Morgunblaðið - 21.06.1972, Page 4

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ 1972
® 22-0-22*
RAUÐARÁRSTÍG 31
V_____---------s
14444 ■S'25555
14444 S'25555
BÍLALEIGA
CAR REIMTAL
21190 21188
SKODA EYÐIR MINNA.
Shodh
LEIGAN
AUÐBREKKU 44-46.
SiMI 42600.
ÖUum þeim, sem sendu mér
vinarkveðjur á einn eða ann-
an hátt, í tilefni af 80 ára
afmæli minu þakka ég hjaft-
anlega.
Magnús Oddsson
Marargötu 3.

STAKSTEINAR
„Trauðla
bendlaður við
hreinleika“
„Eitt er að styðja ríkis-
stjórn af heilum hug, annað
að taka á sig ábyrgð af sóða-
legum vinnubrögðum með
þögninni. Nefndarskipunin er
talin vitnisburður um, að
endurskoðunin verði aldrei
nema sýndarmennska, þar
sem eingöngu kerfismenn eru
skipaðir i nefndina, enginn
utankerfismaður á sæti í
henni nema einn, sem er sér-
legur fulltrúi ráðherra, en
afskipti hans af bankamál-
um eru af því tagi, að hann
verður trauðla bendlaður við
hreinleika.“
Þennan þunga áfellisdóm
yfir I.úðvík Jósepssyni er að
finna í forystugrein Nýs
lands sl. fimmtudag og á við
nefndarskipun hans til end-
urskoðtinar hankakerfisins.
Morgunblaðið hefur engu
við þetta að bæta að öðru
leyti en því, að deilurnar eru
stöðugt að harðna milli
stjórnarflokkanna og inn-
an þeirra, eftir því
sem getuleysi ríkisstjórnar-
innar kemur betur í ljós, og
reynir þar hver að bjarga
sínu skinni. Mönnum er í
fersku minni, þegar deilurnar
í Framsóknarflokknum gengu
svo langt, að jafnvel blaða-
fulltrúi ríkisstjórnarinnar var
kallaður til og skyldi hann
setja ofan í við „ungu menn-
ina“. Fórst honum það svo
vel úr hendi, að „ungu menn-
irnir“ kröfðust þess óðara,
að hann yrði settur af sem
blaðafulltrúi.
Fess er skemmst að minn-
ast, þegar Þjóðviljinn gerði
því skóna, að sú sé reynslan
af Hannibal í ráðherrastól,
sem viðhorf hans sé, að
„flest verkefni eru tiltölulega
lítilfjörleg og niega áfalla-
laust bíða um sinn.“
Nú síðast er svo beðizt und
an því í forystugrein Nýs
lands „að taka á sig ábyrgð
af sóðalegum vinnubrögðum“
I.úðvíks Jósepssonar „með
þögninni“.
Hér verður að vísu ekki
tekin upp nein vörn fyrir I.úð-
vík Jósepsson og nefndar-
skipanir hans. En þegar leið-
arahöfundur Nýs lands talar
um, að afskipti Guðmundar
Hjartarsonar af bankamálum
séu „af þvi tagi, að hann
verður trauðla bendlaður við
hreinleika,** er hins að gæta,
að valkostir Lúðviks Jóseps-
sonar i þessu tilfelii voru tak-
markaðir við það, að hinn
„sérlegi fulttrúi ráðherra“
væri fús að greiða 25% af
nefndarþóknuninni í flokks-
sjóð. Það eru menn af þvi
tagi, sem láta skipa sig i
nefndir upp á þær spýtur,
sem ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins velja sem .„sérlega
fulltrúa“ sína í ríkislauniiðum
nefndum.
„Hætta
framundan“
Á forsíðti Nýs lands sl.
fimmtudag er undir fyrir-
sögninni „Hætta framundan“
vitnað í svofelld iunmæli í
forystugrein Tímans 13. júní,
sem undirrituð var ÞÞ: „Hin-
ar mörgu verðhækkanir, sem
var frestað meðan verðstöðv-
unin var í gildi, eru nú um
garð gengnar." Síðan segir:
„Hvernig getur stjórnmála-
maður og ritstjóri stjómar-
blaðs, sem vill teljast ábyrg-
ur og sem jafnframt ætlast
til að vera tekinn alvarlega
haldið sliku fram, eða gefið
slik fyrirheit, — þegar vitað
er, að vöruhækkanir, útseld
vinna og öll þjónusta hækk-
ar frá degi til dags, og ekkert
lát á sliku er sjáanlegt. Allr.r
ábyrgir menn sem ræða þessi
dýrtíðar- og verðlagsmál
verða að geta staðið á því
sem þeir segja, — það er lág-
markskrafa þegar þessi mál
eru rædd verður að miða við
kaupmátt láglaunafólks,
pynju þess og gjaidþol, og
þá, hvort tekst að ná endum
saman. I dag er óvíst, hvort
goldið kaup til verka- og lág-
launafólks nægir fyrir nauð-
þtirftum, — mat, húsaleigu,
upphitun, afborgunum íbúða
og opinberum gjöldum.
Hækkanir eru það örar og
miklar dag hvern, að enginn
sér hvar stöðvast muni, —
því er nokkuð djarft að segja,
að hækkanir séu um garð
gengnar."
Stokkhólmsbréf
frá Hrafni Gunnlaugssyni
Fréttapunktar
ÖLÓÐIR ÞINGMENN
Elztu menn rekur naumast
minni til að hitnað hafi svo í
umræðum á þingi sem fimmtu
daginn 25. maí, er lokaaf-
greiðsla nýs bjórfrumvarps
fór fram í sænska þinginu.
Forsaga málsins er sú, að fyr
ir nokkrum árum var leyfð
sala á „mellanöli" (áfengis-
innihald allt að 2,5%) í al-
mennum matvöruverzlunum.
Sú reglugerð fylgdi ölinu, að
ekki mætti selja það ungling
um undir 16 ára. Reglugerðin
reyndist þó orðin tóm, og hef
ur áfengisvandamál unglinga
vaxið hröðum skrefum. Er
aukin deyfilyfjaneyzla ungl-
inga einnig talin afsprengur
„melilanölsins". Eftir tilkomu
ölsins hefur ríkt hálfgerð
skálmöld í drykkjumenningu
Svía. Ástandið þótti sífellt
versna. Áfengismálanefnd
þingsins varð sammála um að
grípa yrði til róttækra ráðstaf
ana ef stemma ætti stigu við
voðanum. Þótt skoðanir væru
skiptar um aðferðir og leiðir,
náðist þó meirihluti innan
nefndarinnar um tillögu sem
fól í sér algert bann við söiu
öls í matvörubúðum. Skyldi
ölið einungis selt sem annað
áfengi i sérstökum verzlun-
um. Tillaga þessi kom fyrir
þingið. Fj ármálaráðherra sner
ist öndverður gegn tillögunni
en lagði til að aldurstakmark
ið yrði hækkað upp í 18 ár. Þá
kom fram tillaga um að
banna sölu ölsins í sjálfsaf-
greiðslum og að binda það við
búðarborð. Urðu ýmsir þing-
menn uppvægir með eða á
móti. Almenningur talaði ekki
um annað en væntanlegt öl-
bann og gekk svo langt að
þingmenn fengu naumast frið
fyrir hótunarbréfum, upp-
hringingum og öðru ástarfi.
Þegar lokaumræður um málið
hófust, sveif ofsi á þingsali og
töluðu menn í vímu um böl
og blíðu Bakkusar. Andrikari
ræður munu vart finnanlegar
í sænskum þingskjölum. At-
kvæðagréiðslan um tilveru-
rétt „mellanölsins" í matvöru
verzlunum, fór sem hér segir:
Þeir sem vildu banna ölið 161,
fylgjendur ölsins 168, hlutlaus
ir 4, fjarverandi 17. Andstæð-
ingar ölsins lýstu því þegar
yfir, að þeir hygðust bera
málið aftur upp á næsta þingi
og höfðu uppi stór orð um að
auðvelt myndi reynast að út-
vega fáein atkvæði í viðbót.
Við íslendingar gætum lært
eitt af ölæði Svía: Verði hafin
sala áfengs öls á íslandi er
gæfulegra að sala þess fari
eingöngu fram í Ríkinu. Hitt
er svo annað mál ihvort ölið
eiigi nokkurt erindi við okkur
íslendinga.
Sænska þingið felldi allar
aðrar tillögur um breytingar
á áfengislöggjöfinni, nema
hvað samþykkt var að hækka
innkaupaaldur „melianöls“ í
18 ár. Það er þó trúlegt að
þessi breyting hafi hverfandi
lítil áhrif, þar sem ekki hefur
tekizt að binda ölsölur.a við
16 ár. Telja bindindismenn
þessa breytingu ryk í augu al
mennings.
KÁLFURINN OG OFELDIÐ
Sjaldan launar kálfurinn of-
eldið, sagði Búkolla gamla. —
Þessi orð ætla að reynast Sví
um dýrkeyptur sannleikur. Á
undanförnum árum hefur ver
ið unnið ötullega að því að
milda sænsk refsilög og bæta
aðstöðu til fangahjálpar, auk
reitis hefur aðbúnaður i fang
elsum verið færður í mann-
eskjulegra horf. En það er erf
itt að gera umbætur ef ná-
grannarnir fylgja ekki for-
dæminu. Ofbeldishreyfingar
oig bófaflokkamir hafa séð sér
leik á borði og bendir allt til
þess að Svíþjóð sé að verða
paradís slíkra hreyfinga. —
Lögreglan er mjög uggandi yf
ir að Evrópu-Máfían sé að
hreiðra um sig í Svíþjóð og
skemmst er að minnast morðs
ins á sendiherra Júgóslaviu í
Stokkhólmi á síðasta ári, sem
meðlimir í Ustasjahreyfing-
unni frömdu. Líklegt er að
þessi þróun þvingi Svia tii að
herða mjög útlendkigaeftirlit
ið og vísa grunsamlegum ná
ungum úr landi. Það er þó von
andi að þetta verði akki til að
draga úr þeim merkiiegu um-
bótum, sem Svíar vinna að á
sviði fangelsismála.
FLÓTTI
FJÁRAFLAMANNA
Það gerist nú algengara að
fjárafla- og framkvæmda-
menn í sænsku atvinnulífi flýi
land með auðæfi sin. Aðah
ástæðan til þessa er hinn gíf
urlega hái eignaskattur og
erfðafjárskattur, sem sósíalist
arnir hafa stöðugt bækkað. í
vissum tilvikum getur erfða
fjárskatturinn farið yfir 50%.
Mikið fjármagn og dugandi
fjármálamenn hverfa af þess
um ástæðum úr landi i hverj
um mánuði. Stjómin hefur
Fnunbaid á Ws. 21