Alþýðublaðið - 12.09.1958, Blaðsíða 7

■Föstudagur 12. sept. 1958
AlþýðublaSiS
7
Samfal við Yveffe Guy -
„ÞAÐ ER ALVEG SATT, —
ég bragða ekki áfengi og ekki
vín, nema mér þvkir gott að
dreypa á rauðvíni með mat
endrum og eins. í minni at-
vinnugrein er samkeppnin svo
Jiörð og imskunnariaus, að þar
kemst enginn langt án þess að
leggja mikið á sig og starf og
reglusemi eru fyrstu ski.iyrðin
íyrir árangri, þar eins og ann-
ars staðar“.
Það er franska söngkonan,
Yvette Guy, sem kemst þannig
að orði, en hún er Reykvíking-
sm kunn fyrir dægurlagasöng
sinn í Þjóðleik'hússkjaj’aranum
í sumar. Nú er hún á fórurn héð
an til Stokkhólms, þar sem hún
mun syngja á Grand Hotel um
skeið. Og það verða ekki að-
eins þeir gestir, sern sækja Þjóð
leikhússkjallarann. er sakna
jhennar; Þorvaldur, húsbóndi
Þar segir hana baía reynst með
afbrigðum áreiðaniega og
prúða í samstarfi, og bremenn-
ingarnir í NEO-trícinu hrósa
henni mjög fyrir vandvirkni
Jiennar. Bak við sviðið virðist
því hafa minna gætt þess
franska skaphita, sem áheyr- |
endur hennar hafa hrifist svo
mjög af-
En Yvette Guy er ekki fyrst
og fremst dægurlsgasöngkona,
•— hún syngur einnig franskar
þjóðvísur og létt, klassísk lcg.
,,Ég hef lagt stund á söng í tíu
ár“, segir hún. „Fvrst söng ég ■'

skóli flestra, sem starf þetta
stunda, og aðeins bær, sem reyn
ast þar vel, mega gera sér von-
ir um að ná iéngra á braut
sinni. Og þotta er gtra-ngur skóii,
— en nauðsynlegur“.
— Og síðan liggur leiðin . . .
„Síðan eru það ráðningastoín
anirnar, sem ráða leiðinní — og
hæfileikar manus og kunnátta
vitanlega líka. Og þar byrjar
hin harða samkeppni fyrst fyr.
ir alvöru. Það er óhætt að full-
yrða, að ekk. er hægt að taka
af sér neinn krók til að stytta
sér leið til viðurkenntngar og
frægðar í Þesssri listgrein frem
ur en annarri. Aðelns þær söng- '
konur, sem gera nógu strangar
kröfur til sjálfrar sín og slaka
hvergi á komast í námunda við
markið. Og þó þarf fleira til.
Ráðningastofnanirnar eiga til
þá brellu að bjóða þeim, sem
efnilegastar þykja, sarrnninga
um nokkurra ara atvinnu, og
halda þeim þannig niðri., að
þeir geta ekki notið efnahags-
lega þess árangurs, sem þær
hafa náð, cg margar neyðast til
að þiggja slík boð sökum fjár- |
skorts. Það var heppni mín, að
fcreldrar mínir gátu gefið m.ér
að borða, svo ég þurftj ekk. að
taka' tilboðum,' sem ég taldi mér
ekki hénta. Og nu hef ég um
nokkurt skeið át.t því láni sð
fagna að ég heí.vinvm allan árs- |
ins hring, en það er h;ð mikla '
keppikefli abra í þessu starfi“- !
— Hvernig er að syngja íyr- I
ir íslenzka áhoríendur, — sam-
anborið við franska?
„Það er mjög gott að syngja
fyrir íslenzka áheyrendur. Ég
kveið því satt að segja dálítið,
— haf ði heyrt að þeir væru dul-
ir og kaldir. Ég hef ekki af Því
að segja; þeir eru að vísu ekki
eins blóðheitir og örir í skapi og
landar mínir, en Það er engu
að síður einkar þægilegt að
syngja fyrir þá. Og ég kann
prýðilega við mig hérna, —
vildi gjarna koma hingað sem
fyrst aftur og dveljast hér þá
lengur“.
— Hvernig segir yður hugur
um Svíana ■ ■ .
,,Ég kannast við þá, Ég hef
sungið áður í Svíþjóð, — viðs-
vegar þar í landi og kann þar
vel við mig. Það er líka gott
að vera þar. Ég fer þangað
þann 16. og byrja tafarlaust að
vinna. Það dugar ekki annaö
u
L. G.
Yvette Guy
á skemmtistöðum víðs vegar
um land, — ekki næturldúbb-
um eða veitingahúsum, heldur
skemmtistöðum sem almenning
ur sækir til að eiga þar rólega
og hvílandi kvöldstund. Á þess
um stöðum er allt látlaust og
ekki neinn íburður, þar sem
miðað er við gjaldbol alþýðu,
en hinsvegar verður að vanda
vel til skemmtiatriða, þar sem
þetta eru vandfýsnir aheyrend-
ur, sem nokkuð vilja fá fyrir
sinn pening. Fyrir bragðið eru
gerðar miklar kröfur til þeirra
sem syngja, sér í lagi hvað fjöl-
hæfni snertir, en reynt að kom-
ast af með því færri. Þetta er
hinn eiginleg; undirbunings-
ÞAÐ er ástæða til þess að
gengið sé rösklegar til verks en
verið hefur í baráttunni gegn
afbrotum unglinga. Þaö þarf
að skipuleggja þessi mál betur
og það er þörf fleiri sérmennt-
aðra manna, segir í skýrslu,
sem Sameinuðu þjóðirnar hafa
nýlega birt um afbrot unglinga
í Norður-Ameríku.
í formála að skýrsl.unni er
bent á, að á tuttugustu öldinni
hafi áhugi fyrir vandamáium
æskunnar aukizt til muna, en
að þær varúoarráðstafanir, sern
gerðar séu til þess að kcma í
veg fyrir -Ögbot æsKarnanna,'
beri oft merki innbyrðis ósam-
komulags og skorti sarneigin-}
legan heild-arsv.’p.
Skýrshma, sem er samra’.s
134 blaðsíður, samdi ao mestu
dr. Paul W. Tappan, sem er'
prófessor í fé.agsfræSi og log-
fr.æði við New York há-.Kola.
Skýrslan er raunveru.ega auk-
in og endurbætt út-gáfa af
skýrslu um rannsóknir, sem
gerðar voru 1952 samkvæmt
beiðni Efnahags- og félagsrnála
ráðs Sameinuðu þjóðanna Áð-
ur hafa ver'ð geíiiar út skýrs1-
ur á vegu.n SÞ um aíbrot • Ev_
rópu, Suður-Ameríku Asíu og
hinum fjarlægu Austurlöndum.
Ný útgáfa af skýrslunni frá
Suður-Ameríku er í undirbún-
ingi.
Afbrot unglinga í Bandaríkj-
unum og Kanada er efr.i þe.irr-
ar skýrslu, sem hér um ræðir.
Frambald á 8. sí<úi.
S
S
s
s
s
s
$
*
s
s
s
s
\
*
s
\
\
s
\
's
\
k
\
\
|S
iS
*
s
k
i
$
s
iS
ft
ii
\
s
*
!
)
s
MJÖLMAÐUR Á RAUFARHÖFN I ÞRJÁTÍU ÁR:
A MARGIR FARIÐ í GEGNUM GREIPAR
AR SILDARSEKKIRNIR FRÁ ÞVÍ FYRSIA"
1 gufn ofr svœkju gengum við á nœrklœðunum
hringinn í kringum suðuker iðu
EFTIRFÁRANDI samtal átti
sér stað á síldarmjölssekkj-
um í stórri mjölskemmu á
Raufarhöfn. Tíðindamaður
blaðsins spjallar við Stefán
Guðmundsson, sem starfað
hefur mikinn hlnta ævi sinn
ar við mjölvinnslu og ætíð
á Raufarhöfn.
— Hefur þú lengi unnið
í mjölinu?
„Ég hef alltaf unnið í mjöl
inu“, segir Stefán, „Ég hef
verið í þessu meira en þrjá-
tíu ár. Eg er nú orðinn sjö-
tugur, kominn á áttræðis-
aldur, fæddur á Hafursstöð-
um í Þistilfirði, en fluttist
hingað til Raufarhafnar í
■byrjun júlí árið 1920 og hóf
búskap. Þremur árum seinna
komu Norðmenn. Þeir hófu
síldarsöltun hér árið 1923.
Þeir komu með síldina hing-
að. Það var upþhafið að
þessu öllu. Þá barst mikil
sáld að, en hér var fátt fólk
til að salta. Þá voru hér að-
eins sjö eða átta íbúðarhús.
Vegna fólkslejrsisins fóru
þeir strax að undirbúa verk-
smiðjubyggingu og drifu
hana upp á næstu tveimur
árum — bæði þrær og verk-
smiðju. Þeir byrjuðu að
bræða árið 1926 og bræddu
í mörg ár þangað til að ís-
lenzka ríkið keypti verk-
smiðjuna árið 1935.“
— Hvernig voru vinnuskil
yrðin hjá Norðmönnunum?
„Þeir bræddu síldina og
pressuðu hana í kökur, sem
þeir fluttu þannig heim með
sér á haustin, en möluðu
ekkert. Seinna færðu þeir
sig upp á skaftið og gátu
malað.“
„Vinnubrögðin?, Spyr þú,
það var mesta basl .að koma
þessu fyrir. Þeir höluðu sfld-
ina í stömpum upp úr þrón-
um og upp á háaloft í verk-
smiðjunni Þar höfðu þeir
suðukerið. Hræra þurfti í því
eins og potti. Neðan á því
var þvara, sem fest var við
ás og til þess að hræra í
þurftum við að ganga hring-
inn í kringum kerið.
Erfitt?, spyr þú, það var
erfitt. Þegar nóg þótti soðið,
var hleypt úr kerinu. í ann-
að ker á neðri hæðinni.
Þarna var stöðug svækja,
óbærilegur hiti- og gufá. Við
vorum á nærklæðunum ein-
um við þetta.“
„Furðulegt, segir þú. já,
ólíkt því sem nú er, en svona
var þetta hjá Norðmönnun-
um allt frá byrjun. Sfldin
var pressuð niður með hand-
afli; fjórir og fimm menn
gengu á sveifina til að
pressa síldina niður. Allt
var þetta gert til þess aS fá
sem mesta pressuna og sem
mest lýsið. Síðan stöfluðu
þeir plötunum í húsið og Iétu
þær standa til hausts, en þá
var þeim pakkað í sekki og
þær fluttar til Noregs og
malaðar þar.“
„Lengi?, já, þannig gekk
það lengi, svona gekk þetta
fyrir sig þangað til að þeir
útbjuggu tæki og skópu sér
aðstöðu til að geta malað;,
Þá komu þeir með gufu-
pressu. Það var ólíkt hinum
ósköpunum."
— Hvenær tóku íslending
ar við?
„Árið 1934 kom ríkið til
sögunnar og það rak verk-
smiðjuna til ársins 1937 eða
1938, ef ég man það rét't. Já,
ég man það rétt. Árið 1938
byrjuðu þeir að byggja þá
nýju. Hún komst svo í gang
sumarið 1940 og fyrsta sum-
ai’ið, sem nýja síldarbræðsl-
an var starfrækt, var eitt al-
bezta síldarárið, sem komið
hefur. Þetta er ein arðsam-
asta verksmiðja ríkisins. Það
ér ekki efi á því. Hún getur
skilað 5000 málum á sólar-
hring og í fyrrasumar
bræddi hún samtals 130
þúsund mál. Síðásta mjölið
frá því í fyrra er nýfarið."
„Með því bezta?, að vísu,
já, það var með því bezta x
fyrra. Beztu síldarárin voru
þó sumurin 1940 og 1944.
Það voru albeztu síldarárin.
Þá var stanzlaus bræðsla út
allan ráðningartímann. Þá
kom svo mikið mjöl, skal ég
segjaþér, að það komst ekki
fyrir í þessu húsi. Mjölsekki
varð að setja.í saltskúrana
og þó tekur húsið þetta um
40 þúsund poka“.
—• Hve mikið er komið í
húsið nú?
„Hve margir, sjáum til.
Það eru komnir átta þúsund
sekkir í húsið. Við höfum
brætt um það bil 40 þúsund
mál. Síldin hefur verið nóg
í sumar, ekki vantar það, en
tíðarfai'ið spillir henni.
Sennilega kemur ekki meira
þetta sumarið“.
— Þeir hafa orðið mis-
jafnlega margir pokarnir
um dagana?
„Þeir hafa stundum veri‘3
færri, stundum fleiri. Ég fór
í mjölið strax þegar Norð-
menn byrjuðu að mála
fyrstu síldina á Raufarhöfn
og hef verið mjölmaður á
hverju sumri síðan. Já, segir
Stefán Guðmundsson, er
hann sér að ég horfi upp á
háa og fríða síldarmjölshlað-
ana, „Þeir hafa margir far-
ið gegnum greiþar -mínar
síldarmjölssekkirnir frá því
fvrsta. Ég hef alltaf staðið
til taks, tekið á móti frá vél-
unum, sekkjað og síðan
stúað. — u.
I
s
s
s
s
t
s
s
\
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
s
s
s
V
s
s
s
's
s
s
s
s
s
s
s
■nml