Alþýðublaðið - 07.09.1958, Qupperneq 8

VEÐPJÐ : Hægviðr.i, þokuloft.
Alþýöubloöið
Sunnudagur 7. sept. 1958
t&jií'ír
-'■■■■
. síðastPðinn .fimmt.udag. Úr svip
Ljósm. Alþbl. O. Ól.
Myndin er frá útifundinum á Lækjartorgí s.l.fim.mtudag
ungra . sem gamalla mátti lesa alvöru og einbeitnþ —
þungavatnsverksmiðju. Var aö
viðræðunum loknum gengið
frá skýrslu, er dreift var síðan
til aðildarríkja OEEC.
Viðfal við Guðm. Pálmason verhfræðing
ÍSLENDINGAR hafa siálfir átt frumkvæðið að athugunum
á þungavatnsvinnslu hér á landi. Hófust bær athuganir þegar
árið 1955. Þegar bær athuganir voru komnar á það stig, að
Ijóst var, að ekki væri hægt að-halda þeim áfram án aðstoðar
eiriendis frá, var málinu hrevft innan Efnahagssamvinnustofn-
iu;nar Evrópu og leiddi það til þess, að erlendir sérfræðingar voru
sendir hingað.
Eitthvað á þessa íeið fórust
Guðmundi Pálmasyni, verk-
fræðingi, orð, er blaðið ræddi
við hann um þessi mál fyrir
skömmu.
HÓF ÚTREIKNINGA
HAUSTIÐ 1955.
Guðmuv.dt.i hefur marna
mest unnið að undirbúningi í
samband, við hugsanlega bygg-
i'úgu | angavatnsverksmiðju á
íslandi. Hóf hann þegar haustið
1955 útreikninga í sambandi
við smíði slíkrar verksmiðju
b.ér á landi. Vann hann þau
sfcörf á vegum raforkumála-
skrifstofunnar og rannsóknar-
ráðs ríkisins.
Eftir kjarnorkumálaráð-
stefnuna í Genf 1955 var farið
að hugsa um möguleika á
b.vggingu þungavatnsverk-
smiðju hér á landi, sagði Guð-
mundur. Ráðstefnuna sóttu
)’>eir próf. Þorbjörn Sigurgeirs
son og Magnús Magnússon eðl
isfræðingur. Lagði Guðmund-
mr Pálmason áherzlu á það, að
íslendingar hefðu sjálfir átt
frumkvæði að hinum fyrstu
athugunum á byggingu þunga
vatnsverksmiðj u hér, og því
Jriefði verið hafizt handa um
útreikninga.
SKRIÐUR KEMST
Á MÁLIÐ.
Skriður komst þó ekki á mál
Þetta fyrr en s. 1. haust, hélt
Guðmundur áfram. Fóru íslend
irigar þá að hreyfa málinu inn
a.n Efnaihagssamvinnustofnun-
ar Evrópu og leiddi það til þess,
að sendir voru hingað nokkrir
erlendir sérfræðingar til þess
að kynna sér aðstæður allar og
möguleika á byggingu þunga-
vatnsverksmiðju her á landi.
Hinir erlendu sérfræðingar
voru þessir: Dr. L. Kowarski og
P. J. Frank frá OEEC, C. W-
Hart Jones og P. Walker frá
Bretlandi og dr. G. Weiss og
dr. W. Reidel frá Vestur-'Þýzka-
landi. Af íslendingum tóku þeir
Guðmundur Pálmason, Gunnar
Böðvarsson og Magnús Magnús
son þátt í viðræðum við sér-
fræðingana. Stóðu viðræðurn-
ar yfir 25. apríl—l.máí. s.; 1.
Voru hinir erlendu sérfræðing-
ar sammála um, að hér væru
ágæt skilyrði til þess að reisa
Guðmundur Pálmason
FUNDUR í PARÍS 18. JÚNÍ.
Ákveðið var að leggja skýrslu
fyrir sérfræðingafund frá öll-
um OEEC-ríkjum, er áhuga
hefðu á málinu og var sá fund-
ur haldinn 18. júní. Sóttj þann
fund af íslands hálfu Magnús
Magnússon. Á fundinum voru
mættir fulltrúar 12 Evrópu-
ríkja og kváðust þeir allir hafa
áhuga á að athuga möguleika
til þungvatnsvinnslu á íslandi.
Magnús Magnússon skýrði
þarna m. a. frá því að fyrir
höndum stæðu boranir með
stórvirkum bor til þess að stað-
festa áætlanir, er fyrir lægju
um jarðgufu hér á landi.
Gerð var ályktun í lok þessa
fundar og að því m. a- beint
til stjórnarnefndar OEEC um
kjarnorkumál að sett yrði á
fót nefnd (standing committee)
til þess að halda athugunum
áfram. Þá var talið nauðsynlegl.
að gera kostnaðaráætlun fyrir
byggingu þungavatnsverk-
smiðju á íslandi. Verður áíykt-
un sérfræðinganefndarinnar
lögð fyrir fund stjórnarnefr.d-
arinnar, sem kemur saman í
París í nóvember n- k.
AÐEINS TVÆR STÓRAR
ÞUNGAV ATNSVERK-
SMIÐJUR TIL í
HEIMINUM.
Guðmundur Pálmason sagði,
að rætt hefðí verið um að
byggja mj.ög stóra þungavatns-
verksmiðju hér á landi, verk-
smiðju, er framleitt gæti 500
tonn af þungu vatni á ári. —
Sagði Guðmundur, að nú væru
aðeins til tvær stórar þunga-
vatnsverksmiðjur í heiminum,
báðar í Bandaríkjunum. Hefðu
Evrópuþjóðir mikinn áhuga á
því, að reisa þungavatnsverk-
smiðju í Evrópu til þess að
þurfa ekki eingöngu að vera
upp á Bandaríkin komin.
Framhald á 2. Síðu.
Smyglmálið: !
4 skipverjar handteknir til viðbótar.
RANNSÓKNINNI í smyglmálinu er haldið áfram. Hafa
nú fundist 690 lítrar af vínanda síðan rannsókn málsins hófsts
en strax fyrsta kvöldið höfðu fundizt 1180 lítrar. Þá er auk
þess xdtað um 340 lítra, svo að alls er vitað u.m yfir 2000 lítra?
sem smyglað var í síðustu ferð Tungufoss.
Þessir 600 lítrar, sem fund-
izt hafa undanfarið, hafa fund.
izt við húsrannsóknir víðs veg-
ar út um bæ, m. a. hjá leigu
bílstjórum, er höfðu kevpt á-
fengi af skipverjum á Tungu-
fossi.
4 TEKNIR Á SIGLUF IRÐI.
Á5ur en Tungufoss helt frá
Reykjavík út á land var helm-
ingur skipverja handtekinn,
,vegna. afskipti af smyglinu. Nú
hafa fjórir verið teknir í við-
bót. Voru þeir teknir á Sigiu-
firði, er skipið hafði viðstöðu
þar, vegna þess, að við rann-
sókn málsins upplýstist, að þeir
væru einnig vi5riðnir málið.
TVEIR FARMAR FYRR
í SUMAR.
Þá hefur einnig upplýstsl
við rannsókn málsins, að tvisv-
ar áður í sumar hafa skipverj-
ar á Tungufossi smyglað sam-
bærilegu magni af- vínanda í
land eins og nú. Var þetta í
maí og júlí. 1 ferð Tungufoss
4. marz var smyglið sett útbyrð
is út af Grindavík, flutt i bát
til lands og síðan hejm tii eins
skipverjans á Seltjarnarnesi.
Seinni ferðin var 19. júlí og var
smyglið þá sett út við Reykja-
nes og sett á Jand í HöfnurUj
þar sem skipverjar sóttu smygL-
ið.
BIÐSKÁKIR úr 17. umfcrS I
Portoroz fóru þannig, að Tal
vann Panno, Larsen varaiíL
Shervvin og Gligoric vann Nei-
kirch. Jafntefli gerðu Averbacfe
-De Greiff. Bióskákir úr 18»
umferð fóru þannig, a®
Gligoric vann Fúster, Rosett®
vann Cardoso og de Greiff vann
Larsen. Skák Benkö og Filip
fóru aftur í bið.
19. umferð var tefld í gær. —«
Friðrik hafði svart gegn Petro-
sjan, en Tal sat hjá. í dag tefl-
ir Friðrik hvítu gegn Sherwin,
en Fiitser situr hjá. Biðskákir
úr 19. og 20. umferð verða
tefldar á morgun. Fírí er á
þriðjudag og síðasta, 21. um-
ferð, tefld á miðvikudag. Frið-
rik hefur þá svart gegn de
Greiff, en Petrosjan á frí.
Framhald á 2. síSn.
Lárus Guðmundsson.
Nýr framkvæmdasfjóri Alþýðiiflokksbis.
Lárus Guðmundsson ráðinn fram-
kvæmdastjóri
Á FUNDI framkvæmda- sementsverksmiðju ríkisins..
stjórnar Alþýðuflokksins s. i. I Á þessum fundi framkvæmda
föstudag 29. f. m. var Lárus stjórnarinnar, voru bókaðar ai-
Guðmundsson, stud. theol. ráð- úðarþakki til Vilhelms, fyrir
inn framkvæmdastjóri Alþýðu-! gott og fórufúst starf í þágu
flokksins frá 1. sentember að flokksins á löngum starfsferli
teija í stað Vilhelms Ingimund um leið og fram voru færðar
artonar sem gegnt hefur Því heillaóskir til hins nýja fram-
starfi s .1. 13 ár, en hefur nú kvæmdastjóra Lárusar Guð-
ráðist til annarra starfu, hjá mundssonar.