Morgunblaðið - 26.07.1972, Blaðsíða 25

MORGÖNBLAÐIÐ, MI0VTKUDAGUR 26. JÚLÍ 1972
25
Ræðuimaðurinn: — Ef ég
bef talað of lengi, er ástæðan
sú að ég hef ekkert úr, ag
engin klju'kka er sjáanleg í
saitniuín.
Fundanmaður: — Það er
almanak fyrir aftan þig.
HÍ! Hí!
Sonurinn: — Er í dag á
morgun, pabbi?
Faðirinn: — Auðvibað ekkL
Sonurinn: — En þú sagðir
það sjálfur.
Faðirinn: — Hvenær held-
urðu að þú hafir heyrt mig
segja slika vitlieysu.
Sonurinn: — f gær.
HÍ! Hí!
Nonni litli horfði á knatt-
spyrnukeppni í fyrsta skipti
er hann var sjö ára gamaiil.
Hann var stórkostlega hrtf-
inn, en það var ekki fyrr en
um kvöldið, þegar hann var
háttaður og byrjaði að fara
með bænirnar sínar að móðir
hans komst að því hver áhrif
ieikurinn hafði haft á hann.
— Guð blessi pabba, saigði
hann. Guð blessi mömimu.
Guð blessi afa og ömmu. —
Húrra, húrra, húrra.
HÍ! Hí!
— Þið ertið tvíburar, er það
ekki?
Einn af fréttamönwuim blaðs
nokkuns sendi inn. eftirfar-
andi grein, eftir að hafa
heyrt ritatjórann halda ianga
ræðu um óþarfa eyðsliu á
pléssi í biaðiniu:
— Jón Jónsson kveikti á
eldspýtu til þess að komast
að því, hvort bensín væri á
bilnium. Svo reyndist vera.
Jarðarförin fer fram á þriðju-
daginn.
HÍ! HÍ!
Sagt er að í einu af löndum
þeim, sem Þjóðverjar hertóku,
hafi einhver gallharður ná-
ungi skrifað á húsvegig: — Til
fjandans með Hitler. Daginn
eftir hafði bætzt við ný áietr-
un: — Ég mótmæli harðlega.
— Virðingarfylist Fjandinn.
HÍ! HÍ!
- Jú, mamma við erum að
lifa upp sokkabandsárin!
— Er hann Villi heima, ég
skulda honurn svolitið!
stjörnu
,’JEANEDiXON Spff
r i
Hrúturinn, 21. rnara — 19. aprd.
I dagsins önn þarf endilega einhver að umtarna öliu fyrir öllum,
ofí það lendir auðvitað á þér að koma lagi á hlutiua fyrir þá.
Nautfð, 20. apríl — 20. mat
Þú leggur óvenjulefta mikið á þigr, vegua þess, að ómögulegt er
að krækja fyrir ófærur dagsins. Allt sem þú byggir ui»p í dag er til
frambúðar.
Tviburarnir, 21. mai — 20. júnl.
AUt sem þér finnst broslegt, hefur önnur áhrif á alla aðra.
Sjálffiiagri ogr »iðareg:lur greta brúað öll biL
Krabbinn, 21. júnl — 22. júM.
Þú ert milli stelns og sleggju, en það hjálpar mikið að sökkva
sér niður i vlnnuna.
Uónið, 28. júli — 22. áffúat
ÞaÓ er eðlilegt að þú sért óþolinmóður, en þú gretur unnið mikið
á með þrautseigrjunni.
Mærln, 28. &£úst — 22. septemher.
Þú gretur verið snar fi snúningum, og þú græðír mikið á þvf.
Vogin, 23. september — 22. október.
Fólk andæfir oft af áráttu.
Sporðdrekinn, 23. október — 21. nóvember.
Misskiiningrur er leiðinlegur. en með slægð má beina honum inn
á réttar brautir.
Bogmaðurinn, 22. nóvember — 21. deaember.
Allir eru f mótsögu og á öndverðum meiði, og þú átt f vök að
verjast, því að fyrir utan þessl ósköp langar þig til að halda þér I
lengrstu lög.
Steingreitin, 22. desember — 19. janúar.
Vinir þínir eru þér hliðhollir, þótt kringumstæðurnar komi í veg
fyrir að framkvæmdum fleygi fram f bili. Þú getur reynt að tjá þig
á stærra sviði.
Vatnsberinn, 20. janúar — 18. febrúar.
Útskýringar sverta aðeins- útlitið, og þvt rétt að láta staðar
numið f bili.
Fiskarnir, 19. febrúar — 20. marz..
ÞttÖ virðist ekki raunhæft að halda sömu stefnu og þú hefur
haft, en þú heldur samt áfram um sinn.
— Lárósmálið
Framhald af bls. 23
gangi, hvorki umræddri 16. gr.
laganna, sem imdanþáguheimild
in er veitt eftir, né heldur á 74.
gr. sömu laga, sem undanþágu-
heimildin hefði átt að byggjast
á, ef rétt vair að málum staðið
og ekki gengið fram hjá veiga-
miklum lagalegum aðila í þess-
um efnum, sem er Veiðimála-
nefnd.
Sérstaklega skal á það bent
hve fráleitast af öllu er að telja
sérstaka þurrkatíð forsendu og
rökfærslu fyrir þvi að veita um-
rædda undanþágu til ádráttar-
veiði við Lárós, þvi að flóðsins í
Breiðafirði gætir að sjálfsögðu
jafnt og þétt upp að flóðgáttinni
og gildrunni eftir náttúrulögmál
inu að staðaldri, hvort heldur
um þurrkatíð eða bullandi rign-
ingatið er að ræða. Slík rök sem
þesisi fá því ekfki staðizt.
Það er einmitt gegn slíkum
rakalausum forsendum, sem
vekjendur þessa máls hafa
stefnit aðfinnplum síreum, Stanga-
veiðifélag Jöklara á Hellissandi,
Stangaveiðifélag Ólafsvíkur og
FiSkræktarhlutafélagið Fróðá.
Af framangreindum ástæðum
hafa þessir aðilar haldið þvi
fram, að beiðni veiðimálastjóra
Þórs Guðjónssonar til landbún-
aðarráðuneytisins um undan-
þáguheimild til handa Látravik
h.f. til að veiða lax- og silung í
ádráttarnet utan flóðgáttar í
Lárósi, eigi ekki stoð í lax- og
silungsveiðilögunum nr. 76/1970,
og hafá því mótmælt harðlega
þessari undanþáguheimild til
ádráttarveiðinnar og krafizt
þess að slíkt yrði ekki endur-
tekið.
HÆTTULEGAK
fndanþAgitr.
Undanþáguheimildirnar í lax-
og silungsveiðilögunum til neta-
veiði á laxi og silungi hafa hlot-
ið harða dóma f jölmargra þeirra
aðila, er um þær hafa fjallað.
Það hefur réttilega verið bent á
hin hættulegu fordæmi, er slik-
ar undanþágur geta skapað
auk þass sem þær bæði setja
stjórnendur veiði- og fiskrækt
armálanna í mikinn vanda og
slkapa þeim að óþörfu
aukna ábyrgð. Hefur þetta
vissulega nú komið á dag-
inn varðandi undanþáguheim-
ildina til ádráttarveiðinnar við
Lárós. Og geta má þess, að þeg-
ar lax- og silungsveiSilögin
voru sáðast í endurskoðun og
send Búnaðarþingi til umsagn-
ar á vormánuðum 1969 var þar
tekin alveg skýr og afdráttar-
laus afstaða gegn þessum und-
anþáguákvæðum.
ADRIR TAKA UNDIR
FORDÆMINGUNA.
Varaformaður Landssambands
stangaveiðifélaga, Hákon
Jóhannsson, kaupm., sagði á að-
alfundi Landssambandsins i
Keflavík í nóvember, við um-
ræðurnar um Lárósmálið, að þó
að hann væri hluthafi í Lárós og
ekki sá ménnsti, vildi hann ekki
fá hlut sinn greiddan með laxi,
sem veiddur væri í ádrætti fram
an við fisikræktarstöðina í Lár-
ósi. Er hér drengilega að orði
kveðið af manni, sem skilur til-
gang lax- og silungsveiðilag-
anna og friðunarákvæði þeirra
og þá ekki síður hve nauð-
synlegt er að stunda fiskraékt
á heilbrigðum og heiðarlegum
grundvelli, enda hefur Hákon
Jóhannsson tekið mjðg virkan
þátt í þeirri allsherjar baráttu,
sem háð hefur verið viða um
heim, gegn netaveiði á laxi á
úthafinu, hvað þá upp við
strendur laxveiðilandanna, með
starfi sínu í Nordisk Sportfisk-
er Union.
MISTÖK ÞÓRS.
Með tilvísun til framanritaðs
er því rétt að leggja áherzlu
á eftirfarandi:
1. Það er með öllu óforsvaran-
legt af veiðimálastjóra Þór Guð-
jónssyni að hafa beðið um um-
rædda undanþágu til ádráttar-
veiði vtiið Lárós hjá landbúnað-
anwáðuneytinu fyrr en að umdam-
gengnum margháttuðum og itar-
legum rannsóknum í samráði
við Veiðimálanefnd og siðan
undir ströngu eftirliti. sem ekki
er vitað að framkvæmt hafi ver-
ið.
Jafnframt er það vítavert af
veiðimálastjóra að hafa I máli
þessu gengið framhjá Veiðimála
nefnd í sambandi við undan-
þágubeiðnina ti’l landbúnaðar-
ráðuneytisins. Og þótt nú hafi
verið skipuð rannsóknanefnd
um það, hvað teljast beri ósa-
svæði Láróss, þá breytir það
engu um verknað Þórs Guðjóns-
sonar, veiðimálastjóra í máli
þessu á siðastliðnu sumri 1971.
2. Ef sú yrði reyndin, að hið
tilbúna ósa3væði af manma-
völdum við Lárós, þætti hæft tii
slíkrar undanþáguheimildar,
sem veitt var til ádráttar á laxi
og silungi 1971, sannar það ekki
annað en það, hvað undanþágu-
heimildirnar eru hættulegar og
viðsjáiverðar, þvl að augljóst
er, að Víða má anrnars staðar við
strendur landsins — ekki hvað
sízt á norðanverðu Snæfells-
nesi — búa til hliðstæð ósa-
svæði og um er að ræða í
Lárósi. Gæti þá svo farið að
hinar góðu laxveiðiár í Dölum
yrðu illilega fyrir barðinu á
slíkum „f iok ræktar f ramk væmd-
um“ og þá að sjálfsögðu aukn-
um. Fleiri dæmi mætti nefna, svo
sem Grjóteyri í Borgarfirði og
því þá ekki líka Kollafjörð?
Hafa ekki gönguskilyrði þar ver
ið talin erfið í þurrkatíð af
sumum? En hvað mundi þá
syngja í Stangaveiðifélagi
Reykjavíkur og öðrum nágrönn-
um, ef Þór Guðjónsson, veiði-
málastjóri veitti nú sjálfum sér
ádráttarundanþágu i Kollafirði,
með blessun landbúnaðarráðu-
neytisins?
3. Lárósmálið er þannig vax-
ið, að það getur á engan hátt
talizt einkamál þeirra aðila, er
mest hafa um það fjallað á op-
inberum vettvangi. Áhrifa frá
þvi mun á næstu árum gæta
vítt um land út frá Snæ-
fellsnesi, og það er hollt fyrir
stjórnendur veiði- og fiskrækt-
armálanna að gera sér þetta sem
fyrst ljóst, til að fyrirbyggja
önnur mistök.
HVAÐ UM
ALÞJÓÐASAMSTARF?
I upphafi máls míns gerði ég
stutta grein fyrir þeirri hættu,
sem talið er að steðji að Iaxa-
stofnunum og þeirri baráttu,
sem tvær voldugar forystuþjóð-
ir í fiskræktarmálum berjast
fyrir til verndar laxastofnunum.
Á aðalfundi Landssambands
stangaveiðifélaga 1966, hélt
veiðimálastjóri Þór Guðjónsson
ræðu, þar sem hann sagðist telja
að íslenzka laxastofninum væri
lítil sem engin hætta þúin af
laxveiðum Dana við Grænland.
Allir vita nú hvílík hættuleg
fásinna þessi skoðun veiðimála-
stjóra Þórs Guðjóinssoinar hefur
reynzt.
Fyrir skelegga baráttu stanga
veiðimanna og áhugamanna í
fiskræktar- og friðumarmálum
laxf iskstofn anna og u/m ledð
ötula þátttöku Landssambands
stangaveiðifélaga í Nordisk
Sportfisker Union, tók íslenzka
ríkisstjórnin á sínum tíma, eftir
mikinn þrýsting, skýra afstöðu
með þeim þjóðum, er á undan-
förnum árum hafa barizt hvað
harðast fyrir samstöðu þjóðanna
um að friða laxinn fyrir úthafs-
veiðunum í net og á línu, banna
þessar veiðar algerlega, og þá
ekki sízt við strendur Græn-
lands, þar sem merktir laxar frá
íslandi hafa veiðzt, þrátt fyrir
skoðanir veiðimálastjóra. En
veiðimálastjóri Þór Guðjónsson
átti sannarlega engan þátt í þvi,
nema síður væri, að slík ákveðin
og föst stefnumótun í málum
þessum var tekin.
En hvað segja nú þessar sam-
sbarfsþjóðir ökíkar í friðumar-
miál unutn fyrir Laxiimim,
þegar stjórn veiði- og fiskrækt-
armálanna á Islandi leyfir í
auknum mæli laxveiðar í ádrátt-
arnet, með undanþágu frá gild-
andi lögum?
BLIKUR A LOFTI.
Ég hefi leyft mér að rekja í
nokkrum stórum dráttum Lárós-
málið, svo nefnda, vegna þess,
að nú virðast alvarlegar blikur
á lofti um það, að hinn ljóti
leikur ádráttarveiðinnar á laxi
við Lárós eigi að endurtakast,
með aðstoð Þórs Guðjónssonar
og landbúnaðarráðuneytisins.
Vekjendur þessa máls á aðal-
fundi Landssambands stanga-
veiðifélaga í nóvember s.l., sern
áður en miininzt á hér að framiam,
skrifuðu landbúnaðarrác&ierra
álitsgerð um málið með mótmæl-
um gegn ádráttarheimildinni á
laxi við Lárós.
Landbúnaðarráðherra brást
þannig við þessu erindi að hann
óskaði eftir því að sýslumaður-
inn í Smæfeilsnes- og Hoappa-
dalssýslu skipaði dómkvadda
menn til að úrskurða, hvað bæri
að teljast ósasvæði Láróss, og
skyldu máisaðilar tilkvaddir við
þá rannsókn. Sýslumaðurinn í
Snæfellsnessýslu skipaði þá dr.
Gauk Jörundsson, lagaprófess-
or og vatnamælingamann Sigur-
jón Rist, til að annast matsgerð-
ina á ósi og ósasvæði Lár-
óss. Vettvangsganga í þessum
efnum var boðuð af matsmönn-
um hinn 15. júlí og jafnframt
lagt fyrir að öllum gögnum að-
ila, ef fyrir hendi væru, yrði
skilað til matsmanna fyrir 20.
júlí. Það er því sú hreyfing á
mál þetta komin, að nú skal mat
og rannsókn fara fram, enda
engin ádráttarundanþága enn
veitt á þessu sumri.
En þótt framanrituð málsmeð-
ferð hafi verið ákveðin af land-
búnaðarráðherra, svo sem rétt
og sjálfsagt var, þá var samt
sem áður elcki til setunnar boð-
ið og beðið eftir niðurstöðum.
Nei — ekki aldeilis.
Látrarvíkur-Jón Sveinsson
hefur sótt um framlengingu á
ádráttarveið'imi ti'l vxnar síns
Þórs Guðjónssonar, veiðimála-
stjóra og veiðimálastjóri hefur
lagt til við landbúnaðarráðu-
neytið að ádráttarundanþágan
verði veitt — áður en mat það
og rannsókn fer fram, sem land
búnaðarráðherra hefur fyr-
irskipað.
Mér er spurn: Hafa menn
nokkum tíma kynmzt slákum
embættisrekstri, slíkri forherð-
ingu og hroka?
Það er vítavert ábyrgðarleysi
af veiðimáíastjóra og hreiim
dómaskapur, að mælast til þess
við landbúnaðarráðuneytið, að
það veiti ádráttarundanþáguna
áður en þeirri meðferð málsins
er lofcið, sern ráðuneytið sjálft
og ráðherra hafa mælt fyrir um.
Greinilegt er að þeim Lárós-
mönnum er þungt fyrir brjósti.
Fómfús fiskræktartilraum þeirra
virðist hafa mistekizt. E,n
henni verður ekki bjargað með
lagabrotum eða undanþágum,
heldur með gerbreyttri stefnu
og aðferðum. Aðalfundur þeirra
mun vera til þess að gera nýaf-
staðinn og sú fiskisaga flýgur,
að þar hafi og verið ýmsar blik-
ur á lofti.
Mjög sennilegt er að í Lár-
vaðli sé mestmegnis sjór, vegma
þess hve lítið ferskt vatn renn
ur út í lónið, og þvi finni ekki
laxinn leiðina inn í gildrurnar.
Yfirborðsvatnið er að öllum lik
indum tiltölulega þunnt lag, en
undir er mestmegnis sjór, vegna
sjávarfallanna að staðaldri inm í
vaðalinn. Þegar meta á ósasvæði
Láróss, verða þvi að liggja fyr-
ir gífurlega mðrg vatnssýnis-
horn úr öllu lóninu innan við
stíflugarðinn, bæði yfirborðs-
vatni og botnvatni. Gæti þá ef
tiil vill hugsazt að hxrtar ólíkleg-
ustu niðurstöður fengjust um
það, hvar ósasvæði Láróss hefst
og hvar það endar. En slíkii
rannsókn og mati verður ekki
lokið að neinu viti á einu sumri.
Og fyrr en henni er lokið, verð-
ur erfitt um vik fyrir hina dóm-
kvöddu matsmenn að ákveða ós
og ósasvæði Láróss.
En fróðlegt verður að fylgj-
ast með því hvort enn verður
veitt ádráttarundanþága til lax-
veiði við ströndina og í sjówum
á flæði utan við flóðgarðinn i
Lárósi, áður en þessum og svip-
uðum hiutlausum rannsóknum
er Iokið.