Alþýðublaðið - 14.08.1958, Blaðsíða 4

AlþýðublaSiS
Fimmtudagur 14. ágúst 1958
i ,
Hvað verður næst heimfaS af skólunum!
í ALÞÝÐUBLAÐI'NU þann
26. júií er viðtal við Júlíus
Bernburg bifreiðaeftirlitsmann.
Hefur blaðamaður brugðið sér
rúeð honum í ökuferð um bæ-
inn. Hyggja þeir að ferðum.
nokkurra pilta á skellinöðrum
og sjá þá haga sér miðlungi
varlega á ökutækjum sínum.
Verður þeim síðan rætt um
umferðarmenninguna og þá
helzt skellinöðrureiðar ung-
linga um bæinn.
Sem og vænta mátti af hugs-
andi mönnum fara þeir að
þollaleggja þessi vandamál og
reyna að finna leiðir til úr-
bóta.
Niðurstaða þeirrár orðræðu
verður svo sú, að rétiast sé að
framhaldisskólarnir sjái ung-
lingunum fyrir kennslu í skelli
njöðrureiðum. Hugmyndin þyk-
ir svo snjöll, að viðtaiið ber,
njieð sióru letri, naíniö: „Fráino
hjaldsskólarnir ættu að kenna
pjiltum að stjórna skellinöðr-
ujm.“ Það kemur líka berlega
í iljós, að það er engin vanþörf
á: því að útvega skelliriöðrupiit
ujnum einhverja tilsögn í raeð-
férð þessara tækja, því hún er,
sámkvæmt þeim upplýsingum,
spm gefnar eru í viðtalinu, eng-
in. Ég satt að segja hrokk við
þegar ég las eftirfarandi kafla:
„Þegar piltarnir hafa hug á
að fá sér ökuheimild til að
stjórna reiðhjóli með hjálpar-
vél, þá sækja þeir til jögreglu-
stjóra um Ieyfi til þess að fá að
æfa sig. Æfingarakstur pilt-
anna hefst fjórtán dögum áður
en þeir ganga undir próf. Þenn
an tíma aka þeir um bæinn án
leiðbeininga og með þennan
undirbúning í fjórtán daga
ganga þeir undir próf. Piltarn-
ir verða sem sé að bjarga sér
sjálfir.“
Seinna í viðtalinu segir:
„Þennan hálfa mánuð, sem
þeir hafa æfingaheimild, eru
þeir á götunum og þá eru þeir
hættulegastir.“
Það kemur líka fram að sum
um piltunum' er vísað frá prófi
sökum óhæfni og þá eru þeir
bara látnir æfa sig í aðra 14
daga í umferðinni. Þetta er nú
,satt að seg.ja stórmerkilegt sið-
ferði. Ég veit ekki, hvar yfir-
völdin hafa krækt sér í slíka
iæknisdóma. Hugsum okkur
^lækni, sem léti sjúkling sinn
hafa fullan poka af inntöku-
skömmtum, án allra leiðbein- j
inga, og segði við hann: — Þú
getur étið þessa skamrnta. eftir j
því sem þér dettur helzt í hug.
Það getur að vísu alveg eins
verið, %ð þú drepir þig á þeim,
en ef þú verður ekkí dauður
eftir 14 daga, skaltu koma til
min aftur og þá getur verið að
ég hafi einhver ráð með þig.
1 viðtali þessu eru líka þær
upplýsingar, að rekist skeili- j
naðra m;sð 25 km hraða á mann j
svo að höfuðhögg hljótist af, j
verði af því banaslvs.
Mig skal ekki undra þóti
ým-sum blösíri’i þessi menning,
sem hér er greint frá og vilji
bæta hana að nokkru.
En þessi tillaga um ao láta
piltana læra að ríða á skelli-
nöðrum í framhaldsskólum
iandsins finnst mér alveg út í
hött. Öllu skárra hefð; verið að
ætlast til þess, að skólarnir
kenndu unglingunum að ríða
Áttræð í dag:
Frú Gróa Bjarnadótfir
í DAG, 14. ágúst, er ekkju-
frú Gróa Bjarnadóttir 80 ára.
Hún er fædd að Neðrihrepp í
Skorradal, dóttir Bjarna
Bjarnasonar skósmiðs í Kefla-
vík, en hann drukknaði í sigi-
ingum. Árið 1906, 26. nóvem-
b.er, giftist hún Þorvarði Þor-
varðarsyni prentsmiðjustjóra
og var seinni kona hans. Þau
eignuðust 4 börn og er eitt
þeirra á lífi, Gunnar. Áður
hafði Gróa verið gift norskum
m<anni, Arne Danielsen, og
voru þau búsett í Noregi. Með
honum átti hún einn son, Árna
verkfræðing, og lézt hann af
slysförum fyrir nokkrum árum.
Frú Gróa og maður hennar
(Þorvarður) ólu upp eina fóst-
urdóttur, Ingihjörgu, og búa
þær saman hin síðustu ár,
enda fer mjög vel á með þeim.
Frú Gróa er og hefur verið
tiin mesta þrek- og dugnaðar-
kona, enda þurft á því að halda
um dagana, þar eð líf hennar
hefur ekki verið neirm rósa-
beður. Að standa yfir moldum
tveggja eiginmanna og margra
foarna er ekki heiglum hent,
fojúkra þeirn í veikindum og að-
stoða og láta ekki hugfallast,
gera ekki aðrir en þeir, sem
lánað er mikið þrek og dugn-
aður. Þetta allt hefur frú Gróa
orðið að ganga í gegnum og
er það ærin reynsla.
Þá má ekki gleyma því, hver
afbragðs hannyrðakona frú
Gróa er. Þess bera bezt vitni
Gróa Bjarnadóttir
er frá henni hafa komið, og
eru margir þeirra í höndum
vina hennar og vinkvenna, en
hún hefur marga vinargjöfina
gefið.
Heimiili hennar hefur verið
og er með þeim blæ, er laðar
og dregur að: Hver hlutur á
sínum stað og allt fágað og
prýtt. Sjálf húsmóðirin gleðst
með glöðúm og alúð hennar er
ótæmandi. Og enda þótt Elli
kerling sæki nú allfast á, þá er
frú Gróa hress í viðmóti og
tali og hefur hún þó ekki geng-
ið heil til skógar nú um langt
skeið. Fyrir mína hönd og allra
þeirra, er nokkur kynni hafa
haft af frú Gróu, óska ég henni
hjartanlega til hamingju með
afmælið.
ekki á skellinöðrum, en þar
sem strákar nú á dögum eru yf-
irleitt afar hrifnir af öllu sem
snýst og manngildi nútíma-
mannsins er mjög metið eftir
því, hversu vel hann er að sér
í alls konar hjóladóti, geri ég
ekki ráð fyrir að slík kenrisla
hefði mikið að segja.
Maður getur svo sem vel
skemmt sér við þá tilhugsun,
að gagnfræðingar á næstu ár-
um flaggi með bréf upp á það
frá sínum skólastjóra, að þeir
megi ríða á skellinöðrum.
Ég held við ættum alveg að
sleppa skólum við að iðka því-
líka fræðslu. Ekki svo að skilja
að ég álíti að framhaldsskólarn
ir gætu þetta ekki út af fyrir
sig, en ég tel ákaflega varhuga
vert að leggja út á slika braut,
því ef það er gert, vöknum við
víð það einn fagran morgun,
að skólarnir okkar eru hættir
að vera menntastofnanir, en
eru í þess stað orðnir ruslakist-
ur, sem þjóðfélagið kastar í að
vild sinni dægurvandamálum
sínum, sem allt aðrir aðilar
hafa skapað og skólum, í þess
orðs misrkingu, kemur ekki
nokkurn skapaðan hlut við. .
Þegar ég las þetta umrædda
viðtal datt mér í hug: Hvað
verður heimtað af skólunum
næst? Ef -til viþ að þeir taki
upp kennslu í meðférð á hagla-
byssuni og öðrum þvílíkum
fretgögnum, af því slík tæki
geti hæglega valdið slysurn.
Sannleikurinn er nefnilega
sá, að það er orðin lenzka hjá
okkur, að varpa öllum okkar á-
hyggjum yfir á aðra og kemur
þetta ekki sízt niður á skólum.
Svo dæmi sé tekið, þá viioist
það vera stór hópur fólks, sem
iítu-r svo á, að foreidrar og
heimili séu úr allri ábyrgð
varðandi uppeldi barna, það sé
skólanna að sjá um það, auk
kennslunnar.
Þetta skellinöðruvandamál
verður bezt leyst á sama hátt
og kennsla í bifreiðaakstri. Fá
tix vissa menn að kenna strák-
unum á nöðrurnar. Júlíus Bern
burg lætur hafa það eftir sér að
ástæðulaust sé að láta strák-
ana borga stórfé fyrir kennsl-
una. Það er einn hlutinn af
beim rökum, að skólarnir eigi
að sjá um hana. Er ekki bezt að
hver borgi fyrir sig? Strákarnir
siga hvort sem er eftir að reka
sig á það, að þeim verða ekki
gefnir allir hlutir í lífinu. Og
beir, sem( hafa efni á a.ð eign-
ast skellinöðru, verða að hafa
efni á að læra að stjórna henni.
Það má alveg eins segja því
opinbera að gefa öllum strák-
um skellinöðru eins og að gefa
þeim kennsluna.
Hitt er svo annað mál, .að
slík kennsla þyrfti ekki að
verða dýr fyrir hvern. og einn.
Kenna mætti í námskeiðum á
hentugum, fáförnum stað.
Sami kennari gæti haft heilan
hóp af strákum' í einu — segj-
um 10. Þannig miyndi kennslan
nýtast vel. Þeir gætu æft um-
ferðarreglurnar innan þessa
hóps. Út í nánari s&ilgreiningu
á þessum kennsluháttum vona
ég að ég þurfi ekki að fara. Þó
hver piltur þyrfti jafnmarga
æfingatíma og bílstjói'i þarf áð
ur en hann er, undir venjuleg-
um kringumstæðum, talinn full
búinn til prófs, 24—25, þá er
auðsætt, að þegar kennslukostn
aðurinn skiptist á 10 aðila,
verður - hann • hverfandi fyrir
hvern< og einn. Kennske upp
undir tvö hundruð krónur-
allir. þeir dúkar og útsaumur,
S. O.
Miða ég þá við það, er ég hef
( ÍÞróltír ^
Landslið Islands gep
Landskeppnin fer fram í Randers •
30. -- 31. þ. m.
LAXDSLIÐ íslands, sem
keppir v.iS Dani í Kandei’s 30.
—31. þ. m., hefur verið valið.
Þar á meðal eru 10 frjálsí-
þróttamenn, sem taka þátt í Ev
rópumeistaramótinu í Stokk-
hólmi 19.—24. þ. m. Þátttak-
endurnir í EM fara utan á laug
ardaginn, en hinir 28. þ. m. —
BrynjólfUj. Ingólfsson, formað-
ur .FBÍ, verður fararstjóri ís-
lendinga.
íslenzka landsliðið í frjálsum
íþróttuih er þannig skipað:
100 m hlaup: Hilmar Þor-
björnsson Á, Valbjörn Þoriáks
son ÍR.
400 m hlaup: Þórir Þorsteins
son Á, Hörður Haraldsson Á.
1500 m hlaup: Svavar Mark-
ússon KR, Kristleifur Guð-
björnsson KR.
5000 m hlaup: Kristján Jó-
hannson ÍR, Hafsteinn Sveins.
son HSK.
110 m grindahl.: Pétur Rögn-
valdsson KR, Björgvin Hólm
ÍR.
400 m grindalil.: Guðjón Guð
mundsson KR, Daníel Halldórs
son ÍR.
Hástökk: Jón Pétursson KR,
Sigurður Friðfinnsson FH.
Langstökk: Vilhjálmur Ein-
arsson ÍR, Einar Frímannsson
KR.
Kringlukast: Hallgr Jónsson
Á, Friðrik Guðmundssoo KR.
200 m hlaup: Hilmar Þor-
björnsson Á, Valbjörn Þorláks-
son ÍR.
800 m hlaup: Svavar Mark-
ússon KR, Þórir Þorstemsson
Á.
10 000 m hlaup: Kristjár, Jó-
hannsson ÍR, Hafsteinn Sveins
son HSK.
3000 m hindrunarhlaup:
Kristleifur Guðibjörnsson KR,
Haukur Engilbertsson UMSB.
Stangarstökk: Valbjörn Þor-
láksson ÍR, Heiðar Georgss. ÍR.
Þrístökk Vilhjálmiur Einars-
son ÍR, Jón Pétursson KR.
Kúluvarp: Gunnar Huseby
KR, Skúli Thorarensen ÍR.
Sleggjukast: Þórður S.igurðs
son KR, Friðrik Guðmundsson
KR.
Spjótkast: Gylfi Gunnarsson
ÍR, Jóel Sigurðsson IR.
Keppendum í boohiaupum
verður raðað niður siðar.
Hvsrjir sigra á EM í Stokkhólmi?
AÐALBARÁTTAN í mara-
þonhlaupinu verður milii Ol-
ympíumeistarans Mimoum. og
Júgóslavans Mihalic, einnig
geta Finnar og Rússar sett
strik í reikninginn. Annars er
maraþon þannig grein, að úr-
slit geta oft komið rnjög á ó-
vart. Spáin: Mi'halic, Mimoum,
Karvonen.
Boðhlaupin geta orðið rnjög
spennandi. I því styttra berjast
Rússar og Þjóðverjar um fyrsta
sætið, þeir fyrrnefndu eiga
ekki eins góða einstakli.nga og
þeir síðarnefndu, en skiptingaj-
þeirra eru frábærar. Trulega
hleypm- sigursveitin á betri
tíma en 40 sek. Pólland, Eng-
land, Ungverjaland og Ítalía
hafa alltaf átt góðar sveitir og
komast sennilega í úrslit.
Spáin í 4X100 m: Þýzka-
land, Rússland, Pólland.
í 4X400 m. eiga Bretar og
Þjóðverjar mjög sterkar sveit-
ir, einnig Pólverjar og Ítalír.
Rússar. hafa ekki sveit, sem
hefur möguleika á verðlaunum,
en sennilega- komast þeir í sex
manna úrslit.
Spáin f 4X400 m: England,
Þýzkaland, Pólland.
936 keppendur skráðir í EM,
Á EVRÓPUMEI'STARAMÓT
INU munu keppa 674 karlar og
262 konur frá 27 þjóðum. Þátt-
tökufjöldinn í hinum ýmsu
greinum er sem hér segir: 100
m: .43, 200 m: 30, 400' m: 35,
800 m: 41, 1500 m: 48, 5000 m:
39, 10 000 m: 30, 110 m grind:
28, 400 m grind: 22, 3000 m
hlerað að kosti að læra á bú og
varla yrði farið að reka slíka
kennslu sem stórgróðafyrir-
tæki.
Ég held að það hljóti aö vera
hægt að fá einhvern sæmilega
hæfan mann til að sjá um
þessa hluti og láta kennsluna
standa undir sér eins og ég hef
bent á hér að framan.
En umfram allt. — Við skul
um ekki venja okkur á að krefj
ast of margra hluta af skólun-
um. Þeir eru of dýrmætar stofn
anir til að setja þá í alls konar
snatt og þeim veitir ekkert af
þeim tíma, sem þeim er ætlað-
ur til að gegna skyldu sinni
við unglmgana og þjóðfélagið.
Sigurður Pálsson.
hindrunarhlaup: 24, 4V100 m
boðhlaup: 11 sveitir, 4X400 m
boðhlaup: 9 sveitir, maraþon:
30, 20 km ganga: 18, 50 km
ganga: 30, hástökk: 26, lang-
stökk; 32, þrístökk: 26, stang-
arstökk: 32, spjótkast: 23,
kringlukast: 27, kúluvarp: 25,
sleggjukast: 22 og tugþraut: 25.
Á EVRÓPUMÓTI lögreglu-
manna í Wiesbaden setti. Dan-
inn Aksej Thorsager danskt
met í kúluvarpi með 16,39 m
kasti. Gamla rnetið, sem. Thors-
ager átti sjálfur, var 16,02 m.
Aðrar fréttir frá Danmörku
eru þær, að vafasamt er að
hinn efnilegi mdllivegahlaupari
vill helzt ekki keppa á EM!
Lesið Alþýðublaðið