Morgunblaðið - 16.12.1972, Síða 7

MORGU'NELAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 1972
39
lamiTm á berain bakMutesffiin
með lömgum tágagTeímiwn. Á
rrjeð þessu að kornna mann-
dómi i piltinn, tfii að halda
vdð aðaiskerfijyu. 1 partýatrið
iniu, sem á eGtir íer, iendir
þeárn samain Trimalchio og
skáMimi og lyktar því
þamnig, að Trimalcliio dæmir
Eumoöpo í eldofin sinin. Þetta
atriði samsvarar atburðd í
kringum 1945. í kvöldboði
eánu voru hæfiledkar Rosse-
iinis dregnir í efa af gagn-
rýniamda, sem lét að þvi
Mggja, að list Rosselinis
vseri tilviljunarkennd. 1 Sat-
yricon bjargar Encolpio
skáldinu gamla frá ofninum,
nákvæmlega eins og Fellini
staðfesti Rosselini sem upp-
hafsmann neo-realismans.
Dauði Trimalehio og sag-
an um ekkjuna og varðmann-
inn, em átti að gæta að líki
afbrotamannsins er skýrt
þanmig, að vongiaður Fellini
stíngur upp á, að hinn dauði
aðall (fortíðin) geti horfið
eða vikið fyrir einhverju
miikilu betra á Italiu framtíð-
arinnar. Þeir Eumolpe ag En-
colpdo ieggjast niður við ár-
ósa tifl að sofa úr sér áhrif
drykkjunnar. Garnia skálddð
segist arfleiða EncoJpio að öll
uim auðæfum náttúrumnar og
leggst þetta út á þann veg,
að þarna sé Rosselimí að
leggja kyndil neo-realismans
í ihendur Fellinis.
Þessum atburði er bezt lýst
með þessum orðum Rosselin-
is: „Þegar Fellini sýndi mér
fyrstu mynd sína, The White
Síheik, (Lo sceicoo bianco,
1952), fann ég til þúsund mis
munandi tilfinninga, því ég
fann á tjaldinu Feffini, ná-
kvsamlega eins og ég hafði
þekkt hann. Fulöur geðshrær
ingar fann ég, hvað ég var
orðinm gamall, og mér fannst
hann vera s\7o ungur." En-
c-oíipio er tekinn fastur ásamt
Gitone og Asoilto og þeir sett
ir um borð í hergaleáðu Lica
(Mussolini). Þetta miiraniir á
áoð 1943, þegar FeJIini var
sendur sjóleiðis til Bologna
til að láta siorá sig í herinn.
Á neðra þilfari, þar sem
ungu mönnunum er háldið
ásamt um 50 öðrum, er loftið
þrungdð kymrOfca, sekt æsk-
unnar. Er þetta háðsleg að-
dróttun að ungSingsárum Feil
inis í kaþólskum heimavisfar-
skóla.
Eftir að hafa sigrað En-
colpio í fangforögðum kyssir
Lica hann og stuttu síðar eru
þeir gefnir saman á þilíari
galeiðunnar (Undir-gefni a?sk
unnar við fasismann). Og
Lica sigldi til að leggja undir
sig ný heimsveldi. „Mare
Nostrum," sagði Mussolini,
„mun leiða okkur til okkar
nýju auðæfa.“ Dauða sæ-
skrimslið, sem sjómennirnir
draga upp á galeiðuma minn
ir á, hver var uppskera
Mussolinis úr „Mare Nostr-
um“.
Síðan kemur uppgjöf ftaiiiu
fyrir herjum vesturveldamna,
Lica er gerður höfðinu styttri
og skotið af höfði hans í sjón
um minnii' á hina miskunnar-
lausu sýningu á likama
Mussolinis í Mílanó.
Þjónum höfðiingja nokkurs
er gefið frefei. Hann sendir
böm sín í burtu og síðan
fremja hjónin sjálfsmorð.
Samiikingin er að Vittorio
Emanuele, konungur, bjargar
þjónustuliði sinu frá fasism-
anum og emveddi; úöegð kon
ungsfjölskyldurmar og enda-
lok konungsbústaðarins i Sa-
voia. Sjálfsmorðið er sett á
svið, nákvæmlega eins og sag
an segir frá dauða Petroni-
usar Arbiter, höfundar Satyri
con.
Nótt nokkra rekast En-
oolpio og Ascilto á ferða-
menn, sem eru á leið til gam-
als m'usteris. Eru þeir að fara
með vergjama konu til
laskninga. „Hún þarf nýjan
mann á hverri k]ukkustund“
(Eftir-stríðs ftalía, slgruð og
yfirgefin, gegnsýrð af
vændi).
í muterið streyma hinir
sjúku til að öðlast heilsu sína
og færa „hermaphrodite“ (tvi
kynja, viðrini) gjafir (mann-
Iega vanskapnaði, afleiðingar
stríðsins). Þjófur nokkur seg
ir piltunum frá auðæíum
hermaphrodites og þeir stela
viðrininu til þess að verða
ríkir. Leiðin liggur yfir eyði
mörk og viðrinið deyr af
þurrki. Þjófurinn segir En-
colpio vera ábyrgan. Fyrir
Fellmi táknar þetta mjög við
kvæmán atburð í lifi hans.
Þetta er undirmeðvituð út-
færsla á fæðingu og dauða
hans eigin sonar i kringum
1945. Þessi harmur virðist
liggja þungt á hinni ka-
þólsku samvizku Fellinis.
Sem refsingu er Encolpdo
kastað niður í iður „Magic
City“ (Vatíkanið) og neydd-
ur til að berjast upp á líf og
dauða við Minotaur, sem er
hálfur maðiur og hálf skepna,
afkvæmi nauts og Pasiphae,
dóttur Helios (sólairinnar).
Áhorfendur raða sér hlæj-
andd í kring og EncoQpio
biðst vægðar; „Ég mun hlýða
þér alla mina ævd.“ (Feilini
sorgmæddur eftir dauða son-
ar síns gerir tiSraun til að
snúa sér aftur að kirkjunni.)
Þetta er bezt skýrt af Fellini
sjádfum. „í»vi það erum við,
sem höfum funddð upp sam-
vizkuna; við leggjum siðferði-
legt mat á hlutina með aðstoð
2000 ára kristindóms —
kristni, sem hefur gert okkur
að skríðandi smábörnum,
hrópandi á mömmur okkar,
kirkju og páfa.“
Encolpio er hlíft en nú
verður hann, fyrir framan
borgarbúa, að sanna kari-
mennsku sina (andlega
hlýðni) með þvi að fullnægja
Ariönnu, dótturdóttur sólar-
innar, á þar til gerðu aítari.
Allt þetta atriði er tekið með
sólina beint í linsuna. Ófær
um að sýna karlmennsku sina
(Fellini bregzt aftur sem ka-
þóiikki) færir Encolpio
áskympur frá aðstoðarkonum
Ariönnu. Hann verður að at
hlægi (hiutlæg tilfinning
bannfærslu). Þar sem En-
colpio liggur utan borgar-
múra Magic City, kemur til
hans Eumölpo, nú ríkur hóf-
lííisseggur (endalokin á kvik
myndaferli Rosselinis, tengsl
hans við Howard Hughes,
peninga og Indrid Bergman).
Eumolpo segir hinum unga
manni að örvænta ekki. Hann
(skáldið) muni færa hann 1
bækistöðvar sínar, þar sem
þjónustustúlkur hans muni
gefa honum aftur kari-
mennsku hans (andlega frjó-
semd). Það heppnast þó ekki.
Nú kemu-r sagan um Eno-
teu hina fögru og Ijóta
galdrakallinn og Encolpio er
sagt, að Enotea verði ef til
vill fær um að vekja karl-
mennsku hans. (í sögunní lýs
ir Feiiini þeirri ófrjósemi og
þeim skaða, sem hlýzt af
hinni rökvísu en tilfinninga-
snauðu tilhneigingu til
ásta.)
Encolpio gengur á fund
Enoteu og Móður Jarðar, fyr
irferðarmikillar svartrar
konu og játar þeim syndir
sínar (Feilini 1 skriftastóln-
um). Móðir Jörð teygir úr
sér á altarimu og Encolpio
kastar sér á nakinn líkam-
ann tifl að reyna að endur-
heimta karlmennsku sína
(anda sinn). Samtímis er As-
cilto stunginn hnífi utan
dyra. Á leið þeirra til baka,
eftir að Encolpio hefur end
urheimt karlmennsku sina,
deyr Ascilto í sefinu nálægt
árósunum (Táknrænn dauði
kynvillu í Fellini).
Þegar Encoipio kemur tii
baka er Eumolpo dauður
(endalokin á samvininu Fell-
iinis og Rosselinis). Honum er
sagt, að gamili maðurinn hafi
látið eftir sig óhemju auðæfi,
en emginn fái notið þeirra,
nema hann éti af likama
hins dauða. Segir einn eldri
maður (saminefnari kvik-
myndaframleiðenda): „Mér
mum líða iila í nokkra tima
en ég verð rikur tál ævi-
loka." Eldri memnirnir setj-
ast að líkinu og hef ja máltíð-
ina, en yngri mennirnir sigla
burt í átt til nýrra hugsjóna
(Fellini siglir burt til að gera
sinar eigim myndir).
Aðalfundur
Stangaveiðifélag Akraness heidur aðaifund sinn
í félagsheimilinu Röst sunnudaginn 17. desember
kl. 14.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Lagabreytingar.
Önnur mál.
STJÖRNIN.
Jólaplatti Kópovogsbúa
HRAUNBÚÐ,
Hrauntungu 34. — Sími 40436.
JÓN SKAGAN
AXLASKIPTI
A
TUNGLINU
Ævi manna er samslunginn vefur atvika, orsaka og afleiðinga. Ráðgáta lífsins
verður því oftast torskilin og yfir henni hvílir hula óræðis og óskiljanleika.
Oft verður manni Ijóst hvernig lítil atvik verða aflgjafi
stórra atburða í lífi einstaklinga og stórra hópa manna.
Við lestur þessarar þókar séra Jóns Skagans verður manni þetta Ijósara
en áður. Frásögnin er öll lifandi og skemmtileg t einfaldleik
hins frásagnarglaða sögumanns.
Þessi bók er skemmtileg myndasýning úr hinu daglega lifi.
ÞJÓÐSAGA
BYGGGARÐI SELTJARNARNESI — SlMAR 13510, 26155 OG 17059