Morgunblaðið - 07.07.1976, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. JULl 1976
BJÖRGUN GÍSLANNA Á ENTEBBE-FLUGVELLI
Sigri Rabins og Vikingasveitanna fagnaðá Ben-Gurionflugvelli.
Rabin þjóðhetja á ný
— eftir margra mánaða gagnrýni
BJÖRGUNARAÐGERÐIR ísraels
manna í Uganda hafa gerbreytt
stíórnmálaástandinu í ísrael. Ekki er
lioin nema vika frá þvi að gagnrýn-
endur stjórnarinnar í ísrael fjölluðu
um það alvarlega að koma Rabin
forsætisráðherra frá völdum, svo
veikburða var stjórn hans í augum
þorra landsmanna. í dag hefur blaðið
snúist við. Ákvörðun Rabins um að
Þegar Rabin lét af herþjónustu var
hann verðlaunaður með sendiherra
stöðu í Washington og þar er honum
þakkað fyrir að hafa komið sam-
skiptum Bandarfkjanna og ísrael á
öruggun grundvöll. Eftir 5 ára dvöl í
Washington sneri hann heim aftur
um mitt ár 1 973 til að bjóða sig fram
til þings, en Yom Kippur stríðið varð
til þess að Golda Meir varð að segja
af sér forsætisráðherraembætti og
tilviljanir leiddu til þess að sam-
komulag varð innan verkamanna-
flokksins um hann sem nýjan for-
sætisráðherra. Eftir að Rabin var
orðinn forsætisráðherra virtist sem
honum væri ómögulegt að halda um
stjórnvölinn í stjórn sinni og hann
lenti oft í hörðum deilum við samráð-
herra sína, en flókið stjórnarsam-
starf knúði hann til samstarfs með
mönnum, sem hann var ekkert of
hrifinn af. Stjórnmálafréttaritarar
segja að skortur á stjórnmálalegri
reynslu hafi háð Rabin mjög og
tregða til að slá I borðið í samskipt-
um við pólitlska og efnahagslega
þrýstihópa svo og tilhneiging til að
taka mikilvægar ákvarðanir án sam-
ráðs við aðra. Simon Perez varnar-
málaráðherra kvartaði yfir þvf fyrir
nokkrum mánuðum, að Rabin gæfi
Gyðingum var upphaf-
lega boðið að gera
Uganda að landi sínu
Entebbe-
flug- |
völlur
senda víkingasveitirnar á vettvang til
að bjarga gislunum úr höndum
skæruliðanna á Entebbeflugvelli og
hinar frábærlega vel heppnuðu
leifturaðgerðir þeirra hafa gert Rabin
á ný að þjóðhetju í ísrael, eins og
hann var eftir 6 daga stríðið 1967,
sem hann stjórnaði sem yfirmaður
ísraelshers.
út yfirlýsingar, eins og hann væri að
skjóta úr marghleypu.
Afleiðingin af þessu hefur verið
minnkandi traust israela á Rabin.
Entebbeaðgerðirnar hafa nú breytt
þessu öllu að minnsta kosti um sinn
og hörðustu gagnrýnendur hans eiga
ekki nægilega sterk orð til að hrósa
honum fyrir hvernig hann leysti per-
sónulegar deilur innan stjórnarinnar
og skapaði einingu um aðgerðirnar.
Blöð f Ísrael hafa undanfarna daga
verið full af auglýsingum, þar sem
Rabin og stjórn hans er óskað til
hamingju með sigurinn. Hetjur dags-
ins eru að sjálfsögðu ónefndu her-
mennimir, sem tóku þátt íaðgerðun-
um, en engum dylst, að það var
Afstaðan á Entebbeflugvelli.
51
45
Stöðu-
svæði
flug-
véla
49
nmvpM no»
Lake Victoria
Rabin, sem tók ákvörðunina og til
þess þurfti mikið hugrekki og hrósið
hlýtur að láta Ijúflega í eyrum hans
eftir erfiðar stundir undanfarinna
mánaða.
Ein af ástæðunum fyrir þvl að aðgerðir ísraela tókust svo vel, var sú. að það
var israelskt fyrirtæki, sem byggði nýju flugstöðina sem hluta af aðstoð
Israela við Uganda 1973. en Israelskir sérfræðingar þjálfuðu flugmenn
Uganda 1971 — 72 og þvi gjörþekktu ísraelar flugvöllinn.
Tel-Aviv, 6 júlí AP
ÞAÐ kann a8 vera mesta
kaldhæðnin í sambandi við
aðgerðir ísraela í Uganda, að
árið 1903 lagði Joseph
Chamberlain þáverandi ný-
lendumálaráðherra Breta til
við Theodor Herzl Gyðinga-
leiðtoga, að Gyðingar í
Evrópu, sem leituðu sér að
föðurlandi settust að í Ug-
anda Árið 1905 fór sendi-
nefnd Gyðinga til Uganda til
að skoða þessa perlu A-
Afríku, en þrátt fyrir unaðs-
legt loftslag og fegurð lands-
ins komust þeir að því að
aðeins Palestlna hentaði
endurreisn Gyðingaríkisins.
Á næstu 60 árum voru engin sam-
skipti ísraela og Úgandamanna þar
ti| Golda Meir þá forsætisráSherra
fór I heimsóknir um Afrlku til þess að
afla ísraelum stuSnings. Heimsókn
hennar til Uganda var mjög vel
heppnuð og brátt voru Israelar farnir
að veita Ugandastjórn efnahags- og
hernaðaraðstoð og þjálfa her
Uganda. Einn af þeim sem þjálfun
hlutu var Idi Amin sjálfur, sem kom
til Ísraels sem yfirmaður herþjálf
unar Ugandahers. Amin er enn með
einkennismerki Israelsku fallhllfa-
sveitanna I barmi. en að sögn ísraela
stökk hann aldrei. vegna þess að
hann er svo slæmur i hnjánum.
Heimildir herma að Amin hafi
meira að segja ráðgast við Boka Bar
Lev hernaðarráðunaut Ísraela I
Kampala 1971 um byltinguna, sem
hann gerði til að velta Oboto forseta
úr stóli. Þegar Amin var komin til
valda þrábað hann ísraela um að láta
sér i té Phantomþotur, landgöngu-
pramma og fé til að hann gæti gert
innrás I Tanzanlu. ísraelar sáu fljótt
að Amin var hættulegur maður og
hættu að láta honum vopn í té. Amin
varð öskureiður og 1972 sagði hann
skilið við israela og gekk i lið með
Aröbum og sleit siðan stjórnmála-
sambandi við ísrael í kjölfar Yom
Kippur striðsins 1 973.
Álit sérfræðinga á a
MEÐ því að gefa rangar upplýsingar um
fyrirhugaðar aðgerðir í sambandi við lausn
gíslanna og með afbragðsskipulagningu á
sjálfri árásinni, komu ísraelar flugræningj-
unum á Entebbe flugvellinum í Uganda
gjörsamlega í opna skjöldu. Þetta er, að
áliti hernaðarsérfræðinga F Bandaríkjunum
og annars staðar, lykillinn að velgengni
ísraelanna þar á sunnudaginn var. í fyrsta
lagi gaf ísraelsstjórn fram á síðustu stundu
ekki annað í skyn en að samið yrði við
ræningjana. í öðru lagi beindu þeir athygli
ræningjanna frá byggingunni þar sem gísl-
arnir voru F haldi og að hinum enda flugvall-
arins með sprengingum og eldglæringum.
hyggja. segja þeir, tóku Ísraelsar á sig töluverða
áhættu. Stærsta áhættan var e.t.v. sú, að Uganda
gæti haft MIG-21 herþotur á stöðugu varðbergi ylir
flugvellinum. Jafnvel þrjár sllkar þotur hefðu nægt til
að koma I veg fyrir lendingu hinna þriggja óvernduðu
flugvéla ísraela. Enn fremur hefði fjandsamlegt radár-
tæki getað orðið flugvélanna vart á leiðinni frá Tel
Aviv til Entebbe og varað Uganda við þeim. Á milli Tel
Aviv og Entebbe eru tæpir 4000 km og leiðangurinn
er sá lengsti sinnar tegundar I hernaðarsögunni.
(Yfirmaður i bandariska hernum segir árangur árásar-
innar sýna Ijóslega fram á hversu nauðsynlegt það er
að hafa bæði leifturárásarlið sem ávallt er til taks og
flutningavélar i flughernum. En einmitt þetta hafa
Bandarikin nú.)
Þeir sérfræðingar, sem hafa verið reiðubúnir til að
fjalla um árásina vegna þeirra óljósu upplýsinga, sem
liggja fyrir, eru sammála um, að hér hafi verið um að
ræða stórkostlegt hernaðarlegt afrek. Eftir á að
Aðspurðir um fregnir þess efnis. að Ísraelar haf
verið óeinkennisklæddir, kemur sérfræðingum samar
um að ef svo hafi verið, hafi verið um að ræða enr
eina áhættuna. Hefði árásin mistekizt og israelai
verið teknir til fanga. þá hefði verið litið á þá serr
hryðjuverkamenn en ekki hermenn i Uganda og þeii
meðhöndlaðir samkvæmt þvi. En fréttum ber ekk