Morgunblaðið - 25.07.1972, Blaðsíða 4

4
MQRGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚLÍ 1972
14444 g 25555
mirnifí
BHALEIGA - HVEFtSSOTU 103
14444 ** 25555
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
Z1 21190 21188
Opið
frá kl. 9—22 al'a virka daga
nema laugardaga frá kl. 9—19.
Bílasalinn
við Vitatorg
Sími 12500 og 12600.
Hóplerðir
"il leigu í lengri og skemimi
ferðir 8—20 farþega bíia'
Kjartan k'igtnrariióon
simi 32716.
SKODA EYÐIR MJNNA.
SHODB
LEIGAN
AUÐBREKKU 44 - 46
' SÍMl 42600.; \
HILMAR FOS5
iögg. skjaiaþ. og dórm.
Hafnarstræti 11 — srnru 14824
{Freyjugötu 37 — sim. 12106).
HÖflÐUfl ÓLAFSSON
hnatarMtariðgmaOui
skjaiaþýðandl — enaku
Austurstraatí 14
Sfcnar 10332 og 36673
STAKSTEINAR
Gerræði
íslendingur—ísafoid ræðir
sl. fimmtudag í forystugrein
um bráðabirgðaráðstafanir
rikisstjórnarinnar í efnahags-
málum. Þar segir:
„Ríkisstjórnin hefur nú
seint og um síðir neyðzt til
að viðurkenna afglöp sín í
stjórn efnahagsmálanna með
þeim bráðabirgðaaðgerðum
um frestun og skerðingu
kaupgreiðsluvisitöiu og fleiri
hliðarráðstöfunum, sem hún
hefur nú grtpið tU. I þessu
sambandi er rétt að minna á,
að Óiafur Jóhannesson for-
sætisráðherra svaraði þannig
fyrirspurn Lárusar Jónssonar
á Alþingi sl. haust, að ríkis-
stjórnin hefði grandskoðað
gögn um ástand þjóðarbúsins
þegar hún tók við vöidum og
áður en hún gerði margfræg-
an málefnasamning sinn.
Sé þetta satt og rétt, fer
ekki á mílli mála, að rikis-
stjórnin taldi ástandið svo
gott tim þessar mundir, að
hækka mætti rauntekjur laun-
þega um 20% á tveimur ár-
um, stytta vinnutíma og lengja
orlof án meiri verðhækkana
en búast mætti við í ná-
grannalöndunmn. Sé' þetta
ekki rétt og forsætisráðherra
þar með gerður að ósanninda-
manni á Alþingi, eins og
ýmsir stjómarsinnar gera
með áróðri síntim, þá er rík-
isstjórnin öll sökuð um ein-
stæðan aulahátt eða vísvit-
andi gerræði við íslenzkt efna-
hagslíf. Þannig ferst Hauki
Helgasyni, efnahagssérfræð-
ingi kommúnista, þegar hann
byggir tveggja síðna varnar-
grein vegna methækkana á
verðlagi í Þjóðviljanum á því,
að ríkisstjórnin hafi ekki
þekkt nægilega „raunverulegt
ástand þjóðarbúsins,“ þegar
hún tók við völdum. Hafi hún
ekki gert það en samt sem
áður lofað öllum gulli og
grænum skógum, eins og
málefnasamningurinn ber með
sér, hiýtur slíkt athæfi að
flokkast uiidir blábjánahátt.
Hafi ríkisstjórnin á hinn bóg-
inn talið, að safnazt hafi fyrir
á verðstöðvunartimabilinu á
sl. ári „flóðgátt verðhækk-
ana“ og samt sem áður lofað
þjóðinni þvi, sem í málefna-
samningnum stendur, verður
það ekki eingöngu talinn blá-
bjánaháttur, heldtir vísvitandi
gerræði vih íslenzkt atvinnu-
og efnahagslíf.“
„Að iðrast
eftir dauðann“
Síðan segir:
„Öllum er ljóst, að loforða-
listi ríkisstjórnarinnar, sem
nefndur hefur verið Ólafs-
kver, er þess eðlis, að sé reynt
að framkvæma hann, þótt
ekki sé nema að hluta, á til-
töiulega skömmum tíma, hlýzt
af óðaverðbóiga. Eina vonin
var sú, að ástandið væri svo
gott fyrir, að efnahagsiífið
þyldi þrátt fyrir allt veruiega
verðbólgustefnu. Þess vegna
hefði það verið algjör aula-
háttur að setja slikt plagg
saman við þær aðstæður að
vita ekki gerla um ástand
þjóðarbúsms, og fullkomið
gerræði, eí viðkomandi rikis-
stjórn hefðí haft ástæðu tii
að ætla að „flóðgáttir verð-
hækkana“ væru fyrir í efna-
hagskerfinu.
Það dugír þvt ekki til varn-
a t rikisstiórninni að lýsa
forsætisráðherra ósannmda-
mann og saka alla ríkisstjórn-
ina um þann aulahátt eða
sketnmdarverk að setja sam-
an stjómarsáttmálann án |>ess
að gcra sér glögga grein fyrir
því, hversií ástandið var gott,
þegar hann var gerður. Þegar
þetta er haft í huga, er ljóst,
að rikisstjornin hefur á eins
árs ferli sinuin orðið að við-
urkettna þrjár meginstað-
reyndir á sviði efnahagsmál-
anna: Hún hefur viðurkennt,
að hún mat, að vel yfirlögðu
ráði, afkomu þjóðarbúsins og
atvinnuveganna einstaklega
góða, þegar liún tók við völd-
um. Hún hefur viðurkennt
með bráðabirgðaráðstól' uniim
nú, að henni heftir tekizt að
koma á öngþveiti í efnahags-
lífi þjóðarinnar með stefnu-
Ieysi sínu á einu ári. Hún hef-
ur síðast e.n ekki sízt viður-
kennt. að hún hefur hlekkt
þjóðina freklega á undanförn-
um mánuðum. Einn ráðherr-
ann gekk svo langt í því efnt
í vitvarpsumræðum að segja
að mestu verðhækkanirnar
væru þá um garð gengnar.
Stjórnavandstaðan hefur hins
vegar frá upphafi varað við
dýrtíðarstefnu ríkisstjórnar-
innar. Seint og um síðir rank-
ar ríkisstjórnin við sér og
iðrast eftir dauðann og gera
yfirhót meS bráðabirgðaráð-
stöfunum. sem engan varan-
Iegan vauda Ieysa.“
Jakobsson
Jakob
svarar
FYRIR nokkrum vikum birtist í
brezka blaðinu Yorkshire Post
grein eftir íhaldsþingmanninn
Patrick Wall um þá ákvöröun ís-
lenzkra stjórnvalda að færa út
landhelgina og lagalegan rétt ís-
lendinga til þess. Fyrr í þessum
mánuði birtist svo í sama blaði
grein eftir Jakob Jakobsson, fiski
fræðing, þar sem hann svarar
grein Walls og eins og segir i for
mála blaðsins að greininni „fjatl
ar hann þar um málið frá vís- j
indalegum sjónarhóli fremur en |
pólitískum“.
í grein sinni getur Jakob um
þýðingu þess fyrir ísliendinga að
þorskstofninn verði verndaður,
svo að hann hljóti ekki somu ör-
lög og síldarstofninn, sem nú sé
nær algjörlega úr sögunni við Is
landsstrendur. Hann bendir á
hversu allt efnahagslíf íslend-
inga sé viðkvæmt fyrir slík'jm
áföllum, og nefnir að þjóðartekj
ur fslands hafi minnkað um 17%
árin 1967—68 eða fyrst eftir að
aflabrestsins á síidveiðunum
gætti. íslendingar hafi þó rétt úr
kútnum að nýju með aukinni J
veiði annaixa tegunda.
Jakob hrekur þessu næst ýms-
ar fullyrðingar Walis. sem koma
fram i- grein hans um fiskveiðar
íslendinga — þar á meðal að
veiði rækjubáta innan 12 mílna
markanna séu ástæðan fyrir
Wall
rýrnun ýsustofnsins við fslands-
strendur. Bendir Jakob á, að að-
eins séu tvö ár frá þvi að rækju
miðín við suðvesturströndina
fundust og veiðar þar geti ekki
farið að hafa áhrif fyrr en í
fyrsta Iagi 1973—74, auk þess
sem þessar veiðar séu undir mjög
ströngu eftirliti. Eins tekur Jak
f FRÉTTATILKYNNINGU, er
MorgunWaðinu Itefur borizt frá
Stúdcntaráði, er greint frá for-
mannaráðstefnu heildarsamtaka
stúdenta á Norðurlöndtim. sem
haldin var hér 21. og 22. júní
sl. L'mræður á ráðstefnunni
skiptust i þrjá nteginflokka:
menntamái, fjárhagsleg hags-
munamál stiidenta og alþjóöa-
mál.
Að því er viðvíkur mennta-
málunum, var aðallega rætt um
þróun æðri menntunar í fram-
tiðinni, þar á meðal um Efna-
hagsbandalag Evrópu og mennt-
unarstefnu þess. 1 fréttatilkynn-
ingunni segir ennfremur. að mik-
ill uggur hafi komið fram við of
ob þá staðhæfingu Walds, að heild
arafli þorsks hafi verið tiltölu-
lega jafn í 10 ár; meðaltalið sé
669 þúsund tonn 1960—70 og 750
þúsund tonn árið 1971. Segir Jak
ob að þessar töiur komi ekki
heim og saman við opinberar
upplýsingar, sem liggi fyrir um
þorskafla við ísland — sam-
kvæmt þeim séu meðaltalslandan
ir á þorski af íslandsmiðum á
þessum tima 402 þúsund tonn.
Jakob tinir til fleiri atriði máli
mikla sérhæfingu og einhæfingu
framhaldsnáms, sem leiða muni
til þess að menntunin verði sér-
eign sérstakrar yfirstéttar, en
slíkt stuðli að því að styrkja
stöðu valdastéttanna og veiki
vitund fólks um stöðu sina i
Jþjóðfélaginu og eðii hins kapi-
talíska þjóðfélags.
I sambandi við fjárhagsleg
í hagsmunamái var mest rætt um
j námslaun, um það efni segir orð
[ rétt í fréttatilkynningunni: „Dan
ir höfðu uppi nýstárlegar hug-
myndir og áætlanir í þvi sam-
bandi. Samkvæmt þeim eiga
námslaun að koma fyrir allt
nám að loknu skvldunámi, vegna
þess að nám sé þjóðhagslega
sínu tf! stuðnings, en segir síðan:
..Ég vona að allir geti skilið að
þar sem þorskveiðar eru aðal-
tekjulind íslands, geta íslending
ar ekki tekið þá áhættu að láta
þessa þýðingarmiklu auðlind
lúta alþjóðlegri stjórnun. Þvi
verður að færa út landhelgina.
Á sama hátt ætti Bretland að
gera sér Ij'ósa ábyrgð sína sem
strandríki, sem hefur yfir að
ráða þýðingarmestu uppeldis-
stöðvum siidar í Norðaustur-At-
lantshafi, og ganga í lið með ís-
tendingum hvað varðar nauðsyn
stórrar fiskveiðilögsögru til vernd
unar og áhrifarikrar stjórnunar.“
arðbær vinna og þvi beri að
launa hana eins og aðra vinnu.
Til að fjármagna þessar launa-
greiðslur er hugmynd þeirra að
sérstakur skattur verði lagður
á alla atvinnurekendur í land-
inu, þannig að þeir borgi náms-
launin, en ekki almenningur,
sem hefur nógar byrðar að bera.“
Síðan segir, að fulltrúar hafi
yfirleitt verið sammála þessu í
grundvallaratriðum, en sumir
hafi verið mjög efins um að
hægt væri að framkvæma þessar
greiðslur til námsmanna i ná-
inni framtíð.
Ráðstefnan samþykkti tvær
ályktanir: Sú fyrri var gegn
„árásarstriði Bandarikjanna i
Vietnam og Indó-Kina.“ Síðari
ályktunina samþykktu allir full-
trúamir, nema Sviar. Þar segir
m.a., að erlendar herstöðvar séu
ósamboðnar fullveldi þjóðar, og
Noregur, Danmörk og Island
eru hvött til að hætta þátttöku
i NATO.
Formannaráðstefna
— heildarsamtaka stúdenta
á Norðurlöndum