, nýrri mynid, siem hamm
lætur friá sér fara, og niúinia — þeigiar
hamin viamffcar fcvö ár í fiertuigit, miá vissu-
lega telja hamm í hópi atlhyigliisiverðuistu
oig lálhrifamestu kivikmyndiagerðarmiamina,
siem niú eru uippi.
Um þeisisiar mumdir er víða um lönd
verið að sýraa sifðlustu mymid hans „Haf-
mieyj'Uina í Misisisisippá.“ Hún er tileimk-
uð Jean Rianioir, einida er Truffiaut umid-
ir m'iklum áhrifum frá bomuim. Er upp-
haf Haflmieyjuininar atriði úr „La
Marseillaiisie“, aem Remoir glerðii 1938.
Myinidim ber þó í heild fremur svipmót
Hitdhcocks, ein til han-s sœfcir Truffaiut
mjöig marigt, líkt oig aðrir nýbylgju höf-
umdar franskir. Ber giagnrýniemdum
niolklkuð samiam um, að Hafmieyjiam í
Mississippi sié tækinilega fullkiomiast verk
Truiffaiu/tis himigað til, enda þótt hún sé
alls eikkd bams beata verk.
Renioir oig Hitdhcock hafa lenlgi togiazt
á um Tnuiffaut, ag niú viljia ýms'ir haMia
því fraim, að Truffaiut ver'ðd að velja á
miilli stílibragðia þeirna ag gena amman
hvorm að álhrifajvaldi síraum. „Tvisivar
Bimnum befur diálæti hiamis (Truffauts)
á Hitcihoodk leitt hamm til þess að
heið'ra meistaranm, og mú er nióig kiom-
ið,“ sagir kivikmynidiaigaigmrýmia'nidi bamida
rísfea tímiaritsáms Timie nýlegla í dómi
um Hafmieyjuna. „Napurleikiinin gaigm-
vart miainmiagum örlöigum, sem er Hitch-
oock svo eðlileiguir, á alls elkfci við Truff-
aut. Hanm er mum meiiri hiúimiainíisti..
Umdir áhrifum tvaggja miailsitara á hamm
elklki amrnian kioisit em veljia á milli þeirra.
Nýlegair fragmdr af síðiusitu mynd hama,
sem byiggð er á sanimsöiguiieigum frásiöigm-
um af útMieigudneinig í Firafkklamidd á 18.
öld, bemdia tdl þess að leilkigtjórinin 'hafi
valið Remlodr. Gefiur þiað til kymmia, að
hanin hafi vadið skynisiamleiga og vel,“
sfcrifar Tilmie eminfremur.
Þessii miýjia mymd, siem banidarískia
vitouritið getur um, heitir „L’emfamt
sauvage" á frummáli'niu eð'a Villtia barn-
ið. Mynidin hefsit siuimiarið 1778. Bónida-
kioma, sem ieið á uim stoóg í Mi'ð-Frakk-
iandi, nefklst á mjög unidiarleiga veru á
leið siinmi, og flýr óttaistagin úr sfcógitn-
um. Tveir memm vopnaðdr byasum fara
til slkágarins til að reymia að hainidisiama
þeitta dulairfulla dýr. Þeim tetost það, em
dýrið reyndist þá vera 11 ára dremigur,
en likist þó vairt mi&mmlagri veru, þar
sem harun hleypur uim á fjórum fót-
um, gefur frá sér dýrsleig hljóð og hef-
ur ektoi skýlu á kroppraum til að dylja
nakt sínia. Dremlgurinm er færðUr á löig-
ragluisitöðinja í iniágranmiiiniu, en þaiðam er
baran fluttur í slklóla fyrir máliausa oig
'hieyrniarlausia í París. Þar gemigur á
ýmisu oig m.a. reynir eimn af uimisijómar-
rruöninium Sklólanis, að verða sér úti um
Truffaut og Cargol í hlutverkum sínum.
autoapemimig með því a'ð sýnia fyrirbær-
ið á almainmiafæ'ri. Eiinm kicininaranina,
læfendrinn Jeam Itrad, fssr þó dýpri á-
bugia á dreniginium og taemiur því þamm-
ig fyrir, að drienigiurinm er fluttur heim
til banis. Hamm vill reyma að ala upp
þessa hjálparviamia og glötuðu veru og
iþó fynsit oig fremist kieinma dremigmum að
taia. Myndiki spanmiar yfir sex ár, og
þeigar henmii lýtour, gietur dranigurimn,
sem nú hefur hlotið mafmið Victior, enm
efefei talað, em það er nassitum hið eima
sem á vamifcar.
Truffauit byiglgir mymd sírnia á ítarleg-
um gkýrslum Itards, og þeim er fyligt
mjög mátovæmlega. Saigam af Viobor er
ekifeert eirasdeemii. Truffaut vitmar í bók
með frásiöigniuim af villtum börmum, en
þar dreguir riithöfundurinm Lucien Mal-
scrn 52 diæimi uim börn, sem af eim-
hverj'Uim atvifcium liafa ein/amlgrazt frá
siðmieminingiunini, og þeigar þau kiomust
uimdiir maniniaheinidrar á ný, höfðiu þau
misst fleist miatninleig sértaeinmi.
í nýieigu hiefiti franElkia feviikmyinida-
ritsimis Teleoinie skrifar Truffiauit um
„L’enfamt saurvaigle“, og vetaur þar m.a.
íathygli á því, að vi'ð glerð mynidairinm-
ar séu það einlkum tvö aitriðd, sem komd
til mieð að hiafa úrslitaóhrif á gæðd
henmar — fyrst og fremist krefjist
myndirn mijog góðrar leikisbjómiar og því
miæst vei'ði að gema óvenjumdfc'lar kröf-
ur til dreinigsdirus, sem fer mieð hlutverk
villta barnsinK.
Hanm skýrir fró því, að í upplhafi
var það staoðum haine, að hanin yrði að
finina dremiginm, anmiað hviort úr röðum
F'ramhald á bla. M
Ib
M
Ummæli forsætisráðherra óhögguð
Ckammt er nú til borgar-
^ stjómarkosninga en samt
siem áður hafa andstæðingar
Sj álf stæðismanna enga til-
raun gert til þess að halda
uppi máiefnalegri gagnrýni á
störf meirihluta borgarstjórn
ar. Hið eina, sem þeir virðast
geta orðið sammála um, er
að fella beri meirihluta Sjálf-
stæðismanna í borgarstjórn-
inmi og eina röksemd þeirra
fyrir því er sú, að kjósendur
í Reykjavík hafa um langt
skeið sýnt Sjálfstæðisflokkn-
um það traust að fela honum
meirihlutastjóm í höfuðborg
inni. Það má því með sanni
segja, að aldrei hefur mál-
efmafátækt minnihlutaflokk-
anna verið jafn algjör og nú.
En málefniafátæktin er
ekki það eima, sem hrjáir
miimihlutaflokkana um þess-
ar mundir. Mannafátækt
þeirra er einnig silík, að þeir
hafa ekki á heilum sér tekið
síðan Geir Hallgrímsson,
borgarstjóri, lýsti því yfir,
að það væri lýðræðisleg
"* skylda hans að láta af störf-
um sem borgarstjóri, ef meiri
hluti Sjálfstæðismanna í
borgarstjóm tapaðist. Minni-
hlutaflokkamir hafa haft allt
á homum sér vegna þessarar
yfirlýsinigar og er ekki ann-
að að sjá, en að þeir eigi þá
ósk heitasta, að Geir Hall-
grímsson verði áfram borgar-
stjóri, jafnvel þótt meirihluti
Sj áffst æ ð i s m anna tapaðist.
A.m.k. hafa þeir ekki haft
fyrir því að skýra kjósendum
frá því, hvert borgarstjóra-
efni þeirra yrði, ef svo illa
færi.
Sl. laugardag birti Morgun
blaðið viðtal við Geir Hall-
grímsson, þar sem hann ræð-
ir kosnimgahorfumar o. fl. í
viðtali þessu segir borgar-
stjóri m.a.: „í síðustu borg-
arstjómarkosmingum munaði
aðeins fáum atkvæðum að
áttumdi maður á lista Sjálf-
stæðisflokksims félli og mið-
að við úrslitm í alþimgiiskosn-
ingunum 1967 hefði Sjálfstæð
isflokkurinn einungis fengið
7 menn kjörna, ef það hefðu
verið borgarstjómarkosnimg-
. ar. Eins og ég drap á áðan
óttast ég nokkuð andvara-
leysi borgaranna. Þess hefur
nokkuð orðið vart, að menn
telja hina sundmðu fylkimgu
andstæðinganna, sem nú
bjóða fram á 5 listum, þess
eðlis, að ekki þurfi að óttast
hana. En einmitt sá hugsun-
arháttur gæti valdið því, að
ýmsir þeir sem vilja trausta
og örugga stjórn borgarimnar,
geri ekki það, sem í þeirra
valdi stendur til þess að
tryggja áframhaldandi meiri
hluta.“
í viðtali þessu beindi Morg
unblaðið þeirri spumingu til
borgarstjóra hvers vegna
hann hefði gefið yfirlýsingu
um það, að hann yrði ekki
áfram borgarstjóri nema með
beinum stuðningi kjósenda
og hamn svaraði: „Ég hef nú
tvívegis verið kjörinn borg-
arstjóri með beinum stuðn-
ingi Reykvíkinga. Ef slíkur
stuðningur er nú ekki fyrir
hendi, hlýt ég að líta á það,
sem vantraust á meirihlut-
ann og vantraust á mig sem
borgarstjóra. Þess vegna er
það skylda mín, ef ég virði
leikreglur lýðræðis og á-
kvörðunarvald kjósenda og
komi slíkt vantraust fram í
kosningaúrslitum að láta af
störfum sem borgarstjóri.“
Borgarstjóri bemdir rétti-
lega á í þessu viðtali, að
þeirri gagnrýni sé beint að
stjórnmálamönnum, að kjóö-
endur viti ekki fyrirfram um
hvað kosið er, og að stjórn-
málamenn fari, eftir kosning
ar, ekki eftir þeim vilja kjós-
enda, sem fram komi í kosn-
ingaúrslitum. í framhaldi af
því segir hann: „Ég tel, að
taka beri þessa gagnrýni al-
varlega. Menn eiga í höfuð-
atriðum að geta gert sér
grein fyrir um leið og þeir
greiða ákveðnum lista at-
kvæði, hvaða stefnu verður
fylgt, hvernig framkvæmd
heninar verður háttað og
hvaða menn halda um stjóm-
völinn eftir kosningar. Þetta
á ekki að vera algertega til-
viljunum og samningamakki
háð að kosningum loknum. 1
samræmi við þessa skoðun
tel ég það skyldu mína að
segja fyrir kosningar, hvað
fyrir mér vakir.“
Ljóst er, að kosningamar,
sem fram fara eftir tæpar
tvær vikur verða mjög tví-
sýnar. En Sjálfstæðiismenn
ganga til þeirra kosninga í
fullri vissu um, að þeir hafa
fyrír góðum málstað að berj-
ast. Verkin tala sínu máli.
Framfarimar í höfuðborginmi
hafa verið ótrúlega örar og
jafnvel frambjóðendur and-
stæðinganna viðurkenna, að
borginni hafi verið mjög vel
stjómað. Þess vegna vænta
Sjálfstæðismenn þess, að
Reykvíkingar, hvar í flokki
sem þeir annars standa, taki
höndum saman um að tryggja
Reykjavík trausta og sam-
henta meirihlutaistjóm Sjálf-
stæðismanna í borgarstjórn-
arkosningunum 31. miaí.
Síðastl. laugardag birti Al-
þýðublaðið viðtal við Em
il Jónsson, utanríkisráðherra
um afstöðu ríkisEtjó'marinmar
til tryggingabóta og hús-
næðismiála og reynir blaðið
að Mita líta svo út, sem utan-
ríkisráðherra hafi í þessu við
tali staðfest fyrri fullyrðing-
ar blaðsins um þessi mál.
Af ummælum utanríkisráð
herra sjálfs er þó ljóst, að
það sem dr. Bjami Benedikts
son, forsætisráðherra, hafði
um þesisi mál að segja í við-
tali við Morgunblaðið fyrir
skömmu stendur óhaggað.
Sjálfstæðisimenn hafa lagt til
breytingar á fyrirkomulagi
fjölskyldubóta, sem bæta
mundu hag hinna lakast
settu. í því felst e'kki skerð-
img fjölskyldubóta heldur
þvert á móti bættur hagur
þeirra, sem verst eru settir.
Rótt er hins vegar að vekja
athygli á því, að í þeim kafla
viðtalsins við utanríkisráð-
herra, þar sem fjallað er um
tryggingabætur, er bersýni-
leg prentvidla, sem raiskar
algerlega ummælum hans.
Það er svo einkar athyglis-
vert, að Alþýðuflokkurinn
hefur snúizt gegn slíkum um-
bótum.
Ummæli utanríkisráðherra
hagga heldur í eingu því, sem
sagt hefur verið um húsnæð-
ismálafrumvarpið. Það er
staðreynd, að undirbúningur
þesis var ekki betri en svo, að
nauðsynlegt reyndist að gera
miklar breytingar á því í
meðförum þingsimis. Ummæli
forsæti'sráðherra í fyrr-
nefndu viðtali standa í
einu og öllu óhögguð en það
er eftirte'ktarvert, að Alþýðu
blaðið gerir tilraun til þess í
fyrirsögn og forystugrein að
leggja utanríkisFáðherra í
munn ummædi, sem hamn við
hafði ekki í sjálfu viðtalinu.