Morgunblaðið - 01.06.1973, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖ6TUDAGUR 1. JÚNl 1973
3
rrnenn hans átt áigætar umræð
ur urn ýmsar tækn legar hlið
air málsiras við Shuitz og tans
menin og síðan um hugs-
andetgar leiðir til að korna á
örugg'u gjaldeyriskerfi. En á
sí ðdegisf u ndunu m, þar sem
áfram var um þetta rætt,
hafði Pompidou skýrt gjald-
eyrisvandamál Frakka fyrir
Nixon fdrseta, sem sýndi
áhuiga og ætlaði að taka
þetita til nánari athugunar.
Sagði Baudouin, talsmaður
Frakklandsforseta eftir síð-
degisfundimn að forsetamir
hetfðu verið sammála um að
gjaldeyriskerfið væri iUmot-
hæft eins og er. Og leggja
Frakíkar mikla áherziu á að
þau mál verði að komast á
hreinit fyrst, áður en hægt
er að taka máJefni Evrópu
fyrir í heild.
Vilja Frakkar fyrst og
fremst að aftur verði tekin
upp sú skipan að doliurunum
verði sk.pt fyrir gull og að
veruleg hæklliun veirði á opin-
beru skráðu gengi gulls, þann
ig að venrð þessi verði raum-
hæft að mati Frakka. Mark-
aðsverð á gudli er nú um það
bil 2 V2 siinnum hærra en h:ð
opinbera verð.
Á irnargunfundinuim ræddu
utan ríki sráðhe rr a rn ir Jobert
og Shuitz saman ásamt sendi
herrum landanna og töluðu
um vandamál Austurlanda
nær, um Viet Nam og Cam
bodiu og um ráðherrafund
Nato, sem verður í Kaup-
mannahöfln í júní, sem utan-
rikisráðlherra Frakka mun
sitja.
Er Baudouin, taismaður
FraíkíkiLandsforseta ræddi við
Waðamenn á sama stað að
siðtíegisÆundinum loknum,
sagði hann m. a. að forset-
arnir hefðu þá raett um mál-
efni Evrópu, efnahagsmál og
herafla, og viðræðumar ver-
ið gagnlegar og uppbyggileg-
ar og yrði unnið úr eftir
ýmsum leiðuim, fundum
emibættismanna og stjóm-
málamanna. M. a. hafði ver-
ið talað um toppfund, en þó
ekfki ákveðin stumd og stað-
ur. Og forsetamir mundu
hittast aftur, er Nixon færí
til Frakklands, þar sem hann
mundi ræða við þjóðir
Atlantshafsbandalagsins. Við
ræðurnar hefðu verið gagn-
legar. Þeim málum, sem
Frakkar lieggja kapp á, hefði
eklki verið hafnað, og áixuga-
máium Bandaríkjamanna
ekfei verið varpað fyrir borð.
Gjaldeyrismálunum þarf
fyrst að koma á hreint
Stjómmálafréttaritarar
kváðu ljóst hvað Pompidou
ætti við þarna. Frakkar vilja
legigjast gegn hivers konar tii-
raunum Bandaríkjamanna tii
þess að semja um tilslakanir
í varnanmálum við bandalaigs
þjóðirmar í Evrópu á móti til-
siökunum í efnahaigsmálumi,
þó Nixonstjómin neiti að
nokkuð sliikt vaki fyrir henni.
Bjóði Frökkum í grun að
samningar af þessu tagi geti
leitt af tillögum Kissingers
um að teragja saman samninga
viðræður Atlantshafsrikja i
stjómmáluim vamarmáJum
og efnahagsmiáiuim.
Samhliða morgunfundum
forsetanna voru fundir sendi-
nefnda begigja um efnahags-
og igjaldeyrismál. Af hálfu
Frakka hafði Giscard d’Est-
aing fjármálaráðherra og
Baudouin saigði frá fundun
um þremur um morguninn.
Einn þeirra funda sátu aðeins
forsetamir tveir, Nixon og
Pomipindou, túlkar þeirra og
Kissioger ráðgjafi Nixons.
Höfðu forsetamir talað al-
mennt um heimsmáiin. X>eir
áttu gagnlegar umræður og
uppbyggilegar um alþjóðamál,
sagði Baudouim. Etnkum var
taiað um Atlantsihafsbanda-
lagið og forseti Frakklands
lagði álherzlu á mikilivæigi
þess að hafa bandariskar her
sveitir i Bvrópu og hættuna
sem væri þvi samfara ef
draga ætti einhliða úr herafla.
Lagði hann átoerzlu á að ef
það ætti að gera, yrði það að
gerast bæði í A- og V-Evrópu
samtímis.
Þá teija þeir að Pompidou
hafi einniig í huiga yfirstand-
andi ráðstefnu í Vín um sam-
drátt herja i austri og vestrL
1 gærmorgiin nittust JNixon og l’ompidou í fyrsta sinn á Islandi, er báðir komu til fundar á
Kjarvalsstöðum. Ljósm. Mbl. Kr. Ben.
— á undan Evrópumálum í heild segja Frakkar
Denis Baudouin, talsmað-
ur Pompdidouis forseta, sem
er nú að ljúka sinni þjónustu
við forsetaembættið, eftir að
hafa lengi verið talsmaður
þess, kom eftir mongunfund-
inn fram í blaðamannamið-
stöðinni í Kjarvalsstöðum.
Menn flykktust í kringum
hainn, Þeir næstu heyrðu og
hinir spurðu hvað hann væri
að segja. Ekki sem þaegileig-
astar aðstæður að þvi er
fréttamanni Mbl. fannst.
Frakikar hafi eklki telkið þátt í
þeim viðræðum. Þeir telja að
þær geti leitt til röskunar á
valdajafnvægi, að afHeiðirugim
verði veikara hernaðarleg að-
staða Vesfcurveldanna gagn-
vart kommúnistaríkjum Evr-
ópui.
Nixon:
Getum ekki haft afskipti
af þorskastríðinu
SKÖMMU eftir að forsetaþotan
„Spirit of 76“ lagði aí stað frá
Washington áleiðis til Keflavík-
nr ræddi Richard M. Nixon for-
seti við þá fréttamenn, sem
fylgdu honum í þotunni. Minnt-
Ist hann þá fyrri heimsóknar
sinnar til fslands um jólin 1956,
þegar hann var á heimleið frá
Austurrild, en þangað hafði hann
farið sem varaforseti Bandarikj-
anna til að kynna sér vandamál
fióttamanna frá Ungverjalandi.
Á heimdeiðiniii var fyriir'huigað
að filiugvél Nixons hefði viðfeomu
( Skötlamdi, saigði forsetinn, em
vegnia veðurs var ólemdamdi þar,
Og þvl haildið áfram til Keflavík
ur. Þar viar eimmig slæmt veður,
og með maumindum að unmt værl
að lemda.
Nixom ræddi nokkuð um
flotastöðima á Kefl a vikurfl u g -
velil og sagði, að við fyrri
heimsáknimia hafi Bandaríkja-
memnimir á þessum útkjáJka
verið fegmir að fá að sjá ein-
hvern að heiman. Nefndi hamm
1 því samibandi vamaríiðlsstöð-
ina í KefLavik jthat God-fbr-
saken place“, en baðst jafn-
framt afsöfeunar á nafmgiftinni.
Minmitist hamm þess að mikill
snjór hafi verið á jörðu, og
tómimin'iinín grár og skýjaður.
Bætti forsetimm þvl við að nú
ætti að vera öðru vísi um að
litast.
Aðlspurður hversvegna Island
hafi orðið fýirir valimu sem
fumdarstaður þeirra forsetanna,
svaraði Nixon: „Pompidou vildi
það.“ Hann sagði að íslamd væri
í raumiaimi eini staðurinm
miðja vegu miM'i Parisar og
Waishinigtan, sem hemt-
aði til viðræðnanma. Þá benti
hanm á að forsætisTáðherrar
Bretlands, Vestur-Þýzkalamds
og Italíu, þeir Heath, Brandt og
Andreotti, hefðu aiiir komið tH
Washimgton til viðræðma í Hvita
húsinu, en frönsk yfirvöld hefðu
litið svo á að franoki forsetimn
gæti ekki farið f opinberum er-
indum til Washington fyrr en
forseti Bandaríkjanna hefði end-
urgoldið heimsóikn De Gaulies
fyrir nokkrum árum með því að
koma ta Parfcar. Nixon saigði að
sjálfur hefði hann ekki getað far
ið til Parísar að þessu sinni, þvl
þegar haun íæri til Evrópu yrði
hann að heimsækja fleiri en eina
höfuðborg. Þá yrði hann að heim
sækja aðalstöðvar NATO, og að
minnsta kosti London, París,
i Bonn og Róm, auk þess sem
hann gaf til kynna að fleiri borg
isr kæmu till greina. Taiið er senni
legt að Nixon láti verða úr Evr-
ópuiheimsóknini fyrir lok þessa
áre.
í vtiðræðunum við íréttamerm-
ima í þotunmd sagði Nixon að
hann gerði sér grein fyrir að
komið gæti til and-bandarisfcra
mótmæloaðgerða vegna varmar-
liðsdnis i KefLavik, meðan á heim
sófcninni táil Reykjavikur stæðS.
Varðandi þorskastríðið sagði
hanm að það væri mál, sem Is-
lendingar og Bretar yrðu að
leysa. „Við getum ekki haft af-
skipti af því,“ sagði Nixon, og
bætti þvi við að hann teldi það
rétt hjá stjórm simmi að hafa ekki
blandað sér I málið.
Velkominn til þessa staðar
— sagdi forseti Islands
er hann tók á móti Nixon
á Bessastööum
MÖRG hundruð bílar biðu
meðfram Hafnarfjarðarveg-
inum í gærkvöldi þegar for-
setar Bandaríkjanna og
Frakklands óku til Bessa-
staða til að sitja kvöldverð-
arboð forsetahjóna íslands.
Fólkið veifaði ákaft þegar
bílalestimar óku frambjá á
mikilli ferð og forsetarnir
veifuðu glaðlega á móti. Lög-
reglumenn voru á hverju
strái og þyrlur frá varnarbð-
inu og Landhelgisgæzlunni
sveimuðu yfir veginum.
Nixon kom fyrr til Bessa-
staða og hann veifaði bros-
leitur til fréttamanna sem
hímdu í höm með uppbretta
kraga og börðu sér til hita.
Hann svipti sér skjótlega úr
frakkanum og gekk til móts
við herra Kristján Eldjárn,
sem kom út til að taka á móti
honum:
— Velkominn til þessa
staðar.
— Þakka yður fyrír. Það er
gamam að vera ko-miinin á heimM
yðar. Forseternir stóðu nokkma
stund á tröppunum meðam ljós-
myndaramir smeil'tu i ákafa, en
gengu síðain iam í húsið. Skömimu
aiðar kom öomir bilailest meö
Framhald á bls. 11.