Alþýðublaðið - 07.09.1958, Page 2

2
AlþýSublaSií
Sunnudagur 7. sept. 1958
294. dagur ársins.
Adrianus,
SiysayarSstofa KeyEjavianr i
IHeilsuverndarstöðinni er onin
líHan. sólarhringinn. Læknavörð
*iír LR (fyrir vitjanir) er á sama
«£að frá kl. 18—8. Sími 15030.
Næturvarzla þessa viku er í
'Vesturbæjarapóteki, sínii 22290.
Lyfjabúðin Iðunn, Reykja-
*víkur apótek — Lauga-
"vegs apótek og Ingólfs
wpótek fylgja öll lokunartíma
Mblubúða. Garðs apótek og Holts
mpótek, Apótek Austurbæjar og
Vesturbæjar apótek eru opin til
fki, 7 daglega nema á laugardög-
M til kl. 4. Holts apótek og
iSarðs apótek eru opin á sunnu
jSögum milli kl. I og 4.
Hafnarfjarðar apótek er opið
tóla virka daga kl. 9—21. Laug-
fxcdaga kl. 9—16 og 19—21.
Mslgidaga kl. 13—16 og 19—21.
Næturlæknir er Garðar Ól-
íiifsson, sími 50536, heima 10145.
Köpavogs apótek, Alfhólsvegi
|!J„ er opið daglega kl. 9—20,
aaema laugardaga kl. 9—18 og
ikelgidaga kl. 13-18. Sími 23100.
OE®
UGLUNNAB:
Wá er brezk freigáta á ieiðinni
með hraðfrystan fisk.
Landhelgin
Framhald af 1. síðu.
: ið að skrifa og ganga f»á“. —
Það voru skýrslur og kærur
á brezka togara fyrir land-
helgisbrot. Skipherrann sagði,
að togararnir væru að flýja
miðin. — GB.
|
’ ÞVERBRJÓTA ALLAR
HEGLUR.
Isafirði í gær. — Varðskipið
Sæbjörg kom hér í morgun til
að sækja vatn og vistir. Skipið
íór aftur út á miðin nókkru éft
i,: hádegið.
Nú hafa brezkir togarar tek-
iS upp á því að tildra upp alls-
lconar drasli á bakborðssíðuna
iiL-þess að hindra íslenzka varð-
ekipsmenn í að stíga um borð,
e£ þeir skyldu leggja að þeim.
"Ean fremur segja sjómer.n
Urezku skipin, þæði togara og
herskip vera farin að þver-
brjóta allar reglur um siglingar
eins og ekkert sé. Haga þeir sér
eins og þeir séu sta?iráðnir í
að sigla á íslenzku skipin, en
á eftir æpa þeir í talstöðina að
íslenzku skipin hafi ætlað að
sigla á sig. Einnig sigla þeir
reknetin af bátunum. Þannig
sigldu þeir netatrossur af 2 bát
um, Guðibjörgu frá ísafirði og
Trausta frá Súðavík, 23 mílur
NNV af Straumnesi. Togarinn,
sem þar var að verki heilir
Colmyn Bay, H 387. Um merk-
ingu veiðarfæra eru aiþjóðieg-
ar reglur, -sem bátarnir hlýða
nákvæmlega af biturri revnslu
í þetta sinn reyndu þeir að láta
togarann vita með ljósmerkj-
um að auki, en það kom fyrir
ekki. Togarinn kúbbaði af þeim
netin eins fyrir því. — BF.
Sumiudagur
7. september
Framhaid af 8. síðu.
MÁ REISA VEBKSMÍOJ-
UNA í ÁFÖNGUM.
Guðmundur sagði, 'að ekki'
þyrfti að reisa þungavatnsverk
smiðjuna í einu lagi, hoidur
rnætti reisa hana í áíóngum, t.
d. 100 tonna verksmiðjur í
einu- Þyrfti mjög mikið vinnu- j
afl til þess að byggja þur.ga-
vatnsverksmiðjuna og vrði Það
vafalaust hagkvæmara fyrir ls.
lendinga að verksmiðjan yrði
reist í áföngum.
FRAMLEITT ÚR VATNI.
Guðmundur skýrði frétta-
manni blaðsins frá því í stór-
um dráttum hvernig þungt
vatn væri framleitt. Kvað hann
margar aðferðir koma til gerina
—- en hér á landi væri svoköli-
uð brennisteinsvetnisaðfeð höfð
í huga. Þungt vatn er framleitt
úr venjulegu vatni (H20) og er
brennisteinsvetni (H2S) notað
jsem hjá]ipa,refr\, sé brenni-
steinsvetnisaðferðin notuð. —
Brennisteinsvetni eyðist ekki
við' framléiðsluna og má því
nota þáð aftur og aftur. Þunga
vatnlið (D20) ,lí!tuir lófc alveg
eins út og venjulegt vatn en
er 10% þyngra. En einnig má
framleiða þungt vatn úr vatns-
efni (H). Er það þó verri að-
ferð, þar eð Þá verður fyrst að
framleiða vatnsefnið og síðan
þunga vatnið úr því. Hér fæst
brennisteinsvetnið úr gufunni.
Ðagskráin í dag:
11.00 Messa í Dómkirkjunni —-
(Prestur: Séra Jón Auðuns
dómprófastur. Organleikari:
Páll ísólfsson).
15.00 Miðdegistónleikar (plöt-
ur).
16.00 Kaffitíminn: Létt lög af
plötum.
16.30 Veðurfregnir.
Sunnudagslögin.
18.30 Barnatími (Guðm. M. Þor-
Íáksson kennari).
19.30 Tónleikar (plötur).
20.00 Fréttir.
20.20 „Æskuslóðir“, 11.: Bjarn-
arfjörður (Þorsteinn Matt-
híasson kennari).
20.45 Tónleikar (plötur).
■21.20 „í stuttu máli“. — Um-
■ sjónarmaður: Jónas Jónas-
son.
22.00 Fréttir. jV
22.05 Danslög (plötur),
23.30 Dagskrárlok.
Dagskráin á morgnn:
19.30 Tónleikar: Lög úr kvk-
myndum.
20,00 Fréttir.
20.30 Um daginn og veginn —
(Andrés Kristjánsson blaða-
maður).
20.50 Einsöngur: Cesare Siepi
syngur (plötur).
21.10 Upplestur: „Töfrar“, —
smásaga eftir S. Vincent Ben-
ét ,í þýðingu Baldurs Pálma-
sonar (Lárus Pálsson leikari).
21.50 Tónleikar (pöltur.)
22.00 Fréttir og íþróttaspjall.
22.15 Kvöldsagan: „Spaðadrottn
ingin“ eftir A. Pushkin; IV.
— sögulok (Andrés Björnson
þýðir og les).
22.30 Kammertónleikar (plötur)
23.00 Dagskrárlok.
NOTAÐ í KJARNORKU-
OFNUM.
Þungt vatn er notað sern
„moderator“ í kjarnorkuofn-
um. Einnig má nota grafít og
ýmis önnur efni í staðinn. Hafa
Bretar t- d. einkum notað grafít.
Þungt vatn þykir þó betra-
OF LÍTIL GUFA I
KRÝSUVÍK.
Fréttamaður blaðsins spurði
Guðmund, hvort ekki kæmi til
greina að reisa þungavatnsverk
smiðju í Krýsuvík. Kvað Guð-
mundur svo ekki vera, þar eð
gu'fan væri of lítif þar. Staðirn
ir, sem kæmu Úl greina væru
Iíengilssvæðið og svæðið við
Torfajökul.
ATVINNUMÁLANEFND
SAMÞYKK.
Iðnaðarmálaráðuneytið ósk-
aði umsagnar Atvinnumála-
nefndar ríkisins um ráðgerðar
rannsóknir á framleiðslu þungs
vatns hér á landi. Mælti meiri
hluti nefndarinnar með því að
rannsóknum væri haldið áfram
og þeim hraðað sem mest. —
Meiri hlutann skipuðu þeir
Vilhjálmur Þór, formaður, Egg
.ert Þorsteinsson, Jóhann Jak-
obsson, Magnús Jónsson og
Runólfur Þórðarson. Einar Ol-
.geirsson, er einnig á sæti í
nefndinni, skilaði minni hluta
áliti. Var hann meðmæltur því,
að rannsakað yrði hvort hag-
kvæmt væri að reisa ‘hér þunga
vatnsverksmiðju án þess, að
erlendum aðilum væri gefið
jiokKuð fýjrjrheit um leyfi td
þess að byggja slíka verksmiðju
hér. Þá kvað Einar nauðsynlegt
að athuga hvort slík verk-
smiðja hér á landi mundi auká
hættuna á sprengjuárásum á
landið.
HAGFRÆÐILEG ÁLITS-
GERÐ.
Atvinnumálanefndin óskaði
eftir hagfræðilegu áliti í máli
þessu og fól hagfræðingunum
dr. Jóhannesi Nordal og Glúmi
Björnssyni að semja um það á-
lit. Talið er skipta mikiu máli
hvort ‘þungavatnsvierksmiðj a
hér á landi væri reist í einu lagi
eða áföngum. Er talið, að mun
hagkvæmara yrði fyrir íslend-
inga, að verksmiðjan yrði reist
á sem lengstum tíma, þar eð
þá mundu tekjurnar af vinnu-
aflssölu verða jafnastar og vara
lengst.
gufukostnaður
LÍTILL HÉR.
Hagkvæmni þess að reisa hér
þungavatnsverksmiðju frekar
en annars staðar í Evrópu bygg
ist svo að segja eingöngu á því,
hve gufukostnaðurinn yrði hér
lítill. Gætu Islendingar haft
mi.klar tekjur af Því að selja
gufu til notkunar í verksmiðj-
unni Einnig mundu íslending-
ar geta haft miklar tekjur af
sölu rafmagns til verksmiðjunn
ar- 500 tonna verksmiðja mundi
þurfa 50 þús. kw, — ár og ætti
að vera unnt. að selja kw. stund
ina á 7 millj. kr. Mundi svo
mikil raforkusala geta gert fyr-
irhugaðar stórvirkjanir hér á
landi mun auðveldari en elia.
tifalt dýrara að
VINNA GUFU MEÐ
KOLUM.
Vinnslukostnaður gufu með
kolum í Bretlandi er áæt.lað-
ur £ 0,95 á tonn eða tífalt
meiri en jarðgufunnar. í þess-
,um mun er fólgið hagræði þess
að reisa þungavatnsverksmiðju
fremur hér en Þar. — Af
þessum ástæðum og vegna
ódýrari raforku hér er
heildarvinnslukostnaður á-
ætlaður £ 4,400 lægri á tonn
af þungu vatni hér en í Bret-
landi. Við endurvinnslu hækk-
ar gufukostnaðurinn hér urn
£ 660 og verður því £ 4,400—
£ 660= £ 3.740 lægri hér en
í Bretlandi.
STOFNKOSTNAÐUR 500
TONNA VERKSMIÐJU
66.950.000 PUND.
Stofnkostnaður 500 tonna
þungavatnsverksmiðju er áætl-
aður £ 66.950.000. En vinnslu-
kostnaður alls miðað við 10 ára
fyrningu og 6% vexti £ 14.
750.000. En miðað við 18 ára
fyrningu og 6% vexti yrði
vinnslukostnaður £ 11.800.000.
Söluverð á þungu vatni, fram-
leiddu í Bandaríkjunum, er nú
talið £ 11.100.000 fyrir 500
tonn. Er það verð miðað við
18 ára fyrningu mannvirkja og
sennilega lægrfc vexti en 6%.
Er því talið útilokað, að þunga-
vatnsverksmiðja hér mundi
geta selt þunga vatnið svo ó-
dýrt. Hins vegar er talið, að
samkeppnisaðstaðan hér sé
góð miðað við önnur Evrópu-
lönd.

Framhald aí 8. síða.
Staðan eftir 18- umferð er
þannig:
1. Tal 1214 v.
2. Petrosjan 1114 v.
3. Gligoric 11 v.
4. —5. Friðrik og Bronstein
1014 v.
6. Benkö 10 v. og biðskák.
7. —10. Fischer, Averbaeh,
Szabo og Matanovic 10 v.
11. Pachmann 914 v.
12. Filip 9 v. og biðskák.
13. Panno 9 v.
14. —15. Larsen og Sanguinetti
8 v.
16. Neikirch 7 v.
17. Rosetto 6 v.
18. Sherwin 514 v.
19. Cardoso 5 v.
20. De Greiff 4 v.
21. Fúster 2 v.
Gangur málsins
Framhald af 1. siðtt.
Föstudagur.
Leiðfogar allra danskra
stjórnmálaflokka lýsa yfiv
stuðningi með þá ákvörðun
stjórnarinnar, að segja upp
samningi við Breta frá árinu
1955 um landhelgi Færeyja.
Tíðindalaust á miðunum við
Island. Hvessir fyrir austan
land og naumast togveður
lengur. Herskipin breiða yf-
ir fallbyssurnar. Óbreyja og
taugaæsingur fer sívaxandi
mcðaj brezkra landhelgis-
brjóta og eru skipstjórar tog
aranna síkallandi á hjáip. —
Sumir heyrast hóta því að
elta varðskipin og sigla á
þau.
Fram - IBR í dag
í DAG kl. 2 leika Fram og
Hafnarfjörður á Melavellinum
úrslitaleik um neðsta sætið í
I. deild. Sá, sem tapar þeim
leik, fellur niður í II- deild. —
Dómari leiksins er Haukur
Óskarsson, línuverðir Árni
Njálsson og Baldur ÞórðaiSon.
• í ágætu lagi til sölu.
S
S Up.pl. í síma 34773.
S
V
V
V
s
V
í
iNY KOMIÐ
Gaberdinefrakkar
Poplínfrakkar
Plastkápur
Sportskyrtur
amerískar
Manchettskyrtur
Hálsbindi
Nærföt
margar gerðir.
GEYSÍR Hf,
Fatadeildin
SKIPAÚTCiCRB RIKISINN
Ma. Herðubreið I
austur um laud til Fáskrúðs-
fjarðar hinn 12. þ. m. Tekið á
móti flutningi til áætiunar-
hafna á mánudag. Farseðlar
seldir á miðvikudag.
M.s Skjaldbreið >
vestur um land til Akureyrar
hinn 13. þ. m. Tekið á móti
flutningi til Tálknafjarð-
ar, áætlunarhafna við Húna-
flóa og Skagafjörð svo og Óí-
afsfjarðar á þriðjudag. Far-
Sieðlar seldir á föstudag.
Hekla
austur um land í hr.ingferð
hinn 13. þ. m.
Tekið á móti flutningi til
Fáskrúðsfjarðar, Reyðarfjarð-
ar, Eskifjarðar, Norðfjarðar,
Sayðisfjarðar, Þórshafnar,
Raufarhafnar og Kópaskers á
þriðjudag og miðvikudag. Far-
seðlar seidir á fimmtudag.